Ebeveynler bilhassa hareketli çocukları için ‘Benim oğlum hiperaktif’ tanımlamasında bulunurken, dersi âlâ dinlemeyen çocukları için ise ‘Dikkat eksikliği var’ yorumunda bulunuyor. Dikkat eksikliği ile başlayan süreci ise uzmanları anlattı. Dikkat eksikliğinin kalıtsal yolla aktarılan, beynin nörogelişimsel bozukluğu olduğunu tabir eden Atlantis Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Okul Öncesi Öğretmeni Zahide Topal, “Çocukların his durumunu, bilinçsel süreç maharetlerini, günlük hayat tecrübelerini, toplumsal marifetleri etkileyen olağandışı bir fonksiyondur” dedi.
İşte belirtileri
Dikkat eksikliğinin belirtilerini sıralayan Topal, “Günlük hayat tecrübelerinde aşikâr noktalara uzun mühlet odaklanamama, verilen yönelgeleri yerine getirememe üzere aileler, ‘Hocam bir de siz bakın’ diyerek geliyorlar. Yönelge takibi ise çocuk yemek yiyecek, kaşığı tutması gerekiyor, ‘Hadi kaşığı tut, çorbanı iç’ dediğimizde yapamaması” diye konuştu.
Dikkat eksikliğinin bir daha sonraki evresi ‘hiperaktivite’
Dikkat eksikliği olan bir çocuğun uzun müddet özel eğitimden uzak kalması durumunda sürecin hiperaktivite olarak kendini gösterdiğini söz eden Zahide Topal, “Dikkat eksikliğine hiperaktivite eklendiğinde, dikkat eksikliğinin belirtileri devam etmekle birlikte yanına hiperaktivitenin özellikleri de ekleniyor. Kalabalık bir ortamda çocuk sıra beklerken çok zorlanır. 12 modüllü puzzle etkinliğinden çok çabuk sıkılır, kendine ilişkin eşyaları fazlaca çabuk kaybeder” sözlerini kullandı.
Her aile çocuğunu hiperaktif olarak tanımlıyor
Dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin bir hastalık olduğunu söyleyen Topal, “Çocuklarımızın günlük hayatlarındaki enerjik, daima yerinde duramayan, oyunlara katılan haliyle hiperaktivitenin davranışlarını birbirine karıştırmamalıyız. Biz, aslında olağan bir biçimde oyun oynayan, bağlantı kuran, günlük ömür maharetlerini yerine getiren çocuklarımıza ‘hiperaktif’ dediğimizde ona bir hastalık ismi koymuş oluyoruz. Bu gerçek bir durum değil” dedi.
Küçük yaşlarda teşhis koyulamıyor
Küçük yaşlarda bu teşhisin koyulamadığını söz eden Zahide Topal, “Çocuğun biraz daha gelişmenini tamamlamasını bekliyoruz. Lakin kuşkularımız oluyor. Kuşkularımız ile birlikte erken yaşlarda özel eğitim kurumlarına başvurursak çok hoş ilerlemeler kat ediyoruz. Dünya genelinde kabul görmüş olan, DSM 5 kriterlerine göre 12 yaşından küçük çocukların en az 6 tane kriteri en az iki farklı ortamda gösterebiliyor olması gerekiyor. Mesken, okul, toplumsal ortamlarda bizim bu davranışları görmemiz gerekiyor. Bu süreçte teknolojik aletlerden uzak tutmamız gerekiyor. Çocuk oyunları dahi olsa televizyon, tablet, telefondan uzak tutmamız gerekiyor. Bu en kıymetli kriter. Çocuk ilkokul çağına başladığında yavaş yavaş asıl belirtiler kendini göstermeye başlıyor. Akademik derslerdeki başarıda düşüş buna bir örnek. Çocuk toplumsal bir etrafın ortasında olduğu için, arkadaşlarının yanında farklılık hissettiğinde çocuğu fazlaca etkiliyor. Bunlara vaktinde müdahale edilmez ve özel eğitime yönlendirilmezse, birtakım kaynaklara göre, bunun ileriki yaşlarda, bilhassa ergenlik çağında, davranış bozukluğu ve daha da öteye giderse şizofreni üzere belirtilerin olacağı kaynaklarda mevcut. Kesin bir lisanla bunlar gerçekleşir diyemiyoruz, her çocuğumuz farklıdır. Her bireyin gelişimi farklıdır. Bu durumu engellemek için erken yaşta özel eğitime yönlendirme, bilhassa teknolojik aletlerden uzak tutmak fazlaca epey önemlidir” formunda konuştu.
