Cumhur İttifakı ortakları AKP ve MHP tarafınca Haziran 2023’te yapılacağı bir dahalenen cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerine 9 ay 7 gün kaldı.
Gazete Duvar’dan Nergis Demirkaya’nın haberine göre, ekim ayı başında ikinci cins görüşmelerine başlayacak altılı masanın önünde Türkiye’yi nasıl yöneteceklerini ortaya koyan geçiş süreci yol haritası, ortak aday ve seçim ittifakından oluşan 3 kritik başlık bulunuyor.
Altılı masanın seçimleri kazanması durumunda Türkiye’yi nasıl yöneteceğini içeren geçiş süreci yol haritası üzerinde partilerin çalışmaları tamamlanmak üzere. “Cumhurbaşkanı hangi yetkileri kullanacak, hangi yetkileri nasıl devredecek, atamaları kim nasıl belirleyecek, ortak idare nasıl olacak” üzere biroldukça soruya karşılık arayan bu çalışmanın, başkanların bundan daha sonraki toplantılarında netleştirmesi bekleniyor.
LİDERLERİN YER ALACAĞI ‘DAR KABİNE’
Altılı masada yer alan her siyasi parti bu konularda farklı senaryolar üzerinde çalışıyor. Lakin üzerinde en epey konuşulan senaryo başkanların ortasında yer aldığı kabine haricinde bir heyetin oluşturulması.
6 önderden birinin cumhurbaşkanı olması durumunda öteki başkanların -milletvekili olmayı düşünmedikleri takdirde- cumhurbaşkanı yardımcısı olabileceği söz ediliyor. Cumhurbaşkanının başkanlık edeceği bu dar şurada daha evvelki parlamenter sistemdeki başbakan yardımcılığında olduğu üzere her Cumhurbaşkanı Yardımcısına çeşitli yetki alanları tanınacak. Bu bakılırsav alanı ve yetkilerin de başkanların partilerinin oy oranına göre şekillenebileceği kaydediliyor. Heyet Merkez Bankası üzere kritik kurumlara atamalar ve bir daha değerli konularda alınacak kararlarda kelam sahibi olacak. Ortak idare için oluşturulacak bu konseyin ‘Cumhurbaşkanlığı Kurulu’ ya da ‘dar kabine’ olarak nitelenebileceği tabir ediliyor.
‘CUMHURBAŞKANI ANAYASAYA NAZARAN KİMİ YETKİLERİNİ DEVREDEBİLİR’
Peki mevcut anayasa buna imkan veriyor mu? Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı 1 No’lu Kararnamesi’nde Yürütme ytesirinin Cumhurbaşkanına ilişkin olduğu kaydedilirken “Cumhurbaşkanı, yetkilerinden bir kısmını gerektiğinde sonlarını yazılı olarak belirterek astlarına devredebilir. Fakat devrettiği yetkiyi, gerek gördüğünde kendisi de direkt kullanabilir” deniyor. Bu çerçevede çıkarılacak bir kararname ile birtakım yetkilendirmelerde düşünce yaşanmayacağı kaydediliyor. Kritik atamalarda oluşturulacak heyetin görüşü ve imzasına başvurulurken birtakım atamalarda ise yalnızca ilgili Cumhurbaşkanı Yardımcısı ya da bakanın onayının aranabileceği de kaydediliyor.
CUMHURBAŞKANI ADAYI VE ÖNDERLER PROTOKOL İMZALAYACAK
Hazırlıkları süren geçiş süreci yol haritasında önderler mutabık kalırsa ortak Cumhurbaşkanı adayı belirlenecek. Aday ve önderler geçiş sürecinde nasıl bir idare sergileyeceklerini, iktisattan dış siyasete birinci etapta atacakları adımları ve parlamenter sisteme geçiş süreci takvimini içeren bir protokole imza atarak bunu kamuoyuna da ilan edecek. Seçimleri kazanmaları durumunda çıkarılacak birinci kararnameler de varılan uzlaşma doğrultusunda seçim öncesinde hazırlanmış olacak.
