İktidarın ülkeyi yönetemediğini savunarak erken seçim davet yapan CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu parti örgütlerine mümkün bir “erken seçime” hazırlıklı olmaları talimatı verdi. Kılıçdaroğlu’nun partisinin son Merkez İdare Heyeti (MYK) toplantısında da, mümkün bir erken seçime işaret ederken, “Önümüzdeki devri biz yöneteceğiz” iletisi verdiği kulislere yansıdı.
AKP ve MHP sözcüleri, seçimlerin vaktinde, yani Haziran 2023’te yapılacağını ısrarla vurgulasa da siyasi kulislerde tarihin 2022 sonbaharına çekilebileceği mümkünlüğü konuşulmaya başlandı.
Şimdilik bir “baskın seçim” muhtemelliğine baht tanınmıyor lakin bilhassa eknonomide bir toparlanma olması halinde iktidarın seçim hesaplarının değişebileceği de mümkünlük dahilinde bedellendiriliyor.
Muhalefet ittifakının başını çeken CHP’de bir seçimlerin 2023 Haziran’ına kalmayacağı söz ediliyor.
Pekala, CHP mümkün erken yahut baskın seçime ait hangi hazırlıkları yapıyor, seçim süreci ve seçimin kazanılması halinde nasıl bir yol haritası izleyecek?
Parti kulislerinde bu mevzuda yapılan değerlendirmeler şu biçimde:
CHP ALANDA OLACAK
CHP’de Eylül ayından itibaren erken seçim mümkünlüğü da dikkate alınarak, parti ortasında saha çalışması yürüten kümelerin bir daha çalışmalara başlaması planlanıyor.
Bu kapsamda, parti ortasında oluşturulan “Doğu masası”, “ekonomi masası”, milletvekili ve Parti Meclisi üyelerinden oluşan kümelerin saha çalışmasına bir daha başlaması kararlaştırıldı.
Ayrıyeten, bölgelerinin meseleleri, seçmenlerin beklentilerine ait vilayet liderleri ve belediye liderlerinden da nizamlı olarak raporlar istenmesi kararlaştırıldı.
Kılıçdaroğlu da toplumun farklı kesitleri ve kanaat liderleri ile toplantılar yaptığı vilayet ziyaretlerini önümüzdeki periyotta de sürdürecek.
CHP başkanı, bir müddetdir yaptığı vilayet ziyaretlerinde kanaat liderleri ile toplantılar yapıyor ve yurttaşların taleplerini dinliyor ve partisinin iktidara gelmesi halinde tüm toplum bölümlerini kucaklayacağı iletisi veriyor.
Kılıçdaroğlu, Çorum’daki kanaat başkanları toplantısında da partisinde son 10 yılda büyük değişim yaşandığını belirterek, “Dünyaya daha hoş gözlerle bakalım. Şu manaya gelmesin; ‘Şu CHP’linin hiç bir kabahati kusuru yok bu işlerde.’ Hayır efendim; bizim kabahatimiz, kusurumuz da var. Demokrasiden yana, insan haklarından yana geçmişteki yanılgılarımızı telafi etmeye çalışıyoruz” açıklaması yapmıştı.
Başta Kılıçdaroğlu olmak üzere CHP sözcüleri son periyotta “Gelecek periyotta ülkeyi biz yöneteceğiz” iletisi veriyor.
Seçim sürecine girilmesinden itibaren ittifak ortakları ile birlikte seçim daha sonrasının da planlanacağı belirtilirken, parti ortasında bu hususta izlenecek yol haritasına ait ihtiyaç duyulması halinde çalışma kümeleri da oluşturulabileceği belirtiliyor.
PARLAMENTER SİSTEME NASIL DÖNÜLECEK?
CHP’nin başını çektiği Millet İttifakı’nın, seçim daha sonrasına dönük en kıymetli amaçlarından birisi, güçlendirilmiş parlamenter sisteme dönmek.
CHP, GÜZEL Parti’nin yanı sıra, ittifak ortasında yer almayan DEVA Partisi ve Gelecek Partisi’nin de parlamenter sistem taslakları hazırladığı biliniyor.
