Ramazan ayının hakkını yeni nazil olmuş üzere Kur’an’a müracaat etmekle vermiş oluruz.
PROF. DR. NİYAZİ BEKİ
Ramazan’a kutsiyet kazandıran Kur’an-ı Kerim’in bu ayda inmiş olmasıdır. “(O sayılı günler), beşerler için bir hidayet rehberi, hakikat yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın apaçık kanıtları olarak Kur’an’ın kendisinde indirildiği Ramazan ayıdır. O denli ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin. Kim de hasta yahut yolcu olursa, tutamadığı günler sayısınca öbür günlerde tutsun. Allah, size kolaylık diler, zorluk dilemez. Bu da sayıyı tamamlamanız ve hidayete ulaştırmasına karşılık Allah’ı yüceltmeniz ve şükretmeniz içindir” (Bakara, 2/185) mealindeki ayette, Ramazan ayını öteki aylardan ayıran ve ona özel bir değer kazandıran, Kur’an’ın o ayda indirilmiş olması hakikatine dikkat çekilmiştir. bu biçimde, Ramazan ayını bir Kur’an ayı olarak düşünmek, Kur’an’ı yeni nazil olmuş üzere karşılamak, teslimiyet elini uzatıp bir daha biat etmek, ona karşı imanını tazelemek, vermek istediği ilahi iletileri daha bir dikkatle gözden geçirmek, kelam konusu ayette işaret edildiği üzere, Kur’an’ın ihtiva ettiği şu bildirilerini bir daha okumak gerekir:
Kur’an beşerler için bir hidayet rehberidir: Öyleyse dünya ve ahiret memnunluğunu kazanmak için, yeni nazil olmuş üzere Kur’an’ın rehberliğine bir daha müracaat etmekle lakin Ramazan ayının hakkını vermiş oluruz.
Kur’an hak ile batılı açıkça ortaya koyan bir kitaptır: Öyleyse, hak ve hakikati, batıl ve yanlışı ondan öğreneceğiz. bununla birlikte hakkı hak olarak bilip, ona tâbi olacak, batılı da batıl olarak görüp ondan uzak durmaya çalışacağız.
Kur’an, hakkın da batılın da kanıtlarını ortaya koymaktadır: Öyleyse, A’dan Z’ye Allah’ın kelamı olan Kur’an’daki her şeyin gerçek olduğuna bir daha inanıp iman edeceğiz. Çünkü ihtiva ettiği mucizelerle Allah’ın kelamı olduğu onlarca taraftan ispatlanmış olan Kur’an’da yanlışın bulunması hem din ve vicdan hem akıl ve mantık açısından imkânsızdır. Zira kâinatın ve kâinat organlarının mükemmel nizam ve intizamıyla, aşikâr gayeleri/amaçları olan hareketleriyle, birbirine yardım elini uzatmak için gösterdikleri uzlaşma, kucaklaşma ve dayanışmalarıyla sonsuz ilmine, hikmetine, kudretine şahitlik yaptığı Allah’ın kelamlarında hilaf-ı hakikat bulunmaz, bulunamaz. “Hiç kuşku yok ki o zikri/Kur’an’ı Biz indirdik, onu koruyacak olan da Biziz” (Hicr, 15/9); “O hiç elbet fazlaca kıymetli bir kitaptır. Temelsiz bir şey ona ne önünden ne gerisinden yaklaşabilir. O, hikmet sahibi, övgüye lâyık olan Allah katından indirilmiştir” (Fussılet, 41/42), “Eğer Kur’an Allah’tan diğerine ilişkin olsaydı, olağan olarak ortasında birfazlaca tutarsızlıklar bulurlardı” (Nisa, 4/82) mealindeki ayet ve benzerlerinde Kur’an’da hiç bir kusurun bulunmadığına, bulunmasının imkânsız olduğuna -muarızlara meydan okunarak- vurgulanmıştır. Ramazan ayı Kur’an’ın kendisinde indirildiği aydır: Öyleyse bu ayın özelliklerine uygun bir performans gerekir. En kıymetli özelliği ise Hz. Cebrail üzere bir melek ile Hz. Muhammed (s.a.v) üzere bir insan içinde diyalogun kurulmasıdır. Bu diyalogda melekle irtibata geçen Hz. Peygamber (s.a.v) de ruhaniyeti cismaniyetine galip gelmek suretiyle bir nevi melekleşemeye yanlışsız yol alıyordu. Vahiy esnasındaki halleri de bunun açık göstergesidir. Meleklerin bir özelliği beşerler üzere yiyip içmemektir. Öyleyse, iman eden müminlerin de bu ayda hiç şayet olmazsa gündüzleri –mazeretleri olmadığı sürece-yeme ve içmeyi terk etmeleri ve bir bakıma o ulvi ve manevî meclise iştirak etmeleri değerli bir hadisedir. Bu sebepledir ki, Kur’an’da, Kur’an’ın Ramazan ayında indirildiğine vurgu yapıldıktan daha sonra, “Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin” formundaki ilahi fermana yer verilmiştir. Müminlerdeki iman şuuru -mazeretsiz olarak- bu erdemden yoksun kalmayı, insanlık faziletlerine ters addeder, büyük bir zül sayar.
