Nâzım Hikmet, 120. doğum gününde özel bir belgeselle anıldı. Yapımcılığını Nâzım Hikmet Sanat Vakfı ve Bir Yudum İnsan Film’in üstlendiği “Nâzım 120 Yaşında” isimli belgeselin direktör koltuğunda Nebil Özgentürk yer alıyor.
Belgeselin manzara direktörlüğünü Tufan Kılınç, sanat direktörlüğünü İhtilal Ö. Ünal üstlenirken, kostüm dizaynını Baran Uğurlu, belgesel sinemanın genel koordinatörlüğünü Zeynep Erpamir, editörlüğünü Volkan Evcim ve Murat Karakuş, danışmanlığını ise Nuriye Ural Akman ve Melda Davran yapıyor. Çekimleri son olarak Moskova’da tamamlanan belgeselde Nâzım Hikmet’i oyuncu Şahin Sancak’ın canlandırıyor. Sancak’ı Nâzım Hikmet’e Türkiye’nin değerli profesyonel makyaj sanatkarlarından biri olan Derya Ergün dönüştürdü.
Gazeteci, muharrir ve direktör Nebil Özgentürk’le “Nâzım 120 Yaşında”yı ve Nazım Hikmet’i konuştuk.
‘O ACI GÜNLERİ, NAZIM’A YAPILAN HAKSIZLIKLARI HATIRLAYALIM İSTEDİM’
Belgeselden özetlemek gerekirse bahsedebilir misiniz? Çalışma için nasıl bir fikirle yola çıktınız, proje nasıl şekillendi?
Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı’na teşekkür ediyorum. Bana hoş bir teklifle geldiler ve hem vakfın 30. yıl dönümü tıpkı vakitte Nazım Hikmet’in doğum gününün 120. yılı, bir belgesel için kolları sıvayalım dediler.
Benim üzere bir beşere Nazım denilince heyecan basıyor. Ben aslında 25 yılı aşkın mesleğimde Nazım’la ilgili birinci formatlar da dahil birfazlaca belgesel yaptım. Hiç unutmuyorum, 1997 yılında Nazım’ın şiirlerinden ömrünü anlatmıştık. Ana haberler yayınlamıştı, beni epeyce memnun etmişti. Lakin ortadan geçti 25 yıl… Bir tabip, mühendis, yol çalışanı üzere bizim de deneyimlerimiz artıyor hayata dair. Benim belgesele başladığım gün doğmamış beşerler artık 25 yaşında. Bu yüzden de hem yeni jenerasyonların benim gözümden, yaptığım belgesele bakıp Nazım’ı anlamalarını istedim birebir vakitte hepimiz unutuyoruz, balık hafızası var hayatlarımızda malum. O denli bir öykü anlatalım ki tekrar tekrar hatırlayalım o acı günleri, Nazım’a yapılan haksızlıkları istedim. Bunları düşündüğüm vakit dostlarımla, çalışma arkadaşlarımızla oturup evvel bir format kurduk.
bu biçimdece Nazım’a, 120. yaşına yakışan, doğum gününü hissettiren, biraz da vakfın emeklerini hatırlatan bir belgeseli kelamımızı tuttuğumuz üzere yapmaya çalıştık. Belgesel birinci vakit içinderda 15 Ocak Cumartesi akşamı İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu mesken sahipliğinde Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda gösterildi. Alkışlardan anlıyoruz ki sınıfı geçtik.
.
‘NAZIM HİKMET ÖLENE KADAR COŞKUSUNU, HEYECANINI YİTİRMEDİ’
Daha evvel de Nazım Hikmet hakkında biroldukça belgesel çektiniz. Nazım Hikmet, sizin için ne söz ediyor?
Yalnızca bir şair değil, bir niyet adamı da olan Nazım Hikmet, konforlu bir aile yapısından geliyor, burjuva ve aristokrat kökenli bir ailenin çocuğu. Buna karşın kendi konforunu terk edip kardeşlik, insan hakları için uğraş sarf eden bir adam. Çok acı çekmesine karşın yolundan dönmüyor ve beşere, memleketine yakın olmaya devam ediyor.
