CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, ÇAYKUR’un 2020 ve 2021 senelerında birtakım özel firmalara maliyetinin altında çay satışı yaptığına ait savları TBMM gündemine getirdi.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin argümanlara yanıt vermesini isteyen CHP’li Mehmet Bekaroğlu, maliyetin altında yapılan çay satışı ile Çaykur’un ziyanına yaklaşık 200 milyon TL daha eklendiğini, kamuya ilişkin bu paranın birkaç tane özel şirkete aktarıldığını öne sürdü.
TBMM Başkanlığına, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin cevaplaması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde; ÇAYKUR’un, İdare Heyeti’nin aldığı karara istinaden 2020 yılından itibaren kimi özel firmalara paketsiz/dökme çay satışına başladığını söz eden Bekaroğlu, 2020 yılında 20 TL, 22 TL ve 22,50 TL/kg’dan olmak üzere üç firma ile toplam 18.000 ton, 2021 yılında ise 23 ve 25 TL/kg’dan toplam 20.000 ton paketsiz/dökme kuru çay satışı için muahedeler yapıldığını hatırlattı.
STOK MALİYETİ HESABA KATILMAMIŞ!
İdare Heyetinin, 2018 yılından depolarda kalan çayların 2018 yılı maliyetinden satılması, 2019 yılından kalan çayların 2019 yılı maliyetinden satılması biçiminde karar almış olduğunun açıklandığini söyleyen Bekaroğlu, “Stok maliyeti, bekleme niçiniyle artan rutubetin çekilmesi için bir daha fırınlama ihtiyacı üzere maliyet ögeleri dikkate alındığında bu satış süreçlerinin, çayın ÇAYKUR’a maliyetinin epey altında yapıldığı anlaşılmaktadır. 2020 ve 2021 senelerında ÇAYKUR’un en kaliteli çayını maliyetinin altında alan özel bölüm firmaları kampanya sırasında yaş çay almak için istekli davranmamakta, üreticiden yaş çayı alırken fiyatı güzelce aşağıya çekmektedirler.” dedi.
SİYASİ NÜFUZ KULLANILDI MI?
Bu satışların gerçekleştirilmesi için; siyasi nüfuz kullanılarak ÇAYKUR idaresine baskı yapıldığına, 2020 yılında; ÇAYKUR’un 2018 yılından kalan çayını almak üzere mutabakat yaptığı biçimde birtakım firmalara 2019 yılının çayının verildiğine, uzun müddet stokta kalan çayın rutubetlendiği için bir daha fırınlama ihtiyacı ve bundan kaynaklanan ek maliyetler doğurduğuna, 2021’de yapılan mutabakatlara bahis çayların satın alınan firmalar tarafınca alınarak kendi depolarında bekletilmesi yerine ÇAYKUR depolarında bekletildiğine, depolar dolu olduğu için ÇAYKUR’un yeni ürettiği çayları fabrikaların bahçelerinde beklettiğine ve çayların bu niçinle bozulma riski ile karşı karşıya bırakıldığına, kontratta yer almadığı biçimde, yükleme işlerinin de ÇAYKUR’a ilişkin araç-gereç, personellik ve ekipmanları ile yaptırıldığına sair kamuoyunda tezler bulunduğunu vurgulayan Bekaroğlu, bu hususta hayli sayıda şikâyetin kendisine iletildiğini, hususla ilgili kamuoyunu ikna edici bir açıklama yapılmadığını kaydetti.
ÇAYKUR’UN MALİYETİ 29 TL, SATTIĞI FİYAT 23-25 TL!
3,87 TL’ye üreticiden aldığı yaş çaydan elde ettiği 1 kg. kuru çayın ÇAYKUR’a maliyetinin yaklaşık 29 TL olduğunu tabir eden Bekaroğlu, “halbuki 2021 yılındaki paketlenmemiş/dökme kuru çay satış mutabakatlarını 23 ve 25 TL’lerden yapmıştır. bu türlü yapılan çay satışı ile kilogram başına ortalama 5 TL kamudan alınıp 5-6 tane özel dal firmasına aktarılmaktadır. Maliyetin altında yapılan bu satış süreçlerinden kaynaklı olarak ÇAYKUR’un ziyanına son iki yıldır yaklaşık 200 milyon TL eklenmiştir.” dedi.
