Sigaraya başlama yaşı 20’nin altında olanlarda, sigara dumanına maruz kalanlarda da risk yükseliyor. Kansere bağlı ölümlerin birinci sırasında yer alan akciğer kanseri, birfazlaca kişi için önlenebilir bir hastalık. Acıbadem Eskişehir Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hülya Yolaçan, “Sigara başta olmak üzere, çevresel etmenler, ailesel yatkınlık, sıhhatsiz beslenme üzere riski artıran faktörlere dikkat edildiğinde akciğer kanserinden korunmak mümkün oluyor. Bu niçinle bilhassa gençlerin sigaraya özendirilmemesi, içenlerin bırakmaları için teşvik edilmesi kıymetli. Zira akciğer kanseri önlenebilir bir hastalık” dedi.
TÜM KANSER ÖLÜMLERİNİN YÜZDE 20 ‘SİNE DENK GELİYOR
Akciğer dokularında bulunan olağandışı hücrelerin denetimsiz bir biçimde çoğalmasıyla oluşan akciğer kanseri, tüm kanser ölümlerinin yaklaşık yüzde 20’sine denk geliyor. Bu oranın her yıl göğüs, kolon ve prostat kanserinden dolayı kaybedilen hasta sayısının toplamından daha yüksek olduğuna dikkat çeken Dr. Hülya Yolaçan, risk faktörlerini “sigara, çevresel etmenler, ailesel yatkınlık, radyoterapi, akciğer fibrozisi, beslenme, HIV ve cinsiyet” başlıklarında topluyor.
DÜŞÜK NİKOTİN, RİSKİ AZALTMIYOR
Akciğer kanserlerinin yüzde 90’ından fazlasına sigara yol açarken dumanında dört binden çok kimyasal unsur olduğu biliniyor. Günlük içilen sigara ölçüsü, sigara içme mühleti, başlama yaşı, dumanı derin çekme ve katran ölçüsü üzere faktörlerler, kanser gelişme riskini belirlediğini söyleyen Yolaçan, bilhassa akciğer kanserinin küçük hücre tipi sigara içimi ile hayli yakından ilgili olduğunu belirtti. Düşük nikotinli sigaraların, kanser riskini azaltmadığına dikkat çeken Dr. Hülya Yolaçan, “Ayrıca puro içenlerde risk 3 kat, pipo ve nargile kullananlarda 8 kat artıyor” ihtarında bulunuyor.
ÇEVRESEL ETMENLERİN BAŞINDA KİMYASAL KİRLİLİK VAR
Toprağın doğal yapısında bulunan radon gazı, akciğer kanser gelişmeninde ikinci niye olarak görülüyor. Dr. Yolaçan, ayrıyeten uranyum, vinil klorid, nikel kromat metalleri, hardal gazı, klormetil eter, mesleksel arsenik, petrol eserleri, silika tozu, katran, dizel egzoz partikülleri ve asbest maruziyeti çevresel faktörlerin öne çıktığını aktardı. Lastik üretimi, taş döşeme, çatı kaplama, baca süpürme üzere işleri yapanlarda da riskin arttığına işaret eden Dr. Hülya Yolaçan, hava kirliliği ile artan akciğer kanseri vefatları içinde da bir alaka olduğunu kaydediyor.
RADYOTERAPİ ALIYORSANIZ DİKKAT
Akciğer kanserinin ailede görülmesi, öbür aile üyelerinin de genetik özelliklerinin çevresel kanser etmenlerine hassas olduğunu vurgulayan Dr. Yolaçan, akciğer, göğüs ve gastrointestinal tümör tanısı alan şahısların anne, baba, kardeş ve çocuklarının, kanser riski açısından yakından takip edilmesi gerektiğini söylemiş oldu. Akciğer dışı kanserler niçiniyle tedavi maksatlı uygulanan radyoterapinin nadiren de olsa ikincil akciğer kanseri gelişme riskini artırdığını belirten Dr. Hülya Yolaçan, “Günümüzde gelişen teknoloji ve ekipmanlar ile bu risk çok azalttı” dedi.
