Batı Karadeniz’in Efes’inde orkestra tabanına ulaşıldı

  • Konuyu başlatan admin
  • Başlangıç tarihi
A

admin

Guest
Batı Karadeniz’in Efes’i olarak nitelendirilen Düzce’deki Prusias isim Hypium Antik Kenti‘nde orkestra yeri bulundu.

Konuralp Müze Müdürlüğü Başkanlığı ve Düzce Belediyesi’nin takviyeleriyle bölgenin en eski yerleşim yeri olarak bilinen antik kentte başlatılan hafriyat çalışmaları devam ediyor.

Tarihi milattan evvel 3. yüzyıla kadar dayanan, vakit içinde üzerine yeni yapılar inşa edilen lakin toprak altı zenginliği bozulmayan bölgede, antik tiyatro, surlar, su kemerleri ve Roma Köprüsü üzere yapılar yer alıyor. Tiyatro kısmındaki hafriyatlarda şimdiye kadar 2000 yıllık olduğu bedellendirilen medusa, mask heykelleri ile groteks figürü ve Antik Tiyatro’nun sahne kısmında tonoz bulundu.

Çalışmalarını titizlikle sürdüren arkeologlar, tiyatro kısmının orkestra tabanına de ulaştı. Büyük sevinç yaşayan arkeologlar, bozulmadan ortaya çıkarılan yerin döşemesinin harçla yapıldığını belirledi. Çalışmalar sırasında yan yatmış, kırık biçimde bulunan taş heykel ve sütunları da inceleyen uzmanlar, kentin birinci derece zelzele bölgesinde olması niçiniyle yapıtların şiddetli afet kararı yıkıldığını pahalandırıyor.




“KAZININ YAKLAŞIK YÜZDE 70’İNİ TAMAMLAMAK ÜZEREYİZ”

Düzce Belediyesi Kültür Müdürlüğü Arkeoloğu Güldemet Yıldız Dursun, hafriyat çalışmaları süren tiyatronun 2 bin yıllık ayakta kalmış en büyük yapılardan biri olduğunu anlattı.

Hafriyatlarda büyük yol kat edildiğini lisana getiren Dursun, “Genelde yamaca yapılmış tiyatrolarda 3 katlı oturma biçimi olur. O periyotta teknoloji epeyce ileri düzeyde olmadığı için tüm etkinlikler bu üslup alanlarda gerçekleştiriliyordu. Yapmış olduğumuz çalışmalarda en alttaki oturma basamağı toprak altındaydı, onu sağlam biçimde bulduk. Orkestranın tabanına ulaştık. Bu şekil tiyatrolarda taban döşemesi yahut mozaik döşeme olur. Biz başka tiyatrolarda olduğu üzere taban döşemesine rastladık. Harcının üzerinden mozaik geleceğini düşündük lakin o yer harcıymış” dedi.

Şu anda orkestra kısmında rastladıkları drenaj sisteminin incelendiğini anlatan Dursun, şu ayrıntıları paylaştı:

“Şu anda orada yapılan çalışmaları belgelendirdik lakin nasıl çalışma izleyeceğimize şuradaki hocalarımızla karar vereceğiz. Hocalarımızla yaptığımız çalışmaların akabinde ortada bulunan taşların kaldırılması uygun görülürse, kaldırılıp tam yuvarlak olarak ortada gerekli oyunların oynanabilmesi için orayı hazır hale getireceğiz. Bölgedeki çalışmalarımız süratle sürmekte. Buluntuların incelenmesini ve bu buluntular eşliğinde kazıların ilerlemesini sağlıyoruz. Grubumuzla süratli ve titiz çalışmalarımıza devam ediyoruz.

Üst tarafta bulunan ve daha evvel açıkta bulunan taş basamaklarda aşınmalar var. Şayet yeni bulgularımızı, gün ışığına çıkardıklarımızı koruyamazsak, burası onlar üzere aşınmaya başlayacak. Çok büyük yol kat ettik. Hafriyatın yaklaşık yüzde 70’ini tamamlamak üzereyiz. Tonozlarımızı, 2 katlı tiyatro kısmını ve orkestra tabanını bulduk, birtakım alanlardaki son etap çalışmalarını yürütüyoruz. Şimdiki etabımız, onarım çalışmasını yapmak. Buluntularımızı ve gün ışığına çıkan alanları koruyarak, güçlendirerek ilerlemek zorundayız.”




“BURANIN ZELZELEYE MARUZ KALDIĞINI DÜŞÜNÜYORUZ”

Dursun, tiyatroda ikiye ayrılmış biçimde bulunan sütun ve heykellerin kırılış usullerinin, bölgede yaşanan şiddetli zelzele daha sonrası olduğunu düşündüklerini vurguladı.

Dursun, “Sahne binamız iki katlı ve o senelerda fiziki müdahalelerle yani sarsıntılarla taşların düşüş durumunda olduğunu kanıtladık. Hocalarımızın raporları da bu istikamette. Türkiye’nin gerçeği bu ve bölgemiz maalesef zelzele bölgesi. 30 yılda bir bölgemizin sarsıntıya maruz kaldığını öğrenebiliyoruz. Yani burasının sarsıntıya maruz kaldığını düşünüyoruz” dedi.

Ulaştıkları dataların, bu tiyatronun birinci etapta ahşap olarak yapıldığı fakat sert coğrafya niçiniyle sarsıntılarla yıkıma uğradığı tarafında olduğunu aktaran Dursun, kelamlarını şu biçimde tamamladı:

“Bu yüzden sahne binasında taşlar ve sütunlar kullanılarak, sahne kısmı yeniden inşa ediliyor. Birinci evvel ahşap olarak burayı kullandıkları için başka tiyatrolarda görünen devasa heykellerin yerine burada küçük mask ve heykelciklere yer verildiğini düşünüyoruz. Buradan Medusa heykeli, dikey heykeli üzere ihtişamlı heykeller de çıktı. Yani bu kadar büyük heykellerin çıkması, ondan sonrasındaki periyotlarda heykellerin küçük çıkması, bizi ‘Acaba yerin ve bölgenin sağlam olmaması için mi?’ sorusuna yöneltti. Daima mask ve küçük kırılmış, ikiye ayrılmış heykeller buluyoruz.”
 
Üst