Dijitalleşme lojistikte iş modellerini değiştirdi

Mercedesx

New member
Merve YİĞİTCAN

Alman – Türk Ticaret ve Sanayi Odası (AHK) ile DÜNYA gazetesi işbirliğinde hayata geçirilen ‘Sektörler Konuşuyor’ online panel serisinin sekizincisinde gündem lojistik kesimi oldu. DÜNYA Gazetesi Koordinatörü Didem Eryar’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen panelde, AHK Türkiye Genel Sekreteri ve İdare Şurası Üyesi Dr. Thilo Pahl, Hamburg Süd Genel Müdürü Özgür Al, Sertrans Logistics Stratejik Planlama ve İş Geliştirme Yöneticisi Batuhan Keleş, Tırport İdare Heyeti Lideri Akın Arslan ve Altınmarka Besin Dış Ticaret Müdürü Fatih Kutluol yer aldı. Pandemide lojistik bölümünün değerinin bir kere daha anlaşıldığında hemfikir olan kesim temsilcileri bölümde klâsik iş modellerinin yerini dijitalleşmeye bırakarak bölümün dönüşümünün hızlanacağını belirtiyor.

Sıfır emisyonlu deniz nakliyeciliği

Hamburg Süd Genel Müdürü Özgür Al, pandemi sürecini hem şirket tıpkı vakitte denizcilik bölümü olarak nasıl geçirdiklerini anlattı. Lojistik kesiminde tonaj olarak bakıldığında deniz nakliyatının hissesinin çok yüksek olduğuna dikkat çeken Al, pandemiye hayli hazırlıksız yakalandıklarını hatırlattı. Tüketimin azalacağı ve gemilerin boşa çıkacağını düşündüklerini belirten Al, “Ama hayli farklı oldu. Bilhassa e-ticaret epey hızlandı, tüketim malları siparişlerinde fazlaca artış oldu. Birden darboğaza girildi” dedi. Bu süreçte yaşanan konteyner sorunu ve yüksek navlun meblağlarına ait de değerlendirmelerde bulunan Al, kelamlarını şöyleki sürdürdü: “Yeterince gemi yok mu diye bir epeyce şikayet oldu. halbuki pandemi öncesine bakıldığında denizcilik kesimi neredeyse her sene para kaybetti. Zira kesimde arz epey fazlaydı, ötürüsıyla fiyatlar epeyce düştü. Arz epeyce diye kimse yeni gemi yatırımı yapmadı. 2016 yılında İstanbul’a gelecek bir konteynerin 15 dolarlık navlun gördüğü günleri hatırlıyorum. Artık 7-8 bin dolara yer yok.” Dış ticaret yapanların yüksek navlun değil asıl boş konteyner sorunu olduğuna dikkati çeken Al, bu yaşananların bir farkındalık oluşturduğunu, biroldukca firmanın artık navlunu değil, artık evvel uzun vadeli işbirliğini konuştuğunu lisana getirdi. Kesimde dijitalleşmenin hissesinin artarken sürdürülebilirliğin de artık en kıymetli gündem unsurlarından biri olduğunu savunan Al, bağlı oldukları Maersk Kümesi olarak bu konularda öncü şirketlerden biri olduklarını, sıfır emisyonlu deniz nakliyatını nasıl yapılabileceğine dair ağır çalışmalar gerçekleştirdiklerini bildirdi. Şirket olarak sıfıra yakın emisyonla nakliyat yapmayı hedeflediklerine dikkat çeken Al, şöyleki konuştu: “Sektörde hayal edemeyeceğimiz kadar büyük dijitalleşme gördük. Dijitalleşmeyle bir arada farkındalık fazlaca daha arttı. Müşteriler için artık güvenilirlik, uzun vadeli işbirliği ve dijital platformlar tercih sorunu haline geldi. Biz de şirket olarak bununla ilgili yatırımlara devam edeceğiz.”

