Yüzlerce yıllık barışın simgesi olan Mostar Köprüsü yalnızca tarihi ehemmiyeti yahut mimari bir olağanüstü olması değil, yüz yıllardır sayısız insanın bir kıyıdan başkasına geçişine müsaade verirken, fizikî ve manevi bir köprü vazifesi de görmüştür. Mostar kentine ismini veren köprü, ticareti canlandırarak kültürel ve sportif faaliyetlerin yapıldığı merkez haline geldi.
MOSTAR KÖPRÜSÜ HANGİ ÜLKEDEDİR?
ATV’de Kenan İmirzalıoğlu’nun sunduğu ‘Kim Milyoner Olmak İster’ isimli müsabaka programında Bosna Hersek’teki Mostar Köprüsü’nün hangi ülkede yer aldığı sorusunu yarışmacıya yönetildi. Kim Milyoner Olmak İster müsabakasında “Mostar Köprüsü hangi ülkededir?” sorusunun karşılığı şu biçimde:
A) Bulgaristan
B) Macaristan
C) Bosna Hersek
D) Moğolistan
Mostar Köprüsü hangi ülkededir sorusunun yanıtı ‘Bosna Hersek’ olmalıdır.
MOSTAR KÖPRÜSÜ NE VAKİT, KİM TARAFINDAN YAPILDI?
Mostar Köprüsü, 1566 yılında Mimar Sinan’ın öğrencisi olan Mimar Hayreddin tarafınca Bosna Hersek’in Mostar kentinde Neretva ırmağı üzerine inşa edildi. Kentin Boşnak ve Hırvat kesitlerini birbirine bağlamasından dolayı vakit ortasında müsamahanın simgesi haline geldi.
İmali için 456 kalıp taş kullanılan Mostar Köprüsü, etrafındaki kente ismini da verdi. Mostar kenti, Osmanlı İmparatorluğu’nun hudutları içerisindeki Hersek bölgesinin ana kenti oldu. İslam mimarisinin en dikkat cazip yapılarından biri olan ve Boşnakça ‘Stari Most’ olarak isimlendirilen Mostar Köprüsü, Balkan coğrafyasının da en değerli sembollerinden biri oldu.
MOSTAR KÖPRÜSÜ’NÜN YIKILIŞI
Bosna Hersek’te başlayan iç savaş sırasında Mostar Köprüsü’ne birinci saldırıyı 1992 yılında Bosnalı Sırplar düzenledi. 9 Kasım 1993 tarihinde Hırvat tankları köprüye daha büyük bir ziyan veren ataklarını başlattı. Kasım ayının sonunda köprü büsbütün yıkıldı. Dev taşları, Neretva Irmağı’nın sularına gömüldü.
Köprünün yıkımı, Mostar’ın epey uluslu mirasının reddedilmesi manasına geliyordu. Savaş daha sonrasında İngiliz güçleri yıkılan köprünün yerine süreksiz bir demir köprü yaptı. Mostar civarındaki öbür köprüler de tahrip edildiğinden, ırmağın iki yakasını birleştiren tek yapı olarak bu köprü kaldı.
MOSTAR KÖPRÜSÜ’NÜN YİNE İNŞA EDİLMESİ
Mostar Köprüsü’nün eski haline uygun olarak bir daha inşası çalışmaları Türk İşbirliği ve Uyum Ajansı Başkanlığı (TİKA), UNESCO ve Dünya Bankası’nın takviyesiyle 1997 yılında başladı. Köprünün temel, vücut duvarları ve yer güçlendirilmesini ‘Yapı Merkezi’ ve taş kemer inşaatını bir öbür Türk şirketi olan ‘ER-BU’ üstlendi.
Macar ordusundan dalgıçlar orjinal taşları ırmak yatağından bulup vinçlerle çıkardı. Bombardımandan ve suyun ortasında bozulmaya uğramış taşlar yapıda kullanılamadığından, orjinal taşların çıkarıldığı, günümüzde kapalı olan taş ocağı yeniden bu iş için açılıp, birebir ocaktan çıkarılan taşlar köprünün üretiminde kullanıldı.
Yepyeni modele sadık kalan şirket, köprünün temellerini de sağlamlaştırdı. 30 metre uzunluğundaki, 24 metre yüksekliğindeki köprünün kemerindeki çalışma Haziran 2002’de başladı. Kilit taşı Ağustos 2003’te yerine konuldu.
İnşaatı tamamlanan Mostar Köprüsü, ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu fazlaca sayıda devletin temsilcilerinin hazır bulunduğu bir merasimle, İngiliz Prensi Charles tarafınca 23 Temmuz 2004 tarihinde açıldı.
Mostar Köprüsü, eski Mostar kentiyle bir arada 2005 yılında Dünya Miras Listesi’ne eklendi.
