Batman Hasankeyf’te yaşayan bir kişi, bölgede yapılan baraj niçiniyle konutların yeni yerleşim alanına taşınması projesinden bekar olduğu nedeni öne sürülerek yararlandırılmadı.
İlçe merkezinin yeni yerleşim alanına taşınmasından etkilenen yurttaşlara 5543 sayılı Kanun’un süreksiz 8’inci hususuyla belirlenen konular kapsamında mülklerinin temini sağlandı. Fakat ilgili kanunda “aile vasfını taşıma” kuralı bulunduğundan, annesi ve babası yıllar evvel hayatını yitirmiş olan bekar müracaatçı bu haktan yararlanamadı. Bunun üzerine Batman Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğüne başvuran ve olumsuz karşılık alan kişi, idari sürecin iptali istemiyle açtığı dava da mahkemece reddedilince Anayasa Mahkemesine ferdî müracaat yaptı.
Başvuruyu görüşen Yüksek Mahkeme, mülkiyet hakkıyla ilişkili olarak ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
“AYRIMCILIK YAPILDIĞI AÇIK”
Anayasa Mahkemesinin ihlal sonucunın öne sürülen sebebinde, Avrupa İnsan Hakları Kontratının (AİHS) 1 numaralı protokolünün “mülkiyetin korunması” başlıklı birinci unsuru hatırlatılarak, AİHS’nin 14’üncü hususunda de hak ve özgürlüklerin hiç bir ayrımcılık gözetilmeden sağlanması gerektiğine yer verildiği kaydedildi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine nazaran farklı muamelenin objektif ve makul bir münasebete sahip olunmaması halinde “ayrımcı” olarak nitelendirileceği belirtilen kararda, Anayasa’nın 35’inci unsurunda de mülkiyet hakkının tanımlandığı ve Anayasa’nın 10’uncu hususuna bakılırsa de her insanın kanun önünde eşit olduğu aktarıldı.
Devlet organları ve yönetimin bütün süreçlerde kanun önünde eşitlik unsuruna uygun hareket etme zorunluluğunun bulunduğu belirtilen kararda, müracaatçının bölgedeki mülkiyeti niçiniyle hak sahibi olduğu, anılan haktan yararlanamamasının tek sebebinin ise “aile olma vasfını taşımaması” olduğu bildirildi.
Baraj projesi niçiniyle meskenleri sular altında kalan bireylere hak tanınmasının sebebinin mağduriyetin giderilmesi olduğu belirtilen kararda, “Anayasa’nın 10. unsurunda düzenlenen eşitlik prensibi Anayasa’da garanti altına alınan hak ve özgürlüklerden yararlanılırken objektif ve haklı bir niye olmaksızın birebir yahut emsal durumda bulunan bireylere farklı muamelede bulunulmasını yasaklamaktadır.” sözlerine yer verildi.
Somut olayda, kardeşi olmayanların ve bekar olanların haktan yoksun kaldıkları söz edilen kararda, farklı muamele yapıldığının açık olduğu kaydedildi.
KARAR ÖRNEĞİ MAHKEMEYE GÖNDERİLDİ
“İdarenin ve mahkemenin sonucunda, farklı muamelenin niçinine ait açıklamanın bulunmadığı” belirtilen kararda, “Bu durumda müracaatçının 5543 sayılı Kanun’un süreksiz 8’inci hususunun (3) numaralı fıkrasıyla getirilen konut yardımı hakkından yararlanılması bakımından maruz bırakıldığı farklı muamelenin objektif ve haklı bir temelin bulunmadığı kararına ulaşılmaktadır. Farklı muamelenin haklı bir sebebinin bulunmadığı kararına ulaşıldığından orantılılık istikametinden ayrıyeten bir inceleme yapılmasına gerek görülmemiştir. Açıklanan münasebetlerle Anayasa’nın 35’inci unsurunda düzenlenen mülkiyet hakkıyla temaslı olarak Anayasa’nın 10. unsurunda teminat altına alınan ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.” sözleri yer aldı.
