Dış siyasette yükselen tansiyon Ankara’yı yeni arayışlara iterken iktidar ortasında farklı mevzilenmelerin ortaya çıktığı tarafında tartışmalar yaşanıyor.
Karadeniz’deki savaşın akabinde AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “Ne Rusya’dan ne Ukrayna’dan vazgeçeriz” açıklaması istikrar siyasetini bir süre daha sürdürmek istediğini gösterse de bunun kolay olmadığı görüldü. Bölgede artan tansiyon, halini netleştirmesi için Saray iktidarına yönelik baskıyı artırdı.
İktidarın atılımları genel olarak ABD ve NATO’ya nazaran şekilleniyor. Lakin iktidar ortasında yer alan kimi kümeler, krizlerle ilgili farklı tavırlar alıyor. Rusya-Ukrayna savaşı başta olmak üzere, Pakistan krizi ve Suriye probleminde yandaş medyaya yansıyan tartışmalar, iktidar içerisinde de tansiyon yaşandığı tarafında değerlendirmelere de yol açıyor.
BÖLÜM BAZLI KORKULAR VAR
BirGün’den Mehmet Emin Kurnaz’ın haberine göre, yaşanan tartışmaların ve farklı hal alışların daha epeyce kesim bazlı olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Hakan Güneş, “Biroldukca bölüm savaşla bir arada ilan edilen yaptırımlardan ziyan bakılırsacek. Ukrayna’yla alakaların kesilmesinden de ziyan bakılırsacek bir kesim var. Biroldukca kişinin de Batı’yla münasebetlerin bozulmasından ziyan görme tasası var. Turizmciler, tekstilciler, inşaatçılar, ihracatçılar diye gider” diyor. Çıkar çatışmalarının olduğu yerde bu biçim klik kavgalarının her iktidarda yaşanabileceğine dikkat çeken Güneş, şu değerlendirmeyi yapıyor: “Ama şu andaki durum rastgele bir kümenin çok bir biçimde tepki göstermesini gerektirmiyor. Zira iki tarafla da bağları güzel götürme gayreti kararı bu süreçten kârlı çıkmaya çalışan bir AKP yaklaşımı var. Ben bir çatışma mümkünlüğü görmüyorum. Doğal ki farklı bölümlere seslenen yaklaşımlar oluyor. bu biçimde vakit içinderda daha çoğulcu davranabiliyor AKP basını. Öbür vakit içinderda ise tek çizgide ilerliyor. Şu anda her iki tarafa da çeşitli bildiriler verilmesine müsaade ediliyor” dedi.
BATI İLE OTOKRATİK PAZARLIK TEHLİKESİ
Prof. Dr. Murat Somer ise, “Türkiye’nin Rusya ile yeterli bağlantılar ortasında olması doğal ve hakikat bir siyaset ancak NATO’yla bağlarını bozacak seviyede ve Rusya’ya bağımlılığını artıran ölçüde yakınlaşması, sağlam ve gerçekçi bir dış siyaset değerlendirmesinin yahut tahlilinin değil iç siyasetin ürünüydü” diyor. “Dünyadaki gelişmeler ve Rusya’nın yalnızlaşması, Türkiye’de ekonomik buhran, Batı ile münasebetlerin tamir edilmesini gerektiriyor ve Rusya ile yakınlığı zorlaştırıyor. Bu durum kesinlikle iç siyasette de değişimler getirecektir.
Cumhur İttifakı ve AKP ortasında ve etrafında ideolojik niçinlerle yahut Rusya’yla kurduğu özel çıkara dayalı ilgiler niçiniyle buna karşı çıkanlar olacaktır” yorumunu yapan Somer, “Buradaki bir başka soru şu: AKP, Batı ile münasebetlerin bir daha tahkimini demokratik bir pazarlıkla mı yoksa otokratik bir pazarlıkla mı yapabilir? Batı’yla içeride demokratikleşmeyi içeren bir yakınlaşma bununla birlikte AKP’nin iktidardan vazgeçmesini gerektirebilir. Zira hakikaten demokratik bir ortamda AKP seçimleri kazanamaz” diyor.
Türkiye için en kötüsünün iktidarın Batı’yla otoriter bir pazarlık kotarması olduğuna değinen Somer, kelamlarını şu biçimde sürdürüyor:
“Yani geçmişte Rusya’nın bugün Mısır’ın Batı’yla yaptığı üzere ülkedeki hukuksuzlukların göz arkası edilmesi ve dayanak karşılığında Batı’ya güvenlik, mülteciler konusunda menfaatler sağlanması olur. Buna demokratik toplumun açık ve net bir biçimde karşı çıkması gerekir.”
