TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komitesi Başkanvekili Sezgin Tanrıkulu, ‘Türkiye’de İnsan Hak İhlalleri Ocak 2022 Raporu’na yayınladı.
Rapora göre; ocak ayında 145 kişinin ömür hakkı ihlal edildi, 229 kişi azap ve berbat muameleye maruz kaldı.
Tanrıkulu’nun hazırladığı raporda öne çıkan tespitler şöyleki:
“YARGISIZ İNFAZ, DUR İHTARI, RASTGELE ATEŞ AÇMA OLAYLARI”
“Beytullah G.: 1 Ocak günü Konya’nın Kulu İlçesinde ‘dur’ ihtarına uymadığı argüman edilen bir araca ateş açılması kararı Beytullah G. hayatını yitirdi. Araçta bulunun M.M.Ç. ve A.G. gözaltına alındı. Olay niçiniyle polis memuru D.Y., 6 Ocak günü tutuklandı.
Fırat E.: 9 Ocak günü Şanlıurfa’da üstünü arayan bir polisin açtığı ateş kararı ayağından yaralandı.
M.G.: 18 Ocak günü İstanbul Çağlayan Adliyesi girişinde polise bıçakla saldırdığı tez edilen M.G., polisler tarafınca bacağından yaralandı.
“DAVALAR”
S.T.: Polis memuru B.T. hakkında 2009 yılında Hakkari’de düzenlenen bir aksiyon sırasında S.T.’yi (olay tarihinde 14 yaşında) başına dipçikle vurarak yaraladığı argümanıyla açılan dava, 7 Ocak günü sonuçlandı. Isparta 3. Asliye Ceza Mahkemesi, sanık polisi ‘nitelikli yaralama’ nedeni öne sürülerek 5 yıl mahpus cezasına mahkum etti. Polis hakkında tutuklama sonucu verilmedi. Dava, Hakkari’de açıldıktan daha sonra ‘güvenlik’ sebebi öne sürülerek Isparta’ya gönderilmişti. Birinci yargılamada S.T., 6 ay 7 gün mahpus cezasına mahkum edilmiş, ceza paraya çevrilmişti.
Kemal Kurkut: Kemal Kurkut’un 2017 yılında Diyarbakır’daki Nevroz kutlamaları sırasında polis tarafınca öldürülmesi niçiniyle açılan idari dava, ay ortasında sonuçlandı. ‘Hizmet kusuru’ sebebi öne sürülerek İçişleri Bakanlığı hakkında Diyarbakır 3. Yönetim Mahkemesi’nde açılan davada verilen 256 bin TL maddi ve tazminat sonucu, Gaziantep Bölge Yönetim Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi tarafınca bozuldu. Bozma sonucunın öne sürülen nedeninde, yönetime yüklenebilecek hizmet kusuru bulunmadığı ileri sürüldü.
28 Aralık 2021 tarihinde İstanbul Bahçelievler’de HDP ilçe binasına düzenlenen ve iki kişinin yaralandığı atak niçiniyle gözaltına alınan Muhammed Eren Sütçü, 3 Ocak günü özgür bırakıldı.
“ASKER, POLİS ARAÇLARININ niye OLDUĞU OLAYLAR”
Abdulgaffar D. (23): 24 Ocak günü Şırnak’ın Cizre ilçesinde belediyeye ilişkin bir aracın çarptığı Abdulgaffar D., ağır yaralandı ve 26 Ocak Günü hastanede hayatını yitirdi.
Hazna S. (52): 11 Ocak günü Mardin’in Kızıltepe ilçesinde TSK’ya ilişkin bir aracın çarptığı Hazna S. öldü. Olay niçiniyle ismi açıklanmayan bir uzman çavuşun tutuklandığı öğrenildi.
