İZMİR – İzmir Dayanışma Akademisi bünyesinde kurulan Monokritik isimli Youtube Kanalı, İzmir Kent Hakkı Merkezi ile işbirliği içerisinde hazırladıkları, Türkiye’de kentsel siyasetin 1980 daha sonrası dönüşümünü ve bir kamu toprağının özelleştirilme kıssasını anlatan “Basmane Çukuru” isimli belgeselini yayınladı. Belgesel, kısa müddette sırf İzmirlilerin değil, farklı kentler de yaşayanların da ağır ilgisi ile karşılaştı.
İzmir kent merkezindeki Basmane Meydanı’nda bulunan ve kamuoyu tarafınca “Basmane Çukuru” olarak anılan kamu toprağının 1997 yılında yüzde 11’lik bir kısmı İzmir Büyükşehir Belediyesi mülkünde kalacak biçimde özelleştirilmesinin, özelleştirilme süreci öncesi ve daha sonrasında yaşananların öyküsünün anlatıldığı belgeselde, şu isimler yer isimli;
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, Mazhar Kuvvetli Holding İdare Şurası Lideri Kemal Kuvvetli, Dr. Öğretim Üyesi Gökhan Erkan, Doç. Dr. Ayşegül Altınörs Çırak, ŞPO İzmir Yürütme Heyeti Üyesi Yusuf Ekici ve Kent Plancısı Hasret Şenyol.
‘NEO-LİBERAL SİYASETLERİN KENTLER ÜZERİNDEKİ TESİRİNİN HİKAYESİ’
Belgeseli hazırlayan grup Basmane Çukuru’nu seçme niçinlerini “Basmane Çukuru’nun öyküsü yalnızca İzmir’i, İzmirlileri etkileyen bir bahis değil. Bu öykü bununla birlikte neo-liberal siyasetlerin kentler üstündeki etkisinin, kamuya ilişkin olan varlıkların kamudan alınmasının kıssası. Bu manada pek çoğumuz için tanıdık.” kelamlarıyla deklare etti.
‘HER VAKİT ÇUKUR DEĞİLDİ’
Karadeniz Teknik Üniversitesi Kent ve Bölge Planlama Bölümü’nde öğretim üyesi olan ve doktora tezini Basmane Çukuru üzerine tamamlayan Gökhan Erkan, Basmane bölgesinin İzmir için merkezi ehemmiyetinden kelam ederken buradaki alanın her vakit bir çukur olmadığını belirtti. Erkan, çukurlaşma sürecini şu sözlerle anlattı;
“İzmir kamuoyunun Basmane Çukuru olarak bildiği alan her vakit bir çukur değildi. Bu alan evvelinde kentin epeyce değerli merkezî fonksiyonlarının sürdüğü alanlardan biriydi ve çukur haline gelmesi insan eliyle, insan tercihleriyle, yönetici kararlarıyla, kentteki aktüel süreçlerle oluşmuş bir sonuçtur.”
SOYER: GELDİĞİMİZ GÜNDEN BERİ ÇOK AĞIR BİR ÇALIŞMA SÜRDÜRÜYORUZ
bakılırsave geldiklerinden beri Basmane Çukuru konusunun gündemlerinde olduğunu ve kördüğüm olmuş bu sıkıntıyı bir tahlile kavuşturabilmek için ağır gayret içerisinde olduklarını vurgulayan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer ise “Aslında her insanın bir kesim ortasında kendisinin sorumluluğunu bulabileceği, sorumluluğunu nazaranbileceği bir çukur. Maalesef fazlaca üzücü bir tablo. Ancak buradan bir fırsat doğurmak mümkün, o denli gözüküyor. Biz de o fırsatı yakalamanın peşindeyiz. Bu duruma kayıtsız kalmamak gerektiğini düşündük ve geldiğimiz günden beri de bununla ilgili fazlaca ağır bir çalışma sürdürüyoruz” dedi.