EN KUSURSUZ ORUÇ HEM CİSMANÎ HEM MANEVÎ ORUÇTUR: Evet, orucun en harikası ise; mide üzere bütün hislere; göze, kulağa, kalbe, fikir ve hayal üzere bütün insanî aygıtlara da bir nevi oruç tutturmaktır. Demek oruç vasıtasıyla, maddi-manevi bütün donanımlarını haramdan, gereksiz işlerle meşgul olmaktan alıkoymak ve her birisini mahsus kulluk vazifesine sevk etmek kusursuz bir iman şuurunun göstergesidir. Örneğin; lisanını palavradan, gıybetten ve galiz tabirlerden yararsız konuşmaktan, boş lakırdı yapmaktan alıkoymakla ona oruç tutturmak, buna karşılık, lisanını Kur’an tilaveti, zikir, tesbih, salavat ve istiğfar üzere şeylerle meşgul etmek, keza, gözünü nâmahreme bakmaktan ve kulağını kötü şeyleri işitmekten menedip, gözünü ibrete ve kulağını hak kelam ve Kur’an dinlemeye sarf etmek üzere sair aygıtlara da bir nevi oruç tutturmak bu iman kaynaklı şuurun bir yansımasıdır.
Birtakım insanların tembellik ve gaflet sebebiyle bu ayı gereği üzere karşılayıp sahiplenmemeleri, değerlendirmemeleri, ahiret gününe olan imanlarını, nefsani hislerin, hayvani hissiyatın baskısı altında, hasıraltı etmelerinden kaynaklanıyor. Aksi takdirde, dünyada bir kuruşa kurşun atanlar, uhrevi ticarette teğe bin/binler kâr kazandıran bir ticareti göz gerisi edemezler. Keza, fani, süreksiz bir hayat sunan, bir üzüm yedirse yüz tokat vuran, bir lezzet verse bin elem takıp çektiren bu dünyanın hatırına maddi-manevi fazlaca şeylerini feda eden insanların, kedersiz nimet, elemsiz lezzet, tükenmez servet, ölümsüz bir hayat bahşeden ahiret ve cennet hayatı için bilhassa Ramazan ayını göz gerisi etmelerinin diğer izahı olamaz. Müminler tarafınca epey âlâ bilinen bir hakikati yeniden etmekte yarar olduğunu düşünüyoruz: “Her geceden daha sonra bir sabah, her kıştan daha sonra bir bahar olduğu üzere, vefat gecesinden daha sonra da bir mahşer sabahı, kıyamet kışından daha sonra da bir haşir baharı kesinlikle olacaktır. İnsanları her uykudan daha sonra uyandıran Allah, elbet onları mevt uykusundan daha sonra da uyandıracak, huzuruna alacak ve hesaba çekecek, ya taltif yahut tecziye edecektir.” (bk. Niyazi Beki, Nebe Müddetinde Haşrin Delilleri)
: Ezel ve Ebed Sultanı olan Padişah-ı Zülcelal; bütün kâinatı alakadar eden ve büyük bir fermanı olan Kur’an-ı Hakîm’i Ramazan-ı Şerif’te vahiy olarak indirmiştir. elbette o Ramazan, mahsus bir ilahi bayram, Rabbanî bir meşher ve manevî bir meclis kararına geçmek, mukteza-yı hikmettir. Madem Ramazan o denli mükemmel bir bayramdır; şüphesiz bir derece, süflî ve hayvanî meşgalelerden insanları çekmek için oruca emredilecek. Ve orucun en harikası ise; mide üzere bütün hislere; göze, kulağa, kalbe, fikir ve hayal üzere bütün insanî aygıtlara da bir nevi oruç tutturmaktır. Demek oruç vasıtasıyla, maddi-manevi bütün donanımlarını haramdan, gereksiz işlerle meşgul olmaktan alıkoymak ve her birisini mahsus kulluk bakılırsavine sevk etmek eksiksiz bir iman şuurunun göstergesidir. Örneğin; lisanını palavradan, gıybetten ve galiz tabirlerden yararsız konuşmaktan, boş lakırdı yapmaktan alıkoymakla ona oruç tutturmak, buna karşılık, lisanını Kur’an tilaveti, zikir, tesbih, salavat ve istiğfar üzere şeylerle meşgul etmek, keza, gözünü nâmahreme bakmaktan ve kulağını üzücü şeyleri işitmekten menedip, gözünü ibrete ve kulağını hak kelam ve Kur’an dinlemeye sarf etmek üzere sair aygıtlara da bir nevi oruç tutturmak bu imani şuurun bir yansımasıdır.