“KADIN CİNAYETLERİ”
Bianet.org’un hazırladığı ‘Erkek Şiddeti Çetelesi’ne göre; ocak ayında en az 23 bayan öldürüldü. Erkekler, ocak ayında en az 57 bayana şiddet uyguladı, en az 3 çocuğu öldürdü, en az 27 kız ve erkek çocuğunu istismar etti, en az 8 hanımı taciz etti.
“İŞ CİNAYETLERİ”
Personel Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi’nin datalarına bakılırsa; ocak ayında 111 personel iş cinayetleri kararında hayatını yitirdi. Personellerden 11’nin bayan, 1’nin çocuk, 2’sinin göçmen/mülteci olduğu belirlendi.
“İŞKENCE OLAYLARI”
Ocak ayında 18’i çocuk, en az 48 kişi gözaltında ya da gözaltı merkezleri haricinde azaba maruz kaldığını basına deklare etti, cürüm duyurusunda bulundu ve/veya insan hakları örgütlerine başvurdu.
“CEZAEVİNDE ÖLÜM”
Murat E.: 12 Ocak günü tutuklanarak Van M Tipi Cezaevi’ne gdolayılen Murat E., 13 Ocak günü tutulduğu tek kişilik hücrede hayatını yitirdi. Resmi açıklamada, Murat E.’nin intihar ettiği ileri sürüldü.
Ramazan T. (70): 21 Ocak, Van Yüksek Güvenlikli Cezaevi, kalp krizi iddiası… 22 gündür tek kişilik karantina hücresinde tutulduğu öğrenilen Ramazan T.’nin otopsisinin avukatlar olmadan yapıldığı, kayyum atanan Van Büyükşehir Belediyesi’nin cenaze aracı ve tabut vermediği öğrenildi.
Mehmet H. B.: 30 Ocak, Bolu F Tipi Cezaevi, kalp krizi… 30 yıldır cezaevinde bulunan Mehmet H. B.’nin tahliyesine 5 ay kaldığı öğrenildi.
“DÜŞÜNCE VE TABİR ÖZGÜRLÜĞÜ”
Gözaltına alınan, tutuklanan gazeteciler, müellifler: Ocak ayında, en az 4 gazeteci (Ferhat Çelik, Can Uğur, Aytaç Öztürk (Sosyal Medya) gözaltına alındı, 2 gazeteci (Sedef Kabaş ve Recai Morkoç/Cihan Haber Ajansı) tutuklandı.
“DÜŞÜNCE CÜRMÜNE AİT GELİŞMELER”
Ocak ayında konuşmaları, yazıları ya da kanıyı tabir özgürlüğü kapsamındaki aktiflikleri niçiniyle en az 2 kişi gözaltına alındı. En az 3 kişi (Ömer Faruk Gergerlioğlu, Selçuk Özdağ) hakkında soruşturma, 1 kişi (Öztürk Türkdoğan) hakkında dava açıldı. Davalarda en az 3 kişi (CHP Küme Başkanvekili Engin Özkoç, Selahattin Demirtaş) hapis/para cezasına mahkum edildi, 2 kişi beraat etti.
“SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARI niçinİYLE GÖZALTINA ALINANLAR, TUTUKLANANLAR”
Ocak ayında toplumsal medya paylaşımları niçiniyle en az 2 kişi gözaltına alındı. En az 1 kişi (İlyas Salman) hakkında dava, 1 kişi hakkında soruşturma açıldı. Davalarda en az 2 kişi (Munzur Etraf Derneği Tunceli Temsilcisi Özkan Arslan) hapis/para cezasına mahkum edildi.
“TOPLANTI VE ŞOV ÖZGÜRLÜĞÜ”
Ocak ayında, polisin güç kullanarak müdahale ettiği basın açıklaması, bildiri dağıtma, protesto hareketi üzere en az 44 aktiflik ve aksiyonda en az 347 kişi gözaltına alındı. Ay ortasında, en az 2 miting, aktiflik, basın açıklaması, toplantı, şov, şenlik, tiyatro/film gösterimi valilikler ve kaymakamlıklar tarafınca engellendi, yasaklandı”
Rapora göre; ocak ayında 145 kişinin ömür hakkı ihlal edildi, 229 kişi azap ve berbat muameleye maruz kaldı.
