Tat alma bozuklukları, SARS-CoV-2 enfeksiyonunun en önemli semptomlarından biridir. Bu semptomlar, vakit zaman hastalık kuşkusu ve hastalığın seyrine dair, öbür semptomlar olan yorgunluk, ateş yahut öksürüğe kıyasla daha güçlü iddia gücü sağlamıştır. Hem bedenimizdeki olağan tat alma sisteminin nasıl çalıştığına tıpkı vakitte virüsün tat almayı nasıl etkilediği hakkında bilgilendirmelerde bulunan İstanbul Esenyurt Üniversitesinden Dr. Öğr. Üyesi His Vardağlı, “Yenilenme kapasitesi yüksek olan lisan hücreleri vakit içinde yeni tat tomurcukları oluşturabildiği ve bir daha tat almaçları sentezleyebildiğinden, tat alma duyumuzu büsbütün ya da makul bir yüzde geri kazanabiliyoruz” halinde konuştu.
YALNIZCA LİSANIMIZLA GERÇEKLEŞMİYOR
Virüse maruz kalan her iki şahıstan birinde tat alma sorunun yaşandığını hatırlatarak kelamlarına devam eden His Vardağlı, “Tat alma deyince aklımıza birinci vakit içinderda lisan üzerinde fark ettiğimiz tomurcuklar ve bu tomurcuklara yerleşmiş tat almaçları gelir. Lakin bu açıklama çabucak hemen tat alma sürecinin yalnızca başlangıcıdır ve bu süreç aslında periferdeki öteki dokulara bedenin hangi moleküllerle karşılaştığını ve metabolik olarak neye hazırlanması gerektiğini bildirir. Örneğin; Tat sinyallerine göre tatlı tat karbonhidrat varlığına, genel tat ise protein/peptitlerin varlığına işaret eder. Bu sebeple tat alma duyusu beden için yalnızca bir haz kaynağı olmaktan çıkar ve çok güçlü, manalı metabolik sinyaller haline gelir. Bu durumu damakta ve yemek borusunda bulunan tat almaçları değil fakat pankreas ve incebağırsak üzere organlarda bulunan tat almaçları en yeterli açıklar” diye konuştu.
niye TAT ALMAYI ETKİLİYOR?
Virüsün niye tat almayı etkilediğine dair de açıklamalarda bulunan Vardağlı, “Peki, ‘SARS-CoV 2 bu yolu nasıl keşfetmiştir ve niye bu yolu gayeler?’ Bilindiği üzere SARS-CoV 2’nin çabucak hemen aydınlatılan yapısında Spike ismi verilen protein yapılar bulunur ve bu yapı yardımıyla membranında ACE-2 almacını bulunduran hücrelere tutunur. Bu demek oluyor ki ACE-2 almaçları lisanımızda bulunuyor ve SARS-CoV 2 bu sayede tat tomurcuklarına tutunuyor. Bir öteki sistem olan TMPRSS2 aktivasyonu ile hücre içerisine girip çoğalma sürecini başlatabiliyor. Dahası her çoğaldığı hücreyi vakit içinde yok etmesiyle, tat almaçlarını bulunduran hücreleri kaybetmiş yani tat alma duyusunu kısmen ya da büsbütün kaybetmiş oluyoruz” dedi.