NE RUSYA’YI NE DE NATO’YU KARŞISINA ALIYOR
İktidarın istikrar siyasetini devam ettirmek istediğine vurgu yapan Gazeteci Murat Ehil şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Türkiye’nin bir periyot NATO’dan koptuğu, ekseninin Rusya’ya kaydığı halindeki savların, iş ciddiye bindiğinde fantezi olduğu görüldü. 15 Temmuz’dan itibaren ekonomik krizin de tesiriyle Rusya’ya karşı farklı tavırlar gelişti fakat bu o tarafa mutlak yönelim değildi.
Türkiye, NATO ortasında özerk bir sınır izliyor. Doğu Akdeniz, Libya, Suriye üzere konularda birtakım farklılıkları olsa da iş savaş noktasına gelince Ankara’nın NATO konusunda bir tereddüt ortasında olmadığını söyleyebiliriz. İstikrar siyasetini devam ettirmek istiyor, savaşan taraflar içinde kolaylaştırıcı bir rol üstleniyor. Öte yandan Rusya’yı da hiç bir vakit karşısına almak istemeyen bir Türkiye kelam konusu. Bu yaşananlar iktidarın istikrar siyasetinin bir kesimi.”
FARKLI TAVIRLAR DİKKAT ÇEKİYOR
Son devir iktidar kanadında dış siyasette farklı tavırları ortaya koyan çıkışlar:
Karadeniz’deki savaşın akabinde AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “Ne Rusya’dan ne Ukrayna’dan vazgeçeriz” açıklaması istikrar siyasetini bir süre daha sürdürmek istediğini gösterse de bunun kolay olmadığı görüldü. Bölgede artan tansiyon, halini netleştirmesi için Saray iktidarına yönelik baskıyı artırdı.
İktidarın atılımları genel olarak ABD ve NATO’ya nazaran şekilleniyor. Lakin iktidar ortasında yer alan kimi kümeler, krizlerle ilgili farklı tavırlar alıyor. Rusya-Ukrayna savaşı başta olmak üzere, Pakistan krizi ve Suriye probleminde yandaş medyaya yansıyan tartışmalar, iktidar içerisinde de tansiyon yaşandığı tarafında değerlendirmelere de yol açıyor.
BÖLÜM BAZLI KORKULAR VAR
BirGün’den Mehmet Emin Kurnaz’ın haberine göre, yaşanan tartışmaların ve farklı hal alışların daha epeyce kesim bazlı olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Hakan Güneş, “Biroldukca bölüm savaşla bir arada ilan edilen yaptırımlardan ziyan bakılırsacek. Ukrayna’yla alakaların kesilmesinden de ziyan bakılırsacek bir kesim var. Biroldukca kişinin de Batı’yla münasebetlerin bozulmasından ziyan görme tasası var. Turizmciler, tekstilciler, inşaatçılar, ihracatçılar diye gider” diyor. Çıkar çatışmalarının olduğu yerde bu biçim klik kavgalarının her iktidarda yaşanabileceğine dikkat çeken Güneş, şu değerlendirmeyi yapıyor: “Ama şu andaki durum rastgele bir kümenin çok bir biçimde tepki göstermesini gerektirmiyor. Zira iki tarafla da bağları güzel götürme gayreti kararı bu süreçten kârlı çıkmaya çalışan bir AKP yaklaşımı var. Ben bir çatışma mümkünlüğü görmüyorum. Doğal ki farklı bölümlere seslenen yaklaşımlar oluyor. bu biçimde vakit içinderda daha çoğulcu davranabiliyor AKP basını. Öbür vakit içinderda ise tek çizgide ilerliyor. Şu anda her iki tarafa da çeşitli bildiriler verilmesine müsaade ediliyor” dedi.
BATI İLE OTOKRATİK PAZARLIK TEHLİKESİ
Prof. Dr. Murat Somer ise, “Türkiye’nin Rusya ile yeterli bağlantılar ortasında olması doğal ve hakikat bir siyaset ancak NATO’yla bağlarını bozacak seviyede ve Rusya’ya bağımlılığını artıran ölçüde yakınlaşması, sağlam ve gerçekçi bir dış siyaset değerlendirmesinin yahut tahlilinin değil iç siyasetin ürünüydü” diyor. “Dünyadaki gelişmeler ve Rusya’nın yalnızlaşması, Türkiye’de ekonomik buhran, Batı ile münasebetlerin tamir edilmesini gerektiriyor ve Rusya ile yakınlığı zorlaştırıyor. Bu durum kesinlikle iç siyasette de değişimler getirecektir.
Cumhur İttifakı ve AKP ortasında ve etrafında ideolojik niçinlerle yahut Rusya’yla kurduğu özel çıkara dayalı ilgiler niçiniyle buna karşı çıkanlar olacaktır” yorumunu yapan Somer, “Buradaki bir başka soru şu: AKP, Batı ile münasebetlerin bir daha tahkimini demokratik bir pazarlıkla mı yoksa otokratik bir pazarlıkla mı yapabilir? Batı’yla içeride demokratikleşmeyi içeren bir yakınlaşma bununla birlikte AKP’nin iktidardan vazgeçmesini gerektirebilir. Zira hakikaten demokratik bir ortamda AKP seçimleri kazanamaz” diyor.