Tanrıkulu’nun hazırladığı raporda öne çıkan tespitler şöyleki:
“YARGISIZ İNFAZ, DUR İHTARI, RASTGELE ATEŞ AÇMA OLAYLARI”
“Beytullah G.: 1 Ocak günü Konya’nın Kulu İlçesinde ‘dur’ ihtarına uymadığı argüman edilen bir araca ateş açılması kararı Beytullah G. hayatını yitirdi. Araçta bulunun M.M.Ç. ve A.G. gözaltına alındı. Olay niçiniyle polis memuru D.Y., 6 Ocak günü tutuklandı.
Fırat E.: 9 Ocak günü Şanlıurfa’da üstünü arayan bir polisin açtığı ateş kararı ayağından yaralandı.
M.G.: 18 Ocak günü İstanbul Çağlayan Adliyesi girişinde polise bıçakla saldırdığı tez edilen M.G., polisler tarafınca bacağından yaralandı.
“DAVALAR”
S.T.: Polis memuru B.T. hakkında 2009 yılında Hakkari’de düzenlenen bir aksiyon sırasında S.T.’yi (olay tarihinde 14 yaşında) başına dipçikle vurarak yaraladığı argümanıyla açılan dava, 7 Ocak günü sonuçlandı. Isparta 3. Asliye Ceza Mahkemesi, sanık polisi ‘nitelikli yaralama’ nedeni öne sürülerek 5 yıl mahpus cezasına mahkum etti. Polis hakkında tutuklama sonucu verilmedi. Dava, Hakkari’de açıldıktan daha sonra ‘güvenlik’ sebebi öne sürülerek Isparta’ya gönderilmişti. Birinci yargılamada S.T., 6 ay 7 gün mahpus cezasına mahkum edilmiş, ceza paraya çevrilmişti.
Kemal Kurkut: Kemal Kurkut’un 2017 yılında Diyarbakır’daki Nevroz kutlamaları sırasında polis tarafınca öldürülmesi niçiniyle açılan idari dava, ay ortasında sonuçlandı. ‘Hizmet kusuru’ sebebi öne sürülerek İçişleri Bakanlığı hakkında Diyarbakır 3. Yönetim Mahkemesi’nde açılan davada verilen 256 bin TL maddi ve tazminat sonucu, Gaziantep Bölge Yönetim Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi tarafınca bozuldu. Bozma sonucunın öne sürülen nedeninde, yönetime yüklenebilecek hizmet kusuru bulunmadığı ileri sürüldü.
28 Aralık 2021 tarihinde İstanbul Bahçelievler’de HDP ilçe binasına düzenlenen ve iki kişinin yaralandığı atak niçiniyle gözaltına alınan Muhammed Eren Sütçü, 3 Ocak günü özgür bırakıldı.
“ASKER, POLİS ARAÇLARININ niye OLDUĞU OLAYLAR”
Abdulgaffar D. (23): 24 Ocak günü Şırnak’ın Cizre ilçesinde belediyeye ilişkin bir aracın çarptığı Abdulgaffar D., ağır yaralandı ve 26 Ocak Günü hastanede hayatını yitirdi.
Hazna S. (52): 11 Ocak günü Mardin’in Kızıltepe ilçesinde TSK’ya ilişkin bir aracın çarptığı Hazna S. öldü. Olay niçiniyle ismi açıklanmayan bir uzman çavuşun tutuklandığı öğrenildi.
“KADIN CİNAYETLERİ”
Bianet.org’un hazırladığı ‘Erkek Şiddeti Çetelesi’ne göre; ocak ayında en az 23 bayan öldürüldü. Erkekler, ocak ayında en az 57 bayana şiddet uyguladı, en az 3 çocuğu öldürdü, en az 27 kız ve erkek çocuğunu istismar etti, en az 8 hanımı taciz etti.
