Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, geçen hafta NATO toplantısı için gittiği Brüksel’de Türkiye’nin Mısır’la alakalarına ait “İlişkileri olağanlaştırma konusunda adımlar atıyoruz. İlerleyen günlerde de atacağız” demişti.
Gazetemiz müellifi Barış Terkoğlu, Çavuşoğlu’nun çıkışı üzerine AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Müslüman Kardeşler örgütüyle ilgilerine dair “Erdoğan’ın kaybettiği Cumhurbaşkanlığı seçimi” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
“Artık çocuklar bile farkında. Erdoğan bir daha bir U dönüşü yapıyor. Ağzına geleni söylemiş olduği BAE, Suudi Arabistan, İsrail hatta Suriye ile “bir daha başlayalım” diyor. Olsun, diye 15 Temmuz’un ya da Cemal Kaşıkçı’nın kanını unutmaya hazır olduğunu gösteriyor. Kendi davasını sunar üzere, mahkeme evraklarını kapatıp gönderiyor” diyen Terkoğlu, şu tabirleri kullandı:
“Muhasebe yapalım mı: Türkiye, Mısır’la niye 13 yıl kaybetti? Karşılığını veren bir tanıklık var. Arafat’tan Talabani’ye Saddam’dan Peres’e, Ortadoğu’ya rengini veren kritik önderlerle görüşen tecrübeli gazeteci Işık Batur, biriktirdiği notlarını kitaba dönüştürdü. “Ortadoğu’nun Şahları, Vezirleri, Piyonları” ismiyle yayımlanan anılar, Mısır öyküsünün dört parmaklı Rabia işaretinden ibaret olmadığını anlatıyor.”
Terkoğlu’nun yazısının devamı şu biçimde:
“ERDOĞAN, MÜSLÜMAN KARDEŞLER
Tarih 1 Şubat 2009…
Arap dünyasında, ABD’nin de desteklediği, Müslüman Kardeşler dalgalarının sesleri duyuluyor. Mısır’da çabucak hemen Hüsnü Mübarek iktidarda. Mısır’ın ikinci adamı, Meclis Lideri Fethi Sorour, Ankara’da. Sanki bildirisi neydi? Batur, o günü anlatıyor:
“Kahvelerimizi yudumluyorduk ki birden çok açık konuşmaya başladı. Motamot şu biçimde dedi: ‘Bakın açıkça söylüyorum. Biz Müslüman Kardeşler’in ne olduğunu biliriz. Erdoğan ve AKP, Müslüman Kardeşler. Bundan eminiz. Çok rahatsızız.”
İşin ilginci, AKP de Mısır’daki duruşunu pek gizlemiyor. Batur, Davos Krizi’nden daha sonra, bugün Washington Büyükelçisi olan Murat Mercan’la görüşmesinden aktarıyor. Filistin sıkıntısında, Mısır’ın ve Mübarek’in başrolde olduğunu hatırlatan Batur’a, Mercan şöyleki cevap vermiş:
“‘Bakalım Mübarek o koltukta kalacak mı?’ dedi. Çok şaşırdım. O sırada, Arap isyanlarının başlayacağına ait tek bir işaret yoktu.”
O denli anlaşılıyor ki Ortadoğu’da iktidarları sarsan bahar, AKP için de Müslüman Kardeşler nesli yaratma fırsatıydı. Erdoğan da buna hazırlanıyordu. Gerçekten oldu. Mısır’da Mübarek, Müslüman Kardeşler’in ve Mısır ordusunun da ortasında olduğu geniş bir koalisyonla devrildi.
‘BÜYÜK ABİ’ İSTEMİYORLAR
Pekala, yerine ne gelecekti?
6 Ağustos 2011 günü, Işık Batur’un karşısında, Muhammed Mursi vardı. Ona nazaran, senelerca ABD’de yaşayan bir profesör olan Mursi, Müslüman Kardeşler’in ölçülü yüzüydü.
