Getty Images
AKP, MHP ile birlikte uzun müddettir üzerinde çalıştığı Seçim ve Siyasi Partiler Yasası değişikliğini en geç Mart ayı başında TBMM’ye sunmaya hazırlanıyor. Dar, daraltılmış bölge, ittifak içi baraj üzere kıymetli değişiklikler konusunda ittifak ortağı MHP ile uzlaşmaya varılamaması niçiniyle düzenlemenin 10-15 unsurluk dar kapsamlı bir teklif olarak Meclis’e sunulacağı belirtiliyor.
AKP ve MHP’nin 2023’te yahut daha öne çekilebilecek birinci seçimde uygulanması amacıyla üzerinde çalıştığı seçim ve Siyasi Partiler Yasası değişikliği çalışmalarında sona yaklaşıldı. AKP’de çalışmayı yürüten takım ortasında yer alan üst seviye bir yönetici, hazırladıkları öneriyi evvel Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la değerlendirip akabinde MHP ile son biçimini vereceklerini söylemiş oldu. Lakin “dar” yahut “daraltılmış bölge” isteyen AKP’lilere bakılırsa, MHP ile bu konularda uzlaşma sağlanamadığı için yasa teklifi ile ilgili epey fazla “beklentiye girilmesine gerek yok.”
BARAJ YÜZDE 7 OLARAK TEKLİF EDİLECEK
AKP’den yansıyan bilgiye göre teklifin en kıymetli düzenlemesi seçim barajının düşürülmesi olacak. Yeni baraj, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın akabinde birinci defa lisana getirilen ve MHP Başkanı Devlet Bahçeli’nin açıklamasıyla “kesinleştirilen” biçimde yüzde 7 olarak Meclis’e teklif edilecek.
AKP kanadında da başkanlık sisteminde seçim ittifaklarının yasal mecburilik olmasa da siyasi tablo açısından “zorunlu hale” geldiği ve barajın da “fiilen sıfırlandığına” dikkat çekiliyor. Gerek AKP gerekse MHP’de, yasa teklifinde değişiklik konusunda Meclis’in karar verebileceği; “ikna edici bir tavır ortaya temalırsa” oranın değişebileceği vurgulanıyor.
SEÇİME GİRMEK İÇİN KÜME SEÇENEĞİ KALDIRILIYOR
CHP’nin 2018 seçimlerinde GÜZEL Parti’nin seçime girmesini garantilemek için 15 milletvekilini “ödünç vermesine” yansılı olan MHP Önderi Devlet Bahçeli’nin isteği doğrultusunda, “milletvekili transferinin önlenmesi” için formüller gündeme gelmişti.
BBC Türkçe’nin edindiği bilgiye bakılırsa AKP, siyasi partilerin “milletvekili transferi ile Meclis’te küme kurarak seçime girme yeterliliği kazanmasını” önleyecek bir değişikliği de teklif taslağına koydu. Mevcut sistemde bir siyasi partinin seçime girme yeterliliği kazanması için 81 ilin yarısından bir fazla vilayette örgüt kurmuş olması yahut TBMM’de kümesinin bulunması şartı aranıyor.
AKP’nin teklif taslağında ise “grubu bulunması” seçeneği yer almayacak. bu biçimdece seçime girmek için milletvekili transferine de gerek kalmayacak. Fakat milletvekillerinin iradelerinin sınırlanamayacağı nedeni öne sürülerek, öbür bir partiye geçerek küme kurmalarının engellenmesi fikrinden vazgeçildi.
KÜME SAYISI TIPKI KALACAK
Çalışma sürecinde tartışılan bir diğer bahis daha evvel 450 olan milletvekili sayısının 600’e çıkarılması ile siyasi partilerin küme kurmak için gerekli olan milletvekili sayısının artırılmasıydı.
Anayasa’nın 95. Maddesi’ne bakılırsa 20 milletvekili olan siyasi parti Meclis’te küme kurabiliyor. Lakin bu düzenleme anayasa değişikliği gerektiriyor ve Cumhur İttifakı’nda bulunan AKP, MHP ve BBP’nin bu biçimde bir değişiklik için parlamentodaki sandalye sayısı kâfi değil. O niçinle de küme kurma sayısını artırmaya ait bir düzenleme öngörülmedi.
SEÇİM KONSEYLERİNDE DEĞİŞİKLİK
Bir diğer değişikliğin ise vilayet ve ilçe seçim konsey liderlerinin seçimi konusunda olacağı belirtiliyor. Vilayet seçim liderlerinin belirlenmesi konusunda da değişiklik yapılması planlanıyor.
Mevcut yasaya göre vilayet yahut ilçedeki en kıdemli hakim seçim şurası lideri oluyor. AKP ise kimi vakit kıdemli yargıçların bu misyonu yapmak istemediği nedeni öne sürülerek, en kıdemli hakim yerine birinci sınıfa ayrılmış yargıçlar içinden tercih imkanı sunulmasını istiyor.
Erken seçim tartışmalarını önüne geçer mi?
AKP ve MHP’nin seçim ve Siyasi Partiler Maddesi’ni Meclis gündemine yeni yılın birinci aylarında getirme münasebetlerinden biri de “erken seçim tartışmalarının önünü kesmek” olarak gösteriliyor.
Anayasa’ya bakılırsa seçim yasalarında yapılacak değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl ortasında yapılacak seçimlerde uygulanamıyor. Meclis gerekli sıklıkla seçim sonucu alırsa, bir sene geçmesini beklemeden yani yapılacak yeni değişiklikleri uygulamadan da seçimlerin yapılmasının önünde bir mani bulunmuyor.
