Başkurdistan Cumhuriyeti, idari açıdan üniter bir yapıya sahiptir. Devletin temel işleyişindeki üç ana erk; yasama, yürütme ve yargı dikkate alındığında, mahallî idarelerin şimdi rastgele bir gücü yoktur. Vilayetlerin ve öbür ünitelerin idaresi, merkezi idareden daha sonra gelir. Mahallî idareler sırf bulundukları yerde hizmet vermek emeliyle kurulmuş durumda. 54 vilayet içerisinde büyükşehir olan 8 kent ise şöyleki: Ufa, Sterlitamak, Salavat, Neftekamsk, Oktyabrski, Kumertau, Sibay, Ağizel.
BAŞKURDİSTAN HAKKINDA BİLGİLER
Başkurdistan, Rusya hudutları ortasında yer alan özerk bir cumhuriyettir. İç işlerinde bağımsız, dış işlerinde Rusya’ya bağlıdır. İdil Irmağı ile Ural Dağları içinde yer alır.
Başkurdistan Cumhuriyeti’nin başşehri Ufa kentidir. 2010 nüfus sayımı prestijiyle 4 milyon 72 bin 292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya’nın en kalabalık özerk cumhuriyetidir.
28 Kasım 1917 tarihinde kurulan Başkurdistan, 20 Mart 1919 yılında Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti’ndeki birinci özerk sosyalist cumhuriyettir.
Başkurdistan Anayasası ve Rusya Federasyonu Anayasası uyarınca, Başkurdistan bir devlettir, lakin egemenliği yoktur. Başkurdistan hükümeti, 11 Ekim 1990 tarihinde Başkurdistan Devlet Egemenlik Bildirgesi’ni ilan ederek Sovyetler Birliği’nden ayrılarak bağımsız bir ülke olduğunu duyurdu. Lakin kısa mühlet içerisinde bu karardan vazgeçerek SSCB’nin devamı olan Rusya’ya bağlı özerk bir devlet oldular. 11 Ekim günü Başkurdistan’ın ‘Cumhuriyet Bayramı’ olarak ilan edildi.
Başkurdistan Cumhurbaşkanı, dört yıllık devir için halk tarafınca seçilir. Cumhuriyet Anayasası’na bakılırsa cumhurbaşkanı, ülke halkının ve vatandaşlarının haklarını ve özgürlüklerini garanti altına almakla, Başkurdistan Cumhuriyeti’nin ekonomik ve siyasi çıkarlarını korur ve kendi toprakları içerisinde meşruiyeti ve tertibi teminat altına almakla yükümlüdür.
Başkurdistan Cumhuriyeti meclisi, özetlemek gerekirse ‘Koroltay’ olarak bilinen bir parlamentodur. Meclis üyeleri, her beş senede bir halk tarafınca seçilir. Meclisin 110 tane milletvekili vardır. Mevcut Anayasa ise 24 Aralık 1993 tarihinde yürürlüğe girdi.
Başkurdistan, Türki cumhuriyetlerden biridir ve Başkurt halkı Türk uzunluğundan gelir. Ama Başkurt idaresi, 2015 yılında Memleketler arası Türk Kültürü Teşkilatı’ndan çıkma sonucu aldı.
BAŞKURDİSTAN NEREDE?
Ülke, Asya ile Avrupa’nın birleştiği bölgede yer alır. Başkurtistan Cumhuriyeti, Güney Urallar’dan batıya gerçek, Ağızel ve Kama ırmaklarına kadar uzanır. Federasyon ortasında Sverdlovsk Oblastı ve Perm Krayı (kuzey); Udmurtya Cumhuriyeti (kuzeybatı); Tataristan Cumhuriyeti (batı); Orenburg Oblastı (güney/güneybatı), Çelyabinsk Oblastı (doğu) ile komşudur. Güney tarafında Kazakistan ile Başkurdistan içinde Orenburg Oblastı yer almaktadır. Ülkenin yüzölçümü 143,6 bin km2’dir. Türkiye’nin yüzölçümü ise 783.562 km2’dir,
BAŞKURDİSTAN’IN HARİTADAKİ YERİ
GOOGLE HARİTALAR’DA GÖRÜNTÜLEMEK İÇİN TIKLAYIN
DÜNYADA KAÇ TÜRKİ CUMHURİYET VAR?
