Türk nakliyecilerden AB’ye ‘hızlı geçiş kapısı’ daveti

Mercedesx

New member
Aysel YÜCEL

Türkiye’nin pandemiyle birlikte artan ihracatı, kurdaki yükselişle daha da hızlandı. Haftasonu Kapıkule Hudut Kapısı’nda yeni geçiş rekorları kırıldı. Lakin yoğunluk niçiniyle bekleyen araç sayısında da rekor artış var. Nakliyeciler, Bulgar ve Türk tarafındaki iyileştirmelerin ötesinde hudut geçişlerini hızlandıracak ve günlerce süren beklemelerin önüne geçecek yeni ve devrimsel anlayışa muhtaçlık olduğunu söylüyor.

Memleketler arası Nakliyeciler Derneği (UND) Lider Yardımcısı Fatih Şener, Kapıkule’ye yapılacak ve ABD-Meksika sonundaki Otay Mesa ve El Paso’nun model alınacağı süratli kapı sistemi ile dünyanın en çok geçiş yapılan gümrüğünün Türkiye hududunda olabileceğini vurguladı. Şener, Bulgaristan hududuna Kapıkule ve Hamzabeyli haricinde üçüncü bir hudut kapısına muhtaçlık olduğunu tabir ederek, AB’nin 300 milyar dolarlık ‘Global Gateway’ projesinin bu kapsamda büyük bir fırsat olduğunu belirtti. Nakliyeciler, AB’nin ticaretine de değerli katkı sağlayacağına inandıkları yeni ve süratli üçüncü hudut kapısı projesini Brüksel’e taşımaya hazırlanıyor.

Geçen pazartesi Türkiye’nin AB’ye çıkış Kapısı olan Kapıkule’de 1.370 TIR geçişi ile yeni bir rekor kırıldı. Birebir gün Hamzabeyli’den de 770 araçlık geçiş oldu. Lakin TIR parkında bekleyen araç sayısı da 3 bini aştı. Şener, “İhracat artmaya devam edecek. Türkiye ihracatla büyümek istiyorsa, hudut geçişlerindeki sorunları acil çözmek zorunda” dedi.

El Paso Kapısı örnek alınmalı

Fatih Şener, Ticaret Bakanlığı’nın Kapıkule Hudut Kapısı’nda son devirde gerçekleştirdiği iyileştirmeler yardımıyla son iki yılda huduttan geçen araç sayısının yaklaşık yüzde 50 arttığını fakat ihracattaki süratli yükseliş niçiniyle kapıların kapasitesinin bir daha yetersiz kaldığını söylemiş oldu. Başka yandan hızlanan ihracatın yanı sıra Bulgaristan hududunda kaçak göçmen denetimlerini artırması da Kapıkule’deki TIR kuyruğunu 11 km’lere kadar çıkaran bir öbür niye. Ticaret Bakan Yardımcısı İstek Tuna Turagay, Bulgar makamlarını ziyaret etmiş, yoğunluğu azaltacak tedbirler konusunda olumlu geri dönüşler almıştı. Lakin Fatih Şener’e nazaran, mevcut kapılardaki iyileştirmeler, artan talebi karşılamak konusunda kâfi değil. Bu niçinle Kapıkule’ye yeni bir hudut kapısı gerekiyor. Şener, toplam ticaretten yüzde 1 hisse bile almayan Gürcistan’a çıkışta bile 3 kapı olduğuna dikkat çekiyor. Kapıkule’ye yapılacak yeni kapının küçük lakin süratli olması gerektiğini öneren Şener, “Bu hususta da ABD-Meksika sonundaki dünyanın en ağır kapılarından olan El Paso’yu örnek veriyor. Şener, bu kapının Kapıkule’den epeyce daha küçük bulunmasına karşın çok daha süratli olduğuna dikkat çekerek, “Meksika-ABD sonundaki El Paso kapısında süratli geçiş odaklı yüksek teknoloji kullanılıyor. Gümrük süreçleri ise tek otoriteli. Bu kapıdan günde 5 bin TIR geçiyor” diye konuştu.