Türkiye için en kötüsünün iktidarın Batı’yla otoriter bir pazarlık kotarması olduğuna değinen Somer, kelamlarını şu biçimde sürdürüyor:
“Yani geçmişte Rusya’nın bugün Mısır’ın Batı’yla yaptığı üzere ülkedeki hukuksuzlukların göz arkası edilmesi ve dayanak karşılığında Batı’ya güvenlik, mülteciler konusunda menfaatler sağlanması olur. Buna demokratik toplumun açık ve net bir biçimde karşı çıkması gerekir.”
NE RUSYA’YI NE DE NATO’YU KARŞISINA ALIYOR
İktidarın istikrar siyasetini devam ettirmek istediğine vurgu yapan Gazeteci Murat Ehil şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Türkiye’nin bir periyot NATO’dan koptuğu, ekseninin Rusya’ya kaydığı halindeki savların, iş ciddiye bindiğinde fantezi olduğu görüldü. 15 Temmuz’dan itibaren ekonomik krizin de tesiriyle Rusya’ya karşı farklı tavırlar gelişti fakat bu o tarafa mutlak yönelim değildi.
Türkiye, NATO ortasında özerk bir sınır izliyor. Doğu Akdeniz, Libya, Suriye üzere konularda birtakım farklılıkları olsa da iş savaş noktasına gelince Ankara’nın NATO konusunda bir tereddüt ortasında olmadığını söyleyebiliriz. İstikrar siyasetini devam ettirmek istiyor, savaşan taraflar içinde kolaylaştırıcı bir rol üstleniyor. Öte yandan Rusya’yı da hiç bir vakit karşısına almak istemeyen bir Türkiye kelam konusu. Bu yaşananlar iktidarın istikrar siyasetinin bir kesimi.”
FARKLI TAVIRLAR DİKKAT ÇEKİYOR
Son devir iktidar kanadında dış siyasette farklı tavırları ortaya koyan çıkışlar:
- Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, geçen hafta Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Gürcistan ve Karadeniz’e kıyısı olmayan Polonya ile altılı videokonferans toplantısı düzenledi. Rusya-Ukrayna savaşıyla ilgili olarak Karadeniz’de işbirliği hususlarının ele alındığı açıklanan görüşmede Rusya’nın yer almaması dikkat çekti. Uzmanlar, toplantının ABD-İngiltere stratejisiyle ahengine dikkat çekti.
- Ukrayna’ya satılan Bayraktar SİHA’larını üreten Baykar şirketinin CEO’su ve Erdoğan’ın damadı Selçuk Bayraktar’ın ağabeyi Haluk Bayraktar ise toplumsal medya hesabından Ukrayna Cumhurbaşkanı Vlodomir Zelenski ile fotoğrafını paylaşarak, “İyi ki senin üzere bahadır bir adamı tanıdım… Zafer haksızca işgale karşı ülkesini savunan yürekli beşerlerle olsun” tabirlerini kullandı.
- Bir periyot AKP Merkez Karar İdare Kurulu’nda yer alan ve Erdoğan’a yakınlığı ile bilinen Ethem Sancak, Rus kanalı RBK’ye verdiği söyleşide Ukrayna’daki krizde ana cürümlünün NATO olduğunu söylemiş oldu. Sancak, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde düzenlenen “Türkiye’nin güvenliği ve NATO” sempozyumda da “Biz Amerikan’ın dayanağıyla iktidara geldik” dedi. Sancak, kesin ihraç talebiyle disiplin konseyine sevk edilmesinin akabinde istifa ettiğini duyurdu. Sancak’a takviye Vatan Partisi Genel Lideri Doğu Perinçek, Sancak’ın “açık yürekli davrandığını” söyleyerek, “Çatır çatır fikirlerini söylemiş oldu” dedi.
- Yeni Şafak’ın bağlı olduğu Albayrak Kümesi, 2011 yılından bu yana Pakistan’da ticari faaliyet yürütüyor. Gazetenin muharriri İbrahim Karagül’ün Pakistan’da yaşananlara ait yazısı gazete idaresi tarafınca yayımlanmadı, Karagül Yeni Şafak’taki yazılarına son verdi. Yeni Şafak gazetesi, ABD’nin devirmek istediği Pakistan Başbakan’ı İmran Han’ı gaye almıştı. Karagül yazısında ABD’nin Pakistan’da “siyasi darbe girişimi” yaptığını söylemişti. Yeni Şafak’ın sahibi olduğu Albayrak Grubu’nun Pakistan’da çeşitli kesimlerde faaliyet yürüttüğü biliniyor.