4 kısımdan oluşan bir jinekoloji kliniği, mutfak, muayene odası, operasyon odası ve bekleme odası…
Bekleme odasında bir akvaryum ortasında renk renk balıklar, onlarca, bir kısmı yeni doğmuş, minicik. Geriye dönüp baktığımda çocuk sayılabilecek bir yaştayım. Burada bekleyebilirsin diyorlar, bekliyorum. Akvaryumun yanında. Ne kadar bir süre? Hatırlamıyorum. Müddet dolduğunda kağıt üzere bembeyaz bir bayanı takıp koluma çıkıyorum. Tahminen ‘temizlenmiş’ olmanın getirdiği bir beyazlık bu, tahminen de bir ‘hastalığın’, anlayamıyorum. Lakin o gün bu gündür balıklardan hiç haz etmiyorum.
Edebiyat son sınıf öğrencisi bir bayan Anne, alanında da epeyce başarılı. “Ben akademisyeni gözünden tanıdığımı düşünürdüm” diyor hocası, “Yanıldım mı?” Bir diğer sahnede ise geri kaldığı derslerin notlarını istemek için gidiyor tıpkı hocaya karakter. Ne oldu da geri dönmeye karar verdin sorusuna “Sadece bayanların yakalandığı ve onları bir konut bayanına dönüştüren bir hastalığa yakalanmıştım. İyileştim” diye yanıt veriyor. Hala öğretmen olmak istiyor musun sorusunda ise “Hayır, yazmak istiyorum” diyor.
Yazıyor da…
NE ANNE NE BABA
1960’ların Fransası’nda bir edebiyat fakültesinde geçiyor kıssa. Bırakın kürtaj olmayı bunu isteyenin, operasyonu yapanın, yardımcı olanın bilip de susanın dahi hapsedildiği lakin geçerli tek doğum denetim yolunun sevişmemek olduğu vakit içinder. Ve o an anne olmak istemediğini net bir biçimde bilen bir hanımın, Anne’in hamileliğini sonlandırmaya çalıştığı 12 haftalık bir devrin anlatısı… Rastgele bir devirde, rastgele bir coğrafyada, rastgele bir bayanın öyküsü bununla birlikte. Bir sinema konuşuyor olsak da her ne kadar aslında kozmik bir ‘mesele’nin kör göze parmak misali sunuşu.
Bir erkek, bir ‘baba’ yok sinemada; güzel, bir ‘anne’ de yok. Bir bayan ve biyolojik bir oluşum, bir cenin var rahminde hanımın sadece. Bedensel olarak iç içe olmaları birlikte oldukları manasına da gelmiyor bayan ve ceninin. Bayan ve erkek içinde yaşanılanlar ise asla alışık olduğumuz o alttan alta verilen iletideki üzere de değil. Bu, ‘bir anlık gençlik hatası’, ‘cahillik’ değil. Sinema ne bu usul öykülere ne de bu iki kişilik hadisenin öbür tarafı olan erkek figürüne odaklanmıyor. Tek odağı bir çocuk sahibi olmak istemeyen ve bunu yasal ve sağlıklı yollarla, bol balıklı akvaryumları olan kliniklerde yaptıramadığı için mevti bile göze alarak merdiven altı diye tabir edilebilecek yerlerde yahut bir örgü milini çakmakla sterilize edip rahmine sokarak yapmaya çalışan bir bayan. Direktörlüğünü Audrey Diwan’ın yaptığı ve Altın Aslan Ödüllü sinema, sert, çarpıcı ve baştan sona da öfke dolu bir sinema. Adeta yüzün tam orasına yenilen bir yumruk. Sinemanın afişine baktığımızda dahi hissedebileceğimiz kadar sert üstelik.
ŞANSLI OLMAK
Annie Ernaux’nun tıpkı isimli otobiyografik romanından aslına da mümkün olduğunca fazla sadık kalınarak uyarlanan sinemanın senaryosu hem de sinemanın direktörlüğünü de üstüne alan Audrey Diwan ve Marcia Romero’nun imzalarını taşıyor. Bir şahsi tecrübeden yola çıkarak ’60’lar Fransası’nda bayan olmanın portresini sade ve dolaysız bir lisanla çiziyor direktör Diwan.
Altın Portakal’daki gösterimi esnasında ziyadesiyle gerçekçi ‘düşük yapma’/kürtaj sahnelerinden ötürü birtakım izleyicilerin kötüleşip hastaneye kaldırılmasıyla gündem olan sinema, seyirciye yalın lakin çok sarsıcı bir tecrübe yaşatıyor. Vakit teriminin hamileliğin haftalık dönemleriyle verildiği ve ilerledikçe gerilimin, çaresizliğin ve buna karşın kendinden emin kararlı lakin sıkışmış olmanın getirdiği öfkenin gözlerden okunduğu, deneyimlendiği bir oyunculuk izliyoruz.
Vefat ihtimalinin daima cepte taşındığı ve okulu, mesleği, hayatı karşısında yaptığı seçimle mahpusa girme ihtimalinin de devasa yükseklikte olduğunun her an hatırlatıldığı sinemada tansiyonun düşük seyrettiği neredeyse tek bir an dahi yok. Bir meskende yapılan ve ismine ‘Sondaj’ denilen bir operasydaha sonrasında yurt odasında kan kaybından şuurunu yitirdiği sırada iki ihtimali var karakterin bir sahnede de dillendirildiği üzere; “şanslıysan düşük diye geçerler kayıtlara, değilsen kürtaj”.
