Daha evvel “Ema”, “Jackie”, “Neruda” üzere sinemalara imza atan Şilili sinemacı Pablo Larraín’in direktörlüğünü üstlendiği, oyuncu Kristen Stewart’ın Prenses Diana’ya hayat verdiği “Spencer”, dün vizyona girdi. Sinema, Prenses Diana’nın kraliyete ve Prens Charles’a veda etmeye karar verdiği 1991 yılındaki kritik Noel tatiline odaklanıyor.
Diana’nın evlenmedilk evvelki soyadı olan Spencer’ı öne çıkarmayı amaçlayan sinema, Noel tatili sırasında Diana’nın sıkışmışlığını, boğuluşunu ve depresif ruh halini izleyicilere sunuyor. Sinema, açılış sekansında seyirciye “Prenses Diana” yerine sırf kendi olan, bayağı bir Diana sunuyor. Diana, Noel tatili için bir otomobil dolusu müdafaa olmadan, tek başına ve ‘isteksizce’ saraya gerçek gidiyor. Yol üzerinde bir korkuluk nazarann ve apar topar arabasından o korkuluğa yönelen Diana, korkuluğun üstündeki yıpranmış ceketi, babasının olduğunu söyleyerek alıyor.
Diana otomobiliyle saraya ulaştığında kamera onu kuşbakışı çekerek, heybetli binalar ve bahçeler içinde ne derece küçük olduğunu gösteriyor. Kapıdan içeriği girdiği andan itibaren ‘gelenekler’ denilerek kurallara tabi tutulmaya başlanan Diana, adeta mikroskop altında incelenen bir böceğe dönüşüyor.
.
‘SADECE CÜMBÜŞ İÇİN’
Her anında, daima müşahede altında tutulan Diana, karşı çıktığı ve gereksiz olduğunu düşündüğü her geleneğe karşı ‘röntgencilerinden’ ve kurallara uymasını talep edenlerden daima tıpkı karşılığı alıyor: “Sadece cümbüş için”. Diana, çocukları prens William ve Prens Harry’nin niye birtakım şeyleri kolay beşerler üzere yapmadıkları sorusuna da alaycı biçimde birebir yanıtı veriyor: “Sadece cümbüş için.”
Gece mutfakta gizlice yemek yiyen Diana’nın yanına gelen ve kraliyet ailesinin ‘baş Diana denetçisi’ Alistair Gregory, Diana’ya gece gündüz demeden bir daha kuralları hatırlatıyor. Diana ise şikayetlerini ‘yaygara koparmak’ olarak bakılırsan ve ona daima izlendiğini hatırlatan Gregory’ye kendisinin mikroskop altında kanatları ve bacakları çekilen bir böcek üzere olduğunu söylüyor.
Sarayda kendisinden ve onu giydiren yardımcısı Maggie’den öteki kimsesi olmayan Diana, perdelerini kapatmadığı, söylenenleri yapmadığı ve planlananlardan farklı kıyafetler giymesi niçiniyle ‘cezalandırılıyor’. Yardımcısı değiştiriliyor, perdeleri büsbütün kapatılarak dikiliyor. Her anının, yaşayacaklarının planlanmış olduğunu söyleyen Diana, kraliyette geçmiş ve şimdinin bir olduğunu, geleceğin ise olmadığını savunuyor; ‘an’, ‘geçmiş’te oldukçatan yaşanmış üzere…
.
‘THE SHINING’İN KRALİYET VERSİYONU: ‘SPENCER’
Diana, yeme bozukluğu yaşıyor. Bu niçinle sinema, yemek masasından apansız koridor sekansına geçiyor. Koridorda bir şeylerden kaçar üzere koşuşturan Diana, sineması dram havasından çıkararak tansiyon havasına sokuyor. Larrain, Diana’nın sarayın koridorlarında gerilimli bir biçimde koşturmasından inci yeme anına kadar, tahminen de “The Shining”in kraliyet versiyonu denilebilecek bir tansiyon sineması inşa ediyor. Lakin Diana’nın hayal kırıklığının farkına vardığı anlarının aktarıldığı sinemada canavar, kraliyet ailesi üyeleri değil, Diana’ymış üzere düşünülüyor.
Pablo Larrain, duygusal manada alt üst olmuş ve acı çeken bayanların potrelerini seviyor. Natalie Portman’ın başrolünde yer alarak Jackie Kennedy’yi canlandırdığı 2016 imali “Jackie” sinemasında Jackie’nin ofisinde halıda yaşadıklarının akabinde Diana’yı da benzeri biçimde tuvaletin önünde adeta ‘kıvrandırtıyor’. “Spencer” da genel tema olarak “Jackie”nin ruhunda bir sinema.
.