Fakat, seçim kazanılsa da parlamenter sisteme dönüş için bir Anayasa değişikliği gerekiyor ve hayli kesimli ittifak iktidarının bu Anayasa değişikliği için parlamentoda çoğunluğu sağlayıp sağlayamayacağı kıymetli bir sorun oluşturuyor.
CHP kulislerinde, “seçimin kazanılmasının” bir manada parlamenter sisteme de seçmen onayı manasına geleceği belirtiliyor.
AKP ortasında yalnızca Erdoğan niçiniyle başkanlık sistemine dayanak verenler olduğu anımsatılarak, “Aslında seçimde cumhurbaşkanı seçtiğiniz kişinin fikriyatı da kazanmış olacak. Millet ittifakının seçim başarısı, parlamenter sisteme dönüşün yolunu da açar ve bu biçimde bir Anayasa değişikliği referandumdan en az yüzde 65 takviye alır” yorumu yapılıyor.
İTTİFAK ADAYI NASIL BELİRLENECEK?
İktidar bloğunun Millet İttifakı’na dönük en değerli tenkitlerinden birisini, erken seçim daveti yapılmasına rağmen çabucak hemen cumhurbaşkanı adayının bile belirlenmemiş olması oluşturuyor.
CHP’de evvelki devirlerden farklı olarak Kılıçdaroğlu, ittifak ortakları ile uzlaşma şartıyla adaylığa açık kapı bırakırken, ittifakın ortak adayla mı, yoksa birinci cins için her bir bileşen partinin kendi adayıyla mı seçime gideceği netleşmiş değil.
Partide, ortak aday yahut birinci çeşitte her partinin kendi adayını çıkarması seçeneklerinin “kuvvetli ve zayıf” yanlarına ait değerlendirmeler yapılırken, ittifak ortakları ile müzakere, kamuoyu anketleri ve saha çalışmaları da dikkate alınarak yolun belirleneceği vurgulanıyor.
Parti idaresinin, ittifak ortakları ile uzlaşma doğrultusunda ortak aday çıkarılmasına daha yakın durduğu belirtilirken, “her partinin kendi adayını çıkarmasının” daha avantajlı olduğunu savunanlar ise şu yorumu yapıyor:
“Örneğin Erdoğan karşısında fazlaca sayıda aday olursa bu adayların her birisi Erdoğan’la yarışacak. Bu durum hem adayları tıpkı vakitte kitleleri sertleştirecek. Muhalefette ikinci tipe kim kalırsa, tüm toplum kısımlarına ‘Ülkeyi birlikte yöneteceğiz’ iletisi verir ve öbür partilerin adayları cumhurbaşkanı yardımcısı ya da kabinede nazaranvlendireceğinin garantisini verecektir.
“Bir öbür sakınca ise tek aday olursa başka partiler seçmenini sandığa götürmekte zorlanabilir. Ayrıyeten hele parlamento seçimini Millet İttifakı alırsa, ikinci çeşitte Erdoğan’ın seçilme talihi kalmaz. bu biçimde insanlara ‘Erdoğan ile Meclis hengamesi mı izleyeceksiniz?’ denir.”
BELEDİYE LİDERLERİNE ADAYLIK YOLU KESİLDİ Mİ?
Kılıçdaroğlu’nun, partisinin büyükşehir belediye liderlerine yönelik yaptığı “Bir periyot daha devam etmeleri” tarafındaki açıklaması da siyasetin tartışma bahislerinden.
Siyasi kulislerde Kılıçdaroğlu’nun bu atılımı, isimleri cumhurbaşkanı adaylığı için geçen Ankara ve İstanbul Büyükşehir Belediye Liderlerinin adaylığını kesmeye yönelik olduğu yorumları yapıldı.
CHP kaynakları, Kılıçdaroğlu’nun bu atağıyla birkaç ileti birden verdiği görüşünde.
CHP başkanının bu çıkışını “Adaylık için ben de varım” diye yorumlayanlar bulunduğu üzere, belediye liderlerine, “Dikkatinizi temel işinize, belediye başkanlığına verin” bildirisi verdiği de belirtiliyor.
