İç savaşın 11 yıldır devam ettiği Suriye’de, Türkiye’nin nasıl bir siyasetle devam edeceği tartışma konusu oldu.
Hususla ilgili Independent Türkçe’den Abdulhakim Günaydın’a konuşan ortadoğu uzmanı Dr. Mustafa Peköz, Türkiye’nin, Suriye siyasetinde radikal değişikliklere gideceğini söylemiş oldu.
Ankara’nın Suriye siyaseti, Suriye’nin geleceği, Kürtler ve İdlib ile ilgili açıklamalarda bulunan Peköz, “Türkiye’nin krize dönüşen siyasetinin merkezinde Suriye bulunuyor” diye konuştu. “Ankara, Suriye’den çıkmaya hazırlanıyor” diyen Peköz, “ABD ve Rusya, Suriye meselesinin tahlili için anlaştı” diye bleirtti.
Peköz’e sorulan sorular ve cevapları şöyleki:
– Geçen günlerde “Ankara, Suriye’den çıkmaya hazırlanıyor” isimli bir makale kaleme aldınız. Ankara’nın Suriye’den çıkışı zarurî kılan münasebetler neler?
Bu soruya birkaç satırla yanıt vermek pek zordur. Sorunun cevabı, Türkiye’nin Ortadoğu stratejisi ve yönelimleriyle direkt bağlıdır. Türkiye, Ortadoğu’daki stratejik istikrarları belirleyen 4 ülkeden biridir. Bölgesel dengelerin değişmesine paralel olarak kendisine özgür bir strateji oluşturmak istedi. Bu niçinle son 10 yıldır agresif ve yayılmacı bir dış siyaset izlemeye çalışıyor. Bölgede NATO’nun tek üyesi olan Ankara, askeri gücünü politik tesir alanının genişletilmesinde kıymetli bir faktör olarak ön plana çıkartı. Irak, Suriye, Libya, Doğu Akdeniz’de global güçlerin stratejik siyasetlerini ve bölgesel ilgileri hesaba katmadan kendisine nazaran belirlediği bir stratejiyi uygulamaya çalıştı.
– Pekala, ne oldu?
2020 yılının sonbaharından itibaren Doğu Akdeniz’de değerli oranda geri adım attı. Dahası ABD ve Avrupa Birliği (AB) merkezli NATO’nun direkt yahut dolaylı ihtarları kararı Doğu Akdeniz stratejisini kıymetli oranda terk etmek zorunda kaldı. Libya ile kurduğu ‘Mavi Vatan’, Akdeniz saha muahedesi artık bir kıymeti kalmadı. Libya üzerinden kurmaya çalıştığı hakimiyeti kıymetli oranda terk etti. NATO’nun çekilmesinden daha sonra Afganistan’da kalmak için bütün imkanlarını kullanımına karşın askeri güçlerini çekmek zorunda kaldı. Türkiye’nin Irak siyaseti dahası Irak Kürdistan Bölgesi’nin (IKB) sonları içerisinde PKK’ye karşı güvenlik sebebi öne sürülerek kurduğu bir kısım askeri üslerin kapatılması için Ankara ağır bir diplomatik baskı altına alınmaya başlandı.
“TÜRKİYE’NİN KRİZE DÖNÜŞEN SİYASETİNİN MERKEZİNDE SURİYE BULUNUYOR”
Erdoğan’ı iktidarda tutan ve etkin olarak destekleyen güçler, AKP’nin Ortadoğu siyasetinin merkezine direkt Suriye’yi koydu. Türkiye’nin krize dönüşen siyasetinin merkezinde Suriye bulunuyor. 2012’de Suriye’nin iç politik sürecine direkt müdahil olan Ankara, Esad rejimini devirmek ve kendisine yakın bir İslamcı iktidar kurmak için askeri, politik ve diplomatik olarak bütün gücünü kullandı. AKP iktidarı hayli açık bir biçimde global İslamcı cihatçıları kendisine ‘ittifak gücü’ olarak seçti. bu biçimdelikle, Suriye’de oluşan iç politik kaosun tesiriyle direkt askeri olarak Suriye’nin iç sonlarına müdahale ederek kalıcılaşmak istedi. Askeri güçle denetim altına aldığı, İdlib, El Bab ve Afrin’i fiilen Türkiye’nin bir toprak modülü üzere düzenlemelere gitti. O denli ki Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İdlib’i kaybedersek Hatay’ı kaybederiz” üzere epeyce önemli savlar ileri sürdü.
“TÜRKİYE KİMİN İSMİNE BÖLGEDE BULUNUYOR?”