Akabinde “ikinci adam” Prof. Mahmud Glozlan ile görüştü. “Mısırlıların hayatlarına müdahale etmeyeceğiz, koalisyona gideceğiz” diyen Glozlan, bahis Türkiye’ye gelince şunları söylemişti:
“Abdullah Gül, Tayyip Erdoğan ve Ahmet Davutoğlu’na hayranım. Allah onları korusun. Ancak Türk Anayasası Mısır’da uygulanamaz.”
O denli anlaşılıyordu ki Mısır’da taşlar yerine oturdukça Müslüman Kardeşler ile AKP içinde da farklılık oluşmaya başlamıştı.
12 Eylül 2011’de, Erdoğan, Kahire’ye giderek gövde gösterisi yapmıştı. Müslüman Kardeşler tertibiyle binlerce kişi tarafınca karşılanmıştı. Ortadoğu’nun önderi olacağını sanıyordu. Fakat, Batur’a nazaran, Erdoğan her şeyi yanlış anlamıştı:
“Erdoğan, yükselen dalgayı kullanıp Müslüman Kardeşler’i denetim edeceğini bile hayal etti. Lakin hesap yanılgısı yaptı. Müslüman Kardeşler ‘Erdoğan’ı seviyordu’ lakin ‘Büyük abi’ istemiyordu ki!”
ERDOĞAN ÖRGÜTÜ BÖLDÜ
“Her şeyi bilen” Erdoğan, Arapların işlerine karışınca iş aksine döndü. Mayıs 2012’de Kahire’ye giderek Müslüman Kardeşler idaresiyle görüşen Batur, tabloyu şöyleki özetlemiş:
“Beni en hayli şaşırtan değişim, Müslüman Kardeşler başkanlarının Erdoğan’a karşı yansısı oldu. (…) Bir yıl evvel kahraman üzere karşılanan Erdoğan’la örgüt içinde soğuk rüzgârlar esiyordu. Müslüman Kardeşler’in önder takımındaki Ebul Futuh, 35 yıl daha sonra cemaatten kopup cumhurbaşkanlığına aday olmuştu. Ebul Futuh, Tayyip Erdoğan’a yakındı.”
Batur’un anlattığına bakılırsa Müslüman Kardeşler, cumhurbaşkanlığına aday göstermeyip zıtlarını tahrik etmeden bir yol yürümek eğilimindeydi. Lakin Erdoğan bu fikirde değildi. Varlıklı işadamı Ebul Futuh’u açıkça destekledi. Futuh iktidarıyla, Mısır’dan Türkiye’ye bir Kardeşler tertibi kuracaktı. Sonunda örgütü böldü. Müslüman Kardeşler’in stratejisi de altüst oldu. Bu da örgütün Erdoğan’a reaksiyonuna niye olmuştu.
Batur, Futuh ile de görüşmüş. Kitaptaki röportajı okuyunca Futuh’un yerine Erdoğan’ın konuştuğunu sanıyorsunuz. Bu durum Batur’u da şaşırtmış: “Karşımda Ebu Futuh değil de güya 2000’li yılların başındaki Erdoğan konuşuyordu.”
ERDOĞAN’IN ADAYI KAYBETTİ
Üstelik Erdoğan’a reaksiyonlu olan, sırf Müslüman Kardeşler değildi. Atatürk’ü örnek alan laik-modern muhalefet de kızgındı. Batur, bu kümenin adayı Ahmet Şerif’le görüşmesini aktarıyor:
Müslüman Kardeşler, Erdoğan’ın adayı Futuh’un çıkışıyla strateji değiştirmek zorunda kalmıştı. Aşağıdan gelen radikalizmin tesirindeki örgütün birinci adayı mahpustaki Hayrat el Şatır’dı. Ordudan veto yiyince, ibre Mursi’ye döndü. “Yedek lastik” lakabı üstüne yapışan Mursi, mecburî olarak seçime girdi, kazandı. Erdoğan’a öfkeli Ahmet Şerif, az farkla ikinci oldu. Erdoğan’ın adayı Futuh ise üçüncü olarak silindi.
daha sonrası biliniyor…
“İleri şeriat”a hakikat giden Mursi, “kadın öldükten daha sonra, kocası cesediyle altı saat ortasında cinsel ilgi kurabilir” fetvasını onaylayınca bayan örgütleri sokağa çıktı. Günden güne büyüyen olayların sonunda, ordu müdahale etti, Mısır’da bir daha tertip kurdu.