PAKDEMİRLİ’DEN KARŞILIK BEKLEYEN SORULAR
ÇAYKUR’un özel bölüm firmalarına niye paketlenmemiş/dökme kuru çay satma gereksinimi duyduğunu soran Bekaroğlu, Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli’den şu sorularına yanıt istedi:
– 30.09.2021 prestijiyle ÇAYKUR stoklarında bulunan paketsiz/dökme çay ölçüsü ne kadardır? Bunlar hangi senelerdaki üretime aittir? 2020 yılında ÇAYKUR depolarında 2018’den çay kalmasının sebebi nedir, bu olağan midir?
– 2020 ve 2021 senelerında ÇAYKUR hangi firmaya ne kadar ölçü çayı hangi fiyatlardan satmıştır?
– Hangi firmaya hangi yılın çayının verileceği ve hangi fiyattan çay satılacağı hangi objektif kriterlere bakılırsa belirlenmektedir? Bu satışlar için rastgele bir ihale yapılmış mıdır? Yapılmamışsa bunun sebebi nedir?
– ÇAYKUR’dan maliyetin altında fiyatlarla dökme çay alan firmalar hangileridir? Bu satışların yapılması için ÇAYKUR idaresine baskı yapıldığı savları hakikat mudur?
– ÇAYKUR’un alım fiyatının altında fiyata yaş çayı üreticiden alan özel kesim firmaları, ÇAYKUR’un en kaliteli çaylarını kendi maliyetlerinin altında fiyata aldığı için kuru çay üretmek için yaş çaya muhtaçlık duymamakta, üreticiden yaş çay almak için istekli davranmamakta, yaş çay alım fiyatını daha da aşağıya çekmektedir. bu türlü maliyetin altında fiyatlarla özel bölüme paketsiz/dökme çay satmaya devam etmek, hem ÇAYKUR’un ziyanını büyütecektir ve birebir vakitte üreticinin çaydan elde ettiği gelirin azalmasına niye olacaktır. Bu yanlış uygulamayı düzeltmek ve üreticilerin mağduriyetini gidermek için ne üzere önlemler alacaksınız?
– 2020 yılında 2018 yılı maliyetinden çay satılması, stok maliyetleri ve başka maliyetlerin hesaba katılmaması kamu ziyanına yol açmıştır. Bu ziyana niye olan ilgililer hakkında Bakanlığınız Teftiş Heyetine inceleme ve soruşturma yaptıracak mısınız?
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin argümanlara yanıt vermesini isteyen CHP’li Mehmet Bekaroğlu, maliyetin altında yapılan çay satışı ile Çaykur’un ziyanına yaklaşık 200 milyon TL daha eklendiğini, kamuya ilişkin bu paranın birkaç tane özel şirkete aktarıldığını öne sürdü.
TBMM Başkanlığına, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin cevaplaması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde; ÇAYKUR’un, İdare Heyeti’nin aldığı karara istinaden 2020 yılından itibaren kimi özel firmalara paketsiz/dökme çay satışına başladığını söz eden Bekaroğlu, 2020 yılında 20 TL, 22 TL ve 22,50 TL/kg’dan olmak üzere üç firma ile toplam 18.000 ton, 2021 yılında ise 23 ve 25 TL/kg’dan toplam 20.000 ton paketsiz/dökme kuru çay satışı için muahedeler yapıldığını hatırlattı.
STOK MALİYETİ HESABA KATILMAMIŞ!
İdare Heyetinin, 2018 yılından depolarda kalan çayların 2018 yılı maliyetinden satılması, 2019 yılından kalan çayların 2019 yılı maliyetinden satılması biçiminde karar almış olduğunun açıklandığini söyleyen Bekaroğlu, “Stok maliyeti, bekleme niçiniyle artan rutubetin çekilmesi için bir daha fırınlama ihtiyacı üzere maliyet ögeleri dikkate alındığında bu satış süreçlerinin, çayın ÇAYKUR’a maliyetinin epey altında yapıldığı anlaşılmaktadır. 2020 ve 2021 senelerında ÇAYKUR’un en kaliteli çayını maliyetinin altında alan özel bölüm firmaları kampanya sırasında yaş çay almak için istekli davranmamakta, üreticiden yaş çayı alırken fiyatı güzelce aşağıya çekmektedirler.” dedi.
SİYASİ NÜFUZ KULLANILDI MI?