KAYNAK: İHA
İşte belirtileri
Dikkat eksikliğinin belirtilerini sıralayan Topal, “Günlük hayat tecrübelerinde aşikâr noktalara uzun mühlet odaklanamama, verilen yönelgeleri yerine getirememe üzere aileler, ‘Hocam bir de siz bakın’ diyerek geliyorlar. Yönelge takibi ise çocuk yemek yiyecek, kaşığı tutması gerekiyor, ‘Hadi kaşığı tut, çorbanı iç’ dediğimizde yapamaması” diye konuştu.
Dikkat eksikliğinin bir daha sonraki evresi ‘hiperaktivite’
Dikkat eksikliği olan bir çocuğun uzun müddet özel eğitimden uzak kalması durumunda sürecin hiperaktivite olarak kendini gösterdiğini söz eden Zahide Topal, “Dikkat eksikliğine hiperaktivite eklendiğinde, dikkat eksikliğinin belirtileri devam etmekle birlikte yanına hiperaktivitenin özellikleri de ekleniyor. Kalabalık bir ortamda çocuk sıra beklerken çok zorlanır. 12 modüllü puzzle etkinliğinden çok çabuk sıkılır, kendine ilişkin eşyaları fazlaca çabuk kaybeder” sözlerini kullandı.
Her aile çocuğunu hiperaktif olarak tanımlıyor
Dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin bir hastalık olduğunu söyleyen Topal, “Çocuklarımızın günlük hayatlarındaki enerjik, daima yerinde duramayan, oyunlara katılan haliyle hiperaktivitenin davranışlarını birbirine karıştırmamalıyız. Biz, aslında olağan bir biçimde oyun oynayan, bağlantı kuran, günlük ömür maharetlerini yerine getiren çocuklarımıza ‘hiperaktif’ dediğimizde ona bir hastalık ismi koymuş oluyoruz. Bu gerçek bir durum değil” dedi.
Küçük yaşlarda teşhis koyulamıyor
Küçük yaşlarda bu teşhisin koyulamadığını söz eden Zahide Topal, “Çocuğun biraz daha gelişmenini tamamlamasını bekliyoruz. Lakin kuşkularımız oluyor. Kuşkularımız ile birlikte erken yaşlarda özel eğitim kurumlarına başvurursak çok hoş ilerlemeler kat ediyoruz. Dünya genelinde kabul görmüş olan, DSM 5 kriterlerine göre 12 yaşından küçük çocukların en az 6 tane kriteri en az iki farklı ortamda gösterebiliyor olması gerekiyor. Mesken, okul, toplumsal ortamlarda bizim bu davranışları görmemiz gerekiyor. Bu süreçte teknolojik aletlerden uzak tutmamız gerekiyor. Çocuk oyunları dahi olsa televizyon, tablet, telefondan uzak tutmamız gerekiyor. Bu en kıymetli kriter. Çocuk ilkokul çağına başladığında yavaş yavaş asıl belirtiler kendini göstermeye başlıyor. Akademik derslerdeki başarıda düşüş buna bir örnek. Çocuk toplumsal bir etrafın ortasında olduğu için, arkadaşlarının yanında farklılık hissettiğinde çocuğu fazlaca etkiliyor. Bunlara vaktinde müdahale edilmez ve özel eğitime yönlendirilmezse, birtakım kaynaklara göre, bunun ileriki yaşlarda, bilhassa ergenlik çağında, davranış bozukluğu ve daha da öteye giderse şizofreni üzere belirtilerin olacağı kaynaklarda mevcut. Kesin bir lisanla bunlar gerçekleşir diyemiyoruz, her çocuğumuz farklıdır. Her bireyin gelişimi farklıdır. Bu durumu engellemek için erken yaşta özel eğitime yönlendirme, bilhassa teknolojik aletlerden uzak tutmak fazlaca epey önemlidir” formunda konuştu.
KAYNAK: İHA