Birebir biçimde ABD-Rusya üzere iki global güç Suriye’nin politik denklemini belirliyor. Kamışlı ismine ABD, Şam ismine Rusya görüşmeleri yürütüyor. Pekala Türkiye kimin ismine bölgede bulunuyor? İslamcı cihatçı örgütleri temsil edebilir mi? Edemez. Suriye denkleminde global istikrarlar ve bağlara bakıldığında sanıldığı üzere Ankara’ya önemli bir rol biçilmiyor. Biden’ın bilhassa Suriye siyaseti son derece değerlidir. Biden idaresini oluşturanlardan ABD Savunma Bakanı, Dışişleri Bakanı, CIA Lideri ve Kuzey Afrika-Ortadoğu Temsilcili olan şahısların Obama devrinde ikinci dereceden bürokratlar olarak Obama’yı Kürtlerle ittifak kuran takım olduğunu unutmamak gerekir. bu biçimdelikle ABD’nin Rojava siyaseti, Ankara’nın beklentilerinin hayli haricinde kaldığını söylemek yanlış olmaz.
– İdlib’deki gerginlik nasıl sona erer. Buradaki silahlı kümelerin geleceği ne olur?
İdlib’de kısa vadeli gerginlik sağlanabilir lakin bunun hiç bir kıymeti yok. Belirleyici olan İdlib’in kimin denetiminde olacağıdır. Bu niçinle İdlib’de gerginliğin sona ermesinin tek bir yolu var: ‘Radikal İslamcı örgütlerin’ bölgede çıkartılmasıdır. Soçi’de Ankara/Erdoğan ile Moskova/Putin içinde yapılan mutabakatta “İdlib’deki Radikal İslamcı örgütlerin elinde bulunan ağır silahların toplanması ve ılımlı-radikal İslamcıların ayrıt edilmesi gorevini” Türkiye üstlenmişti. Birkaç gün evvel Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov yaptığı basın toplantısında ‘Türkiye’nin yükümlülüklerini yerine getirmediğini’ açıkça tabir etti. Silahlı kümelerin geleceğini birkaç tarafta kıymetlendirebiliriz: Birincisi, Ankara almış olduğu yükümlülüklere bağlı olarak bu güçleri silahsızlandırır ve Suriyeli kümeleri iç politik ortama adapte eder, yabancı güçleri bölgeden çıkartır. Bu sorumluluk büsbütün Ankara’ya aittir. Bu şayet olmazsa bir operasyonla tasfiye edilmeleri gündeme gelecektir. Ayrıyeten şu biçimde bir tartışma yapılmaya başlandı: Bilhassa İdlib’de şartlanmış bulunun ‘silahlı radikal kümelerin Afganistan’a gönderilmesi mümkünlüğüdür. bu biçimde bir mümkünlük pek gerçekçi değil birebir vakitte uygulanması mümkün görünmüyor. Suriye’ye hakim olan Rusya’nın ve Çin’in hiç bir biçimde buna müsaade vereceklerini sanmıyorum.
Hususla ilgili Independent Türkçe’den Abdulhakim Günaydın’a konuşan ortadoğu uzmanı Dr. Mustafa Peköz, Türkiye’nin, Suriye siyasetinde radikal değişikliklere gideceğini söylemiş oldu.
Ankara’nın Suriye siyaseti, Suriye’nin geleceği, Kürtler ve İdlib ile ilgili açıklamalarda bulunan Peköz, “Türkiye’nin krize dönüşen siyasetinin merkezinde Suriye bulunuyor” diye konuştu. “Ankara, Suriye’den çıkmaya hazırlanıyor” diyen Peköz, “ABD ve Rusya, Suriye meselesinin tahlili için anlaştı” diye bleirtti.
Peköz’e sorulan sorular ve cevapları şöyleki:
– Geçen günlerde “Ankara, Suriye’den çıkmaya hazırlanıyor” isimli bir makale kaleme aldınız. Ankara’nın Suriye’den çıkışı zarurî kılan münasebetler neler?
Bu soruya birkaç satırla yanıt vermek pek zordur. Sorunun cevabı, Türkiye’nin Ortadoğu stratejisi ve yönelimleriyle direkt bağlıdır. Türkiye, Ortadoğu’daki stratejik istikrarları belirleyen 4 ülkeden biridir. Bölgesel dengelerin değişmesine paralel olarak kendisine özgür bir strateji oluşturmak istedi. Bu niçinle son 10 yıldır agresif ve yayılmacı bir dış siyaset izlemeye çalışıyor. Bölgede NATO’nun tek üyesi olan Ankara, askeri gücünü politik tesir alanının genişletilmesinde kıymetli bir faktör olarak ön plana çıkartı. Irak, Suriye, Libya, Doğu Akdeniz’de global güçlerin stratejik siyasetlerini ve bölgesel ilgileri hesaba katmadan kendisine nazaran belirlediği bir stratejiyi uygulamaya çalıştı.
– Pekala, ne oldu?