BAKANLAR ŞURASI MECLİS ARİTMETİĞİNE NAZARAN BELİRLENECEK
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde yürütme yetkisine sahip olan Cumhurbaşkanı istediği isimlerden bir kabine oluşturabiliyor. Muhalefetin geçiş sürecinde de bu biçimde bir kabine bir daha yer alacak. Cumhurbaşkanı ve Cumhurbaşkanı yardımcılarının da yer alacağı “geniş kabine”deki bakanların belirlenmesinde ise seçimlerden daha sonra oluşan Meclis aritmetiğinin belirleyici olacağı tabir ediliyor. Yani Altılı Masa’daki partilerin Meclis’teki oy oranına nazaran verecekleri bakan sayısı aşikâr olacak. Fakat bakanlar Meclis aritmetiğine bakılırsa belirleneceği için isimleri seçimden daha sonra belirli olacak.
BÜROKRAT LİSTESİ ÇALIŞILIYOR
CUMHURBAŞKANI ADAYI İÇİN EN ERKEN ARALIK SONU İŞARET EDİLİYOR
Altılı masanın ortak cumhurbaşkanı adayının kim olacağı sorusunun kısa müddette cevap bulması beklenmiyor. Başkanlar seçim takvimi açıklanmadan adayın belirli olmayacağını ilan ederken en erken tarih olarak aralık ayı sonu konuşuluyor. Cumhurbaşkanı adayı için son günlerde en epeyce konuşulan isim CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu.
‘İktidarın Kılıçdaroğlu’nun aday olmasını istediği’ yorumlarına parti kurmayları, “AK Parti Kılıçdaroğlu’nu istiyor olsa seslerini çıkarmaz, maksat yapmazlardı. Bu görüşün bilakis Kılıçdaroğlu’nu istemediklerini düşünüyoruz. Hakkında ne söyleyecekler, ne argümanda bulunacaklar?” değerlendirmesi yapıyor.
Kılıçdaroğlu’nun altılı masada cumhurbaşkanı adaylığı için belirtilen ‘uzlaşmacı, özgürlükçü, demokratik bedelleri içselleştirmiş, milletin tamamını kucaklayan, siyasi ahlak prensiplerini benimseyen, liyakat sahibi’ kriterlerini karşıladığını belirten CHP’li bir kurmay “Kılıçdaroğlu aday şayet olmazsa bunun öne sürülen nedeni ne olacak? Tüm anketlerde çıkıyor. Alevi olması üzerinden aday olmaması üzere bir durum Türkiye’yi de demokrasiyi de bitirir” diyor.
Gazete Duvar’dan Nergis Demirkaya’nın haberine göre, ekim ayı başında ikinci cins görüşmelerine başlayacak altılı masanın önünde Türkiye’yi nasıl yöneteceklerini ortaya koyan geçiş süreci yol haritası, ortak aday ve seçim ittifakından oluşan 3 kritik başlık bulunuyor.
Altılı masanın seçimleri kazanması durumunda Türkiye’yi nasıl yöneteceğini içeren geçiş süreci yol haritası üzerinde partilerin çalışmaları tamamlanmak üzere. “Cumhurbaşkanı hangi yetkileri kullanacak, hangi yetkileri nasıl devredecek, atamaları kim nasıl belirleyecek, ortak idare nasıl olacak” üzere biroldukça soruya karşılık arayan bu çalışmanın, başkanların bundan daha sonraki toplantılarında netleştirmesi bekleniyor.
LİDERLERİN YER ALACAĞI ‘DAR KABİNE’
Altılı masada yer alan her siyasi parti bu konularda farklı senaryolar üzerinde çalışıyor. Lakin üzerinde en epey konuşulan senaryo başkanların ortasında yer aldığı kabine haricinde bir heyetin oluşturulması.
6 önderden birinin cumhurbaşkanı olması durumunda öteki başkanların -milletvekili olmayı düşünmedikleri takdirde- cumhurbaşkanı yardımcısı olabileceği söz ediliyor. Cumhurbaşkanının başkanlık edeceği bu dar şurada daha evvelki parlamenter sistemdeki başbakan yardımcılığında olduğu üzere her Cumhurbaşkanı Yardımcısına çeşitli yetki alanları tanınacak. Bu bakılırsav alanı ve yetkilerin de başkanların partilerinin oy oranına göre şekillenebileceği kaydediliyor. Heyet Merkez Bankası üzere kritik kurumlara atamalar ve bir daha değerli konularda alınacak kararlarda kelam sahibi olacak. Ortak idare için oluşturulacak bu konseyin ‘Cumhurbaşkanlığı Kurulu’ ya da ‘dar kabine’ olarak nitelenebileceği tabir ediliyor.