Dünya üzerinde şu an 7 bağımsız Türk cumhuriyeti bulunuyor. O ülkeler şöyleki:
* Türkiye
* Azerbaycan
* Kazakistan
* Kırgızistan
* Özbekistan
* Türkmenistan
* Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Bunun haricinde bağımsız olmayan özerk Türki cumhuriyetler vardır. Bunların birçok Rusya sonları içerisinde. Özerk Türki cumhuriyetlerde Türk halklarının çeşitli kümeleri hayat sürüyor.
Bugün bağımsız olan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan daha evvel Sovyetler Birliği hudutları ortasında özerk ülke olarak yer alıyordu.
Bağımsız Türk cumhuriyetlerinin dünyadaki pozisyonu
TÜRK HALKLARININ YAŞADIĞI ÖZERK BÖLGELER
* Sincan Uygur Özerk Bölgesi: Doğu Türkistan, Çin’e bağlı özerk cumhuriyettir. Gayriresmi bayrağı Gökbayrak’tır. Nüfusun yüzde 61.14’ünü Uygurlar, Salarlar ve Yugurlar üzere Türk halkları oluşturur. Bölgedeki Türkler içinde İslam dini yaygındır.
* Gagavuzya: Moldova’ya bağlı bir özerk cumhuriyettir. Nüfusun yüzde 82,1’ini Gagavuz Türkler’i oluşturur. Gagavuzlar içinde Hristiyanlık dini yaygındır.
* Karakalpakistan: Özbekistan’a bağlı bir özerk cumhuriyettir. Karakalpaklar’ın nüfusa oranı yüzde 32’dir. Bunun haricinde bölgenin yüzde 32’sini Özbekler, yüzde 25’ini de Kazaklar oluşturur.
* Nahçıvan: Azerbaycan’a bağlı özerk cumhuriyettir. Türkiye ile sonu vardır. Nüfusun yüzde 99’unu Azerbaycan Türkleri oluşturur.
BAĞIMSIZ OLMAYAN ÖZERK TÜRKİ CUMHURİYETLER
* Tataristan: Nüfusun yüzde 56,3’ünü Türk halkları oluşturur. Tatarlar’ın oranı yüzde 53,2, Çuvaşlar’ın oranı ise yüzde 3,1’dir. Tatarlar içinde İslam, Çuvaşlar içinde Hristiyanlık dini yaygındır.
* : Nüfusun yüzde 57,6’sını Türk halkları oluşturur. Başkurtlar’ın oranı yüzde 29.5, Tatarlar’ın oranı yüzde 25,4, Çuvaşlar’ın oranı ise yüzde 2,7’dir. Başkurtlar ve Tatarlar içinde İslam, Çuvaşlar içinde Hristiyanlık dini yaygındır.
* : Nüfusun yüzde 67,7’sini Çuvaş Türkleri, yüzde 2,8’ini ise Tatar Türkler’i oluşturmaktadır. Çuvaşlar içinde Hristiyanlık, Tatarlar içinde İslam dini yaygındır.
* Tuva: Nüfusun yüzde 82’sini bir Türk halkı olan Tuvalar oluşturur. Tuvalar içinde Budizm ve Tengricilik dini yaygındır.
* : Nüfusun yüzde 51’ini Türk halkları oluşturur. Yakutlar’ın oranı yüzde 49,9, Dolganlar’ın oranı 0,2, Tatarlar’ın orası ise 0.7’dir. Bölgedeki Türkler içinde Hristiyanlık ve Tengricilik dini yaygındır.
