Cumhuriyet, AKP’nin bundan evvelki beyannamesini mercek altına aldı. İşte AKP’nin vaatleri ve icaraatları:
– Enflasyon gayesi: AKP’nin beyannamesinde “Enflasyonu bir daha tek haneye indireceğiz. Enflasyona niye olan yapısal ve konjonktürel katılıkları azaltacağız” vaadinde bulundu. Lakin TÜİK’in temmuz datalarına nazaran yıllık enflasyon yüzde 79.60’a yükseldi. İktisatçılar, gerçek enflasyonun daha yüksek olduğunu vurgularken tüm mamüllerin meblağları yükseldi, yurttaşın alım gücü azaldı. Ekmeğin fiyatı bile 4 TL ve üzerine çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “Faiz sebep, enflasyon sonuç” ısrarı dövizi yükseltti. AKP’nin beyannameyi deklare ettiğı 2018’i dolar 5.29 TL, Avro da 6.05 TL’yle kapattı. Bugün ise bir dolar 18.16 TL, avro ise 18.14 TL.
– Çiftçi fiyatlara ezildi: AKP, 2018’de “Tarımda ileri teknolojiye dayalı bir üretim yapısı tesis edecek, verimliliği yükseltecek ve memleketler arası rekabet gücümüzü artıracağız” vaadini sunmasına rağmen iktisattaki gidişat “tarımı vurdu”. Üretici, süratle artan mazot ve gübre fiyatları altında ezilirken ürettiğini de bedelinde satamadı. Tarım mamüllerinde ithalata yönelen AKP’nin borca batırdığı çiftçi, alandan çekildi. Dışa bağımlılık her geçen gün artıyor.
– Hayvancılık zorda: AKP, “Hayvan varlığını artıracağız. Kırmızı et tüketiminde kendine kâfi bir ülke pozisyonuna geleceğiz. Damızlık hayvan takviyesini artıracağız” vaadinin de aykırısı tarafında siyaset güttü. TÜİK bilgilerine göre büyükbaş hayvan sayısı her geçen yıl azaldı. Hazirandaki son data, hayvan sayısının 17 milyon 693 bine düştüğünü ortaya koydu. Artan yem maliyetleri niçiniyle üretici, damızlık ve sütlük hayvanlarını kesite göndermeye başladı. Endüstrici çiğ süt bulmakta, yurttaş ise fiyatı süratle artan süt ve süt mamüllerini almakta zorlanıyor.
– MB bağımsız “kalamadı”: AKP, “Merkez Bankası’nın (MB) fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para siyaseti araçlarını direkt kendisinin belirlemesi temel olmaya devam edecektir” vaadini unutup MB Başkanlığı’nda değişiklik üstüne değişiklik yaptı, MB’ye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Faiz sebep enflasyon sonuç” tezi hâkim kılındı, siyaset faizi arka arda düşürüldü. MB’nin yetkisi elinden alınıp Hazine ve Maliye Bakanlığı uyumunda Fiyat İstikrarı Komitesi kuruldu. Anayasa Mahkemesi, komitenin Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulmasının anayasaya muhalif olduğuna hükmetti.
– Yangınlar söndürülemedi: AKP’nin “Ormanlarımızın korunması için faal sistemleri harekete geçirdik. Kurduğumuz yangın erken ihtar sistemi ile yangınlara müdahale mühletini, 45 dakikadan ortalama 15 dakikaya düşürdük” vaadinin de altı boş çıktı. Türkiye, geçen yıl “Cumhuriyet tarihinin en büyüğü” olarak da nitelendirilen orman yangınlarına sahne oldu. Temmuz 2021’de Antalya’da başlayan yangınlar süratle yayıldı. Akdeniz, Ege, Marmara, Batı Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu’da yüz binlerce hektarlık alan küle döndü, sekiz kişi hayatını yitirdi. THK’nin söndürme uçaklarının çürümeye terk edildiği ortaya çıktı. AKP iktidarı, 2022 yazında da yangınlarla çabayı, tenkit konusu olan kiralık uçak ve helikopter filosuyla sürdürmeyi tercih etti.
– Etkinliklere yasak: AKP’nin 2018 beyannamesinde ileri sürdüğü “Kültür ve sanat faaliyetlerini tabana yaydık” telaffuzuna rağmen Türkiye’de son 4 ayda 16 şenlik ve konser iptal edildi. Salgının başında getirilen gece yarısı daha sonrası müzik yasağı ise tüm reaksiyonlara karşın sadaca bir saat esnetildi.