‘CUMHURBAŞKANI ANAYASAYA NAZARAN KİMİ YETKİLERİNİ DEVREDEBİLİR’
Peki mevcut anayasa buna imkan veriyor mu? Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı 1 No’lu Kararnamesi’nde Yürütme ytesirinin Cumhurbaşkanına ilişkin olduğu kaydedilirken “Cumhurbaşkanı, yetkilerinden bir kısmını gerektiğinde sonlarını yazılı olarak belirterek astlarına devredebilir. Fakat devrettiği yetkiyi, gerek gördüğünde kendisi de direkt kullanabilir” deniyor. Bu çerçevede çıkarılacak bir kararname ile birtakım yetkilendirmelerde düşünce yaşanmayacağı kaydediliyor. Kritik atamalarda oluşturulacak heyetin görüşü ve imzasına başvurulurken birtakım atamalarda ise yalnızca ilgili Cumhurbaşkanı Yardımcısı ya da bakanın onayının aranabileceği de kaydediliyor.
CUMHURBAŞKANI ADAYI VE ÖNDERLER PROTOKOL İMZALAYACAK
Hazırlıkları süren geçiş süreci yol haritasında önderler mutabık kalırsa ortak Cumhurbaşkanı adayı belirlenecek. Aday ve önderler geçiş sürecinde nasıl bir idare sergileyeceklerini, iktisattan dış siyasete birinci etapta atacakları adımları ve parlamenter sisteme geçiş süreci takvimini içeren bir protokole imza atarak bunu kamuoyuna da ilan edecek. Seçimleri kazanmaları durumunda çıkarılacak birinci kararnameler de varılan uzlaşma doğrultusunda seçim öncesinde hazırlanmış olacak.
BAKANLAR ŞURASI MECLİS ARİTMETİĞİNE NAZARAN BELİRLENECEK
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde yürütme yetkisine sahip olan Cumhurbaşkanı istediği isimlerden bir kabine oluşturabiliyor. Muhalefetin geçiş sürecinde de bu biçimde bir kabine bir daha yer alacak. Cumhurbaşkanı ve Cumhurbaşkanı yardımcılarının da yer alacağı “geniş kabine”deki bakanların belirlenmesinde ise seçimlerden daha sonra oluşan Meclis aritmetiğinin belirleyici olacağı tabir ediliyor. Yani Altılı Masa’daki partilerin Meclis’teki oy oranına nazaran verecekleri bakan sayısı aşikâr olacak. Fakat bakanlar Meclis aritmetiğine bakılırsa belirleneceği için isimleri seçimden daha sonra belirli olacak.
BÜROKRAT LİSTESİ ÇALIŞILIYOR
CUMHURBAŞKANI ADAYI İÇİN EN ERKEN ARALIK SONU İŞARET EDİLİYOR
Altılı masanın ortak cumhurbaşkanı adayının kim olacağı sorusunun kısa müddette cevap bulması beklenmiyor. Başkanlar seçim takvimi açıklanmadan adayın belirli olmayacağını ilan ederken en erken tarih olarak aralık ayı sonu konuşuluyor. Cumhurbaşkanı adayı için son günlerde en epeyce konuşulan isim CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu.
‘İktidarın Kılıçdaroğlu’nun aday olmasını istediği’ yorumlarına parti kurmayları, “AK Parti Kılıçdaroğlu’nu istiyor olsa seslerini çıkarmaz, maksat yapmazlardı. Bu görüşün bilakis Kılıçdaroğlu’nu istemediklerini düşünüyoruz. Hakkında ne söyleyecekler, ne argümanda bulunacaklar?” değerlendirmesi yapıyor.
Kılıçdaroğlu’nun altılı masada cumhurbaşkanı adaylığı için belirtilen ‘uzlaşmacı, özgürlükçü, demokratik bedelleri içselleştirmiş, milletin tamamını kucaklayan, siyasi ahlak prensiplerini benimseyen, liyakat sahibi’ kriterlerini karşıladığını belirten CHP’li bir kurmay “Kılıçdaroğlu aday şayet olmazsa bunun öne sürülen nedeni ne olacak? Tüm anketlerde çıkıyor. Alevi olması üzerinden aday olmaması üzere bir durum Türkiye’yi de demokrasiyi de bitirir” diyor.