Bugün oldukçauluslu bir idare tarafınca yönetim edilen Mostar’da savaş periyodunda başlayan bölünmeler hâlâ devam etmektedir. Hırvatlar ırmağın batısında, Müslümanlar ise doğusunda yaşamaktadır. Savaş sırasında kentten ayrılan Sırplar ise tekrar geri dönmedi.
MOSTAR KÖPRÜSÜ’NE NASIL GİDİLİR?
Mostar Köprüsü’nün bulunduğu Mostar kentine, Türkiye’den havayolu ile Bosna Hersek’in başşehri olan Saraybosna üzerinden ya da aktarmalı olarak ulaşabilirsiniz. hem de farklı Avrupa kentlerinden de bölgeye ulaşım sağlayabilirsiniz.
Saraybosna’dan karayolu ile ya da trenle Mostar’a ulaşmak da mümkün. Kent merkezine 8 km uzaklıkta yer alan Mostar Havalimanı’na Türkiye’den direkt uçuş bulunmuyor. Bekleme müddeti ile birlikte toplam uçuş mühleti 7 saati buluyor. Mostar Havalimanı’ndan kent merkezine gitmek için kullanabileceğiniz hayli sayıda taksi ve araç seçeneği bulunuyor.
MOSTAR KÖPRÜSÜ’NÜN ÖZELLİKLERİ
Mostar Köprüsü, Mostar kentini ortadan tam ikiye ayırıyor. Neretva Irmağı’ndan 24 metre yüksekliğinde, 30 metre uzunluğunda, 4 metre genişliğinde olan Mostar Köprüsü, devrine bakılırsa gelişmiş bir teknolojiyle inşa edildi. Köprü inşaatında 456 kalıp taş kullanıldı. Köprü, inşa edildikten daha sonra yakınındaki kente ismini vermiştir, kentte ticareti canlandırmış ve zenginleştirmiştir. bu biçimdece Mostar, Hersek bölgesinin değerli bir kenti haline geldi.
MOSTAR KÖPRÜSÜ AŞK KISSASI NEDİR?
Periyodun gençleri, sevdiklerine aşkını ispat etmek ve hamasetini kanıtlamak için Mostar Köprüsü’nden atladı. birinci vakit içinderda 1664 yılında yapılan ve günümüzde de her yıl temmuz ayında köprünün üstüne çıkan erkekler, kendilerini Neretva Irmağı’nın sularına bırakıyor. Geleneğe bakılırsa kentin erkekleri, nişanlılarına cüretlerini ispatlamak için düğün öncesinde köprüden atlarlardı.
MOSTAR KÖPRÜSÜ HANGİ ÜLKEDEDİR?
ATV’de Kenan İmirzalıoğlu’nun sunduğu ‘Kim Milyoner Olmak İster’ isimli müsabaka programında Bosna Hersek’teki Mostar Köprüsü’nün hangi ülkede yer aldığı sorusunu yarışmacıya yönetildi. Kim Milyoner Olmak İster müsabakasında “Mostar Köprüsü hangi ülkededir?” sorusunun karşılığı şu biçimde:
A) Bulgaristan
B) Macaristan
C) Bosna Hersek
D) Moğolistan
Mostar Köprüsü hangi ülkededir sorusunun yanıtı ‘Bosna Hersek’ olmalıdır.
MOSTAR KÖPRÜSÜ NE VAKİT, KİM TARAFINDAN YAPILDI?
Mostar Köprüsü, 1566 yılında Mimar Sinan’ın öğrencisi olan Mimar Hayreddin tarafınca Bosna Hersek’in Mostar kentinde Neretva ırmağı üzerine inşa edildi. Kentin Boşnak ve Hırvat kesitlerini birbirine bağlamasından dolayı vakit ortasında müsamahanın simgesi haline geldi.
İmali için 456 kalıp taş kullanılan Mostar Köprüsü, etrafındaki kente ismini da verdi. Mostar kenti, Osmanlı İmparatorluğu’nun hudutları içerisindeki Hersek bölgesinin ana kenti oldu. İslam mimarisinin en dikkat cazip yapılarından biri olan ve Boşnakça ‘Stari Most’ olarak isimlendirilen Mostar Köprüsü, Balkan coğrafyasının da en değerli sembollerinden biri oldu.
MOSTAR KÖPRÜSÜ’NÜN YIKILIŞI
Bosna Hersek’te başlayan iç savaş sırasında Mostar Köprüsü’ne birinci saldırıyı 1992 yılında Bosnalı Sırplar düzenledi. 9 Kasım 1993 tarihinde Hırvat tankları köprüye daha büyük bir ziyan veren ataklarını başlattı. Kasım ayının sonunda köprü büsbütün yıkıldı. Dev taşları, Neretva Irmağı’nın sularına gömüldü.