‘Anne Boleyn’ kitabı da sinemanın başrollerinden biri. Diana odasına bırakılan kitapla bir arada, kurallara uymadığı takdirde Anne Boleyn’nin başına gelebileceklerinin kendisinin de başına gelebileceğini düşünüyor, kimi bazı Anne Boleyn’in kendisinden dinliyor. Ne yapıp edip tüm manileri aşarak, küçüklüğünün geçtiği meskene giden Diana, kamera önünde peri masalı olarak görülen kabustan uyanmak istiyor. Anne Boleyn’nin davetiyle hayatta kalmayı seçen Diana, korkuluğun üstünden aldığı ceketi giyerek ‘gelenek’ olarak görülen kraliyet cümbüşünü bölüyor ve çocuklarını alıp gitmek istiyor. Kendi kıyafetlerini de korkuluğun üzerine geçiren Diana, çocuklarını alarak pop müzikleri eşliğinde, ‘istedikleri yemekleri yiyebilecekleri’ yerlere gerçek uzaklaşıyor. Diana, yemek siparişi alınırken ismi sorulunca da “Spencer” diyerek yanıt veriyor. Çocuklarıyla doyasıya, istediği üzere fast food yiyebilen o ‘basit’ bayan hala Diana. Fakat artık tümüyle kendisi…
Sinema, her ne kadar sonuna yaklaştıkça daha fazla temellense de gereğinden çok uzun tutulmuş. Sinemadaki karakter derinliği aceleye getirilmiş üzere görünüyor lakin “Alacakaranlık” serisiyle tanınmaya başlayan ve maalesef mesleğinde tekrar kapatamayacağı bir olmamışlık oluşturan Kristen Stewart, kusursuz olmaktan uzak lakin taklitçi olmayan ve izlemeye paha bir Diana performansı sergiliyor. Diana’nın Stewart’la uzunluk farkından aksan farkına dek bir sürü uzak noktası bulunuyor ancak Stewart’ın her daim hüzün dolu bakışları depresif ve üzgün Diana rolüne oturmuş, hatta Oscar’a aday bile denilebilir.
.
Prenses Diana, kraliyet ailesine girmesinden saraydaki kuralların haricinde bir hayat sürmek istemesine, kraliyetten ayrılışından trajik vefatına dek göz önünde olan figürlerden biri oldu. ömrü birfazlaca farklı yapıta husus olsa da Larrain’in “Spencer”ı bir kraliyet temasından fazlaca Diana’nın dökemediği yaşlarla, söyleyemediği fikirleriyle ve sarayda kendini kaybolmuş hissetmesiyle ilgili. Sinema, Diana’nın haklı olup olmadığını anlatmak sıkıntısında değil, izleyicinin de bir taraf seçmesini istemiyor; Diana’yı bir prenses olarak tasvir etmektense onun içsel hayatını seyirciye yansıtarak onun da etten kemikten bir insan olduğunu hatırlatıyor.
Son olarak, kraliyet ailesinden ya da değil her insanın tek muhtaçlığı olan bir mucize… Pop müzik ve tahminen biraz fast food!
Diana’nın evlenmedilk evvelki soyadı olan Spencer’ı öne çıkarmayı amaçlayan sinema, Noel tatili sırasında Diana’nın sıkışmışlığını, boğuluşunu ve depresif ruh halini izleyicilere sunuyor. Sinema, açılış sekansında seyirciye “Prenses Diana” yerine sırf kendi olan, bayağı bir Diana sunuyor. Diana, Noel tatili için bir otomobil dolusu müdafaa olmadan, tek başına ve ‘isteksizce’ saraya gerçek gidiyor. Yol üzerinde bir korkuluk nazarann ve apar topar arabasından o korkuluğa yönelen Diana, korkuluğun üstündeki yıpranmış ceketi, babasının olduğunu söyleyerek alıyor.
Diana otomobiliyle saraya ulaştığında kamera onu kuşbakışı çekerek, heybetli binalar ve bahçeler içinde ne derece küçük olduğunu gösteriyor. Kapıdan içeriği girdiği andan itibaren ‘gelenekler’ denilerek kurallara tabi tutulmaya başlanan Diana, adeta mikroskop altında incelenen bir böceğe dönüşüyor.
.
‘SADECE CÜMBÜŞ İÇİN’
Her anında, daima müşahede altında tutulan Diana, karşı çıktığı ve gereksiz olduğunu düşündüğü her geleneğe karşı ‘röntgencilerinden’ ve kurallara uymasını talep edenlerden daima tıpkı karşılığı alıyor: “Sadece cümbüş için”. Diana, çocukları prens William ve Prens Harry’nin niye birtakım şeyleri kolay beşerler üzere yapmadıkları sorusuna da alaycı biçimde birebir yanıtı veriyor: “Sadece cümbüş için.”
Gece mutfakta gizlice yemek yiyen Diana’nın yanına gelen ve kraliyet ailesinin ‘baş Diana denetçisi’ Alistair Gregory, Diana’ya gece gündüz demeden bir daha kuralları hatırlatıyor. Diana ise şikayetlerini ‘yaygara koparmak’ olarak bakılırsan ve ona daima izlendiğini hatırlatan Gregory’ye kendisinin mikroskop altında kanatları ve bacakları çekilen bir böcek üzere olduğunu söylüyor.