Biz durursak dünya durur

Sertrans Logistics Stratejik Planlama ve İş Geliştirme Yöneticisi Batuhan Keleş, pandemi periyodunun bölümde tetiklediği dönüşüme ait açıklamalar yaptı. Pandemide lojistiğin en değerli 5 kesimden biri olduğunun epey âlâ yeterli anlaşıldığına dikkat çeken Keleş, lojistiğin vakit ortasında evrime uğradığını, pandeminin de bunun en net turnusol kağıdı olduğunu tabir etti. Lojistikte eski gelenekçi anlayışın günümüzde geçerliliğini yitirdiğini söyleyen Keleş, “Mal bizden çıktıktan daha sonra artık bizi ilgilendirmez anlayışı geçerliliğini yitirdi. Bu niçinle firma olarak lojistik için B4B4C kavramını getirdik” dedi. Pandemi sürecinde lojistiğin olmadığı yerde aşıların depolanamayacağının, temel gereksinimlerin dünyaya ulaştırılamayacağının fazlaca net anlaşıldığını kaydeden Keleş, “Biz durursak dünya durur demiştik, bunda haklı olduğumuz ortaya çıktı” dedi. E-ticaretin bölüme tesirlerini kıymetlendiren Keleş, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Sertrans lojistikte e-ticaret lojistiğini vizyonuna birinci alan firmalardan biri. E-ticaretin, ticaretin kendi ana merkezi olacağını öngörüyorduk. Buna 10 yılda epeyce yatırım yaptık. 40 bin metrekarelik alanımızda ek bir e-ticaret üssünü pandemi şartlarında devreye aldık. Bu yılsonuna kadar 30 bin metrekarelik bir yatırım devreye alınacak. Önümüzdeki yıl için de 75 bin metrekarelik bir tesis yatırımına çalışıyoruz. Geçen sene dünyada e-ticaretin en süratli geliştiği ülke Türkiye oldu, e-ticaret ikiye katlandı. Fakat ülke olarak bu alanda alacak epey yolumuz var.” Sertrans olarak yurtharicinde markalaşma amaçları olduğunu kaydeden Keleş, bu manada Almanya’da 5 bin metrekarelik bir tesisi devreye aldıklarını belirtti. Türkiye’nin lojistikte önünde bulunan fırsatları pahalandıran Keleş, “Özellikle kimi kesimlerde epeyce gelişmiş endüstrimiz var. Dünyada tedarik zinciri istikrarları değişmeye yatkın. Türkiye gelişmiş endüstrisi, rekabetçi kuru ve genç nüfusuyla önümüzdeki periyotta birtakım şeyleri hakikat yaparsa bu değişimde kıymetli fırsatları yakalayabilir. Bu lojistik kesimi için de bu biçimde.”

En ağır dönüşüm lojistikte

Tırport İdare Şurası Lideri Akın Arslan, üretimden lojistiği başka tutmanın mümkün olmadığını söylerken, her alanda dijitalleşmeyle karşı karşıya olunduğunu, en ağır dönüşümün yaşandığı bölümün de lojistik olduğunu kaydetti. Türkiye’nin karayolu nakliyatının en ağır olduğu birkaç ülkeden biri olduğunu söyleyen Arslan, “Günlük nakliyatın neredeyse yüzde 90’ı karayolu ile yapılıyor. Türkiye’de epeyce ağır kamyon penetrasyonu var. bununla birlikte dünyada Türkiye’deki kadar ferdî kamyon sahipliği olan öbür ülke yok. Tüm bu datalar ışığında Tırport’u uçtan uca bütün operasyonları dijital olarak yönetebileceğimiz kusursuz bir dizaynla hayata geçirdik. Geleceğin lojistiğini şekillendirecek bir platform olma gayesiyle yola çıktık. Altyapımız pandemiye hayli hazırdı” dedi. Bir günde Türkiye’nin en büyük lojistik firmasından daha fazla lojistik operasyonu baştan uca takip ettiklerini söyleyen Arslan, 3 bin 500 üzerinde taşımayı yönettiklerini, bu sayıyı yıl sonuna kadar 4 bin 500’e çıkaracaklarını, 2022 sonunda ise günde 10 bin taşımayı yönetmeyi hedeflediklerini aktardı.

Lojistik firması olmadıklarını, lojistik firmalarına mevcut operasyonlarını uçtan uca yönetme gücü veren bir şirket olduklarını belirten Arslan, 6 lisanda faaliyet gösterdiklerini, amaçlarının bir dünya markası olmak olduğuna dikkat çekti. Tüm paydaşlarına üstün kıymet yaratmaya çalıştıklarını söyleyen Arslan, “Amacımız Avrupa ile entegre olmak. 2023’te önemli biçimde girme planımız var. Blockchain’e büyük yatırım yapıyoruz. Bölgenin değerli dijital platformu olmak istiyoruz” dedi. Sürdürülebilirliğin hayli kıymetli olduğunu söyleyen Arslan, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Artık teknoloji bu işin merkezine yerleşti. Üretken olmak ve elinizdeki kaynakları optimize etmek zorundasınız. Avrupa’ya günde 3 bin civarı kamyon gidiyor. Bunun yüzde 85’i boş dönüyor. Boş gelen en az 2 bin 500 euroluk bir ekonomik kayıp demek. Bu operasyonu yanlışsız yönetemediğimiz için mevcut potansiyel kardan her gün ziyan ediyoruz. Hakikat eşleşmeyi yapamıyoruz. Türkiye tarihi bir fırsatla karşı karşıya. Pandemiyle tedarik süreçleri epey kıymetli hale geldi. Uzak Doğu’dan malı tedarik etmek fazlaca uzun. Bu niçinle Türkiye aslında keşfedilmeyi bekleyen bir maden üzere. Üretim üssü olma potansiyeli var, nitelikli üretim mahareti var. Türkiye’yi üretim ve lojistik üssüne dönüştürmeliyiz.”

