Kadir Gecesi, saat-i icabet, tam belirli olsaydı, öteki geceler ilgiden yoksun kalırdı.
PROF. DR. NİYAZİ BEKİ
Kur’an’ın insanlık topluluğuna gönderildiği, vahiy kapsamında Allah ile kulları içinde en son irtibat sınırının kurulduğu Kadir gecesi, Allah katında elbette hayli büyük bir pahaya sahiptir. Bilhassa iman edip salih amel işleyen müminler için 80 küsur yıl ibadete tekabül eden bir katma bedeli vardır. Onun fazlaca kârlı bir ticaret merkezi olmasından dolayıdür ki, fazlaca zımnî tutulmuştur.
Kadir gecesi, İslam dininin asıl kaynağı olan Kur’an’ın birinci inmeye başladığı gecedir. “Şüphesiz Biz onu/Kur’an’ı Kadir gecesinde indirdik” (Kadir, 97/1) mealindeki ayette bu gerçeğin altı çizilmiştir.
Bütün geçmiş kitapların hakikatlerini içine almış, geçmiş ve geleceğin haritasını çizmiş, dünya ve ahiret hayatının mutluluğuna götüren yolları göstermiş, ezelî olan sonsuz ilahî ilmin, hikmetin, rahmetin ve kudretin tecellilerini yansıtmış Allah’ın en son kitabı olan Kur’an’ın insanlık topluluğuna gönderildiği, vahiy kapsamında Allah ile kulları içinde en son bağlantı çizgisinin kurulduğu Kadir gecesi, Allah katında elbette hayli büyük bir pahaya sahip olacaktır. Bilhassa iman edip salih amel işleyen müminler için 80 küsur yıl ibadete tekabül eden bir katma kıymete sahiptir.
Onun epeyce kârlı bir ticaret merkezi olmasından dolayıdür ki, fazlaca saklı tutulmuştur. Zira örtünmek güzellerin hoşluğuna hoşluk katar. Perdelenmek, büyüklerin izzetli makamlarına izzet üstüne izzet katar. Gizlenmek, mücevherlere karşı müşterinin merakını celp eder, onu dikkatli olmaya sevk eder ve duyduğu hürmete saygı katar.
Bu sebepledir ki, Ramazan’ın geceleri içinde Kadir gecesi gizlenmiştir. Cuma günü ‘saat-i icabet’ denilen makbul duanın vakti gizli tutulmuştur. Beşerler içinde veli olan kimseler örtülü kalmıştır. Vefat vakti/ecel zamanı vakit içinder içinde perdelenmiştir.
KAPALILIĞIN ARKASINDAKİ İKİ KIYMETLİ HİKMET
Bu saklılığın en kıymetli iki hikmeti vardır:
Birincisi; insanların her ihtimali nazara alarak fazlacaça ibadet etmesi, kulluk şuurunu pekiştirmesidir. İkincisi; bu sayılan fertlerde bulunan değer ve erdemi bir monopolden kurtarmaktır. Kadir gecesi, saat-i icabet, tam belirli olsaydı, öbür geceler ilgiden yoksun kalırdı. Bir bölgede velilik, yalnızca bir/veya birkaç şahsa münhasır kalsaydı, öbür beşerler bu erdemden yoksun kalırlardı. halbuki her mümin, öteki müminlere bir veli nazarıyla bakar ve bakmalıdır. Ecel ise şayet muhakkak olsaydı, dünya beşerler için bir zindan olurdu. Çünkü -kısa da olsa- ucu açık olan müphem bir ömür, -uzun da olsa- ucu görünen aşikâr bir ömürden bin kat daha tercih edilir. tıpkı vakitte, ömrünün ne vakit sona ereceğini bilen bir insan, gençlik ve çabucak sonrasındaki bir vakit dilimini -daha ömrüm var, diyerek- gaflet içerisinde, sarhoşça israf eder, boş yere tüketirdi. Muhakkak yaştan daha sonra ise adım adım darağacına masraf üzere bir hüzün, huzursuzluk ve gerilimle geçirirdi. İlahi rahmet bu huzursuzluğu eceli gizleyerek engellemiştir.
Allah’ın isteği ve gazabı da örtülüdür.