MURSİ, ERDOĞAN’IN KURBANI OLDU
Bütün adaylarla konuşan, miting meydanlarını izleyen, Müslüman Kardeşler’i gözleyen Batur, her şeyin akabinde şu tahlili yapmış:
“Eğer örgüt cumhurbaşkanlığına aday göstermek zorunda kalmasaydı ordu bir daha de darbe yapar mıydı? Bilinmez. Lakin Erdoğan’ın seçimlere karışması hem halktaki tıpkı vakitte ordudaki yansıyı artırdı. Mısır’ı daha erken askeri darbeye sürükledi. Sempatik bir profesör olarak tanıdığım Muhammed Mursi ise Erdoğan’ın hayallerinin kurbanı oldu.”
Mursi, mahkeme salonunda geçirdiği kalp kriziyle hayatını kaybederken Erdoğan, Mısır oyununu sürdürdü. Lakin ortadan geçen yıllar onun da yenilgiyi kabul etmesine niye oldu. Rabia işareti yavaş yavaş unutulurken, Türkiye’deki Müslüman Kardeşler ofislerinin kapatıldığı, yayınlarının durdurulduğu haberleri birbirini izledi. “Ey darbeci Sisi” kelamları yerini “Elçimizi gönderiyoruz” adımına bıraktı. Atatürk’ün yoluna sırtını dönen Erdoğan, hem Mısır’da “istenmeyen adam” olarak kaybetti hem Mısır’dan kopararak Türkiye’yi 13 yıl geciktirdi birebir vakitte Mısır’da darbeye sebep olarak Müslüman Kardeşler ve Mursi’ye kaybettirdi.
Biliyoruz ki sınırsız yanılgıları, tükenmeyen kusurları bitiren tarihten alınan dersler değil. Gerçeğin delinip geçilemeyen duvarı… İnsanlığı, geleceği ile, geçmişin karanlık tuğlalarını ayırt edenler barıştıracak.”
Gazetemiz müellifi Barış Terkoğlu, Çavuşoğlu’nun çıkışı üzerine AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Müslüman Kardeşler örgütüyle ilgilerine dair “Erdoğan’ın kaybettiği Cumhurbaşkanlığı seçimi” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
“Artık çocuklar bile farkında. Erdoğan bir daha bir U dönüşü yapıyor. Ağzına geleni söylemiş olduği BAE, Suudi Arabistan, İsrail hatta Suriye ile “bir daha başlayalım” diyor. Olsun, diye 15 Temmuz’un ya da Cemal Kaşıkçı’nın kanını unutmaya hazır olduğunu gösteriyor. Kendi davasını sunar üzere, mahkeme evraklarını kapatıp gönderiyor” diyen Terkoğlu, şu tabirleri kullandı:
“Muhasebe yapalım mı: Türkiye, Mısır’la niye 13 yıl kaybetti? Karşılığını veren bir tanıklık var. Arafat’tan Talabani’ye Saddam’dan Peres’e, Ortadoğu’ya rengini veren kritik önderlerle görüşen tecrübeli gazeteci Işık Batur, biriktirdiği notlarını kitaba dönüştürdü. “Ortadoğu’nun Şahları, Vezirleri, Piyonları” ismiyle yayımlanan anılar, Mısır öyküsünün dört parmaklı Rabia işaretinden ibaret olmadığını anlatıyor.”
Terkoğlu’nun yazısının devamı şu biçimde:
“ERDOĞAN, MÜSLÜMAN KARDEŞLER
Tarih 1 Şubat 2009…
Arap dünyasında, ABD’nin de desteklediği, Müslüman Kardeşler dalgalarının sesleri duyuluyor. Mısır’da çabucak hemen Hüsnü Mübarek iktidarda. Mısır’ın ikinci adamı, Meclis Lideri Fethi Sorour, Ankara’da. Sanki bildirisi neydi? Batur, o günü anlatıyor:
“Kahvelerimizi yudumluyorduk ki birden çok açık konuşmaya başladı. Motamot şu biçimde dedi: ‘Bakın açıkça söylüyorum. Biz Müslüman Kardeşler’in ne olduğunu biliriz. Erdoğan ve AKP, Müslüman Kardeşler. Bundan eminiz. Çok rahatsızız.”