Tren yoluna talep arttı

Altınmarka Besin Dış Ticaret Müdürü Fatih Kutluol, endüstriyel kakao üretimi yaptıklarını ve dünyadaki en değerli kakao işleticilerinden biri olduklarını hatırlattı. 80 bin ton kakao çekirdeği ithal edip, bunu çikolata ve şeker üreticilerine sunduklarını söyleyen Kutluol, 80’den çok ülkeye 100 milyon dolar civarı ihracat yaptıklarını kaydetti. Altınmarka olarak tedarik zincirinin birkaç farklı halkasında bulunduklarını, pandemiden kendilerinin de herkes üzere etkilendiğini lisana getirdi. Pandemidilk evvel lojistiğin 24 saat yaşayan bir tertip olduğu gerçeğine uygun olarak altyapılarını hazırladıklarını söyleyen Kutluol, şu sözleri kullandı: “Gıdanın pandemide durmayacağını biliyorduk. Bizim de endüstriyel ve perakende alanında eserlerimize talep arttı. Dalın kendi risklerinden dolayı, daima stoklu çalışmak zorundaydık. Pandemide bunun yararını gördük. Lojistik manasında dersler çıkardık. Örneğin İran bizim için değerli bir pazar. Pandemi başlarında bir süre hudut kapıları kapandı. Tahlil üretmemiz gerekliydi. bu vakitte daha evvel kimseden talep görmeyen tren yolu öne çıktı. Tedarikçimizin bize verdiği dayanakla oradaki müşterilerimizi malsız bırakmadık. Tıpkı şeyi Kapıkule’de de yaşadık. Biz yaptığımız ve yönettiğimiz iş olarak lojistikte daima alternatif tahliller üzerinde çalışmamız gerektiğini ve maliyetin her vakit her şey olmadığını, tedarikçilerimizin kuvvetli ve uzun devirli çalışacak firmalar olması gerektiğini bir defa daha gördük. Alternatif tahlillerin daima masamızda olması gerektiğini bir defa daha anladık.”

Sürdürülebilirliğin kesimde gelişme potansiyeli olduğuna dikkat çeken Kutluol, bu alanda yatırımlar yaptıklarını lisana getirdi. Müşteri taleplerinin buna bakılırsa şekillenmeye başladığını ve sürdürülebilir çikolata-kahve üretiminin öne çıkmaya başladığını tabir eden Kutluol, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Dünya nüfusu artıkça daha süratli tüketiyoruz. Bunu pandemide gördük. Tedarik yerlerimizde yağmur ormanlarının yok edilmesi, çocuk emekçilerin çalıştırılması, bu ticaretten elde edilen gelirden üreticinin faydalanamaması üzere durumların önüne geçebilmek için bizim üzere kakao tedarikçisi firmalar tarafınca çalışmalar yapılıyor. beraberinde AB de bu mevzuda bir mevzuat üzerinde çalışıyor.”

“Alman-Türk ilgilerinde lojistik değerli rol oynuyor”

AHK Türkiye Genel Sekreteri ve İdare Heyeti Üyesi Dr. Thilo Pahl, oda bünyesindeki çalışma kümelerinde lojistik dalını de ele aldıklarını belirterek, lojistiğin her vakit değerini koruyan bir bölüm olduğuna dikkat çekti. Mevcut pandemi kaidelerinin lojistik dalının ehemmiyetini daha da gözler önüne serdiğine değinen Pahl, “COVID-19’un global tedarik ağı üstündeki tesirleri ve COVID-19’un bir kararı olarak gerçekleşen yapısal değişiklikleri düşündüğünüzde bu belirginleşiyor” dedi. Türkiye’de GSYH’nin neredeyse yüzde 12’sini lojistik kesiminin oluşturduğunu, bunun da neredeyse turizm kesiminin katkısına muadil olduğunu lisana getiren Pahl, şu biçimde devam etti: “Lojistik bölümünün kıymeti 500 milyar dolar. Bu dalda 1,3 milyon kişi çalışıyor. Lojistik kesimi beraberinde Alman-Türk bağlantılarında de kıymetli bir rol oynuyor. Zira Almanya açık orta farkla Türk ihracatının ana destinasyonu pozisyonunda. Türkiye’nin altyapısı pek gelişmiş bir seviyede. Buna örnek olarak İstanbul Havalimanı ve rotalar ile limanlara geçmişte yapılan yatırımlar gösterilebilir.”
 
Üst