Kimi insanların tembellik ve gaflet sebebiyle bu ayı gereği üzere değerlendirmemeleri, ahiret gününe olan imanlarını, nefsani hislerin, hayvani hissiyatın baskısı altında, hasıraltı etmelerinden kaynaklanıyor. Aksi takdirde, dünyada bir kuruşa kurşun atanlar, uhrevi ticarette teğe bin/binler kâr kazandıran bir ticareti göz gerisi edemezler. Keza, fani, süreksiz bir hayat sunan, bir üzüm yedirse yüz tokat vuran, bir lezzet verse bin elem takıp çektiren bu dünyanın hatırına maddi-manevi hayli şeylerini feda eden insanların, kedersiz nimet, elemsiz lezzet, tükenmez servet, ölümsüz bir hayat bahşeden ahiret ve cennet ömrü için bilhassa Ramazan ayını göz gerisi etmelerinin öbür izahı olamaz. Müminler tarafınca epey uygun bilinen bir hakikati tekrar etmekte yarar olduğunu düşünüyoruz: “Her geceden daha sonra bir sabah, her kıştan daha sonra bir bahar olduğu üzere, vefat gecesinden daha sonra da bir mahşer sabahı, kıyamet kışından daha sonra da bir haşir baharı kesinlikle olacaktır. İnsanları her uykudan daha sonra uyandıran Allah, elbet onları mevt uykusundan daha sonra da uyandıracak, huzuruna alacak ve hesaba çekecek, ya taltif yahut tecziye edecektir” (bk. Niyazi Beki, Nebe Müddetinde Haşrin Delilleri).
PROF. DR. NİYAZİ BEKİ
Ramazan’a kutsiyet kazandıran Kur’an-ı Kerim’in bu ayda inmiş olmasıdır. “(O sayılı günler), beşerler için bir hidayet rehberi, hakikat yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın apaçık kanıtları olarak Kur’an’ın kendisinde indirildiği Ramazan ayıdır. O denli ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin. Kim de hasta yahut yolcu olursa, tutamadığı günler sayısınca öbür günlerde tutsun. Allah, size kolaylık diler, zorluk dilemez. Bu da sayıyı tamamlamanız ve hidayete ulaştırmasına karşılık Allah’ı yüceltmeniz ve şükretmeniz içindir” (Bakara, 2/185) mealindeki ayette, Ramazan ayını öteki aylardan ayıran ve ona özel bir değer kazandıran, Kur’an’ın o ayda indirilmiş olması hakikatine dikkat çekilmiştir. bu biçimde, Ramazan ayını bir Kur’an ayı olarak düşünmek, Kur’an’ı yeni nazil olmuş üzere karşılamak, teslimiyet elini uzatıp bir daha biat etmek, ona karşı imanını tazelemek, vermek istediği ilahi iletileri daha bir dikkatle gözden geçirmek, kelam konusu ayette işaret edildiği üzere, Kur’an’ın ihtiva ettiği şu bildirilerini bir daha okumak gerekir:
Kur’an beşerler için bir hidayet rehberidir: Öyleyse dünya ve ahiret memnunluğunu kazanmak için, yeni nazil olmuş üzere Kur’an’ın rehberliğine bir daha müracaat etmekle lakin Ramazan ayının hakkını vermiş oluruz.
Kur’an hak ile batılı açıkça ortaya koyan bir kitaptır: Öyleyse, hak ve hakikati, batıl ve yanlışı ondan öğreneceğiz. bununla birlikte hakkı hak olarak bilip, ona tâbi olacak, batılı da batıl olarak görüp ondan uzak durmaya çalışacağız.