İşin ilginci, AKP de Mısır’daki duruşunu pek gizlemiyor. Batur, Davos Krizi’nden daha sonra, bugün Washington Büyükelçisi olan Murat Mercan’la görüşmesinden aktarıyor. Filistin sıkıntısında, Mısır’ın ve Mübarek’in başrolde olduğunu hatırlatan Batur’a, Mercan şöyleki cevap vermiş:
“‘Bakalım Mübarek o koltukta kalacak mı?’ dedi. Çok şaşırdım. O sırada, Arap isyanlarının başlayacağına ait tek bir işaret yoktu.”
O denli anlaşılıyor ki Ortadoğu’da iktidarları sarsan bahar, AKP için de Müslüman Kardeşler nesli yaratma fırsatıydı. Erdoğan da buna hazırlanıyordu. Gerçekten oldu. Mısır’da Mübarek, Müslüman Kardeşler’in ve Mısır ordusunun da ortasında olduğu geniş bir koalisyonla devrildi.
‘BÜYÜK ABİ’ İSTEMİYORLAR
Pekala, yerine ne gelecekti?
6 Ağustos 2011 günü, Işık Batur’un karşısında, Muhammed Mursi vardı. Ona nazaran, senelerca ABD’de yaşayan bir profesör olan Mursi, Müslüman Kardeşler’in ölçülü yüzüydü.
Akabinde “ikinci adam” Prof. Mahmud Glozlan ile görüştü. “Mısırlıların hayatlarına müdahale etmeyeceğiz, koalisyona gideceğiz” diyen Glozlan, bahis Türkiye’ye gelince şunları söylemişti:
“Abdullah Gül, Tayyip Erdoğan ve Ahmet Davutoğlu’na hayranım. Allah onları korusun. Ancak Türk Anayasası Mısır’da uygulanamaz.”
O denli anlaşılıyordu ki Mısır’da taşlar yerine oturdukça Müslüman Kardeşler ile AKP içinde da farklılık oluşmaya başlamıştı.
12 Eylül 2011’de, Erdoğan, Kahire’ye giderek gövde gösterisi yapmıştı. Müslüman Kardeşler tertibiyle binlerce kişi tarafınca karşılanmıştı. Ortadoğu’nun önderi olacağını sanıyordu. Fakat, Batur’a nazaran, Erdoğan her şeyi yanlış anlamıştı:
“Erdoğan, yükselen dalgayı kullanıp Müslüman Kardeşler’i denetim edeceğini bile hayal etti. Lakin hesap yanılgısı yaptı. Müslüman Kardeşler ‘Erdoğan’ı seviyordu’ lakin ‘Büyük abi’ istemiyordu ki!”
ERDOĞAN ÖRGÜTÜ BÖLDÜ
“Her şeyi bilen” Erdoğan, Arapların işlerine karışınca iş aksine döndü. Mayıs 2012’de Kahire’ye giderek Müslüman Kardeşler idaresiyle görüşen Batur, tabloyu şöyleki özetlemiş:
“Beni en hayli şaşırtan değişim, Müslüman Kardeşler başkanlarının Erdoğan’a karşı yansısı oldu. (…) Bir yıl evvel kahraman üzere karşılanan Erdoğan’la örgüt içinde soğuk rüzgârlar esiyordu. Müslüman Kardeşler’in önder takımındaki Ebul Futuh, 35 yıl daha sonra cemaatten kopup cumhurbaşkanlığına aday olmuştu. Ebul Futuh, Tayyip Erdoğan’a yakındı.”