ERKEKLERDE DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR
Akciğerinde öbür hastalıklardan dolayı izi olan hastalarda, akciğer kanseri gelişme riskinin, sigaradan bağımsız olarak yedi kat arttığına değinen Dr. Hülya Yolaçan, başka risk faktörleri hakkında şu ihtarlarda bulunuyor: “Çeşitli raporlar, obezite ve birtakım diyet faktörlerinin akciğer kanseri ile irtibatlı olduğunu ortaya koyuyor. Ekmek, pirinç kırmızı et, süt eserleri, bitkisel ve hayvansal yağlar başta olmak üzere biroldukça besin akciğer kanseri gelişimi için olası risk faktörleridir. Bu çalışmalarda sebzelerin, meyvelerin ve ayçiçek yağının esirgeyici olabileceği vurgulanıyor. İnsan immün yetmezlik virüsü infeksiyonunun (HIV) sigaradan bağımsız olarak akciğer kanserinin riskini 2,5 kat arttırdığını gösteren çalışmalar var. Human papilloma virüs enfeksiyonu (HPV), Ebstein Barr virüsü ve Tüberküloz geçirme hikayesi de yüksek risk ile ilgili. Ayrıyeten dünya çapında, akciğer kanseri erkeklerde daha fazla görülüyor. Buna rağmen sigara içen bayanların erkeklere nazaran kansere yakalanma riskinin daha fazla olduğu öngörülüyor.”
SIK UYGULANAN TARAMA PROGRAMLARI DA ERKEN TEŞHİS İÇİN DEĞERLİ
Akciğer kanserinin önlenebilir bir hastalık olduğunun altını çizen Dr. Hülya Yolaçan, sigarayı bırakılmasının epey değerli olduğunu vurguluyor. Akciğer grafisi ve bilgisayarlı tomografi üzere tetkiklerin de zarurî olmadıkça çekilmemesi gerektiğini kaydeden Dr. Yolaçan son olarak “Bazı ülkelerde sık uygulanan tarama programları da erken teşhis için değerli. Bu ülkelerde 55-74 yaş içindeki nüfusun, otuz yıldan daha uzun müddettir, günde bir paket ya da daha fazla sigara içmiş olan, içmeye devam eden ya da son 15 yıl ortasında bırakmış olan bölümüne düşük doz bilgisayarlı tomografi çekilmesi öneriliyor” diye konuştu.
KAYNAK: İHA
TÜM KANSER ÖLÜMLERİNİN YÜZDE 20 ‘SİNE DENK GELİYOR
Akciğer dokularında bulunan olağandışı hücrelerin denetimsiz bir biçimde çoğalmasıyla oluşan akciğer kanseri, tüm kanser ölümlerinin yaklaşık yüzde 20’sine denk geliyor. Bu oranın her yıl göğüs, kolon ve prostat kanserinden dolayı kaybedilen hasta sayısının toplamından daha yüksek olduğuna dikkat çeken Dr. Hülya Yolaçan, risk faktörlerini “sigara, çevresel etmenler, ailesel yatkınlık, radyoterapi, akciğer fibrozisi, beslenme, HIV ve cinsiyet” başlıklarında topluyor.
DÜŞÜK NİKOTİN, RİSKİ AZALTMIYOR
Akciğer kanserlerinin yüzde 90’ından fazlasına sigara yol açarken dumanında dört binden çok kimyasal unsur olduğu biliniyor. Günlük içilen sigara ölçüsü, sigara içme mühleti, başlama yaşı, dumanı derin çekme ve katran ölçüsü üzere faktörlerler, kanser gelişme riskini belirlediğini söyleyen Yolaçan, bilhassa akciğer kanserinin küçük hücre tipi sigara içimi ile hayli yakından ilgili olduğunu belirtti. Düşük nikotinli sigaraların, kanser riskini azaltmadığına dikkat çeken Dr. Hülya Yolaçan, “Ayrıca puro içenlerde risk 3 kat, pipo ve nargile kullananlarda 8 kat artıyor” ihtarında bulunuyor.