2020 yılının sonbaharından itibaren Doğu Akdeniz’de değerli oranda geri adım attı. Dahası ABD ve Avrupa Birliği (AB) merkezli NATO’nun direkt yahut dolaylı ihtarları kararı Doğu Akdeniz stratejisini kıymetli oranda terk etmek zorunda kaldı. Libya ile kurduğu ‘Mavi Vatan’, Akdeniz saha muahedesi artık bir kıymeti kalmadı. Libya üzerinden kurmaya çalıştığı hakimiyeti kıymetli oranda terk etti. NATO’nun çekilmesinden daha sonra Afganistan’da kalmak için bütün imkanlarını kullanımına karşın askeri güçlerini çekmek zorunda kaldı. Türkiye’nin Irak siyaseti dahası Irak Kürdistan Bölgesi’nin (IKB) sonları içerisinde PKK’ye karşı güvenlik sebebi öne sürülerek kurduğu bir kısım askeri üslerin kapatılması için Ankara ağır bir diplomatik baskı altına alınmaya başlandı.
“TÜRKİYE’NİN KRİZE DÖNÜŞEN SİYASETİNİN MERKEZİNDE SURİYE BULUNUYOR”
Erdoğan’ı iktidarda tutan ve etkin olarak destekleyen güçler, AKP’nin Ortadoğu siyasetinin merkezine direkt Suriye’yi koydu. Türkiye’nin krize dönüşen siyasetinin merkezinde Suriye bulunuyor. 2012’de Suriye’nin iç politik sürecine direkt müdahil olan Ankara, Esad rejimini devirmek ve kendisine yakın bir İslamcı iktidar kurmak için askeri, politik ve diplomatik olarak bütün gücünü kullandı. AKP iktidarı hayli açık bir biçimde global İslamcı cihatçıları kendisine ‘ittifak gücü’ olarak seçti. bu biçimdelikle, Suriye’de oluşan iç politik kaosun tesiriyle direkt askeri olarak Suriye’nin iç sonlarına müdahale ederek kalıcılaşmak istedi. Askeri güçle denetim altına aldığı, İdlib, El Bab ve Afrin’i fiilen Türkiye’nin bir toprak modülü üzere düzenlemelere gitti. O denli ki Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İdlib’i kaybedersek Hatay’ı kaybederiz” üzere epeyce önemli savlar ileri sürdü.
“TÜRKİYE KİMİN İSMİNE BÖLGEDE BULUNUYOR?”
Birebir biçimde ABD-Rusya üzere iki global güç Suriye’nin politik denklemini belirliyor. Kamışlı ismine ABD, Şam ismine Rusya görüşmeleri yürütüyor. Pekala Türkiye kimin ismine bölgede bulunuyor? İslamcı cihatçı örgütleri temsil edebilir mi? Edemez. Suriye denkleminde global istikrarlar ve bağlara bakıldığında sanıldığı üzere Ankara’ya önemli bir rol biçilmiyor. Biden’ın bilhassa Suriye siyaseti son derece değerlidir. Biden idaresini oluşturanlardan ABD Savunma Bakanı, Dışişleri Bakanı, CIA Lideri ve Kuzey Afrika-Ortadoğu Temsilcili olan şahısların Obama devrinde ikinci dereceden bürokratlar olarak Obama’yı Kürtlerle ittifak kuran takım olduğunu unutmamak gerekir. bu biçimdelikle ABD’nin Rojava siyaseti, Ankara’nın beklentilerinin hayli haricinde kaldığını söylemek yanlış olmaz.
– İdlib’deki gerginlik nasıl sona erer. Buradaki silahlı kümelerin geleceği ne olur?
İdlib’de kısa vadeli gerginlik sağlanabilir lakin bunun hiç bir kıymeti yok. Belirleyici olan İdlib’in kimin denetiminde olacağıdır. Bu niçinle İdlib’de gerginliğin sona ermesinin tek bir yolu var: ‘Radikal İslamcı örgütlerin’ bölgede çıkartılmasıdır. Soçi’de Ankara/Erdoğan ile Moskova/Putin içinde yapılan mutabakatta “İdlib’deki Radikal İslamcı örgütlerin elinde bulunan ağır silahların toplanması ve ılımlı-radikal İslamcıların ayrıt edilmesi gorevini” Türkiye üstlenmişti. Birkaç gün evvel Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov yaptığı basın toplantısında ‘Türkiye’nin yükümlülüklerini yerine getirmediğini’ açıkça tabir etti. Silahlı kümelerin geleceğini birkaç tarafta kıymetlendirebiliriz: Birincisi, Ankara almış olduğu yükümlülüklere bağlı olarak bu güçleri silahsızlandırır ve Suriyeli kümeleri iç politik ortama adapte eder, yabancı güçleri bölgeden çıkartır. Bu sorumluluk büsbütün Ankara’ya aittir. Bu şayet olmazsa bir operasyonla tasfiye edilmeleri gündeme gelecektir. Ayrıyeten şu biçimde bir tartışma yapılmaya başlandı: Bilhassa İdlib’de şartlanmış bulunun ‘silahlı radikal kümelerin Afganistan’a gönderilmesi mümkünlüğüdür. bu biçimde bir mümkünlük pek gerçekçi değil birebir vakitte uygulanması mümkün görünmüyor. Suriye’ye hakim olan Rusya’nın ve Çin’in hiç bir biçimde buna müsaade vereceklerini sanmıyorum.