ŞİDDETLİ: UZLAŞMADAN YANAYIZ
Burhan Özfatura’nın 1994-99 yılları içinde ikinci kere İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı bakılırsavini yürüttüğü süreçte bir kamu toprağı olan alanın, ihale yoluyla satışa çıkarılmasındaki süreçte ihaleye katılan Mazhar Kuvvetli Holding’in İdare Şurası Lideri Kemal Şiddetli ise sürecin kendileri açısından da zorluklarla dolu olduğunu ve artık tahlile kavuşturulmasını istediklerini söylemiş oldu. Güçlü, “Maalesef bir uzlaşma sağlanamadı. Şayet sağlanabilseydi aslına bakarsan biz de işi artık uzatmak niyetinde değiliz. Sonuç olarak bu duran varlık maddi bir bedeli olan duran varlık. Bize getirebileceği kâr kadar ziyanı da var. Biz uzlaşmadan yanayız ancak hakkaniyetli, uygun bir uzlaşma olsun diyoruz” dedi.
‘1980 daha sonraSI NEO-LİBERAL SİYASETLER KENT SİYASETİ ÜZERİNDE ETKİLİ’
1980 daha sonrası yaşanan neoliberal siyasetlerin kent siyaseti üzerinde epey değerli tesirleri olduğunu belirten Doç. Dr. Ayşegül Altınörs Çırak ise “Yeni kutupların oluştuğu, güç odaklarının değiştiği, global ekonomik süreç içerisinde kentlerin rollerinin değişmeye-dönüşmeye başladığı bir devirden kelam ediyoruz. Lakin bu yeni liberal sistem, liberal sistemden daha fazla tesir edecekti kentler üzerine. Yani yeri dönüştürme tesiri, yeri sermaye ve piyasa baskıları ötürüsıyla dönüştürme tesiri aslında bundan evvelki devirden frekans olarak daha fazla olacaktı.” diye konuştu.
Öte yandan belgeselde, İzmir merkezde bulunan ve kent için değerli yeşil alanlardan biri olan, Basmane Çukuru’nun da çabucak yanındaki Kültürpark’a da değinildi. Basmane Çukuru’nda yapılacak beton yüklü rastgele bir projenin Kültürpark üstündeki tesirini anlatan kent plancısı Hasret Şenyol, “Kültürpark doğal niteliğiyle ön plana çıkan ve bugün aslında İzmir’in oksijeninin bu kadar korunuyor olması, bu kadar kirlilikle çevrili bir kentin nefes alınabilir bir biçimde olmasında değerli bir doğal alan olması Kültürpark’ı bu niteliği ile ön plana çıkartıyor. ötürüsıyla etrafındaki tüm yapı yoğunluğu, yapısal kullanım, insan yoğunluğu, araç kirliliği… Tüm bunların bu alana ziyan vermeyecek ve bu niteliği düşürmeyecek nitelikte olması önemli” tabirlerini kullandı.
İzmir kent merkezindeki Basmane Meydanı’nda bulunan ve kamuoyu tarafınca “Basmane Çukuru” olarak anılan kamu toprağının 1997 yılında yüzde 11’lik bir kısmı İzmir Büyükşehir Belediyesi mülkünde kalacak biçimde özelleştirilmesinin, özelleştirilme süreci öncesi ve daha sonrasında yaşananların öyküsünün anlatıldığı belgeselde, şu isimler yer isimli;
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, Mazhar Kuvvetli Holding İdare Şurası Lideri Kemal Kuvvetli, Dr. Öğretim Üyesi Gökhan Erkan, Doç. Dr. Ayşegül Altınörs Çırak, ŞPO İzmir Yürütme Heyeti Üyesi Yusuf Ekici ve Kent Plancısı Hasret Şenyol.
‘NEO-LİBERAL SİYASETLERİN KENTLER ÜZERİNDEKİ TESİRİNİN HİKAYESİ’
Belgeseli hazırlayan grup Basmane Çukuru’nu seçme niçinlerini “Basmane Çukuru’nun öyküsü yalnızca İzmir’i, İzmirlileri etkileyen bir bahis değil. Bu öykü bununla birlikte neo-liberal siyasetlerin kentler üstündeki etkisinin, kamuya ilişkin olan varlıkların kamudan alınmasının kıssası. Bu manada pek çoğumuz için tanıdık.” kelamlarıyla deklare etti.