SAĞLIKTA ÇÖKÜŞ
AKP’nin beyannamesinde yer alan “Sağlıkta fiziki altyapı ve insan kaynağı yatırımlarımız devam edecek” telaffuzuna rağmen hastanelerde yaşanan yoğunluk niçiniyle yurttaş randevu alamaz hale geldi. Türk Tabipleri Birliği’nin datalarına göre 2020’de 947 hekim yurtdışına giderken bu sayı 2021’de 1405’e ulaştı. Bu yılın birinci beş ayında ise yurtdışına giden hekimlerin sayısı 942 oldu. “Beyaz Reform” ismi altında getirilen düzenlemeler sağlıkçıların problemlerini çözmedi.
ÖĞRENCİ BARINAMIYOR
AKP’nin “Her öğrenciye yurt imkânı sağlayacağız” vaadine karşı öğrenciler “barınma krizi” ile karşı karşıya. “Her ile bir üniversite” projesiyle üniversite sayısı artarken barınma sorunu ortaya çıktı. KYK yurtlarının kapasitesi, üniversitelerdeki öğrenci sayısının yüzde 20’sine yetiyor. Yurtlara yerleşemeyen öğrenciler ya tarikatların eline düşüyor ya da yüksek özel yurt fiyatları ve konut kiralarını karşılayamadığı nedeni öne sürülerek okuluna devam edemiyor.
İSTANBUL KONTRATI KALDIRILDI
AKP, 2018’de “Kadınlara yönelik kollayıcı ve önleyici hizmetleri güçlendireceğiz” vaadinde bulundu. Lakin İstanbul Mukavelesi, Erdoğan’ın tek bir imzasıyla kaldırıldı. Siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşlarının çıkış sonucunın iptali istemiyle Danıştay’da açtığı davada tüm savcıların “karar iptal edilmeli” istikametinde görüş bildirmesine rağmen “Cumhurbaşkanı tek imzayla kontrattan çıkabilir” sonucu alındı. Türkiye’de bayana yönelik şiddet ve bayan cinayetleri her geçen gün artıyor.
– Enflasyon gayesi: AKP’nin beyannamesinde “Enflasyonu bir daha tek haneye indireceğiz. Enflasyona niye olan yapısal ve konjonktürel katılıkları azaltacağız” vaadinde bulundu. Lakin TÜİK’in temmuz datalarına nazaran yıllık enflasyon yüzde 79.60’a yükseldi. İktisatçılar, gerçek enflasyonun daha yüksek olduğunu vurgularken tüm mamüllerin meblağları yükseldi, yurttaşın alım gücü azaldı. Ekmeğin fiyatı bile 4 TL ve üzerine çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “Faiz sebep, enflasyon sonuç” ısrarı dövizi yükseltti. AKP’nin beyannameyi deklare ettiğı 2018’i dolar 5.29 TL, Avro da 6.05 TL’yle kapattı. Bugün ise bir dolar 18.16 TL, avro ise 18.14 TL.
– Çiftçi fiyatlara ezildi: AKP, 2018’de “Tarımda ileri teknolojiye dayalı bir üretim yapısı tesis edecek, verimliliği yükseltecek ve memleketler arası rekabet gücümüzü artıracağız” vaadini sunmasına rağmen iktisattaki gidişat “tarımı vurdu”. Üretici, süratle artan mazot ve gübre fiyatları altında ezilirken ürettiğini de bedelinde satamadı. Tarım mamüllerinde ithalata yönelen AKP’nin borca batırdığı çiftçi, alandan çekildi. Dışa bağımlılık her geçen gün artıyor.
– Hayvancılık zorda: AKP, “Hayvan varlığını artıracağız. Kırmızı et tüketiminde kendine kâfi bir ülke pozisyonuna geleceğiz. Damızlık hayvan takviyesini artıracağız” vaadinin de aykırısı tarafında siyaset güttü. TÜİK bilgilerine göre büyükbaş hayvan sayısı her geçen yıl azaldı. Hazirandaki son data, hayvan sayısının 17 milyon 693 bine düştüğünü ortaya koydu. Artan yem maliyetleri niçiniyle üretici, damızlık ve sütlük hayvanlarını kesite göndermeye başladı. Endüstrici çiğ süt bulmakta, yurttaş ise fiyatı süratle artan süt ve süt mamüllerini almakta zorlanıyor.