Bekleme odasında bir akvaryum ortasında renk renk balıklar, onlarca, bir kısmı yeni doğmuş, minicik. Geriye dönüp baktığımda çocuk sayılabilecek bir yaştayım. Burada bekleyebilirsin diyorlar, bekliyorum. Akvaryumun yanında. Ne kadar bir süre? Hatırlamıyorum. Müddet dolduğunda kağıt üzere bembeyaz bir bayanı takıp koluma çıkıyorum. Tahminen ‘temizlenmiş’ olmanın getirdiği bir beyazlık bu, tahminen de bir ‘hastalığın’, anlayamıyorum. Lakin o gün bu gündür balıklardan hiç haz etmiyorum.
Edebiyat son sınıf öğrencisi bir bayan Anne, alanında da epeyce başarılı. “Ben akademisyeni gözünden tanıdığımı düşünürdüm” diyor hocası, “Yanıldım mı?” Bir diğer sahnede ise geri kaldığı derslerin notlarını istemek için gidiyor tıpkı hocaya karakter. Ne oldu da geri dönmeye karar verdin sorusuna “Sadece bayanların yakalandığı ve onları bir konut bayanına dönüştüren bir hastalığa yakalanmıştım. İyileştim” diye yanıt veriyor. Hala öğretmen olmak istiyor musun sorusunda ise “Hayır, yazmak istiyorum” diyor.
Yazıyor da…
NE ANNE NE BABA
1960’ların Fransası’nda bir edebiyat fakültesinde geçiyor kıssa. Bırakın kürtaj olmayı bunu isteyenin, operasyonu yapanın, yardımcı olanın bilip de susanın dahi hapsedildiği lakin geçerli tek doğum denetim yolunun sevişmemek olduğu vakit içinder. Ve o an anne olmak istemediğini net bir biçimde bilen bir hanımın, Anne’in hamileliğini sonlandırmaya çalıştığı 12 haftalık bir devrin anlatısı… Rastgele bir devirde, rastgele bir coğrafyada, rastgele bir bayanın öyküsü bununla birlikte. Bir sinema konuşuyor olsak da her ne kadar aslında kozmik bir ‘mesele’nin kör göze parmak misali sunuşu.
Bir erkek, bir ‘baba’ yok sinemada; güzel, bir ‘anne’ de yok. Bir bayan ve biyolojik bir oluşum, bir cenin var rahminde hanımın sadece. Bedensel olarak iç içe olmaları birlikte oldukları manasına da gelmiyor bayan ve ceninin. Bayan ve erkek içinde yaşanılanlar ise asla alışık olduğumuz o alttan alta verilen iletideki üzere de değil. Bu, ‘bir anlık gençlik hatası’, ‘cahillik’ değil. Sinema ne bu usul öykülere ne de bu iki kişilik hadisenin öbür tarafı olan erkek figürüne odaklanmıyor. Tek odağı bir çocuk sahibi olmak istemeyen ve bunu yasal ve sağlıklı yollarla, bol balıklı akvaryumları olan kliniklerde yaptıramadığı için mevti bile göze alarak merdiven altı diye tabir edilebilecek yerlerde yahut bir örgü milini çakmakla sterilize edip rahmine sokarak yapmaya çalışan bir bayan. Direktörlüğünü Audrey Diwan’ın yaptığı ve Altın Aslan Ödüllü sinema, sert, çarpıcı ve baştan sona da öfke dolu bir sinema. Adeta yüzün tam orasına yenilen bir yumruk. Sinemanın afişine baktığımızda dahi hissedebileceğimiz kadar sert üstelik.
ŞANSLI OLMAK
Annie Ernaux’nun tıpkı isimli otobiyografik romanından aslına da mümkün olduğunca fazla sadık kalınarak uyarlanan sinemanın senaryosu hem de sinemanın direktörlüğünü de üstüne alan Audrey Diwan ve Marcia Romero’nun imzalarını taşıyor. Bir şahsi tecrübeden yola çıkarak ’60’lar Fransası’nda bayan olmanın portresini sade ve dolaysız bir lisanla çiziyor direktör Diwan.
Altın Portakal’daki gösterimi esnasında ziyadesiyle gerçekçi ‘düşük yapma’/kürtaj sahnelerinden ötürü birtakım izleyicilerin kötüleşip hastaneye kaldırılmasıyla gündem olan sinema, seyirciye yalın lakin çok sarsıcı bir tecrübe yaşatıyor. Vakit teriminin hamileliğin haftalık dönemleriyle verildiği ve ilerledikçe gerilimin, çaresizliğin ve buna karşın kendinden emin kararlı lakin sıkışmış olmanın getirdiği öfkenin gözlerden okunduğu, deneyimlendiği bir oyunculuk izliyoruz.
Vefat ihtimalinin daima cepte taşındığı ve okulu, mesleği, hayatı karşısında yaptığı seçimle mahpusa girme ihtimalinin de devasa yükseklikte olduğunun her an hatırlatıldığı sinemada tansiyonun düşük seyrettiği neredeyse tek bir an dahi yok. Bir meskende yapılan ve ismine ‘Sondaj’ denilen bir operasydaha sonrasında yurt odasında kan kaybından şuurunu yitirdiği sırada iki ihtimali var karakterin bir sahnede de dillendirildiği üzere; “şanslıysan düşük diye geçerler kayıtlara, değilsen kürtaj”.