Nazım’ın yaşadıkları, bir hayat hikayesi olarak nitekim hayli büyük bir coşku veriyor bana. İnsan hem ibret almalı birebir zamandars almalı. Benim için Nazım, şiirlerinin ve hitabetlerinin yanı sıra bir roman tadında büyük bir hayat hikayesi oluşturan, uğraş azmi fazlaca coşkulu bir adam. Ölene kadar coşkusunu, cüretini yitirmedi ve hepimizin ders alması gereken yanını daima korudu. Dünyaya en büyük şiirleri armağan etmiş, memleketin en büyük şiirlerini oluşturmuş. Kurtuluş Savaşı destanımızı, bu ülkenin kurtuluşuna dair en hoş dizelerini yazmış. Beni heyecanlandıran Nazım o.
Sinema birfazlaca noktada çekildi. Çekim süreci nasıldı, zorlandınız mı?
Zorlandık zira kışın -15 derecede Moskova’da çekimler yaptık. Nazım’ın geçtiği sokaklardan, meskeninin avlusunda, yerlerden geçtik, çekimler yaptık. Biraz da Nazım’ı kopyaladık. Fakat zorlandık natürel. Fakat sağ olsun Rusya’da, Moskova’da çalışmalar yapan bir fazlaca dostumuz var. Bunu bilhassa vurgulamak istiyorum, Moskova Nazım Hikmet Vakfı Lideri Ali Galip Savaş, yüzde 70 oranında bu zorluğu azalttı. Onun dostluğu ve konut sahipliği yardımıyla fazlaca rahat ettik. Ona epeyce teşekkür ediyorum.
Bu ortada Beykoz Kundura Fabrikası’nda bir daha dünyalar kurduk. Beykoz Kundura’nın her tarafı 1940/1950’ler kokan yerlerinde cezaevini oluşturduk. Birebir biçimde Büyükada’da sağ olsun dostlarımız, bize yüz yıllık yerlerini, meskenlerini sundular. Ve natürel ki bir de yılların sinemacısı Türker ağabeye, Türker İnanoğlu’na teşekkür ediyorum. biçimden anladı ve Nazım’ın sinemacılık senelerına dair bize yerler ve imkanlar tanıdı.
‘OYUNCU SEÇİMİ BİZİM İÇİN BÜYÜK ŞANSTI’
Belgeselde Nazım Hikmet’i Şahin Sancak canlandırarak şairin ömrünü anlatıyor. Oyuncu seçimi nasıl yapıldı?
Sevgili arkadaşım Derya Ergün’e bu sefer Nazım’ı oynayan bir oyuncuyla çekelim, bu biçimdece yola koyulalım dedim. Hem araştırma başladı birebir vakitte Nazım’ın oyuncusuna dair özel bir çekim fikirleri oluştu. Doğal Nazım’a hayli benzeyen bir kardeşimizi bulunca… Derya bilhassa önerdi Şahin Sancak’ı. Bir de 4 saatlik bir makyaj yapıp karşımızda güya Nazım’ın 55-60 yaşı da çıkınca biz o formatı artırdık. Bir sinema dünyası kurmaya başladık. Bu niçinle oyuncu seçimi epey büyük talihti bizim için.
Şahin Sancak ve Nebil Özgentürk
‘GÜZEL GÜNLER GÖRECEĞİZ’
Nazım Hikmet belgeselde de yer verdiğiniz üzere her türlü baskı altında, mahpusta, sürgünde daima konuştu. Türkiye’deki siyasi iklim, sanatkarların karşı fikirlerini belirttiği durumda daha sert bir hale geliyor. Günümüzde biroldukca sanatçı da bu niçinle maksat gösteriliyor. Bu durum hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bizim ülke her periyot baskıya, niyet özgürlüğüne ait zorluğu yaşıyor. Çok tuhaf bir biçimde imkan bırakmıyorlar, saklı mani oluyorlar; sanatçı, yer bulamıyor. Sanatçı, iktidara yönelik bir kelam söylemiş olduği vakit bir kaygı imparatorluğu yaratılıyor. Bizim ülkede iktidar demek, muktedir olmak demek; elindeki sopayla sanatçıyı ve niyet insanını kovalamak demek. Bu yüzden epeyce üzülüyorum, ülkede bu denli baskıyı yaşayan sanat insanları o kadar zorluk çekiyor ki. Ve nasıl hal alınacağını da bilemiyoruz.