– MB bağımsız “kalamadı”: AKP, “Merkez Bankası’nın (MB) fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para siyaseti araçlarını direkt kendisinin belirlemesi temel olmaya devam edecektir” vaadini unutup MB Başkanlığı’nda değişiklik üstüne değişiklik yaptı, MB’ye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Faiz sebep enflasyon sonuç” tezi hâkim kılındı, siyaset faizi arka arda düşürüldü. MB’nin yetkisi elinden alınıp Hazine ve Maliye Bakanlığı uyumunda Fiyat İstikrarı Komitesi kuruldu. Anayasa Mahkemesi, komitenin Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulmasının anayasaya muhalif olduğuna hükmetti.
– Yangınlar söndürülemedi: AKP’nin “Ormanlarımızın korunması için faal sistemleri harekete geçirdik. Kurduğumuz yangın erken ihtar sistemi ile yangınlara müdahale mühletini, 45 dakikadan ortalama 15 dakikaya düşürdük” vaadinin de altı boş çıktı. Türkiye, geçen yıl “Cumhuriyet tarihinin en büyüğü” olarak da nitelendirilen orman yangınlarına sahne oldu. Temmuz 2021’de Antalya’da başlayan yangınlar süratle yayıldı. Akdeniz, Ege, Marmara, Batı Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu’da yüz binlerce hektarlık alan küle döndü, sekiz kişi hayatını yitirdi. THK’nin söndürme uçaklarının çürümeye terk edildiği ortaya çıktı. AKP iktidarı, 2022 yazında da yangınlarla çabayı, tenkit konusu olan kiralık uçak ve helikopter filosuyla sürdürmeyi tercih etti.
– Etkinliklere yasak: AKP’nin 2018 beyannamesinde ileri sürdüğü “Kültür ve sanat faaliyetlerini tabana yaydık” telaffuzuna rağmen Türkiye’de son 4 ayda 16 şenlik ve konser iptal edildi. Salgının başında getirilen gece yarısı daha sonrası müzik yasağı ise tüm reaksiyonlara karşın sadaca bir saat esnetildi.
SAĞLIKTA ÇÖKÜŞ
AKP’nin beyannamesinde yer alan “Sağlıkta fiziki altyapı ve insan kaynağı yatırımlarımız devam edecek” telaffuzuna rağmen hastanelerde yaşanan yoğunluk niçiniyle yurttaş randevu alamaz hale geldi. Türk Tabipleri Birliği’nin datalarına göre 2020’de 947 hekim yurtdışına giderken bu sayı 2021’de 1405’e ulaştı. Bu yılın birinci beş ayında ise yurtdışına giden hekimlerin sayısı 942 oldu. “Beyaz Reform” ismi altında getirilen düzenlemeler sağlıkçıların problemlerini çözmedi.
ÖĞRENCİ BARINAMIYOR
AKP’nin “Her öğrenciye yurt imkânı sağlayacağız” vaadine karşı öğrenciler “barınma krizi” ile karşı karşıya. “Her ile bir üniversite” projesiyle üniversite sayısı artarken barınma sorunu ortaya çıktı. KYK yurtlarının kapasitesi, üniversitelerdeki öğrenci sayısının yüzde 20’sine yetiyor. Yurtlara yerleşemeyen öğrenciler ya tarikatların eline düşüyor ya da yüksek özel yurt fiyatları ve konut kiralarını karşılayamadığı nedeni öne sürülerek okuluna devam edemiyor.
İSTANBUL KONTRATI KALDIRILDI
AKP, 2018’de “Kadınlara yönelik kollayıcı ve önleyici hizmetleri güçlendireceğiz” vaadinde bulundu. Lakin İstanbul Mukavelesi, Erdoğan’ın tek bir imzasıyla kaldırıldı. Siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşlarının çıkış sonucunın iptali istemiyle Danıştay’da açtığı davada tüm savcıların “karar iptal edilmeli” istikametinde görüş bildirmesine rağmen “Cumhurbaşkanı tek imzayla kontrattan çıkabilir” sonucu alındı. Türkiye’de bayana yönelik şiddet ve bayan cinayetleri her geçen gün artıyor.