Diyanet, 14 Ekim’deki “kul ve kamu hakkı” temalı hutbesinde, Ali İmran mühletinden alıntı yaparak “Kim devlet malına hıyanet ederse, kıyamet günü, hainlik ettiği şeyin günahı boynuna asılı olarak gelir” ayetine işaret etti. Lakin kelam konusu kullanım ilahiyatçılar içinde reaksiyona niye oldu.
Diyanet’in tefsirinde, kelam konusu ayet, “hiç bir peygamberin emanete hıyanet etmesi düşünülemez. Kim hıyanet ederse, kıyamet günü, hıyanet ettiği şeyle bir arada gelir. daha sonra da hiç bir haksızlığa uğratılmaksızın herkese kazandığının karşılığı tastamam ödenir” halinde yer alıyor.
SORUMLULUK YURTTAŞA KALDI
Ayette, devlet yöneticisi de olan Hazreti Muhammed üzerinden “devlet yöneticilerinin devlet malına ihanet etmemesinin, hırsızlık yapmamasının, kendi zimmetlerine geçirmemesinin anlatıldığını” belirten ilahiyatçılar, Diyanet’in ayeti tam vermeyerek “sorumluluğu tüm vatandaşlara yüklediği ve ayeti çarpıttığını vurguluyor. Hazreti Muhammed’e yönelik tenkit ve iftiraların akabinde indiği belirtilen ayetin birinci cümlesinin kesilerek, tüm yurttaşları kapsar hale getirildiği kaydedilirken, “ayette, devlet yöneticilerinin zimmete para geçirmesinin yanlışlığının vurgulandığı, bu haliyle suistimal edildiği” belirtiliyor.
‘İDARECİLERE YÖNELİK TENKİT OLABİLİR KORKUSU’
Cumhuriyet’in ulaştığı Prof. Dr. İbrahim Maraş, bahse ait “Bu ayet aslında peygamberimizin o devirde suçlanması üzerine inmiş bir ayettir. Ayetin tamamının verilmesi gerekir. Olay, vatandaştan çok devlet liderinin tutumuyla ilgilidir” ifadelerini kullandı.
(Prof. Dr. İbrahim Maraş)
‘VURUCU KISMI SİLİNMİŞ’
Prof. Dr. İsrafil Balcı ise Hazreti Muhammed’in peygamberlik vasfının yanı sıra yönetici pozisyonunun da bulunduğunu vurgulayarak şunları kaydetti:
“Ayet, kamu malına hassasiyete ait düzenleme getiriyor. Kamu malı, İslamın en epey üzerinde durduğu konulardan biri. İdarecilere yönelik bir tenkit olabilir tasasıyla, dehşetiyle, hassasiyetiyle ilgili kısım hutbeye alınmış, genele hitap edilen bir ayet üzere sunulmuş. halbuki burada direkt yönetimci sıfatıyla bir ihtar kelam konusudur.
Hutbede, bir yandan kamu malı hassasiyetine kıymet verilirken öbür yandan yer verilen ayetin vurucu kısmı silinmiş. Yanlış yönlendirme, eksik bırakma var. Ayetin tamamını okumak gerekiyor. Bir kısmını alırsanız, ayetin muhtevasını anlamak, yansıtmak mümkün olmaz. Bu manasıyla çarpıtmadır.”
(Prof. Dr. İsrafil Balcı)
Diyanet’in tefsirinde, kelam konusu ayet, “hiç bir peygamberin emanete hıyanet etmesi düşünülemez. Kim hıyanet ederse, kıyamet günü, hıyanet ettiği şeyle bir arada gelir. daha sonra da hiç bir haksızlığa uğratılmaksızın herkese kazandığının karşılığı tastamam ödenir” halinde yer alıyor.
SORUMLULUK YURTTAŞA KALDI
Ayette, devlet yöneticisi de olan Hazreti Muhammed üzerinden “devlet yöneticilerinin devlet malına ihanet etmemesinin, hırsızlık yapmamasının, kendi zimmetlerine geçirmemesinin anlatıldığını” belirten ilahiyatçılar, Diyanet’in ayeti tam vermeyerek “sorumluluğu tüm vatandaşlara yüklediği ve ayeti çarpıttığını vurguluyor. Hazreti Muhammed’e yönelik tenkit ve iftiraların akabinde indiği belirtilen ayetin birinci cümlesinin kesilerek, tüm yurttaşları kapsar hale getirildiği kaydedilirken, “ayette, devlet yöneticilerinin zimmete para geçirmesinin yanlışlığının vurgulandığı, bu haliyle suistimal edildiği” belirtiliyor.
‘İDARECİLERE YÖNELİK TENKİT OLABİLİR KORKUSU’
Cumhuriyet’in ulaştığı Prof. Dr. İbrahim Maraş, bahse ait “Bu ayet aslında peygamberimizin o devirde suçlanması üzerine inmiş bir ayettir. Ayetin tamamının verilmesi gerekir. Olay, vatandaştan çok devlet liderinin tutumuyla ilgilidir” ifadelerini kullandı.
(Prof. Dr. İbrahim Maraş)
‘VURUCU KISMI SİLİNMİŞ’
Prof. Dr. İsrafil Balcı ise Hazreti Muhammed’in peygamberlik vasfının yanı sıra yönetici pozisyonunun da bulunduğunu vurgulayarak şunları kaydetti:
“Ayet, kamu malına hassasiyete ait düzenleme getiriyor. Kamu malı, İslamın en epey üzerinde durduğu konulardan biri. İdarecilere yönelik bir tenkit olabilir tasasıyla, dehşetiyle, hassasiyetiyle ilgili kısım hutbeye alınmış, genele hitap edilen bir ayet üzere sunulmuş. halbuki burada direkt yönetimci sıfatıyla bir ihtar kelam konusudur.
Hutbede, bir yandan kamu malı hassasiyetine kıymet verilirken öbür yandan yer verilen ayetin vurucu kısmı silinmiş. Yanlış yönlendirme, eksik bırakma var. Ayetin tamamını okumak gerekiyor. Bir kısmını alırsanız, ayetin muhtevasını anlamak, yansıtmak mümkün olmaz. Bu manasıyla çarpıtmadır.”
(Prof. Dr. İsrafil Balcı)