ÇEVRESEL ETMENLERİN BAŞINDA KİMYASAL KİRLİLİK VAR
Toprağın doğal yapısında bulunan radon gazı, akciğer kanser gelişmeninde ikinci niye olarak görülüyor. Dr. Yolaçan, ayrıyeten uranyum, vinil klorid, nikel kromat metalleri, hardal gazı, klormetil eter, mesleksel arsenik, petrol eserleri, silika tozu, katran, dizel egzoz partikülleri ve asbest maruziyeti çevresel faktörlerin öne çıktığını aktardı. Lastik üretimi, taş döşeme, çatı kaplama, baca süpürme üzere işleri yapanlarda da riskin arttığına işaret eden Dr. Hülya Yolaçan, hava kirliliği ile artan akciğer kanseri vefatları içinde da bir alaka olduğunu kaydediyor.
RADYOTERAPİ ALIYORSANIZ DİKKAT
Akciğer kanserinin ailede görülmesi, öbür aile üyelerinin de genetik özelliklerinin çevresel kanser etmenlerine hassas olduğunu vurgulayan Dr. Yolaçan, akciğer, göğüs ve gastrointestinal tümör tanısı alan şahısların anne, baba, kardeş ve çocuklarının, kanser riski açısından yakından takip edilmesi gerektiğini söylemiş oldu. Akciğer dışı kanserler niçiniyle tedavi maksatlı uygulanan radyoterapinin nadiren de olsa ikincil akciğer kanseri gelişme riskini artırdığını belirten Dr. Hülya Yolaçan, “Günümüzde gelişen teknoloji ve ekipmanlar ile bu risk çok azalttı” dedi.
ERKEKLERDE DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR
Akciğerinde öbür hastalıklardan dolayı izi olan hastalarda, akciğer kanseri gelişme riskinin, sigaradan bağımsız olarak yedi kat arttığına değinen Dr. Hülya Yolaçan, başka risk faktörleri hakkında şu ihtarlarda bulunuyor: “Çeşitli raporlar, obezite ve birtakım diyet faktörlerinin akciğer kanseri ile irtibatlı olduğunu ortaya koyuyor. Ekmek, pirinç kırmızı et, süt eserleri, bitkisel ve hayvansal yağlar başta olmak üzere biroldukça besin akciğer kanseri gelişimi için olası risk faktörleridir. Bu çalışmalarda sebzelerin, meyvelerin ve ayçiçek yağının esirgeyici olabileceği vurgulanıyor. İnsan immün yetmezlik virüsü infeksiyonunun (HIV) sigaradan bağımsız olarak akciğer kanserinin riskini 2,5 kat arttırdığını gösteren çalışmalar var. Human papilloma virüs enfeksiyonu (HPV), Ebstein Barr virüsü ve Tüberküloz geçirme hikayesi de yüksek risk ile ilgili. Ayrıyeten dünya çapında, akciğer kanseri erkeklerde daha fazla görülüyor. Buna rağmen sigara içen bayanların erkeklere nazaran kansere yakalanma riskinin daha fazla olduğu öngörülüyor.”
SIK UYGULANAN TARAMA PROGRAMLARI DA ERKEN TEŞHİS İÇİN DEĞERLİ
Akciğer kanserinin önlenebilir bir hastalık olduğunun altını çizen Dr. Hülya Yolaçan, sigarayı bırakılmasının epey değerli olduğunu vurguluyor. Akciğer grafisi ve bilgisayarlı tomografi üzere tetkiklerin de zarurî olmadıkça çekilmemesi gerektiğini kaydeden Dr. Yolaçan son olarak “Bazı ülkelerde sık uygulanan tarama programları da erken teşhis için değerli. Bu ülkelerde 55-74 yaş içindeki nüfusun, otuz yıldan daha uzun müddettir, günde bir paket ya da daha fazla sigara içmiş olan, içmeye devam eden ya da son 15 yıl ortasında bırakmış olan bölümüne düşük doz bilgisayarlı tomografi çekilmesi öneriliyor” diye konuştu.
KAYNAK: İHA