AB’nin de ticaretini artıracak

Fatih Şener, bahsi geçen hudut kapısı için 50 milyon TL bütçenin kâfi olacağını, bunun da AB’nin Küresel Gateway projesinden sağlanabileceğini söylemiş oldu. Şener, “Avrupa aslında Doğu Asya’ya açılmak istiyor. Bu kapsamda tedarik zincirlerinde bilhassa hudut geçişlerini kapsayacak biçimde iyileştirmeler de yapabilir. Türkiye’de AB’nin Ortadoğu ve Asya pazarlarına açılan en kıymetli kapılarından biri. Bu yeni kapı için AB inisiyatif almalı. Bulgaristan’ın kaynakları kâfi olmayabilir. 50 milyon dolarlık yatırımla bu kapı yapılabilir. Avrupa Birliği’ne bu kapının yalnızca Türkiye’nin ihracatına değil AB’nin ticaretine de katkı sağlayacağını güzel anlatmamız lazım. Zira Türkiye’de üretim ve ihracat yapan fazlaca sayıda Avrupa Birliği menşeli şirket var. Başka yandan, buradan yalnızca Türk TIR’ları değil Bulgar, Romen, Sırp plakalı araçlar da geçiyor. Kapıların yetersizliği niçiniyle onlar da günlerce bekliyor” dedi.

Küresel Gateway, İpekyolu’na rakip olacak

Konteyner krizi başta olmak üzere pandemiyle bir arada tedarik zincirinde ortaya çıkan darboğazlar, ülkelerin lojistik stratejilerini bir daha gözden geçirmelerine niye oldu. Çin ve ABD’nin yanı sıra AB de ulaştırma ve altyapı yatırımlarına yönelik milyarlarca dolarlık dayanak paketleri açıklıyor. Son olarak Avrupa Komitesi 1 Aralık’ta dünya çapında dijital, güç ve ulaştırma dallarında akıllı, çevreci ve inançlı temaslar kurulması ve sıhhat, eğitim ve araştırma geliştirme alanlarının güçlendirilmesi gayesiyle Küresel Gateway (Küresel Geçit Kapısı) ismi altında yeni stratejisini ilan etti. Çin’in yeni İpek Yolu projesine rakip olacak proje kapsamda AB, 2021-2027 içinde dijitalleşme, ulaştırma, sıhhat ve araştırma-geliştirme üzere alanlarda 300 milyar Euro’ya kadar yatırım dayanağı sağlayarak partner ülkeleriyle birlikte büyük çaplı altyapı geliştirme yatırımlarını hayata geçirecek.

Gümrük kapılarını tek otorite yönetmeli

Kapıkule’de Türk ve Bulgar tarafının hudut kapılarının farklı tarihlerde yapıldığını hatırlatan Şener, “Bu durum verimsizlik yaratıyor. Bizim tarafta 5 peron varken Bulgar tarafında 2 peron çalışıyor. halbukiki yeni kapıda tek geçiş olursa, tek otoriteden yönetilirse epeyce daha süratli geçiş olur. Yalnızca Türk tarafınca geçme için bile birkaç farklı bakanlığa evrak sunuyorsunuz, denetimden geçiyorsunuz. halbukiki, tek elden idare geçişleri hayli hızlandıracak” dedi. Şener, yeni yapılacak kapının AB’nin en kıymetli gündemlerinden olan Yeşil Mutabakat’a da katkı sağlayacağını belirterek, “Sınır kapılarında oluşan TIR kuyrukları, yavaş ilerleyen trafik etrafa daha fazla karbon emisyonu salımına niye oluyor. Ne kadar az beklenirse o kadar az yakıt tüketimi olur” dedi.
 
Üst