İttifak ortaklarının da takviye vermesi halinde Kılıçdaroğlu’nun adaylığının artık sürpriz olmayacağı vurgulanıyor.
2018 seçimlerindeki aday belirleme sürecine dikkat çekilerek, “Kılıçdaroğlu, seçim kiminle kazanılacaksa, onun aday olmasını ister. Muharrem İnce’nin adaylığı da bu biçimde kelam konusu oldu, kamuoyu araştırmalarında en yüksek İnce çıkıyordu. Artık de benzeri bir müddetç izlenir. Kendisi ile kazanılıyorsa kendisi aday olur, öteki bir ittifak temsilcisi ile kazanılıyorsa, aday o olur” görüşü lisana getiriliyor.
Kılıçdaroğlu’nun “Bir periyot daha devam etmeliler” iletisi verdiği İmamoğlu ve Yavaş’ın adaylığının da tümden devre dışı olmadığı vurgulanarak, “İmamoğlu ile seçim kazanılacağına inanılırsa yahut diğeriyle, adaylık olağan olarak sözkonusu olur. İktidar bize, adayını açıkla diye daima baskı yapıyor. Daha ortada seçim yokken, niye adayımızı açıklayıp, yıpratalım” yorumu yapılıyor.
ÇOK MODÜLLÜ İTTİFAK NASIL YÖNETİLECEK?
İktidar bloğunda Millet İttifakı’nın epey modüllü yapısı niçiniyle bu biçimde bir iktidarın muvaffakiyet bahtının düşük olacağı tabir ediliyor ve parti sözcüleri de sık sık bu duruma dikkat çekiyor.
CHP’de bu tenkitlere 31 Mart 2018’deki mahallî seçimlerde izlenen strateji örnek gösteriliyor:
“31 Mart’ta 1400 belediye lider adayı ve bir o kadar tartışma vardı. Üstelik biz o devir bir rampa çıkıyorduk. Zira kimsenin kazanacağımıza inanmadığı, çıkacak sonuçları kestirim edeeyeceği bir müddetç vardı. Artık başarılı, özgüvenli bir ittifak var. Seçim kazanıldıktan daha sonra herkes iktidarın paydaşı olacak ve iktidar gücü o hayli kesimli yapıyı birleştirecektir.”
AKP ve MHP sözcüleri, seçimlerin vaktinde, yani Haziran 2023’te yapılacağını ısrarla vurgulasa da siyasi kulislerde tarihin 2022 sonbaharına çekilebileceği mümkünlüğü konuşulmaya başlandı.
Şimdilik bir “baskın seçim” muhtemelliğine baht tanınmıyor lakin bilhassa eknonomide bir toparlanma olması halinde iktidarın seçim hesaplarının değişebileceği de mümkünlük dahilinde bedellendiriliyor.
Muhalefet ittifakının başını çeken CHP’de bir seçimlerin 2023 Haziran’ına kalmayacağı söz ediliyor.
Pekala, CHP mümkün erken yahut baskın seçime ait hangi hazırlıkları yapıyor, seçim süreci ve seçimin kazanılması halinde nasıl bir yol haritası izleyecek?
Parti kulislerinde bu mevzuda yapılan değerlendirmeler şu biçimde:
CHP ALANDA OLACAK
CHP’de Eylül ayından itibaren erken seçim mümkünlüğü da dikkate alınarak, parti ortasında saha çalışması yürüten kümelerin bir daha çalışmalara başlaması planlanıyor.
Bu kapsamda, parti ortasında oluşturulan “Doğu masası”, “ekonomi masası”, milletvekili ve Parti Meclisi üyelerinden oluşan kümelerin saha çalışmasına bir daha başlaması kararlaştırıldı.
Ayrıyeten, bölgelerinin meseleleri, seçmenlerin beklentilerine ait vilayet liderleri ve belediye liderlerinden da nizamlı olarak raporlar istenmesi kararlaştırıldı.
Kılıçdaroğlu da toplumun farklı kesitleri ve kanaat liderleri ile toplantılar yaptığı vilayet ziyaretlerini önümüzdeki periyotta de sürdürecek.