Kur’an, hakkın da batılın da kanıtlarını ortaya koymaktadır: Öyleyse, A’dan Z’ye Allah’ın kelamı olan Kur’an’daki her şeyin gerçek olduğuna bir daha inanıp iman edeceğiz. Çünkü ihtiva ettiği mucizelerle Allah’ın kelamı olduğu onlarca taraftan ispatlanmış olan Kur’an’da yanlışın bulunması hem din ve vicdan hem akıl ve mantık açısından imkânsızdır. Zira kâinatın ve kâinat organlarının mükemmel nizam ve intizamıyla, aşikâr gayeleri/amaçları olan hareketleriyle, birbirine yardım elini uzatmak için gösterdikleri uzlaşma, kucaklaşma ve dayanışmalarıyla sonsuz ilmine, hikmetine, kudretine şahitlik yaptığı Allah’ın kelamlarında hilaf-ı hakikat bulunmaz, bulunamaz. “Hiç kuşku yok ki o zikri/Kur’an’ı Biz indirdik, onu koruyacak olan da Biziz” (Hicr, 15/9); “O hiç elbet fazlaca kıymetli bir kitaptır. Temelsiz bir şey ona ne önünden ne gerisinden yaklaşabilir. O, hikmet sahibi, övgüye lâyık olan Allah katından indirilmiştir” (Fussılet, 41/42), “Eğer Kur’an Allah’tan diğerine ilişkin olsaydı, olağan olarak ortasında birfazlaca tutarsızlıklar bulurlardı” (Nisa, 4/82) mealindeki ayet ve benzerlerinde Kur’an’da hiç bir kusurun bulunmadığına, bulunmasının imkânsız olduğuna -muarızlara meydan okunarak- vurgulanmıştır. Ramazan ayı Kur’an’ın kendisinde indirildiği aydır: Öyleyse bu ayın özelliklerine uygun bir performans gerekir. En kıymetli özelliği ise Hz. Cebrail üzere bir melek ile Hz. Muhammed (s.a.v) üzere bir insan içinde diyalogun kurulmasıdır. Bu diyalogda melekle irtibata geçen Hz. Peygamber (s.a.v) de ruhaniyeti cismaniyetine galip gelmek suretiyle bir nevi melekleşemeye yanlışsız yol alıyordu. Vahiy esnasındaki halleri de bunun açık göstergesidir. Meleklerin bir özelliği beşerler üzere yiyip içmemektir. Öyleyse, iman eden müminlerin de bu ayda hiç şayet olmazsa gündüzleri –mazeretleri olmadığı sürece-yeme ve içmeyi terk etmeleri ve bir bakıma o ulvi ve manevî meclise iştirak etmeleri değerli bir hadisedir. Bu sebepledir ki, Kur’an’da, Kur’an’ın Ramazan ayında indirildiğine vurgu yapıldıktan daha sonra, “Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin” formundaki ilahi fermana yer verilmiştir. Müminlerdeki iman şuuru -mazeretsiz olarak- bu erdemden yoksun kalmayı, insanlık faziletlerine ters addeder, büyük bir zül sayar.
EN KUSURSUZ ORUÇ HEM CİSMANÎ HEM MANEVÎ ORUÇTUR: Evet, orucun en harikası ise; mide üzere bütün hislere; göze, kulağa, kalbe, fikir ve hayal üzere bütün insanî aygıtlara da bir nevi oruç tutturmaktır. Demek oruç vasıtasıyla, maddi-manevi bütün donanımlarını haramdan, gereksiz işlerle meşgul olmaktan alıkoymak ve her birisini mahsus kulluk vazifesine sevk etmek kusursuz bir iman şuurunun göstergesidir. Örneğin; lisanını palavradan, gıybetten ve galiz tabirlerden yararsız konuşmaktan, boş lakırdı yapmaktan alıkoymakla ona oruç tutturmak, buna karşılık, lisanını Kur’an tilaveti, zikir, tesbih, salavat ve istiğfar üzere şeylerle meşgul etmek, keza, gözünü nâmahreme bakmaktan ve kulağını kötü şeyleri işitmekten menedip, gözünü ibrete ve kulağını hak kelam ve Kur’an dinlemeye sarf etmek üzere sair aygıtlara da bir nevi oruç tutturmak bu iman kaynaklı şuurun bir yansımasıdır.
