Noel, ekseriyetle batı kiliselerinde, her yılın 24 Aralık gecesinde, doğu kiliselerinde ise 6 Ocak‘ta kutlanır. Tarihlerde görülen ayrılık, eski çağlarda kullanılan takvim farklılığından kaynaklanır. Noel, ‘Doğuş Bayramı’, ‘Kutsal Doğuş’ ve ‘Milat Yortusu’ olarak da biliniyor. 20. yüzyılın başlarından itibaren Noel, Hristiyan dinine mensup olmayanlar tarafınca da kutlanan, dini motiflerinden uzak, arkadaşlarla ya da aileyle armağan alışverişlerinin gerçekleştiği, ömür alanlarının süslendiği bir gelenek olarak kutlanmaya başlandı.
NOEL HANGİ DİNLERDE, NE VAKİT KUTLANIR?
Bir Hristiyan bayramı olan Noel’i, Ortodoks, Katolik ve Protestan mezhepler, 25 Aralık tarihinde, Süryani, Habeş, Kıpti ve Ermeni üzere Doğu Ortodokslar ise 6 Ocak tarihinde kutlar. Bu bayramda Hz. İsa’nın doğumu kutlanır.
Ortodoks kiliselerinin kimileri, Noel’i Jülyen takvimine nazaran kutlar. Bunun sebebi, Gregoryen (Miladi) takvimin Katolik Papa XIII. Gregory tarafınca düzenlettirilmiş olması. Öte yandan, Birtakım Ortodoks kiliseleri miladi takvime geçince, Noel 25 Aralık’ta kutlamaya başlandı.
NOEL NE DEMEK?
Noel Bayramı için tüm dünyada kullanılan en tanınan söz olan Christmas, eski İngilizce’de ‘Crist’s mass’ yani ‘İsa’nın ayini’ manasına geliyor. Hollanda ve Belçika civarlarında kullanılan ve kökeni Flemenkçe olan, ‘Kerstmis’ ya da ‘Krysttlid’ sözleri de birebir manası tabir ediyor.
Noel sözünün bugünkü manasının kaynağı, Fransızca “haber” manasındaki ‘nouvelle’ sözü. Noel, ayrıyeten Almanca’da ‘kutsal gece’ manasını taşır.
İsveç, Norveç, Finlandiya, Danimarka ve İzlanda üzere İskandinav ülkelerinde Noel Bayramı, ‘Jul’, ‘Joulu’, ‘Jol’ üzere birebir kökten gelen sözlerle ifade ediliyor. Bu sözler eski Germen-İngilizce lisanındaki ‘Yule’ sözcüğünden türedi. Yule sözü, ‘Noel yortusu’ manasına gelir. Yortu, Hz. İsa’nın hayatını, mevtini, dirilişini ve sevgililerin ömürlerine yansımış olan faziletlerini anmak üzere kilisenin belirlediği kutsal günler tarifini karşılar.
NOEL NASIL KUTLANIR?
Hristiyanlar, Hz. İsa’nın doğum günü olan 25 Aralık öncesinde, 24 pencereli kısımları olan ve Noel’e kadar olan günlerin geri sayıldığı bir ‘advent takvimi’ hazırlar.
Advent, Noel öncesi dört hafta manasına gelir. Çocuklar için küçük sürprizler ve şekerlemelerin saklandığı pencerelerin her gün bir kapısı açılır. Bunun yanında Kasım ayının son Pazar gününden Noel’in son Pazar’ına kadar bir advent çelengi hazırlanır ve her Pazar bir tane olmak üzere teker teker 4 adet mum yakılır.
Noel yaklaşırken bilhassa okullarda, çocukların oynadığı Hz. İsa’nın doğumunun anlatıldığı oyunlar sahnelenir. Amerika ve Avrupa’nın çeşitli kentlerinde; kilise, park ve sokaklarda yetişkin ve çocuk koroları ilahiler seslendirir.
Caddeler ve sokaklardaki birçok mağazaların, meskenlerin, bahçelerin ve alışveriş merkezlerinin iç ve dış kısımlarında ışıklı ve süslü aydınlatmalar kullanılır.
NOEL BABA NEDİR?
Noel kutlamaları denince aklımıza birinci gelenlerden biri de Noel Baba figürüdür. Bilhassa 24 Aralık gecesinde çocuklar, Noel Baba ile geyiklerinin geleceğine ve onlar için çam ağacının altına ya da aile fertlerinin isimlerinin yazılı olduğu Noel çoraplarının içine armağanlar bırakacağına inanırlar. Günler evvelce mektuplara yazılan armağan istekleri; parklarda, alışveriş merkezlerinde ve sokaklarda sık sık karşılarına çıkan beyaz saçlı ve sakallı, göbekli, kırmızı renkli bir kıyafet giyen tonton bir dedeyi anımsatan Noel Baba’ya verilir.
