Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) Cumhurbaşkanına hakaretin cezalandırılmasıyla ilgili 299’uncu unsurunun Avrupa hukuk normlarıyla uyuşmadığına hükmeden bir karara imza attı. Mahkeme, unsurun Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi (AİHS) ve AİHM’nin tabir özgürlüğüyle ilgili içtihadına uygun halde değiştirilmesini istedi.
DW Türkçe‘de yer alan habere nazaran, sözkonusu AİHM sonucu, Vedat Şorli isimli Türk vatandaşı tarafınca 2019 yılında açılan söz özgürlüğü davasında verildi. Facebook platformunda yaptığı iki paylaşım niçiniyle süreksiz gözaltına alınan Şorli hakkında Türk mahkemeleri önünde açılan davada 11 ay 20 gün mahpus cezasına hükmedilmiş, lakin kararın açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmişti. Bir fotoğraf kolajı olan birinci paylaşımda, eski ABD Lideri Barack Obama’nın bayan kıyafetleri giymiş AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı öptüğü görülüyor ve Kürtçe yazılmış konuşma balonunda da Erdoğan’ın ağzından “Suriye’nin tapusunu benim adıma yapacan mı kocacım?” tabirlerine yer veriliyordu. Erdoğan ile eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun görüldüğü ikinci paylaşımda ise sert sözlerle Türk dış siyaseti eleştiriliyordu.
Türkiye’deki mahkemeler önündeki itirazları sonuçsuz kalan Şorli, söz özgürlüğü ihlal edildiği nedeni öne sürülerek AİHM’ye başvurdu. AİHM bugün deklare ettiğı sonucunda, Şorli’ye TCK 299 temelinde verilen cezanın AİHS’nin tabir özgürlüğünü düzenleyen 10’uncu hususunu ihlal ettiğine hükmetti.
Gerekçeli sonucunda davacının TCK 299 temelinde yargılanıp mahkum edildiğine vurguda bulunan mahkeme, bir devletin, cumhurbaşkanının prestijini muhafazayı amaçladığında, cumhurbaşkanı hakkında görüş beyan etme ve haber verme hakkı konusunda kendisine rastgele bir imtiyaz ya da özel bir yasal muhafaza sunamayacağını belirtti.
Vedat Şorli’nin Facebook paylaşımları daha sonrası gözaltına alınıp yargılanmasını yasal gösterecek hiç bir bulgu olmadığı kararına varan AİHM, tam bilakis, Şorli hakkındaki yargı sonucunı, davacının tabir özgürlüğünü kullanma hakkı üzerinde caydırıcı bir öge olarak gördü.
“AİHM’İN İÇTİHADI İLE UYUMLU HALE GETİRİLMELİ”
Habere göre Ankara, davayla ilgili olarak AİHM önünde yaptığı savunmada, davacının iç hukuk yollarını tüketmediğini savunup, müracaatın reddedilmesini istemişti. Ankara ayrıyeten, Türkiye’nin 15 Temmuz darbe teşebbüsü daha sonrası AİHS’ye derogasyon uyguladığını hatırlatmış, davacıyla ilgili yargı sürecinin darbe teşebbüsü daha sonrası OHAL koşullarında gerçekleştiğini ve müracaatın bu perspektiften incelenmesini talep etmişti. Lakin AİHM, hükümetin, Türkiye’de davacıya yönelik yargı sürecinin OHAL kaideleri niçiniyle başlatıldığı tezini destekleyen hiç bir ispat sunamadığını belirtti.
Hakaretle ilgili olarak Cumhurbaşkanı’nın özel bir maddeyle korunmasının AİHS’nin söz özgürlüğüne ait hususuyla bağdaşmadığına kanaat getiren AİHM, bu tespitten yola çıkarak emsal davaların yenidenlanmaması emeliyle TCK 299’un AİHS ve AİHM’nin yerleşik içtihadı ile uyumlu hale getirilmesini istedi.
AİHM birinci kere TCK’nın Cumhurbaşkanı’na hakaretle ilgili Türk Ceza Kanunu’nun 229’uncu unsuru hakkında bu kadar net bir karar açıklıyor.