“İŞ CİNAYETLERİ”
Personel Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi’nin datalarına bakılırsa; ocak ayında 111 personel iş cinayetleri kararında hayatını yitirdi. Personellerden 11’nin bayan, 1’nin çocuk, 2’sinin göçmen/mülteci olduğu belirlendi.
“İŞKENCE OLAYLARI”
Ocak ayında 18’i çocuk, en az 48 kişi gözaltında ya da gözaltı merkezleri haricinde azaba maruz kaldığını basına deklare etti, cürüm duyurusunda bulundu ve/veya insan hakları örgütlerine başvurdu.
“CEZAEVİNDE ÖLÜM”
Murat E.: 12 Ocak günü tutuklanarak Van M Tipi Cezaevi’ne gdolayılen Murat E., 13 Ocak günü tutulduğu tek kişilik hücrede hayatını yitirdi. Resmi açıklamada, Murat E.’nin intihar ettiği ileri sürüldü.
Ramazan T. (70): 21 Ocak, Van Yüksek Güvenlikli Cezaevi, kalp krizi iddiası… 22 gündür tek kişilik karantina hücresinde tutulduğu öğrenilen Ramazan T.’nin otopsisinin avukatlar olmadan yapıldığı, kayyum atanan Van Büyükşehir Belediyesi’nin cenaze aracı ve tabut vermediği öğrenildi.
Mehmet H. B.: 30 Ocak, Bolu F Tipi Cezaevi, kalp krizi… 30 yıldır cezaevinde bulunan Mehmet H. B.’nin tahliyesine 5 ay kaldığı öğrenildi.
“DÜŞÜNCE VE TABİR ÖZGÜRLÜĞÜ”
Gözaltına alınan, tutuklanan gazeteciler, müellifler: Ocak ayında, en az 4 gazeteci (Ferhat Çelik, Can Uğur, Aytaç Öztürk (Sosyal Medya) gözaltına alındı, 2 gazeteci (Sedef Kabaş ve Recai Morkoç/Cihan Haber Ajansı) tutuklandı.
“DÜŞÜNCE CÜRMÜNE AİT GELİŞMELER”
Ocak ayında konuşmaları, yazıları ya da kanıyı tabir özgürlüğü kapsamındaki aktiflikleri niçiniyle en az 2 kişi gözaltına alındı. En az 3 kişi (Ömer Faruk Gergerlioğlu, Selçuk Özdağ) hakkında soruşturma, 1 kişi (Öztürk Türkdoğan) hakkında dava açıldı. Davalarda en az 3 kişi (CHP Küme Başkanvekili Engin Özkoç, Selahattin Demirtaş) hapis/para cezasına mahkum edildi, 2 kişi beraat etti.
“SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARI niçinİYLE GÖZALTINA ALINANLAR, TUTUKLANANLAR”
Ocak ayında toplumsal medya paylaşımları niçiniyle en az 2 kişi gözaltına alındı. En az 1 kişi (İlyas Salman) hakkında dava, 1 kişi hakkında soruşturma açıldı. Davalarda en az 2 kişi (Munzur Etraf Derneği Tunceli Temsilcisi Özkan Arslan) hapis/para cezasına mahkum edildi.
“TOPLANTI VE ŞOV ÖZGÜRLÜĞÜ”
Ocak ayında, polisin güç kullanarak müdahale ettiği basın açıklaması, bildiri dağıtma, protesto hareketi üzere en az 44 aktiflik ve aksiyonda en az 347 kişi gözaltına alındı. Ay ortasında, en az 2 miting, aktiflik, basın açıklaması, toplantı, şov, şenlik, tiyatro/film gösterimi valilikler ve kaymakamlıklar tarafınca engellendi, yasaklandı”