Sözcü gazetesi muharriri Hürmet Öztürk, ‘Sayıştay’ın Saray raporu’ başlığıyla bugün kaleme aldığı yazısında dikkat çeken tezleri gündeme getirdi. Öztürk, Saray mali tablolarının şeffaf olmadığını söylerken “Cumhurbaşkanlığı ile ilgili birfazlaca mevzu raporlara geçirilmiyor” diye yazdı.
Öztürk’ün yazısı şu biçimde:
Sayıştay Başkanlığı tarafınca yapılan kontrollerde, Cumhurbaşkanlığı ile ilgili birfazlaca husus raporlara geçirilmiyor. Sayıştay raporlarında, sarayın mali tablolarının şeffaf olmadığı, işçi sayısının belirtilmediği, Sayıştay’ın uygun görüş verdiği mali tablolar her yıl rapor ekinde olurken son yıl rapordan ayrıldığı anlaşıldı. Bu durum, Cumhurbaşkanlığı’na da Sayıştay’ın güvenirliğine de ziyan veriyor.
Öteki ülkelerde olduğu üzere Sayıştay’ın kuruluş hedefleri içinde, halkın vergilerinin halk ismine tarafsız ve bağımsız biçimde denetlenmesi, raporlanması yer alıyor. Sayıştay denetçileri nazaranvlerini korkusuzca yapmaya çalışıyor. Hangi siyasi partiden olursa olsun, denetledikleri belediyedeki problemleri raporlarına taşımaya çaba ediyorlar. Sayıştay uzman denetçiliğinden emekliye ayrılan konuştuğum uzmanlar, “Raporlarda, AKP’li belediyeler üzere CHP’li, HDP’li, hatta kayyumla yönetilen belediyelerin de eksikleri var” görüşünde.
SARAY RAPORUNDA YOK
“Sayıştay’ın web sayfasından sizler de bakın. En küçük belediyede bile onlarca usulsüzlüğü ve kamu ziyanını raporuna taşıyan Sayıştay’ın, 3 milyarı aşan bütçeye sahip Cumhurbaşkanlığı’na ait tek bir husus tespitinin olamaması değişik değil mi? Üstelik 2014’ten bu yana Cumhurbaşkanlığı’na ilişkin tüm raporların tek bir unsur bile içermemesi anlaşılır bir şey midir? Bunun hesabını TBMM’de soran bir muhalif parti, bir milletvekili gördünüz mü?
ÖNLENEMEYEN YÜKSELİŞ
Sayıştay raporlarının ekinde Cumhurbaşkanlığı’nın mali tabloları yer alıyor. Sayıştay denetlediği kurumların beyanı olan bu tablolara bağımsız bir gözle bakıp görüş veriyor. bu biçimdece burada yer alan fiyatlar Sayıştay tarafınca bir nevi doğrulanmış oluyor. Sayıştay tarafınca mali tablosu onanmış olan Cumhurbaşkanlığı’nın mali bilgilerine göz atalım:
Rapora göre 2014 yılında sarayın toplam bütçe harcanması 244.6 milyon iken bu fiyat her yıl aratarak 2019’da 3.6 milyara ulaşmış. 2014’teki işçi masrafı 44.1 milyon iken, 2019’da bu fiyat 258.3 milyon olmuş. Sarayın nerelere transfer ettiğini rapordan öğrenemediğimiz cari transferler fiyatı ise 2.1 milyondan, 388.5 milyona yükselmiş. Mal ve hizmet alımları 75.3 milyondan 1.8 milyara fırlamış. Özetle, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi daha sonrasında sarayın harcamalarındaki artış için biraz daha vergi vermeniz gerekiyor. Alışılmış bahsetmiş olduğumiz bu sayılara örtülü ödenek, öteki kurumlardan transferler ve saraya direkt bağlı öteki hükmî kişiliğe sahip kurumların harcamaları dâhil değil.
TABLOLAR ŞEFFAF DEĞİL
Ne Sayıştay raporları ne de ekinde yer alan mali tablolar halkın anlayacağı üslupta datalar içermiyor. Anlayabilmek için adeta mali tabloları tahlil eden uzman şahıslar olmanız gerekiyor. halbuki Sayıştay raporları en azından milletvekillerinin bilgi sahibi olabileceği açıklıkta olmak zorunda.