* Altay: Nüfusun 40,7’ini Türk halkları oluşturur, Altaylar’ın oranı yüzde 34,5, Kazaklar’ın oranı ise yüzde 6,2’idir. Bölgedeki Türkler içinde Şamanizm’in yanı sıra Tengricilik, Burhancılık ve Hristiyanlık da yaygındır.
* Balkar: Asıl ismi Kabardey-Balkarya olup hayli uluslu bir yapıya sahiptir. Nüfusun birçoklarını Cumhuriyete ismini veren bir Çerkes Kümesi olan Kabardeyler ve bir Türk halkı olan Balkarlar oluşturmaktadır. Balkarlar’ın nüfusa oranı ise yüzde 11.5’dir. Bölgede İslam dini yaygındır.
* Dağıstan: Halkın yaklaşık yüzde 25’ini Türk halkları olan Kumuklar, Azeriler ve Nogaylar teşkil eder. Kafkasya Avarları’nın kökeni tartışmalıdır. Dağıstan’da Kumukların kullandıkları gayriresmi bayrak. Bölgede çeşitli Türk halkları ve Kafkasya halkları yaşamaktadır. Bu halkların içinde İslam dini yaygın olup, nüfusun yüzde 90’ı Müslümanlar’dan oluşmaktadır.
* Hakasya: Hakaslar nüfusun yüzde 12’sini oluşturmaktadır. Hakas Türkler’i içinde Hristiyanlık yaygındır.
* Karaçay: Asıl ismi Karaçay-Çerkesya olup fazlaca uluslu bir yapıya sahiptir. Nüfusun birçoklarını ülkeye ismini Çerkesler ve bir Türk halkı olan Karaçaylar oluşturmaktadır. Türk halklarının nüfusa oranı yüzde 44,3 olup bunun yüzde 41’i Karaçay, yüzde 3,3’ü ise Nogay’dır. Bölgede İslam dini yaygındır.
DÜNYADA KAÇ TÜRK VAR?
Türk halkları, Avrasya’da geniş bir coğrafyada dağınık olarak yaşayan ve Altay lisanları ailesinin bir alt kolunu oluşturan Türk lisanlarının çeşitli konuşan etnik Türk kümeleridir. Dünyada 200-250 milyon içinde Türk bulunduğu ve bu nüfusun yaklaşık üçte birinin Türkiye’de yaşadığı düşünülmektedir.
BAŞKURDİSTAN HAKKINDA BİLGİLER
Başkurdistan, Rusya hudutları ortasında yer alan özerk bir cumhuriyettir. İç işlerinde bağımsız, dış işlerinde Rusya’ya bağlıdır. İdil Irmağı ile Ural Dağları içinde yer alır.
Başkurdistan Cumhuriyeti’nin başşehri Ufa kentidir. 2010 nüfus sayımı prestijiyle 4 milyon 72 bin 292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya’nın en kalabalık özerk cumhuriyetidir.
28 Kasım 1917 tarihinde kurulan Başkurdistan, 20 Mart 1919 yılında Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti’ndeki birinci özerk sosyalist cumhuriyettir.
Başkurdistan Anayasası ve Rusya Federasyonu Anayasası uyarınca, Başkurdistan bir devlettir, lakin egemenliği yoktur. Başkurdistan hükümeti, 11 Ekim 1990 tarihinde Başkurdistan Devlet Egemenlik Bildirgesi’ni ilan ederek Sovyetler Birliği’nden ayrılarak bağımsız bir ülke olduğunu duyurdu. Lakin kısa mühlet içerisinde bu karardan vazgeçerek SSCB’nin devamı olan Rusya’ya bağlı özerk bir devlet oldular. 11 Ekim günü Başkurdistan’ın ‘Cumhuriyet Bayramı’ olarak ilan edildi.