‘HER VAKİT ÇUKUR DEĞİLDİ’
Karadeniz Teknik Üniversitesi Kent ve Bölge Planlama Bölümü’nde öğretim üyesi olan ve doktora tezini Basmane Çukuru üzerine tamamlayan Gökhan Erkan, Basmane bölgesinin İzmir için merkezi ehemmiyetinden kelam ederken buradaki alanın her vakit bir çukur olmadığını belirtti. Erkan, çukurlaşma sürecini şu sözlerle anlattı;
“İzmir kamuoyunun Basmane Çukuru olarak bildiği alan her vakit bir çukur değildi. Bu alan evvelinde kentin epeyce değerli merkezî fonksiyonlarının sürdüğü alanlardan biriydi ve çukur haline gelmesi insan eliyle, insan tercihleriyle, yönetici kararlarıyla, kentteki aktüel süreçlerle oluşmuş bir sonuçtur.”
SOYER: GELDİĞİMİZ GÜNDEN BERİ ÇOK AĞIR BİR ÇALIŞMA SÜRDÜRÜYORUZ
bakılırsave geldiklerinden beri Basmane Çukuru konusunun gündemlerinde olduğunu ve kördüğüm olmuş bu sıkıntıyı bir tahlile kavuşturabilmek için ağır gayret içerisinde olduklarını vurgulayan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer ise “Aslında her insanın bir kesim ortasında kendisinin sorumluluğunu bulabileceği, sorumluluğunu nazaranbileceği bir çukur. Maalesef fazlaca üzücü bir tablo. Ancak buradan bir fırsat doğurmak mümkün, o denli gözüküyor. Biz de o fırsatı yakalamanın peşindeyiz. Bu duruma kayıtsız kalmamak gerektiğini düşündük ve geldiğimiz günden beri de bununla ilgili fazlaca ağır bir çalışma sürdürüyoruz” dedi.
ŞİDDETLİ: UZLAŞMADAN YANAYIZ
Burhan Özfatura’nın 1994-99 yılları içinde ikinci kere İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı bakılırsavini yürüttüğü süreçte bir kamu toprağı olan alanın, ihale yoluyla satışa çıkarılmasındaki süreçte ihaleye katılan Mazhar Kuvvetli Holding’in İdare Şurası Lideri Kemal Şiddetli ise sürecin kendileri açısından da zorluklarla dolu olduğunu ve artık tahlile kavuşturulmasını istediklerini söylemiş oldu. Güçlü, “Maalesef bir uzlaşma sağlanamadı. Şayet sağlanabilseydi aslına bakarsan biz de işi artık uzatmak niyetinde değiliz. Sonuç olarak bu duran varlık maddi bir bedeli olan duran varlık. Bize getirebileceği kâr kadar ziyanı da var. Biz uzlaşmadan yanayız ancak hakkaniyetli, uygun bir uzlaşma olsun diyoruz” dedi.
‘1980 daha sonraSI NEO-LİBERAL SİYASETLER KENT SİYASETİ ÜZERİNDE ETKİLİ’
1980 daha sonrası yaşanan neoliberal siyasetlerin kent siyaseti üzerinde epey değerli tesirleri olduğunu belirten Doç. Dr. Ayşegül Altınörs Çırak ise “Yeni kutupların oluştuğu, güç odaklarının değiştiği, global ekonomik süreç içerisinde kentlerin rollerinin değişmeye-dönüşmeye başladığı bir devirden kelam ediyoruz. Lakin bu yeni liberal sistem, liberal sistemden daha fazla tesir edecekti kentler üzerine. Yani yeri dönüştürme tesiri, yeri sermaye ve piyasa baskıları ötürüsıyla dönüştürme tesiri aslında bundan evvelki devirden frekans olarak daha fazla olacaktı.” diye konuştu.
Öte yandan belgeselde, İzmir merkezde bulunan ve kent için değerli yeşil alanlardan biri olan, Basmane Çukuru’nun da çabucak yanındaki Kültürpark’a da değinildi. Basmane Çukuru’nda yapılacak beton yüklü rastgele bir projenin Kültürpark üstündeki tesirini anlatan kent plancısı Hasret Şenyol, “Kültürpark doğal niteliğiyle ön plana çıkan ve bugün aslında İzmir’in oksijeninin bu kadar korunuyor olması, bu kadar kirlilikle çevrili bir kentin nefes alınabilir bir biçimde olmasında değerli bir doğal alan olması Kültürpark’ı bu niteliği ile ön plana çıkartıyor. ötürüsıyla etrafındaki tüm yapı yoğunluğu, yapısal kullanım, insan yoğunluğu, araç kirliliği… Tüm bunların bu alana ziyan vermeyecek ve bu niteliği düşürmeyecek nitelikte olması önemli” tabirlerini kullandı.