Batur’un anlattığına bakılırsa Müslüman Kardeşler, cumhurbaşkanlığına aday göstermeyip zıtlarını tahrik etmeden bir yol yürümek eğilimindeydi. Lakin Erdoğan bu fikirde değildi. Varlıklı işadamı Ebul Futuh’u açıkça destekledi. Futuh iktidarıyla, Mısır’dan Türkiye’ye bir Kardeşler tertibi kuracaktı. Sonunda örgütü böldü. Müslüman Kardeşler’in stratejisi de altüst oldu. Bu da örgütün Erdoğan’a reaksiyonuna niye olmuştu.
Batur, Futuh ile de görüşmüş. Kitaptaki röportajı okuyunca Futuh’un yerine Erdoğan’ın konuştuğunu sanıyorsunuz. Bu durum Batur’u da şaşırtmış: “Karşımda Ebu Futuh değil de güya 2000’li yılların başındaki Erdoğan konuşuyordu.”
ERDOĞAN’IN ADAYI KAYBETTİ
Üstelik Erdoğan’a reaksiyonlu olan, sırf Müslüman Kardeşler değildi. Atatürk’ü örnek alan laik-modern muhalefet de kızgındı. Batur, bu kümenin adayı Ahmet Şerif’le görüşmesini aktarıyor:
Müslüman Kardeşler, Erdoğan’ın adayı Futuh’un çıkışıyla strateji değiştirmek zorunda kalmıştı. Aşağıdan gelen radikalizmin tesirindeki örgütün birinci adayı mahpustaki Hayrat el Şatır’dı. Ordudan veto yiyince, ibre Mursi’ye döndü. “Yedek lastik” lakabı üstüne yapışan Mursi, mecburî olarak seçime girdi, kazandı. Erdoğan’a öfkeli Ahmet Şerif, az farkla ikinci oldu. Erdoğan’ın adayı Futuh ise üçüncü olarak silindi.
daha sonrası biliniyor…
“İleri şeriat”a hakikat giden Mursi, “kadın öldükten daha sonra, kocası cesediyle altı saat ortasında cinsel ilgi kurabilir” fetvasını onaylayınca bayan örgütleri sokağa çıktı. Günden güne büyüyen olayların sonunda, ordu müdahale etti, Mısır’da bir daha tertip kurdu.
MURSİ, ERDOĞAN’IN KURBANI OLDU
Bütün adaylarla konuşan, miting meydanlarını izleyen, Müslüman Kardeşler’i gözleyen Batur, her şeyin akabinde şu tahlili yapmış:
“Eğer örgüt cumhurbaşkanlığına aday göstermek zorunda kalmasaydı ordu bir daha de darbe yapar mıydı? Bilinmez. Lakin Erdoğan’ın seçimlere karışması hem halktaki tıpkı vakitte ordudaki yansıyı artırdı. Mısır’ı daha erken askeri darbeye sürükledi. Sempatik bir profesör olarak tanıdığım Muhammed Mursi ise Erdoğan’ın hayallerinin kurbanı oldu.”
Mursi, mahkeme salonunda geçirdiği kalp kriziyle hayatını kaybederken Erdoğan, Mısır oyununu sürdürdü. Lakin ortadan geçen yıllar onun da yenilgiyi kabul etmesine niye oldu. Rabia işareti yavaş yavaş unutulurken, Türkiye’deki Müslüman Kardeşler ofislerinin kapatıldığı, yayınlarının durdurulduğu haberleri birbirini izledi. “Ey darbeci Sisi” kelamları yerini “Elçimizi gönderiyoruz” adımına bıraktı. Atatürk’ün yoluna sırtını dönen Erdoğan, hem Mısır’da “istenmeyen adam” olarak kaybetti hem Mısır’dan kopararak Türkiye’yi 13 yıl geciktirdi birebir vakitte Mısır’da darbeye sebep olarak Müslüman Kardeşler ve Mursi’ye kaybettirdi.
Biliyoruz ki sınırsız yanılgıları, tükenmeyen kusurları bitiren tarihten alınan dersler değil. Gerçeğin delinip geçilemeyen duvarı… İnsanlığı, geleceği ile, geçmişin karanlık tuğlalarını ayırt edenler barıştıracak.”