Başkurdistan Cumhurbaşkanı, dört yıllık devir için halk tarafınca seçilir. Cumhuriyet Anayasası’na bakılırsa cumhurbaşkanı, ülke halkının ve vatandaşlarının haklarını ve özgürlüklerini garanti altına almakla, Başkurdistan Cumhuriyeti’nin ekonomik ve siyasi çıkarlarını korur ve kendi toprakları içerisinde meşruiyeti ve tertibi teminat altına almakla yükümlüdür.
Başkurdistan Cumhuriyeti meclisi, özetlemek gerekirse ‘Koroltay’ olarak bilinen bir parlamentodur. Meclis üyeleri, her beş senede bir halk tarafınca seçilir. Meclisin 110 tane milletvekili vardır. Mevcut Anayasa ise 24 Aralık 1993 tarihinde yürürlüğe girdi.
Başkurdistan, Türki cumhuriyetlerden biridir ve Başkurt halkı Türk uzunluğundan gelir. Ama Başkurt idaresi, 2015 yılında Memleketler arası Türk Kültürü Teşkilatı’ndan çıkma sonucu aldı.
BAŞKURDİSTAN NEREDE?
Ülke, Asya ile Avrupa’nın birleştiği bölgede yer alır. Başkurtistan Cumhuriyeti, Güney Urallar’dan batıya gerçek, Ağızel ve Kama ırmaklarına kadar uzanır. Federasyon ortasında Sverdlovsk Oblastı ve Perm Krayı (kuzey); Udmurtya Cumhuriyeti (kuzeybatı); Tataristan Cumhuriyeti (batı); Orenburg Oblastı (güney/güneybatı), Çelyabinsk Oblastı (doğu) ile komşudur. Güney tarafında Kazakistan ile Başkurdistan içinde Orenburg Oblastı yer almaktadır. Ülkenin yüzölçümü 143,6 bin km2’dir. Türkiye’nin yüzölçümü ise 783.562 km2’dir,
BAŞKURDİSTAN’IN HARİTADAKİ YERİ
GOOGLE HARİTALAR’DA GÖRÜNTÜLEMEK İÇİN TIKLAYIN
DÜNYADA KAÇ TÜRKİ CUMHURİYET VAR?
Dünya üzerinde şu an 7 bağımsız Türk cumhuriyeti bulunuyor. O ülkeler şöyleki:
* Türkiye
* Azerbaycan
* Kazakistan
* Kırgızistan
* Özbekistan
* Türkmenistan
* Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Bunun haricinde bağımsız olmayan özerk Türki cumhuriyetler vardır. Bunların birçok Rusya sonları içerisinde. Özerk Türki cumhuriyetlerde Türk halklarının çeşitli kümeleri hayat sürüyor.
Bugün bağımsız olan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan daha evvel Sovyetler Birliği hudutları ortasında özerk ülke olarak yer alıyordu.
Bağımsız Türk cumhuriyetlerinin dünyadaki pozisyonu
TÜRK HALKLARININ YAŞADIĞI ÖZERK BÖLGELER
* Sincan Uygur Özerk Bölgesi: Doğu Türkistan, Çin’e bağlı özerk cumhuriyettir. Gayriresmi bayrağı Gökbayrak’tır. Nüfusun yüzde 61.14’ünü Uygurlar, Salarlar ve Yugurlar üzere Türk halkları oluşturur. Bölgedeki Türkler içinde İslam dini yaygındır.
* Gagavuzya: Moldova’ya bağlı bir özerk cumhuriyettir. Nüfusun yüzde 82,1’ini Gagavuz Türkler’i oluşturur. Gagavuzlar içinde Hristiyanlık dini yaygındır.
* Karakalpakistan: Özbekistan’a bağlı bir özerk cumhuriyettir. Karakalpaklar’ın nüfusa oranı yüzde 32’dir. Bunun haricinde bölgenin yüzde 32’sini Özbekler, yüzde 25’ini de Kazaklar oluşturur.
* Nahçıvan: Azerbaycan’a bağlı özerk cumhuriyettir. Türkiye ile sonu vardır. Nüfusun yüzde 99’unu Azerbaycan Türkleri oluşturur.