Bu periyoda ait, hoş bir Nazım dizesiyle; “Güzel günler bakılırsaceğiz, motorları maviliklere süreceğiz” diyebilirim. Ben darbeleri de yaşayan bir jenerasyonun çocuğuyum. Bu ülke ne yazık ki darbeler, baskılar ve otoriter idareler ülkesi. Bunun biteceğini, otoriter idarenin sonsuza kalmayacağını bilmemiz gerekiyor.
Belgesel izleyenlerin sayısı online görüntü platformlarıyla biraz yükselişe geçse de genel olarak bir azlıktan kelam edebiliriz. Siz belgesellerin/insan kıssalarının sinemada yer alması hakkında ne düşünüyorsunuz, seyirciye ne üzere tesirleri var sizce?
Az olduğunu düşünmüyorum. Televizyon yöneticileri belgesel seyircisini “izlemiyorlar” mantığı ile düşünmezlerse fazlaca kaliteli işler ortaya çıkıyor. Bilhassa alternatif platformlar, kâfi ki güzel bir belgeseli yakalasınlar… Ben bine yakın belgesel yaptım, şayet izleyiciler izlemiyor olsaydı bana bine aşkın belgeseli yaptırırlar mıydı? Belgesel, bilgidir. Hem tarih bilgisidir, sanatkarların kıymetlerini anlatır. Nesilden nesle insanlara bilgiler sunar.
Gösterimler devam edecek mi?
Farklı kentlerde 8-9 gösterim yapacağız. Bu akşam Bodrum Heradot Kültür Merkezi’nde olacağız. 20 Ocak’ta Ankara Çankaya Belediyesi’nin organize ettiği aktiflikte Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde, 21 Ocak’ta İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmed Adnan Saygun Kültür Merkezi’nde gösterim yapılacak.
Gösterimler Serenad Bağcan ve Ferhat Livaneli Orkestrası eşliğinde izleyicilerle buluşacak.
.
Belgeselin manzara direktörlüğünü Tufan Kılınç, sanat direktörlüğünü İhtilal Ö. Ünal üstlenirken, kostüm dizaynını Baran Uğurlu, belgesel sinemanın genel koordinatörlüğünü Zeynep Erpamir, editörlüğünü Volkan Evcim ve Murat Karakuş, danışmanlığını ise Nuriye Ural Akman ve Melda Davran yapıyor. Çekimleri son olarak Moskova’da tamamlanan belgeselde Nâzım Hikmet’i oyuncu Şahin Sancak’ın canlandırıyor. Sancak’ı Nâzım Hikmet’e Türkiye’nin değerli profesyonel makyaj sanatkarlarından biri olan Derya Ergün dönüştürdü.
Gazeteci, muharrir ve direktör Nebil Özgentürk’le “Nâzım 120 Yaşında”yı ve Nazım Hikmet’i konuştuk.
‘O ACI GÜNLERİ, NAZIM’A YAPILAN HAKSIZLIKLARI HATIRLAYALIM İSTEDİM’
Belgeselden özetlemek gerekirse bahsedebilir misiniz? Çalışma için nasıl bir fikirle yola çıktınız, proje nasıl şekillendi?
Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı’na teşekkür ediyorum. Bana hoş bir teklifle geldiler ve hem vakfın 30. yıl dönümü tıpkı vakitte Nazım Hikmet’in doğum gününün 120. yılı, bir belgesel için kolları sıvayalım dediler.