Birtakım âlimlerin söz ettikleri üzere, noksansız ve sınırsız geniş hikmetinin gereği olarak Allah, isteğini kendisine yapılan itaatlerde (emirlerini yerine getirmede) saklamıştır ki, herkes bütün itaatlere, ibadetlere istek etsin. Gazabını, kendisine karşı yapılan saygısızlık ve isyanlarda saklamıştır ki, beşerler bütün günahlardan her türlü isyandan sakınsınlar. Keza, Velisini beşerler içinde saklamış ki, herkese veli olarak bakılsın, veli olma ihtimaliyle hürmet, sevgi gösterilsin. bir daha, makbul duayı dualar içerisinde gizlemiş ki, kulları her vakit dua ile yalvarıp yakarsınlar. İsma-i A’zamı, Esmau’l-Hüsna/güzel isimleri içinde gizlemiş ki, beşerler bütün isimlerine karşı azami hürmet göstersinler. Ortanca namazı namazlar içinde gizlemiş ki, namazların beş vaktine de ihtimam göstersinler. Makbul tövbeyi tövbeler içinde saklamış ki, bütün tövbe çeşitlerine, her günahtan tövbe etmeye istek etsinler. Keza, eceli-ölümü gizlemiş ki, herkes her an ölebilme ihtimalinden korksun ve öbür dünyaya azık hazırlasınlar. Kadir gecesini de gizlemiş ki, Ramazan’ın bütün gecelerini güzelce ihya etsinler (Razi, Kurtubi, ilgili yer).
Kadir gecesi bâtın olmakla birlikte, kesin olmasa da onun birtakım alametleri, işaretleri kelam konusudur. Fakat burada Hafız Şirazi’nin Farsça bir kasidesinde seslendirdiği şu gerçeği de göz gerisi etmemek gerekir:
O şöyleki der: “Ey hâce çı gûyi ez şeb-i kadiri nişani /Her şeb şeb-i kadr est şayet kadri be dâni= Ey Hoca efendi! Nedir, daima –kürsüden- Kadir gecesinin nişanelerinden, alametlerinden kelam edip duruyorsun! / Şunu unutma ki, kadrini bilirsen, her gece Kadir gecesidir!”
Evet Kur’an okuyarak, salavat getirerek, bir kulluk şuuru içerisinde günahlarından tövbe ederek, gereksinim hissettiği konularda önemli, samimi bir durum içerisinde dua ederek, istek ve isteklerini önemli bir edeple seslendirerek, anne-babası başta olmak üzere akrabalarını, yakınların, dostlarını da dualarını dâhil ederek, daha sonra bütün Müslümanların affı, bütün insanların hidayeti için ellerini kaldırıp yalvarıp yakarmak suretiyle kadir gecesini kutlamak, yaklaşık 83 yıllık bir ömrü ibadetle kazanmaya istek etmek en akla yatkın bir tavır ve davranış olur. Bilhassa “Allah’ım! Sen affedicisin, affı seversin, beni de(bizi de) Af et!” halindeki nebevî duayı tekrar yine, tekrar etmek kulluğun özünü ve özetini yaşamak manasına gelir. Hepimizin bahtı gecesi mübarek ve makbul olsun. Ve bizi her gecenin, her vaktin kadrini bilen kullarından eylesin. Âmin!
PROF. DR. NİYAZİ BEKİ
Kur’an’ın insanlık topluluğuna gönderildiği, vahiy kapsamında Allah ile kulları içinde en son irtibat sınırının kurulduğu Kadir gecesi, Allah katında elbette hayli büyük bir pahaya sahiptir. Bilhassa iman edip salih amel işleyen müminler için 80 küsur yıl ibadete tekabül eden bir katma bedeli vardır. Onun fazlaca kârlı bir ticaret merkezi olmasından dolayıdür ki, fazlaca zımnî tutulmuştur.
Kadir gecesi, İslam dininin asıl kaynağı olan Kur’an’ın birinci inmeye başladığı gecedir. “Şüphesiz Biz onu/Kur’an’ı Kadir gecesinde indirdik” (Kadir, 97/1) mealindeki ayette bu gerçeğin altı çizilmiştir.
Bütün geçmiş kitapların hakikatlerini içine almış, geçmiş ve geleceğin haritasını çizmiş, dünya ve ahiret hayatının mutluluğuna götüren yolları göstermiş, ezelî olan sonsuz ilahî ilmin, hikmetin, rahmetin ve kudretin tecellilerini yansıtmış Allah’ın en son kitabı olan Kur’an’ın insanlık topluluğuna gönderildiği, vahiy kapsamında Allah ile kulları içinde en son bağlantı çizgisinin kurulduğu Kadir gecesi, Allah katında elbette hayli büyük bir pahaya sahip olacaktır. Bilhassa iman edip salih amel işleyen müminler için 80 küsur yıl ibadete tekabül eden bir katma kıymete sahiptir.
Onun epeyce kârlı bir ticaret merkezi olmasından dolayıdür ki, fazlaca saklı tutulmuştur. Zira örtünmek güzellerin hoşluğuna hoşluk katar. Perdelenmek, büyüklerin izzetli makamlarına izzet üstüne izzet katar. Gizlenmek, mücevherlere karşı müşterinin merakını celp eder, onu dikkatli olmaya sevk eder ve duyduğu hürmete saygı katar.
Bu sebepledir ki, Ramazan’ın geceleri içinde Kadir gecesi gizlenmiştir. Cuma günü ‘saat-i icabet’ denilen makbul duanın vakti gizli tutulmuştur. Beşerler içinde veli olan kimseler örtülü kalmıştır. Vefat vakti/ecel zamanı vakit içinder içinde perdelenmiştir.