Bu satışların gerçekleştirilmesi için; siyasi nüfuz kullanılarak ÇAYKUR idaresine baskı yapıldığına, 2020 yılında; ÇAYKUR’un 2018 yılından kalan çayını almak üzere mutabakat yaptığı biçimde birtakım firmalara 2019 yılının çayının verildiğine, uzun müddet stokta kalan çayın rutubetlendiği için bir daha fırınlama ihtiyacı ve bundan kaynaklanan ek maliyetler doğurduğuna, 2021’de yapılan mutabakatlara bahis çayların satın alınan firmalar tarafınca alınarak kendi depolarında bekletilmesi yerine ÇAYKUR depolarında bekletildiğine, depolar dolu olduğu için ÇAYKUR’un yeni ürettiği çayları fabrikaların bahçelerinde beklettiğine ve çayların bu niçinle bozulma riski ile karşı karşıya bırakıldığına, kontratta yer almadığı biçimde, yükleme işlerinin de ÇAYKUR’a ilişkin araç-gereç, personellik ve ekipmanları ile yaptırıldığına sair kamuoyunda tezler bulunduğunu vurgulayan Bekaroğlu, bu hususta hayli sayıda şikâyetin kendisine iletildiğini, hususla ilgili kamuoyunu ikna edici bir açıklama yapılmadığını kaydetti.
ÇAYKUR’UN MALİYETİ 29 TL, SATTIĞI FİYAT 23-25 TL!
3,87 TL’ye üreticiden aldığı yaş çaydan elde ettiği 1 kg. kuru çayın ÇAYKUR’a maliyetinin yaklaşık 29 TL olduğunu tabir eden Bekaroğlu, “halbuki 2021 yılındaki paketlenmemiş/dökme kuru çay satış mutabakatlarını 23 ve 25 TL’lerden yapmıştır. bu türlü yapılan çay satışı ile kilogram başına ortalama 5 TL kamudan alınıp 5-6 tane özel dal firmasına aktarılmaktadır. Maliyetin altında yapılan bu satış süreçlerinden kaynaklı olarak ÇAYKUR’un ziyanına son iki yıldır yaklaşık 200 milyon TL eklenmiştir.” dedi.
PAKDEMİRLİ’DEN KARŞILIK BEKLEYEN SORULAR
ÇAYKUR’un özel bölüm firmalarına niye paketlenmemiş/dökme kuru çay satma gereksinimi duyduğunu soran Bekaroğlu, Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli’den şu sorularına yanıt istedi:
– 30.09.2021 prestijiyle ÇAYKUR stoklarında bulunan paketsiz/dökme çay ölçüsü ne kadardır? Bunlar hangi senelerdaki üretime aittir? 2020 yılında ÇAYKUR depolarında 2018’den çay kalmasının sebebi nedir, bu olağan midir?
– 2020 ve 2021 senelerında ÇAYKUR hangi firmaya ne kadar ölçü çayı hangi fiyatlardan satmıştır?
– Hangi firmaya hangi yılın çayının verileceği ve hangi fiyattan çay satılacağı hangi objektif kriterlere bakılırsa belirlenmektedir? Bu satışlar için rastgele bir ihale yapılmış mıdır? Yapılmamışsa bunun sebebi nedir?
– ÇAYKUR’dan maliyetin altında fiyatlarla dökme çay alan firmalar hangileridir? Bu satışların yapılması için ÇAYKUR idaresine baskı yapıldığı savları hakikat mudur?
– ÇAYKUR’un alım fiyatının altında fiyata yaş çayı üreticiden alan özel kesim firmaları, ÇAYKUR’un en kaliteli çaylarını kendi maliyetlerinin altında fiyata aldığı için kuru çay üretmek için yaş çaya muhtaçlık duymamakta, üreticiden yaş çay almak için istekli davranmamakta, yaş çay alım fiyatını daha da aşağıya çekmektedir. bu türlü maliyetin altında fiyatlarla özel bölüme paketsiz/dökme çay satmaya devam etmek, hem ÇAYKUR’un ziyanını büyütecektir ve birebir vakitte üreticinin çaydan elde ettiği gelirin azalmasına niye olacaktır. Bu yanlış uygulamayı düzeltmek ve üreticilerin mağduriyetini gidermek için ne üzere önlemler alacaksınız?
– 2020 yılında 2018 yılı maliyetinden çay satılması, stok maliyetleri ve başka maliyetlerin hesaba katılmaması kamu ziyanına yol açmıştır. Bu ziyana niye olan ilgililer hakkında Bakanlığınız Teftiş Heyetine inceleme ve soruşturma yaptıracak mısınız?