Köprünün yıkımı, Mostar’ın epey uluslu mirasının reddedilmesi manasına geliyordu. Savaş daha sonrasında İngiliz güçleri yıkılan köprünün yerine süreksiz bir demir köprü yaptı. Mostar civarındaki öbür köprüler de tahrip edildiğinden, ırmağın iki yakasını birleştiren tek yapı olarak bu köprü kaldı.
MOSTAR KÖPRÜSÜ’NÜN YİNE İNŞA EDİLMESİ
Mostar Köprüsü’nün eski haline uygun olarak bir daha inşası çalışmaları Türk İşbirliği ve Uyum Ajansı Başkanlığı (TİKA), UNESCO ve Dünya Bankası’nın takviyesiyle 1997 yılında başladı. Köprünün temel, vücut duvarları ve yer güçlendirilmesini ‘Yapı Merkezi’ ve taş kemer inşaatını bir öbür Türk şirketi olan ‘ER-BU’ üstlendi.
Macar ordusundan dalgıçlar orjinal taşları ırmak yatağından bulup vinçlerle çıkardı. Bombardımandan ve suyun ortasında bozulmaya uğramış taşlar yapıda kullanılamadığından, orjinal taşların çıkarıldığı, günümüzde kapalı olan taş ocağı yeniden bu iş için açılıp, birebir ocaktan çıkarılan taşlar köprünün üretiminde kullanıldı.
Yepyeni modele sadık kalan şirket, köprünün temellerini de sağlamlaştırdı. 30 metre uzunluğundaki, 24 metre yüksekliğindeki köprünün kemerindeki çalışma Haziran 2002’de başladı. Kilit taşı Ağustos 2003’te yerine konuldu.
İnşaatı tamamlanan Mostar Köprüsü, ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu fazlaca sayıda devletin temsilcilerinin hazır bulunduğu bir merasimle, İngiliz Prensi Charles tarafınca 23 Temmuz 2004 tarihinde açıldı.
Mostar Köprüsü, eski Mostar kentiyle bir arada 2005 yılında Dünya Miras Listesi’ne eklendi.
Bugün oldukçauluslu bir idare tarafınca yönetim edilen Mostar’da savaş periyodunda başlayan bölünmeler hâlâ devam etmektedir. Hırvatlar ırmağın batısında, Müslümanlar ise doğusunda yaşamaktadır. Savaş sırasında kentten ayrılan Sırplar ise tekrar geri dönmedi.
MOSTAR KÖPRÜSÜ’NE NASIL GİDİLİR?
Mostar Köprüsü’nün bulunduğu Mostar kentine, Türkiye’den havayolu ile Bosna Hersek’in başşehri olan Saraybosna üzerinden ya da aktarmalı olarak ulaşabilirsiniz. hem de farklı Avrupa kentlerinden de bölgeye ulaşım sağlayabilirsiniz.
Saraybosna’dan karayolu ile ya da trenle Mostar’a ulaşmak da mümkün. Kent merkezine 8 km uzaklıkta yer alan Mostar Havalimanı’na Türkiye’den direkt uçuş bulunmuyor. Bekleme müddeti ile birlikte toplam uçuş mühleti 7 saati buluyor. Mostar Havalimanı’ndan kent merkezine gitmek için kullanabileceğiniz hayli sayıda taksi ve araç seçeneği bulunuyor.
MOSTAR KÖPRÜSÜ’NÜN ÖZELLİKLERİ
Mostar Köprüsü, Mostar kentini ortadan tam ikiye ayırıyor. Neretva Irmağı’ndan 24 metre yüksekliğinde, 30 metre uzunluğunda, 4 metre genişliğinde olan Mostar Köprüsü, devrine bakılırsa gelişmiş bir teknolojiyle inşa edildi. Köprü inşaatında 456 kalıp taş kullanıldı. Köprü, inşa edildikten daha sonra yakınındaki kente ismini vermiştir, kentte ticareti canlandırmış ve zenginleştirmiştir. bu biçimdece Mostar, Hersek bölgesinin değerli bir kenti haline geldi.
MOSTAR KÖPRÜSÜ AŞK KISSASI NEDİR?
Periyodun gençleri, sevdiklerine aşkını ispat etmek ve hamasetini kanıtlamak için Mostar Köprüsü’nden atladı. birinci vakit içinderda 1664 yılında yapılan ve günümüzde de her yıl temmuz ayında köprünün üstüne çıkan erkekler, kendilerini Neretva Irmağı’nın sularına bırakıyor. Geleneğe bakılırsa kentin erkekleri, nişanlılarına cüretlerini ispatlamak için düğün öncesinde köprüden atlarlardı.