Örneğin bütçeden cari transfer ismi altına yapılan transferler 2017’de 11.5 milyon iken 2018’de 40.3 milyona, 2019’da ise 388.5 milyona yükselmiş. Bu transferler niye yükselmiş, kime hangi şahıslara, hangi derneklere, vakıflara, sandıklara transferler yapılmış anlamak mümkün değil. Ne bunları açıklayan tek bir satır dipnot var, ne de Sayıştay raporunda bu durumu izah eden en ufak bir açıklama. Adeta ‘denetleniyor’ imajı vermek için konulmuş göstermelik tablolar ve boş bir rapor kelam konusu. Sayıştay’ın, 6 yıldır bu denetimsizlik ayrıcalığı sürüyor.
RAPOR NİYE AYRILDI?
2014 yılından beri Sayıştay, Cumhurbaşkanlığı raporlarını boş olarak yayınlasa da en azından son yıla kadar raporun ekine uygun görüş verdiği mali tabloları koyuyordu. Basınımız da Sayıştay’ın ibra ettiği rapor ekindeki bu tablolardan kimi bilgileri yorumlayarak haber yapıyordu.
Gülünç lakin boş rapordan haber çıkarmaya uğraş ediyordu. Sayıştay yöneticileri bundan bile rahatsız olmuş olacaklar ki artık mali tabloları bile rapordan ayırma yoluna gitmişler. niye Sayıştay’ın uygun görüş verdiği mali tablolar her yıl rapor ekinde olurken son yıl rapordan ayrıldı?
İŞÇİ BİLİNMEZLİĞİ
Sayıştay’ın bütün raporlarına bakın, tümünde o kurumdaki çalışana ve sayılarına ilişkin tüm datalar vardır. Örneğin Sıhhat Bakanlığı’na ilişkin rapordan bakanlıkta 646.068 işçi olduğunu görürsünüz. birebir vakitte tüm unvan ve sayıları ile. Birebir biçimde Diyanet’in merkez teşkilatında 1.402, taşrasında 102.081, yurt haricinde ise yaklaşık 2000 işçi istihdam edildiğini görürsünüz. Lakin yalnızca sarayın işçi sayılarını bulamazsınız.
Sayıştay’ımızı daha da kuvvetli ve saygın kılmak başta Sayıştay idaresinin vazifesidir. Bu nazaranv, o hoş tabirimizle ‘tüyü bitmemiş yetim’e verilecek hesaptır.
Öztürk’ün yazısı şu biçimde:
Sayıştay Başkanlığı tarafınca yapılan kontrollerde, Cumhurbaşkanlığı ile ilgili birfazlaca husus raporlara geçirilmiyor. Sayıştay raporlarında, sarayın mali tablolarının şeffaf olmadığı, işçi sayısının belirtilmediği, Sayıştay’ın uygun görüş verdiği mali tablolar her yıl rapor ekinde olurken son yıl rapordan ayrıldığı anlaşıldı. Bu durum, Cumhurbaşkanlığı’na da Sayıştay’ın güvenirliğine de ziyan veriyor.
Öteki ülkelerde olduğu üzere Sayıştay’ın kuruluş hedefleri içinde, halkın vergilerinin halk ismine tarafsız ve bağımsız biçimde denetlenmesi, raporlanması yer alıyor. Sayıştay denetçileri nazaranvlerini korkusuzca yapmaya çalışıyor. Hangi siyasi partiden olursa olsun, denetledikleri belediyedeki problemleri raporlarına taşımaya çaba ediyorlar. Sayıştay uzman denetçiliğinden emekliye ayrılan konuştuğum uzmanlar, “Raporlarda, AKP’li belediyeler üzere CHP’li, HDP’li, hatta kayyumla yönetilen belediyelerin de eksikleri var” görüşünde.
SARAY RAPORUNDA YOK
“Sayıştay’ın web sayfasından sizler de bakın. En küçük belediyede bile onlarca usulsüzlüğü ve kamu ziyanını raporuna taşıyan Sayıştay’ın, 3 milyarı aşan bütçeye sahip Cumhurbaşkanlığı’na ait tek bir husus tespitinin olamaması değişik değil mi? Üstelik 2014’ten bu yana Cumhurbaşkanlığı’na ilişkin tüm raporların tek bir unsur bile içermemesi anlaşılır bir şey midir? Bunun hesabını TBMM’de soran bir muhalif parti, bir milletvekili gördünüz mü?