BAĞIMSIZ OLMAYAN ÖZERK TÜRKİ CUMHURİYETLER
* Tataristan: Nüfusun yüzde 56,3’ünü Türk halkları oluşturur. Tatarlar’ın oranı yüzde 53,2, Çuvaşlar’ın oranı ise yüzde 3,1’dir. Tatarlar içinde İslam, Çuvaşlar içinde Hristiyanlık dini yaygındır.
* : Nüfusun yüzde 57,6’sını Türk halkları oluşturur. Başkurtlar’ın oranı yüzde 29.5, Tatarlar’ın oranı yüzde 25,4, Çuvaşlar’ın oranı ise yüzde 2,7’dir. Başkurtlar ve Tatarlar içinde İslam, Çuvaşlar içinde Hristiyanlık dini yaygındır.
* : Nüfusun yüzde 67,7’sini Çuvaş Türkleri, yüzde 2,8’ini ise Tatar Türkler’i oluşturmaktadır. Çuvaşlar içinde Hristiyanlık, Tatarlar içinde İslam dini yaygındır.
* Tuva: Nüfusun yüzde 82’sini bir Türk halkı olan Tuvalar oluşturur. Tuvalar içinde Budizm ve Tengricilik dini yaygındır.
* : Nüfusun yüzde 51’ini Türk halkları oluşturur. Yakutlar’ın oranı yüzde 49,9, Dolganlar’ın oranı 0,2, Tatarlar’ın orası ise 0.7’dir. Bölgedeki Türkler içinde Hristiyanlık ve Tengricilik dini yaygındır.
* Altay: Nüfusun 40,7’ini Türk halkları oluşturur, Altaylar’ın oranı yüzde 34,5, Kazaklar’ın oranı ise yüzde 6,2’idir. Bölgedeki Türkler içinde Şamanizm’in yanı sıra Tengricilik, Burhancılık ve Hristiyanlık da yaygındır.
* Balkar: Asıl ismi Kabardey-Balkarya olup hayli uluslu bir yapıya sahiptir. Nüfusun birçoklarını Cumhuriyete ismini veren bir Çerkes Kümesi olan Kabardeyler ve bir Türk halkı olan Balkarlar oluşturmaktadır. Balkarlar’ın nüfusa oranı ise yüzde 11.5’dir. Bölgede İslam dini yaygındır.
* Dağıstan: Halkın yaklaşık yüzde 25’ini Türk halkları olan Kumuklar, Azeriler ve Nogaylar teşkil eder. Kafkasya Avarları’nın kökeni tartışmalıdır. Dağıstan’da Kumukların kullandıkları gayriresmi bayrak. Bölgede çeşitli Türk halkları ve Kafkasya halkları yaşamaktadır. Bu halkların içinde İslam dini yaygın olup, nüfusun yüzde 90’ı Müslümanlar’dan oluşmaktadır.
* Hakasya: Hakaslar nüfusun yüzde 12’sini oluşturmaktadır. Hakas Türkler’i içinde Hristiyanlık yaygındır.
* Karaçay: Asıl ismi Karaçay-Çerkesya olup fazlaca uluslu bir yapıya sahiptir. Nüfusun birçoklarını ülkeye ismini Çerkesler ve bir Türk halkı olan Karaçaylar oluşturmaktadır. Türk halklarının nüfusa oranı yüzde 44,3 olup bunun yüzde 41’i Karaçay, yüzde 3,3’ü ise Nogay’dır. Bölgede İslam dini yaygındır.
DÜNYADA KAÇ TÜRK VAR?
Türk halkları, Avrasya’da geniş bir coğrafyada dağınık olarak yaşayan ve Altay lisanları ailesinin bir alt kolunu oluşturan Türk lisanlarının çeşitli konuşan etnik Türk kümeleridir. Dünyada 200-250 milyon içinde Türk bulunduğu ve bu nüfusun yaklaşık üçte birinin Türkiye’de yaşadığı düşünülmektedir.