AKP, MHP ile birlikte uzun müddettir üzerinde çalıştığı Seçim ve Siyasi Partiler Yasası değişikliğini en geç Mart ayı başında TBMM’ye sunmaya hazırlanıyor. Dar, daraltılmış bölge, ittifak içi baraj üzere kıymetli değişiklikler konusunda ittifak ortağı MHP ile uzlaşmaya varılamaması niçiniyle düzenlemenin 10-15 unsurluk dar kapsamlı bir teklif olarak Meclis’e sunulacağı belirtiliyor.
AKP ve MHP’nin 2023’te yahut daha öne çekilebilecek birinci seçimde uygulanması amacıyla üzerinde çalıştığı seçim ve Siyasi Partiler Yasası değişikliği çalışmalarında sona yaklaşıldı. AKP’de çalışmayı yürüten takım ortasında yer alan üst seviye bir yönetici, hazırladıkları öneriyi evvel Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la değerlendirip akabinde MHP ile son biçimini vereceklerini söylemiş oldu. Lakin “dar” yahut “daraltılmış bölge” isteyen AKP’lilere bakılırsa, MHP ile bu konularda uzlaşma sağlanamadığı için yasa teklifi ile ilgili epey fazla “beklentiye girilmesine gerek yok.”
BARAJ YÜZDE 7 OLARAK TEKLİF EDİLECEK
AKP’den yansıyan bilgiye göre teklifin en kıymetli düzenlemesi seçim barajının düşürülmesi olacak. Yeni baraj, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın akabinde birinci defa lisana getirilen ve MHP Başkanı Devlet Bahçeli’nin açıklamasıyla “kesinleştirilen” biçimde yüzde 7 olarak Meclis’e teklif edilecek.
AKP kanadında da başkanlık sisteminde seçim ittifaklarının yasal mecburilik olmasa da siyasi tablo açısından “zorunlu hale” geldiği ve barajın da “fiilen sıfırlandığına” dikkat çekiliyor. Gerek AKP gerekse MHP’de, yasa teklifinde değişiklik konusunda Meclis’in karar verebileceği; “ikna edici bir tavır ortaya temalırsa” oranın değişebileceği vurgulanıyor.
SEÇİME GİRMEK İÇİN KÜME SEÇENEĞİ KALDIRILIYOR
CHP’nin 2018 seçimlerinde GÜZEL Parti’nin seçime girmesini garantilemek için 15 milletvekilini “ödünç vermesine” yansılı olan MHP Önderi Devlet Bahçeli’nin isteği doğrultusunda, “milletvekili transferinin önlenmesi” için formüller gündeme gelmişti.
BBC Türkçe’nin edindiği bilgiye bakılırsa AKP, siyasi partilerin “milletvekili transferi ile Meclis’te küme kurarak seçime girme yeterliliği kazanmasını” önleyecek bir değişikliği de teklif taslağına koydu. Mevcut sistemde bir siyasi partinin seçime girme yeterliliği kazanması için 81 ilin yarısından bir fazla vilayette örgüt kurmuş olması yahut TBMM’de kümesinin bulunması şartı aranıyor.
AKP’nin teklif taslağında ise “grubu bulunması” seçeneği yer almayacak. bu biçimdece seçime girmek için milletvekili transferine de gerek kalmayacak. Fakat milletvekillerinin iradelerinin sınırlanamayacağı nedeni öne sürülerek, öbür bir partiye geçerek küme kurmalarının engellenmesi fikrinden vazgeçildi.
KÜME SAYISI TIPKI KALACAK
Çalışma sürecinde tartışılan bir diğer bahis daha evvel 450 olan milletvekili sayısının 600’e çıkarılması ile siyasi partilerin küme kurmak için gerekli olan milletvekili sayısının artırılmasıydı.
Anayasa’nın 95. Maddesi’ne bakılırsa 20 milletvekili olan siyasi parti Meclis’te küme kurabiliyor. Lakin bu düzenleme anayasa değişikliği gerektiriyor ve Cumhur İttifakı’nda bulunan AKP, MHP ve BBP’nin bu biçimde bir değişiklik için parlamentodaki sandalye sayısı kâfi değil. O niçinle de küme kurma sayısını artırmaya ait bir düzenleme öngörülmedi.
SEÇİM KONSEYLERİNDE DEĞİŞİKLİK
Bir diğer değişikliğin ise vilayet ve ilçe seçim konsey liderlerinin seçimi konusunda olacağı belirtiliyor. Vilayet seçim liderlerinin belirlenmesi konusunda da değişiklik yapılması planlanıyor.
Mevcut yasaya göre vilayet yahut ilçedeki en kıdemli hakim seçim şurası lideri oluyor. AKP ise kimi vakit kıdemli yargıçların bu misyonu yapmak istemediği nedeni öne sürülerek, en kıdemli hakim yerine birinci sınıfa ayrılmış yargıçlar içinden tercih imkanı sunulmasını istiyor.
Erken seçim tartışmalarını önüne geçer mi?
AKP ve MHP’nin seçim ve Siyasi Partiler Maddesi’ni Meclis gündemine yeni yılın birinci aylarında getirme münasebetlerinden biri de “erken seçim tartışmalarının önünü kesmek” olarak gösteriliyor.
Anayasa’ya bakılırsa seçim yasalarında yapılacak değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl ortasında yapılacak seçimlerde uygulanamıyor. Meclis gerekli sıklıkla seçim sonucu alırsa, bir sene geçmesini beklemeden yani yapılacak yeni değişiklikleri uygulamadan da seçimlerin yapılmasının önünde bir mani bulunmuyor.