CHP başkanı, bir müddetdir yaptığı vilayet ziyaretlerinde kanaat liderleri ile toplantılar yapıyor ve yurttaşların taleplerini dinliyor ve partisinin iktidara gelmesi halinde tüm toplum bölümlerini kucaklayacağı iletisi veriyor.
Kılıçdaroğlu, Çorum’daki kanaat başkanları toplantısında da partisinde son 10 yılda büyük değişim yaşandığını belirterek, “Dünyaya daha hoş gözlerle bakalım. Şu manaya gelmesin; ‘Şu CHP’linin hiç bir kabahati kusuru yok bu işlerde.’ Hayır efendim; bizim kabahatimiz, kusurumuz da var. Demokrasiden yana, insan haklarından yana geçmişteki yanılgılarımızı telafi etmeye çalışıyoruz” açıklaması yapmıştı.
Başta Kılıçdaroğlu olmak üzere CHP sözcüleri son periyotta “Gelecek periyotta ülkeyi biz yöneteceğiz” iletisi veriyor.
Seçim sürecine girilmesinden itibaren ittifak ortakları ile birlikte seçim daha sonrasının da planlanacağı belirtilirken, parti ortasında bu hususta izlenecek yol haritasına ait ihtiyaç duyulması halinde çalışma kümeleri da oluşturulabileceği belirtiliyor.
PARLAMENTER SİSTEME NASIL DÖNÜLECEK?
CHP’nin başını çektiği Millet İttifakı’nın, seçim daha sonrasına dönük en kıymetli amaçlarından birisi, güçlendirilmiş parlamenter sisteme dönmek.
CHP, GÜZEL Parti’nin yanı sıra, ittifak ortasında yer almayan DEVA Partisi ve Gelecek Partisi’nin de parlamenter sistem taslakları hazırladığı biliniyor.
Fakat, seçim kazanılsa da parlamenter sisteme dönüş için bir Anayasa değişikliği gerekiyor ve hayli kesimli ittifak iktidarının bu Anayasa değişikliği için parlamentoda çoğunluğu sağlayıp sağlayamayacağı kıymetli bir sorun oluşturuyor.
CHP kulislerinde, “seçimin kazanılmasının” bir manada parlamenter sisteme de seçmen onayı manasına geleceği belirtiliyor.
AKP ortasında yalnızca Erdoğan niçiniyle başkanlık sistemine dayanak verenler olduğu anımsatılarak, “Aslında seçimde cumhurbaşkanı seçtiğiniz kişinin fikriyatı da kazanmış olacak. Millet ittifakının seçim başarısı, parlamenter sisteme dönüşün yolunu da açar ve bu biçimde bir Anayasa değişikliği referandumdan en az yüzde 65 takviye alır” yorumu yapılıyor.
İTTİFAK ADAYI NASIL BELİRLENECEK?
İktidar bloğunun Millet İttifakı’na dönük en değerli tenkitlerinden birisini, erken seçim daveti yapılmasına rağmen çabucak hemen cumhurbaşkanı adayının bile belirlenmemiş olması oluşturuyor.
CHP’de evvelki devirlerden farklı olarak Kılıçdaroğlu, ittifak ortakları ile uzlaşma şartıyla adaylığa açık kapı bırakırken, ittifakın ortak adayla mı, yoksa birinci cins için her bir bileşen partinin kendi adayıyla mı seçime gideceği netleşmiş değil.
Partide, ortak aday yahut birinci çeşitte her partinin kendi adayını çıkarması seçeneklerinin “kuvvetli ve zayıf” yanlarına ait değerlendirmeler yapılırken, ittifak ortakları ile müzakere, kamuoyu anketleri ve saha çalışmaları da dikkate alınarak yolun belirleneceği vurgulanıyor.