Rivayete bakılırsa Kuzey Kutbu’nda yaşadığına inanılan Noel Baba, hazırladıkları oyuncakları, Noel gecesi ren geyiklerinin çektiği kızağına koyup konutların bacalarından, pencerelerinden girerek çocuklar için bırakırmış. Bunun yanında bilhassa Amerika’da Noel Baba ve geyikleri için meskenin bir köşesine süt ve kurabiye koyulur.
NOEL HANGİ DİNLERDE, NE VAKİT KUTLANIR?
Bir Hristiyan bayramı olan Noel’i, Ortodoks, Katolik ve Protestan mezhepler, 25 Aralık tarihinde, Süryani, Habeş, Kıpti ve Ermeni üzere Doğu Ortodokslar ise 6 Ocak tarihinde kutlar. Bu bayramda Hz. İsa’nın doğumu kutlanır.
Ortodoks kiliselerinin kimileri, Noel’i Jülyen takvimine nazaran kutlar. Bunun sebebi, Gregoryen (Miladi) takvimin Katolik Papa XIII. Gregory tarafınca düzenlettirilmiş olması. Öte yandan, Birtakım Ortodoks kiliseleri miladi takvime geçince, Noel 25 Aralık’ta kutlamaya başlandı.
NOEL NE DEMEK?
Noel Bayramı için tüm dünyada kullanılan en tanınan söz olan Christmas, eski İngilizce’de ‘Crist’s mass’ yani ‘İsa’nın ayini’ manasına geliyor. Hollanda ve Belçika civarlarında kullanılan ve kökeni Flemenkçe olan, ‘Kerstmis’ ya da ‘Krysttlid’ sözleri de birebir manası tabir ediyor.
Noel sözünün bugünkü manasının kaynağı, Fransızca “haber” manasındaki ‘nouvelle’ sözü. Noel, ayrıyeten Almanca’da ‘kutsal gece’ manasını taşır.
İsveç, Norveç, Finlandiya, Danimarka ve İzlanda üzere İskandinav ülkelerinde Noel Bayramı, ‘Jul’, ‘Joulu’, ‘Jol’ üzere birebir kökten gelen sözlerle ifade ediliyor. Bu sözler eski Germen-İngilizce lisanındaki ‘Yule’ sözcüğünden türedi. Yule sözü, ‘Noel yortusu’ manasına gelir. Yortu, Hz. İsa’nın hayatını, mevtini, dirilişini ve sevgililerin ömürlerine yansımış olan faziletlerini anmak üzere kilisenin belirlediği kutsal günler tarifini karşılar.
NOEL NASIL KUTLANIR?
Hristiyanlar, Hz. İsa’nın doğum günü olan 25 Aralık öncesinde, 24 pencereli kısımları olan ve Noel’e kadar olan günlerin geri sayıldığı bir ‘advent takvimi’ hazırlar.
Advent, Noel öncesi dört hafta manasına gelir. Çocuklar için küçük sürprizler ve şekerlemelerin saklandığı pencerelerin her gün bir kapısı açılır. Bunun yanında Kasım ayının son Pazar gününden Noel’in son Pazar’ına kadar bir advent çelengi hazırlanır ve her Pazar bir tane olmak üzere teker teker 4 adet mum yakılır.
Noel yaklaşırken bilhassa okullarda, çocukların oynadığı Hz. İsa’nın doğumunun anlatıldığı oyunlar sahnelenir. Amerika ve Avrupa’nın çeşitli kentlerinde; kilise, park ve sokaklarda yetişkin ve çocuk koroları ilahiler seslendirir.
Caddeler ve sokaklardaki birçok mağazaların, meskenlerin, bahçelerin ve alışveriş merkezlerinin iç ve dış kısımlarında ışıklı ve süslü aydınlatmalar kullanılır.
NOEL BABA NEDİR?
Noel kutlamaları denince aklımıza birinci gelenlerden biri de Noel Baba figürüdür. Bilhassa 24 Aralık gecesinde çocuklar, Noel Baba ile geyiklerinin geleceğine ve onlar için çam ağacının altına ya da aile fertlerinin isimlerinin yazılı olduğu Noel çoraplarının içine armağanlar bırakacağına inanırlar. Günler evvelce mektuplara yazılan armağan istekleri; parklarda, alışveriş merkezlerinde ve sokaklarda sık sık karşılarına çıkan beyaz saçlı ve sakallı, göbekli, kırmızı renkli bir kıyafet giyen tonton bir dedeyi anımsatan Noel Baba’ya verilir.
Rivayete bakılırsa Kuzey Kutbu’nda yaşadığına inanılan Noel Baba, hazırladıkları oyuncakları, Noel gecesi ren geyiklerinin çektiği kızağına koyup konutların bacalarından, pencerelerinden girerek çocuklar için bırakırmış. Bunun yanında bilhassa Amerika’da Noel Baba ve geyikleri için meskenin bir köşesine süt ve kurabiye koyulur.