Birtakım insanların tembellik ve gaflet sebebiyle bu ayı gereği üzere karşılayıp sahiplenmemeleri, değerlendirmemeleri, ahiret gününe olan imanlarını, nefsani hislerin, hayvani hissiyatın baskısı altında, hasıraltı etmelerinden kaynaklanıyor. Aksi takdirde, dünyada bir kuruşa kurşun atanlar, uhrevi ticarette teğe bin/binler kâr kazandıran bir ticareti göz gerisi edemezler. Keza, fani, süreksiz bir hayat sunan, bir üzüm yedirse yüz tokat vuran, bir lezzet verse bin elem takıp çektiren bu dünyanın hatırına maddi-manevi fazlaca şeylerini feda eden insanların, kedersiz nimet, elemsiz lezzet, tükenmez servet, ölümsüz bir hayat bahşeden ahiret ve cennet hayatı için bilhassa Ramazan ayını göz gerisi etmelerinin diğer izahı olamaz. Müminler tarafınca epey âlâ bilinen bir hakikati yeniden etmekte yarar olduğunu düşünüyoruz: “Her geceden daha sonra bir sabah, her kıştan daha sonra bir bahar olduğu üzere, vefat gecesinden daha sonra da bir mahşer sabahı, kıyamet kışından daha sonra da bir haşir baharı kesinlikle olacaktır. İnsanları her uykudan daha sonra uyandıran Allah, elbet onları mevt uykusundan daha sonra da uyandıracak, huzuruna alacak ve hesaba çekecek, ya taltif yahut tecziye edecektir.” (bk. Niyazi Beki, Nebe Müddetinde Haşrin Delilleri)
: Ezel ve Ebed Sultanı olan Padişah-ı Zülcelal; bütün kâinatı alakadar eden ve büyük bir fermanı olan Kur’an-ı Hakîm’i Ramazan-ı Şerif’te vahiy olarak indirmiştir. elbette o Ramazan, mahsus bir ilahi bayram, Rabbanî bir meşher ve manevî bir meclis kararına geçmek, mukteza-yı hikmettir. Madem Ramazan o denli mükemmel bir bayramdır; şüphesiz bir derece, süflî ve hayvanî meşgalelerden insanları çekmek için oruca emredilecek. Ve orucun en harikası ise; mide üzere bütün hislere; göze, kulağa, kalbe, fikir ve hayal üzere bütün insanî aygıtlara da bir nevi oruç tutturmaktır. Demek oruç vasıtasıyla, maddi-manevi bütün donanımlarını haramdan, gereksiz işlerle meşgul olmaktan alıkoymak ve her birisini mahsus kulluk bakılırsavine sevk etmek eksiksiz bir iman şuurunun göstergesidir. Örneğin; lisanını palavradan, gıybetten ve galiz tabirlerden yararsız konuşmaktan, boş lakırdı yapmaktan alıkoymakla ona oruç tutturmak, buna karşılık, lisanını Kur’an tilaveti, zikir, tesbih, salavat ve istiğfar üzere şeylerle meşgul etmek, keza, gözünü nâmahreme bakmaktan ve kulağını üzücü şeyleri işitmekten menedip, gözünü ibrete ve kulağını hak kelam ve Kur’an dinlemeye sarf etmek üzere sair aygıtlara da bir nevi oruç tutturmak bu imani şuurun bir yansımasıdır.
Kimi insanların tembellik ve gaflet sebebiyle bu ayı gereği üzere değerlendirmemeleri, ahiret gününe olan imanlarını, nefsani hislerin, hayvani hissiyatın baskısı altında, hasıraltı etmelerinden kaynaklanıyor. Aksi takdirde, dünyada bir kuruşa kurşun atanlar, uhrevi ticarette teğe bin/binler kâr kazandıran bir ticareti göz gerisi edemezler. Keza, fani, süreksiz bir hayat sunan, bir üzüm yedirse yüz tokat vuran, bir lezzet verse bin elem takıp çektiren bu dünyanın hatırına maddi-manevi hayli şeylerini feda eden insanların, kedersiz nimet, elemsiz lezzet, tükenmez servet, ölümsüz bir hayat bahşeden ahiret ve cennet ömrü için bilhassa Ramazan ayını göz gerisi etmelerinin öbür izahı olamaz. Müminler tarafınca epey uygun bilinen bir hakikati tekrar etmekte yarar olduğunu düşünüyoruz: “Her geceden daha sonra bir sabah, her kıştan daha sonra bir bahar olduğu üzere, vefat gecesinden daha sonra da bir mahşer sabahı, kıyamet kışından daha sonra da bir haşir baharı kesinlikle olacaktır. İnsanları her uykudan daha sonra uyandıran Allah, elbet onları mevt uykusundan daha sonra da uyandıracak, huzuruna alacak ve hesaba çekecek, ya taltif yahut tecziye edecektir” (bk. Niyazi Beki, Nebe Müddetinde Haşrin Delilleri).