KAPALILIĞIN ARKASINDAKİ İKİ KIYMETLİ HİKMET
Bu saklılığın en kıymetli iki hikmeti vardır:
Birincisi; insanların her ihtimali nazara alarak fazlacaça ibadet etmesi, kulluk şuurunu pekiştirmesidir. İkincisi; bu sayılan fertlerde bulunan değer ve erdemi bir monopolden kurtarmaktır. Kadir gecesi, saat-i icabet, tam belirli olsaydı, öbür geceler ilgiden yoksun kalırdı. Bir bölgede velilik, yalnızca bir/veya birkaç şahsa münhasır kalsaydı, öbür beşerler bu erdemden yoksun kalırlardı. halbuki her mümin, öteki müminlere bir veli nazarıyla bakar ve bakmalıdır. Ecel ise şayet muhakkak olsaydı, dünya beşerler için bir zindan olurdu. Çünkü -kısa da olsa- ucu açık olan müphem bir ömür, -uzun da olsa- ucu görünen aşikâr bir ömürden bin kat daha tercih edilir. tıpkı vakitte, ömrünün ne vakit sona ereceğini bilen bir insan, gençlik ve çabucak sonrasındaki bir vakit dilimini -daha ömrüm var, diyerek- gaflet içerisinde, sarhoşça israf eder, boş yere tüketirdi. Muhakkak yaştan daha sonra ise adım adım darağacına masraf üzere bir hüzün, huzursuzluk ve gerilimle geçirirdi. İlahi rahmet bu huzursuzluğu eceli gizleyerek engellemiştir.
Allah’ın isteği ve gazabı da örtülüdür.
Birtakım âlimlerin söz ettikleri üzere, noksansız ve sınırsız geniş hikmetinin gereği olarak Allah, isteğini kendisine yapılan itaatlerde (emirlerini yerine getirmede) saklamıştır ki, herkes bütün itaatlere, ibadetlere istek etsin. Gazabını, kendisine karşı yapılan saygısızlık ve isyanlarda saklamıştır ki, beşerler bütün günahlardan her türlü isyandan sakınsınlar. Keza, Velisini beşerler içinde saklamış ki, herkese veli olarak bakılsın, veli olma ihtimaliyle hürmet, sevgi gösterilsin. bir daha, makbul duayı dualar içerisinde gizlemiş ki, kulları her vakit dua ile yalvarıp yakarsınlar. İsma-i A’zamı, Esmau’l-Hüsna/güzel isimleri içinde gizlemiş ki, beşerler bütün isimlerine karşı azami hürmet göstersinler. Ortanca namazı namazlar içinde gizlemiş ki, namazların beş vaktine de ihtimam göstersinler. Makbul tövbeyi tövbeler içinde saklamış ki, bütün tövbe çeşitlerine, her günahtan tövbe etmeye istek etsinler. Keza, eceli-ölümü gizlemiş ki, herkes her an ölebilme ihtimalinden korksun ve öbür dünyaya azık hazırlasınlar. Kadir gecesini de gizlemiş ki, Ramazan’ın bütün gecelerini güzelce ihya etsinler (Razi, Kurtubi, ilgili yer).
Kadir gecesi bâtın olmakla birlikte, kesin olmasa da onun birtakım alametleri, işaretleri kelam konusudur. Fakat burada Hafız Şirazi’nin Farsça bir kasidesinde seslendirdiği şu gerçeği de göz gerisi etmemek gerekir:
O şöyleki der: “Ey hâce çı gûyi ez şeb-i kadiri nişani /Her şeb şeb-i kadr est şayet kadri be dâni= Ey Hoca efendi! Nedir, daima –kürsüden- Kadir gecesinin nişanelerinden, alametlerinden kelam edip duruyorsun! / Şunu unutma ki, kadrini bilirsen, her gece Kadir gecesidir!”
Evet Kur’an okuyarak, salavat getirerek, bir kulluk şuuru içerisinde günahlarından tövbe ederek, gereksinim hissettiği konularda önemli, samimi bir durum içerisinde dua ederek, istek ve isteklerini önemli bir edeple seslendirerek, anne-babası başta olmak üzere akrabalarını, yakınların, dostlarını da dualarını dâhil ederek, daha sonra bütün Müslümanların affı, bütün insanların hidayeti için ellerini kaldırıp yalvarıp yakarmak suretiyle kadir gecesini kutlamak, yaklaşık 83 yıllık bir ömrü ibadetle kazanmaya istek etmek en akla yatkın bir tavır ve davranış olur. Bilhassa “Allah’ım! Sen affedicisin, affı seversin, beni de(bizi de) Af et!” halindeki nebevî duayı tekrar yine, tekrar etmek kulluğun özünü ve özetini yaşamak manasına gelir. Hepimizin bahtı gecesi mübarek ve makbul olsun. Ve bizi her gecenin, her vaktin kadrini bilen kullarından eylesin. Âmin!