Sarayda kendisinden ve onu giydiren yardımcısı Maggie’den öteki kimsesi olmayan Diana, perdelerini kapatmadığı, söylenenleri yapmadığı ve planlananlardan farklı kıyafetler giymesi niçiniyle ‘cezalandırılıyor’. Yardımcısı değiştiriliyor, perdeleri büsbütün kapatılarak dikiliyor. Her anının, yaşayacaklarının planlanmış olduğunu söyleyen Diana, kraliyette geçmiş ve şimdinin bir olduğunu, geleceğin ise olmadığını savunuyor; ‘an’, ‘geçmiş’te oldukçatan yaşanmış üzere…
.
‘THE SHINING’İN KRALİYET VERSİYONU: ‘SPENCER’
Diana, yeme bozukluğu yaşıyor. Bu niçinle sinema, yemek masasından apansız koridor sekansına geçiyor. Koridorda bir şeylerden kaçar üzere koşuşturan Diana, sineması dram havasından çıkararak tansiyon havasına sokuyor. Larrain, Diana’nın sarayın koridorlarında gerilimli bir biçimde koşturmasından inci yeme anına kadar, tahminen de “The Shining”in kraliyet versiyonu denilebilecek bir tansiyon sineması inşa ediyor. Lakin Diana’nın hayal kırıklığının farkına vardığı anlarının aktarıldığı sinemada canavar, kraliyet ailesi üyeleri değil, Diana’ymış üzere düşünülüyor.
Pablo Larrain, duygusal manada alt üst olmuş ve acı çeken bayanların potrelerini seviyor. Natalie Portman’ın başrolünde yer alarak Jackie Kennedy’yi canlandırdığı 2016 imali “Jackie” sinemasında Jackie’nin ofisinde halıda yaşadıklarının akabinde Diana’yı da benzeri biçimde tuvaletin önünde adeta ‘kıvrandırtıyor’. “Spencer” da genel tema olarak “Jackie”nin ruhunda bir sinema.
.
‘Anne Boleyn’ kitabı da sinemanın başrollerinden biri. Diana odasına bırakılan kitapla bir arada, kurallara uymadığı takdirde Anne Boleyn’nin başına gelebileceklerinin kendisinin de başına gelebileceğini düşünüyor, kimi bazı Anne Boleyn’in kendisinden dinliyor. Ne yapıp edip tüm manileri aşarak, küçüklüğünün geçtiği meskene giden Diana, kamera önünde peri masalı olarak görülen kabustan uyanmak istiyor. Anne Boleyn’nin davetiyle hayatta kalmayı seçen Diana, korkuluğun üstünden aldığı ceketi giyerek ‘gelenek’ olarak görülen kraliyet cümbüşünü bölüyor ve çocuklarını alıp gitmek istiyor. Kendi kıyafetlerini de korkuluğun üzerine geçiren Diana, çocuklarını alarak pop müzikleri eşliğinde, ‘istedikleri yemekleri yiyebilecekleri’ yerlere gerçek uzaklaşıyor. Diana, yemek siparişi alınırken ismi sorulunca da “Spencer” diyerek yanıt veriyor. Çocuklarıyla doyasıya, istediği üzere fast food yiyebilen o ‘basit’ bayan hala Diana. Fakat artık tümüyle kendisi…
Sinema, her ne kadar sonuna yaklaştıkça daha fazla temellense de gereğinden çok uzun tutulmuş. Sinemadaki karakter derinliği aceleye getirilmiş üzere görünüyor lakin “Alacakaranlık” serisiyle tanınmaya başlayan ve maalesef mesleğinde tekrar kapatamayacağı bir olmamışlık oluşturan Kristen Stewart, kusursuz olmaktan uzak lakin taklitçi olmayan ve izlemeye paha bir Diana performansı sergiliyor. Diana’nın Stewart’la uzunluk farkından aksan farkına dek bir sürü uzak noktası bulunuyor ancak Stewart’ın her daim hüzün dolu bakışları depresif ve üzgün Diana rolüne oturmuş, hatta Oscar’a aday bile denilebilir.
.
Prenses Diana, kraliyet ailesine girmesinden saraydaki kuralların haricinde bir hayat sürmek istemesine, kraliyetten ayrılışından trajik vefatına dek göz önünde olan figürlerden biri oldu. ömrü birfazlaca farklı yapıta husus olsa da Larrain’in “Spencer”ı bir kraliyet temasından fazlaca Diana’nın dökemediği yaşlarla, söyleyemediği fikirleriyle ve sarayda kendini kaybolmuş hissetmesiyle ilgili. Sinema, Diana’nın haklı olup olmadığını anlatmak sıkıntısında değil, izleyicinin de bir taraf seçmesini istemiyor; Diana’yı bir prenses olarak tasvir etmektense onun içsel hayatını seyirciye yansıtarak onun da etten kemikten bir insan olduğunu hatırlatıyor.
Son olarak, kraliyet ailesinden ya da değil her insanın tek muhtaçlığı olan bir mucize… Pop müzik ve tahminen biraz fast food!