niçinİ HALA ARAŞTIRMA KONUSU
Son olarak lisan üzerinde tat alma dokularının yenilenme kapasitesi yüksek olduğundan bu duyuyu geri kazanabildiğimizden bahseden Vardağlı, “Rejenerasyon kapasitesi yüksek olan lisan hücreleri vakit içinde yeni tat tomurcukları oluşturabildiği ve bir daha tat almaçları sentezleyebildiğinden, tat alma duyumuzu büsbütün ya da muhakkak bir yüzde geri kazanabiliyoruz. Lakin ACE-2 almacı bulunduran, rejenerasyon kapasitesi lisan hücreleri kadar yüksek olmayan hücre tiplerinde mesela akciğer dokusunda yerine koyulamayan, hücresel kayıplar kelam konusu olabilir. Virüs bu sayede ilgili organın çalışma kapasitesini azaltmış, üstlendiği bakılırsavleri yerine getirmesini kısıtlamıştır. Sorumuzun 2. Kısmı olan ‘niçin bu yolu hedefler’ ise hala çabucak hemen bizler için araştırma mevzusudur” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
KAYNAK: İHA
YALNIZCA LİSANIMIZLA GERÇEKLEŞMİYOR
Virüse maruz kalan her iki şahıstan birinde tat alma sorunun yaşandığını hatırlatarak kelamlarına devam eden His Vardağlı, “Tat alma deyince aklımıza birinci vakit içinderda lisan üzerinde fark ettiğimiz tomurcuklar ve bu tomurcuklara yerleşmiş tat almaçları gelir. Lakin bu açıklama çabucak hemen tat alma sürecinin yalnızca başlangıcıdır ve bu süreç aslında periferdeki öteki dokulara bedenin hangi moleküllerle karşılaştığını ve metabolik olarak neye hazırlanması gerektiğini bildirir. Örneğin; Tat sinyallerine göre tatlı tat karbonhidrat varlığına, genel tat ise protein/peptitlerin varlığına işaret eder. Bu sebeple tat alma duyusu beden için yalnızca bir haz kaynağı olmaktan çıkar ve çok güçlü, manalı metabolik sinyaller haline gelir. Bu durumu damakta ve yemek borusunda bulunan tat almaçları değil fakat pankreas ve incebağırsak üzere organlarda bulunan tat almaçları en yeterli açıklar” diye konuştu.
niye TAT ALMAYI ETKİLİYOR?
Virüsün niye tat almayı etkilediğine dair de açıklamalarda bulunan Vardağlı, “Peki, ‘SARS-CoV 2 bu yolu nasıl keşfetmiştir ve niye bu yolu gayeler?’ Bilindiği üzere SARS-CoV 2’nin çabucak hemen aydınlatılan yapısında Spike ismi verilen protein yapılar bulunur ve bu yapı yardımıyla membranında ACE-2 almacını bulunduran hücrelere tutunur. Bu demek oluyor ki ACE-2 almaçları lisanımızda bulunuyor ve SARS-CoV 2 bu sayede tat tomurcuklarına tutunuyor. Bir öteki sistem olan TMPRSS2 aktivasyonu ile hücre içerisine girip çoğalma sürecini başlatabiliyor. Dahası her çoğaldığı hücreyi vakit içinde yok etmesiyle, tat almaçlarını bulunduran hücreleri kaybetmiş yani tat alma duyusunu kısmen ya da büsbütün kaybetmiş oluyoruz” dedi.
niçinİ HALA ARAŞTIRMA KONUSU
Son olarak lisan üzerinde tat alma dokularının yenilenme kapasitesi yüksek olduğundan bu duyuyu geri kazanabildiğimizden bahseden Vardağlı, “Rejenerasyon kapasitesi yüksek olan lisan hücreleri vakit içinde yeni tat tomurcukları oluşturabildiği ve bir daha tat almaçları sentezleyebildiğinden, tat alma duyumuzu büsbütün ya da muhakkak bir yüzde geri kazanabiliyoruz. Lakin ACE-2 almacı bulunduran, rejenerasyon kapasitesi lisan hücreleri kadar yüksek olmayan hücre tiplerinde mesela akciğer dokusunda yerine koyulamayan, hücresel kayıplar kelam konusu olabilir. Virüs bu sayede ilgili organın çalışma kapasitesini azaltmış, üstlendiği bakılırsavleri yerine getirmesini kısıtlamıştır. Sorumuzun 2. Kısmı olan ‘niçin bu yolu hedefler’ ise hala çabucak hemen bizler için araştırma mevzusudur” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
KAYNAK: İHA