Yüksek Mahkeme ayrıyeten, bahisle ilgili bir daha yargılama yapılarak ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için karar meselain mahallî mahkemeye gönderilmesini kararlaştırdı.
İlçe merkezinin yeni yerleşim alanına taşınmasından etkilenen yurttaşlara 5543 sayılı Kanun’un süreksiz 8’inci hususuyla belirlenen konular kapsamında mülklerinin temini sağlandı. Fakat ilgili kanunda “aile vasfını taşıma” kuralı bulunduğundan, annesi ve babası yıllar evvel hayatını yitirmiş olan bekar müracaatçı bu haktan yararlanamadı. Bunun üzerine Batman Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğüne başvuran ve olumsuz karşılık alan kişi, idari sürecin iptali istemiyle açtığı dava da mahkemece reddedilince Anayasa Mahkemesine ferdî müracaat yaptı.
Başvuruyu görüşen Yüksek Mahkeme, mülkiyet hakkıyla ilişkili olarak ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
“AYRIMCILIK YAPILDIĞI AÇIK”
Anayasa Mahkemesinin ihlal sonucunın öne sürülen sebebinde, Avrupa İnsan Hakları Kontratının (AİHS) 1 numaralı protokolünün “mülkiyetin korunması” başlıklı birinci unsuru hatırlatılarak, AİHS’nin 14’üncü hususunda de hak ve özgürlüklerin hiç bir ayrımcılık gözetilmeden sağlanması gerektiğine yer verildiği kaydedildi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine nazaran farklı muamelenin objektif ve makul bir münasebete sahip olunmaması halinde “ayrımcı” olarak nitelendirileceği belirtilen kararda, Anayasa’nın 35’inci unsurunda de mülkiyet hakkının tanımlandığı ve Anayasa’nın 10’uncu hususuna bakılırsa de her insanın kanun önünde eşit olduğu aktarıldı.
Devlet organları ve yönetimin bütün süreçlerde kanun önünde eşitlik unsuruna uygun hareket etme zorunluluğunun bulunduğu belirtilen kararda, müracaatçının bölgedeki mülkiyeti niçiniyle hak sahibi olduğu, anılan haktan yararlanamamasının tek sebebinin ise “aile olma vasfını taşımaması” olduğu bildirildi.
Baraj projesi niçiniyle meskenleri sular altında kalan bireylere hak tanınmasının sebebinin mağduriyetin giderilmesi olduğu belirtilen kararda, “Anayasa’nın 10. unsurunda düzenlenen eşitlik prensibi Anayasa’da garanti altına alınan hak ve özgürlüklerden yararlanılırken objektif ve haklı bir niye olmaksızın birebir yahut emsal durumda bulunan bireylere farklı muamelede bulunulmasını yasaklamaktadır.” sözlerine yer verildi.
Somut olayda, kardeşi olmayanların ve bekar olanların haktan yoksun kaldıkları söz edilen kararda, farklı muamele yapıldığının açık olduğu kaydedildi.
KARAR ÖRNEĞİ MAHKEMEYE GÖNDERİLDİ
“İdarenin ve mahkemenin sonucunda, farklı muamelenin niçinine ait açıklamanın bulunmadığı” belirtilen kararda, “Bu durumda müracaatçının 5543 sayılı Kanun’un süreksiz 8’inci hususunun (3) numaralı fıkrasıyla getirilen konut yardımı hakkından yararlanılması bakımından maruz bırakıldığı farklı muamelenin objektif ve haklı bir temelin bulunmadığı kararına ulaşılmaktadır. Farklı muamelenin haklı bir sebebinin bulunmadığı kararına ulaşıldığından orantılılık istikametinden ayrıyeten bir inceleme yapılmasına gerek görülmemiştir. Açıklanan münasebetlerle Anayasa’nın 35’inci unsurunda düzenlenen mülkiyet hakkıyla temaslı olarak Anayasa’nın 10. unsurunda teminat altına alınan ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.” sözleri yer aldı.
Yüksek Mahkeme ayrıyeten, bahisle ilgili bir daha yargılama yapılarak ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için karar meselain mahallî mahkemeye gönderilmesini kararlaştırdı.