Benim üzere bir beşere Nazım denilince heyecan basıyor. Ben aslında 25 yılı aşkın mesleğimde Nazım’la ilgili birinci formatlar da dahil birfazlaca belgesel yaptım. Hiç unutmuyorum, 1997 yılında Nazım’ın şiirlerinden ömrünü anlatmıştık. Ana haberler yayınlamıştı, beni epeyce memnun etmişti. Lakin ortadan geçti 25 yıl… Bir tabip, mühendis, yol çalışanı üzere bizim de deneyimlerimiz artıyor hayata dair. Benim belgesele başladığım gün doğmamış beşerler artık 25 yaşında. Bu yüzden de hem yeni jenerasyonların benim gözümden, yaptığım belgesele bakıp Nazım’ı anlamalarını istedim birebir vakitte hepimiz unutuyoruz, balık hafızası var hayatlarımızda malum. O denli bir öykü anlatalım ki tekrar tekrar hatırlayalım o acı günleri, Nazım’a yapılan haksızlıkları istedim. Bunları düşündüğüm vakit dostlarımla, çalışma arkadaşlarımızla oturup evvel bir format kurduk.
bu biçimdece Nazım’a, 120. yaşına yakışan, doğum gününü hissettiren, biraz da vakfın emeklerini hatırlatan bir belgeseli kelamımızı tuttuğumuz üzere yapmaya çalıştık. Belgesel birinci vakit içinderda 15 Ocak Cumartesi akşamı İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu mesken sahipliğinde Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda gösterildi. Alkışlardan anlıyoruz ki sınıfı geçtik.
.
‘NAZIM HİKMET ÖLENE KADAR COŞKUSUNU, HEYECANINI YİTİRMEDİ’
Daha evvel de Nazım Hikmet hakkında biroldukça belgesel çektiniz. Nazım Hikmet, sizin için ne söz ediyor?
Yalnızca bir şair değil, bir niyet adamı da olan Nazım Hikmet, konforlu bir aile yapısından geliyor, burjuva ve aristokrat kökenli bir ailenin çocuğu. Buna karşın kendi konforunu terk edip kardeşlik, insan hakları için uğraş sarf eden bir adam. Çok acı çekmesine karşın yolundan dönmüyor ve beşere, memleketine yakın olmaya devam ediyor.
Nazım’ın yaşadıkları, bir hayat hikayesi olarak nitekim hayli büyük bir coşku veriyor bana. İnsan hem ibret almalı birebir zamandars almalı. Benim için Nazım, şiirlerinin ve hitabetlerinin yanı sıra bir roman tadında büyük bir hayat hikayesi oluşturan, uğraş azmi fazlaca coşkulu bir adam. Ölene kadar coşkusunu, cüretini yitirmedi ve hepimizin ders alması gereken yanını daima korudu. Dünyaya en büyük şiirleri armağan etmiş, memleketin en büyük şiirlerini oluşturmuş. Kurtuluş Savaşı destanımızı, bu ülkenin kurtuluşuna dair en hoş dizelerini yazmış. Beni heyecanlandıran Nazım o.
Sinema birfazlaca noktada çekildi. Çekim süreci nasıldı, zorlandınız mı?
Zorlandık zira kışın -15 derecede Moskova’da çekimler yaptık. Nazım’ın geçtiği sokaklardan, meskeninin avlusunda, yerlerden geçtik, çekimler yaptık. Biraz da Nazım’ı kopyaladık. Fakat zorlandık natürel. Fakat sağ olsun Rusya’da, Moskova’da çalışmalar yapan bir fazlaca dostumuz var. Bunu bilhassa vurgulamak istiyorum, Moskova Nazım Hikmet Vakfı Lideri Ali Galip Savaş, yüzde 70 oranında bu zorluğu azalttı. Onun dostluğu ve konut sahipliği yardımıyla fazlaca rahat ettik. Ona epeyce teşekkür ediyorum.
Bu ortada Beykoz Kundura Fabrikası’nda bir daha dünyalar kurduk. Beykoz Kundura’nın her tarafı 1940/1950’ler kokan yerlerinde cezaevini oluşturduk. Birebir biçimde Büyükada’da sağ olsun dostlarımız, bize yüz yıllık yerlerini, meskenlerini sundular. Ve natürel ki bir de yılların sinemacısı Türker ağabeye, Türker İnanoğlu’na teşekkür ediyorum. biçimden anladı ve Nazım’ın sinemacılık senelerına dair bize yerler ve imkanlar tanıdı.