ÖNLENEMEYEN YÜKSELİŞ
Sayıştay raporlarının ekinde Cumhurbaşkanlığı’nın mali tabloları yer alıyor. Sayıştay denetlediği kurumların beyanı olan bu tablolara bağımsız bir gözle bakıp görüş veriyor. bu biçimdece burada yer alan fiyatlar Sayıştay tarafınca bir nevi doğrulanmış oluyor. Sayıştay tarafınca mali tablosu onanmış olan Cumhurbaşkanlığı’nın mali bilgilerine göz atalım:
Rapora göre 2014 yılında sarayın toplam bütçe harcanması 244.6 milyon iken bu fiyat her yıl aratarak 2019’da 3.6 milyara ulaşmış. 2014’teki işçi masrafı 44.1 milyon iken, 2019’da bu fiyat 258.3 milyon olmuş. Sarayın nerelere transfer ettiğini rapordan öğrenemediğimiz cari transferler fiyatı ise 2.1 milyondan, 388.5 milyona yükselmiş. Mal ve hizmet alımları 75.3 milyondan 1.8 milyara fırlamış. Özetle, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi daha sonrasında sarayın harcamalarındaki artış için biraz daha vergi vermeniz gerekiyor. Alışılmış bahsetmiş olduğumiz bu sayılara örtülü ödenek, öteki kurumlardan transferler ve saraya direkt bağlı öteki hükmî kişiliğe sahip kurumların harcamaları dâhil değil.
TABLOLAR ŞEFFAF DEĞİL
Ne Sayıştay raporları ne de ekinde yer alan mali tablolar halkın anlayacağı üslupta datalar içermiyor. Anlayabilmek için adeta mali tabloları tahlil eden uzman şahıslar olmanız gerekiyor. halbuki Sayıştay raporları en azından milletvekillerinin bilgi sahibi olabileceği açıklıkta olmak zorunda.
Örneğin bütçeden cari transfer ismi altına yapılan transferler 2017’de 11.5 milyon iken 2018’de 40.3 milyona, 2019’da ise 388.5 milyona yükselmiş. Bu transferler niye yükselmiş, kime hangi şahıslara, hangi derneklere, vakıflara, sandıklara transferler yapılmış anlamak mümkün değil. Ne bunları açıklayan tek bir satır dipnot var, ne de Sayıştay raporunda bu durumu izah eden en ufak bir açıklama. Adeta ‘denetleniyor’ imajı vermek için konulmuş göstermelik tablolar ve boş bir rapor kelam konusu. Sayıştay’ın, 6 yıldır bu denetimsizlik ayrıcalığı sürüyor.
RAPOR NİYE AYRILDI?
2014 yılından beri Sayıştay, Cumhurbaşkanlığı raporlarını boş olarak yayınlasa da en azından son yıla kadar raporun ekine uygun görüş verdiği mali tabloları koyuyordu. Basınımız da Sayıştay’ın ibra ettiği rapor ekindeki bu tablolardan kimi bilgileri yorumlayarak haber yapıyordu.
Gülünç lakin boş rapordan haber çıkarmaya uğraş ediyordu. Sayıştay yöneticileri bundan bile rahatsız olmuş olacaklar ki artık mali tabloları bile rapordan ayırma yoluna gitmişler. niye Sayıştay’ın uygun görüş verdiği mali tablolar her yıl rapor ekinde olurken son yıl rapordan ayrıldı?
İŞÇİ BİLİNMEZLİĞİ
Sayıştay’ın bütün raporlarına bakın, tümünde o kurumdaki çalışana ve sayılarına ilişkin tüm datalar vardır. Örneğin Sıhhat Bakanlığı’na ilişkin rapordan bakanlıkta 646.068 işçi olduğunu görürsünüz. birebir vakitte tüm unvan ve sayıları ile. Birebir biçimde Diyanet’in merkez teşkilatında 1.402, taşrasında 102.081, yurt haricinde ise yaklaşık 2000 işçi istihdam edildiğini görürsünüz. Lakin yalnızca sarayın işçi sayılarını bulamazsınız.
Sayıştay’ımızı daha da kuvvetli ve saygın kılmak başta Sayıştay idaresinin vazifesidir. Bu nazaranv, o hoş tabirimizle ‘tüyü bitmemiş yetim’e verilecek hesaptır.