Parti idaresinin, ittifak ortakları ile uzlaşma doğrultusunda ortak aday çıkarılmasına daha yakın durduğu belirtilirken, “her partinin kendi adayını çıkarmasının” daha avantajlı olduğunu savunanlar ise şu yorumu yapıyor:
“Örneğin Erdoğan karşısında fazlaca sayıda aday olursa bu adayların her birisi Erdoğan’la yarışacak. Bu durum hem adayları tıpkı vakitte kitleleri sertleştirecek. Muhalefette ikinci tipe kim kalırsa, tüm toplum kısımlarına ‘Ülkeyi birlikte yöneteceğiz’ iletisi verir ve öbür partilerin adayları cumhurbaşkanı yardımcısı ya da kabinede nazaranvlendireceğinin garantisini verecektir.
“Bir öbür sakınca ise tek aday olursa başka partiler seçmenini sandığa götürmekte zorlanabilir. Ayrıyeten hele parlamento seçimini Millet İttifakı alırsa, ikinci çeşitte Erdoğan’ın seçilme talihi kalmaz. bu biçimde insanlara ‘Erdoğan ile Meclis hengamesi mı izleyeceksiniz?’ denir.”
BELEDİYE LİDERLERİNE ADAYLIK YOLU KESİLDİ Mİ?
Kılıçdaroğlu’nun, partisinin büyükşehir belediye liderlerine yönelik yaptığı “Bir periyot daha devam etmeleri” tarafındaki açıklaması da siyasetin tartışma bahislerinden.
Siyasi kulislerde Kılıçdaroğlu’nun bu atılımı, isimleri cumhurbaşkanı adaylığı için geçen Ankara ve İstanbul Büyükşehir Belediye Liderlerinin adaylığını kesmeye yönelik olduğu yorumları yapıldı.
CHP kaynakları, Kılıçdaroğlu’nun bu atağıyla birkaç ileti birden verdiği görüşünde.
CHP başkanının bu çıkışını “Adaylık için ben de varım” diye yorumlayanlar bulunduğu üzere, belediye liderlerine, “Dikkatinizi temel işinize, belediye başkanlığına verin” bildirisi verdiği de belirtiliyor.
İttifak ortaklarının da takviye vermesi halinde Kılıçdaroğlu’nun adaylığının artık sürpriz olmayacağı vurgulanıyor.
2018 seçimlerindeki aday belirleme sürecine dikkat çekilerek, “Kılıçdaroğlu, seçim kiminle kazanılacaksa, onun aday olmasını ister. Muharrem İnce’nin adaylığı da bu biçimde kelam konusu oldu, kamuoyu araştırmalarında en yüksek İnce çıkıyordu. Artık de benzeri bir müddetç izlenir. Kendisi ile kazanılıyorsa kendisi aday olur, öteki bir ittifak temsilcisi ile kazanılıyorsa, aday o olur” görüşü lisana getiriliyor.
Kılıçdaroğlu’nun “Bir periyot daha devam etmeliler” iletisi verdiği İmamoğlu ve Yavaş’ın adaylığının da tümden devre dışı olmadığı vurgulanarak, “İmamoğlu ile seçim kazanılacağına inanılırsa yahut diğeriyle, adaylık olağan olarak sözkonusu olur. İktidar bize, adayını açıkla diye daima baskı yapıyor. Daha ortada seçim yokken, niye adayımızı açıklayıp, yıpratalım” yorumu yapılıyor.
ÇOK MODÜLLÜ İTTİFAK NASIL YÖNETİLECEK?
İktidar bloğunda Millet İttifakı’nın epey modüllü yapısı niçiniyle bu biçimde bir iktidarın muvaffakiyet bahtının düşük olacağı tabir ediliyor ve parti sözcüleri de sık sık bu duruma dikkat çekiyor.
CHP’de bu tenkitlere 31 Mart 2018’deki mahallî seçimlerde izlenen strateji örnek gösteriliyor:
“31 Mart’ta 1400 belediye lider adayı ve bir o kadar tartışma vardı. Üstelik biz o devir bir rampa çıkıyorduk. Zira kimsenin kazanacağımıza inanmadığı, çıkacak sonuçları kestirim edeeyeceği bir müddetç vardı. Artık başarılı, özgüvenli bir ittifak var. Seçim kazanıldıktan daha sonra herkes iktidarın paydaşı olacak ve iktidar gücü o hayli kesimli yapıyı birleştirecektir.”