‘OYUNCU SEÇİMİ BİZİM İÇİN BÜYÜK ŞANSTI’
Belgeselde Nazım Hikmet’i Şahin Sancak canlandırarak şairin ömrünü anlatıyor. Oyuncu seçimi nasıl yapıldı?
Sevgili arkadaşım Derya Ergün’e bu sefer Nazım’ı oynayan bir oyuncuyla çekelim, bu biçimdece yola koyulalım dedim. Hem araştırma başladı birebir vakitte Nazım’ın oyuncusuna dair özel bir çekim fikirleri oluştu. Doğal Nazım’a hayli benzeyen bir kardeşimizi bulunca… Derya bilhassa önerdi Şahin Sancak’ı. Bir de 4 saatlik bir makyaj yapıp karşımızda güya Nazım’ın 55-60 yaşı da çıkınca biz o formatı artırdık. Bir sinema dünyası kurmaya başladık. Bu niçinle oyuncu seçimi epey büyük talihti bizim için.
Şahin Sancak ve Nebil Özgentürk
‘GÜZEL GÜNLER GÖRECEĞİZ’
Nazım Hikmet belgeselde de yer verdiğiniz üzere her türlü baskı altında, mahpusta, sürgünde daima konuştu. Türkiye’deki siyasi iklim, sanatkarların karşı fikirlerini belirttiği durumda daha sert bir hale geliyor. Günümüzde biroldukca sanatçı da bu niçinle maksat gösteriliyor. Bu durum hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bizim ülke her periyot baskıya, niyet özgürlüğüne ait zorluğu yaşıyor. Çok tuhaf bir biçimde imkan bırakmıyorlar, saklı mani oluyorlar; sanatçı, yer bulamıyor. Sanatçı, iktidara yönelik bir kelam söylemiş olduği vakit bir kaygı imparatorluğu yaratılıyor. Bizim ülkede iktidar demek, muktedir olmak demek; elindeki sopayla sanatçıyı ve niyet insanını kovalamak demek. Bu yüzden epeyce üzülüyorum, ülkede bu denli baskıyı yaşayan sanat insanları o kadar zorluk çekiyor ki. Ve nasıl hal alınacağını da bilemiyoruz.
Bu periyoda ait, hoş bir Nazım dizesiyle; “Güzel günler bakılırsaceğiz, motorları maviliklere süreceğiz” diyebilirim. Ben darbeleri de yaşayan bir jenerasyonun çocuğuyum. Bu ülke ne yazık ki darbeler, baskılar ve otoriter idareler ülkesi. Bunun biteceğini, otoriter idarenin sonsuza kalmayacağını bilmemiz gerekiyor.
Belgesel izleyenlerin sayısı online görüntü platformlarıyla biraz yükselişe geçse de genel olarak bir azlıktan kelam edebiliriz. Siz belgesellerin/insan kıssalarının sinemada yer alması hakkında ne düşünüyorsunuz, seyirciye ne üzere tesirleri var sizce?
Az olduğunu düşünmüyorum. Televizyon yöneticileri belgesel seyircisini “izlemiyorlar” mantığı ile düşünmezlerse fazlaca kaliteli işler ortaya çıkıyor. Bilhassa alternatif platformlar, kâfi ki güzel bir belgeseli yakalasınlar… Ben bine yakın belgesel yaptım, şayet izleyiciler izlemiyor olsaydı bana bine aşkın belgeseli yaptırırlar mıydı? Belgesel, bilgidir. Hem tarih bilgisidir, sanatkarların kıymetlerini anlatır. Nesilden nesle insanlara bilgiler sunar.
Gösterimler devam edecek mi?
Farklı kentlerde 8-9 gösterim yapacağız. Bu akşam Bodrum Heradot Kültür Merkezi’nde olacağız. 20 Ocak’ta Ankara Çankaya Belediyesi’nin organize ettiği aktiflikte Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde, 21 Ocak’ta İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmed Adnan Saygun Kültür Merkezi’nde gösterim yapılacak.
Gösterimler Serenad Bağcan ve Ferhat Livaneli Orkestrası eşliğinde izleyicilerle buluşacak.
.