Oy birliğiyle alınan karar gereği Ankara Vedat Şorli’ye 7 bin 500 euro manevi tazminat ödeyecek.
DW Türkçe‘de yer alan habere nazaran, sözkonusu AİHM sonucu, Vedat Şorli isimli Türk vatandaşı tarafınca 2019 yılında açılan söz özgürlüğü davasında verildi. Facebook platformunda yaptığı iki paylaşım niçiniyle süreksiz gözaltına alınan Şorli hakkında Türk mahkemeleri önünde açılan davada 11 ay 20 gün mahpus cezasına hükmedilmiş, lakin kararın açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmişti. Bir fotoğraf kolajı olan birinci paylaşımda, eski ABD Lideri Barack Obama’nın bayan kıyafetleri giymiş AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı öptüğü görülüyor ve Kürtçe yazılmış konuşma balonunda da Erdoğan’ın ağzından “Suriye’nin tapusunu benim adıma yapacan mı kocacım?” tabirlerine yer veriliyordu. Erdoğan ile eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun görüldüğü ikinci paylaşımda ise sert sözlerle Türk dış siyaseti eleştiriliyordu.
Türkiye’deki mahkemeler önündeki itirazları sonuçsuz kalan Şorli, söz özgürlüğü ihlal edildiği nedeni öne sürülerek AİHM’ye başvurdu. AİHM bugün deklare ettiğı sonucunda, Şorli’ye TCK 299 temelinde verilen cezanın AİHS’nin tabir özgürlüğünü düzenleyen 10’uncu hususunu ihlal ettiğine hükmetti.
Gerekçeli sonucunda davacının TCK 299 temelinde yargılanıp mahkum edildiğine vurguda bulunan mahkeme, bir devletin, cumhurbaşkanının prestijini muhafazayı amaçladığında, cumhurbaşkanı hakkında görüş beyan etme ve haber verme hakkı konusunda kendisine rastgele bir imtiyaz ya da özel bir yasal muhafaza sunamayacağını belirtti.
Vedat Şorli’nin Facebook paylaşımları daha sonrası gözaltına alınıp yargılanmasını yasal gösterecek hiç bir bulgu olmadığı kararına varan AİHM, tam bilakis, Şorli hakkındaki yargı sonucunı, davacının tabir özgürlüğünü kullanma hakkı üzerinde caydırıcı bir öge olarak gördü.
“AİHM’İN İÇTİHADI İLE UYUMLU HALE GETİRİLMELİ”
Habere göre Ankara, davayla ilgili olarak AİHM önünde yaptığı savunmada, davacının iç hukuk yollarını tüketmediğini savunup, müracaatın reddedilmesini istemişti. Ankara ayrıyeten, Türkiye’nin 15 Temmuz darbe teşebbüsü daha sonrası AİHS’ye derogasyon uyguladığını hatırlatmış, davacıyla ilgili yargı sürecinin darbe teşebbüsü daha sonrası OHAL koşullarında gerçekleştiğini ve müracaatın bu perspektiften incelenmesini talep etmişti. Lakin AİHM, hükümetin, Türkiye’de davacıya yönelik yargı sürecinin OHAL kaideleri niçiniyle başlatıldığı tezini destekleyen hiç bir ispat sunamadığını belirtti.
Hakaretle ilgili olarak Cumhurbaşkanı’nın özel bir maddeyle korunmasının AİHS’nin söz özgürlüğüne ait hususuyla bağdaşmadığına kanaat getiren AİHM, bu tespitten yola çıkarak emsal davaların yenidenlanmaması emeliyle TCK 299’un AİHS ve AİHM’nin yerleşik içtihadı ile uyumlu hale getirilmesini istedi.
AİHM birinci kere TCK’nın Cumhurbaşkanı’na hakaretle ilgili Türk Ceza Kanunu’nun 229’uncu unsuru hakkında bu kadar net bir karar açıklıyor.
Oy birliğiyle alınan karar gereği Ankara Vedat Şorli’ye 7 bin 500 euro manevi tazminat ödeyecek.