A
admin
Guest
Türkiye’nin birinci bayan gravür sanatkarlarından biri olan ressam Aliye Berger‘in vefatının akabinde 74 yıl geçti.
Usta ressam, fotoğraf sanatkarı Mehmet Şakir Paşa ve Sare İsmet’in kızı olarak 1903’te İstanbul Büyükada’da dünyaya geldi. Berger’in ailesi, geçmişleri acı tatlı olaylar ve serüvenler ile dolu, İstanbul’un “kalbur üstü” ve soylu ailesi olarak tanıyordu.
Amcası Halikarnas Balıkçısı ismiyle tanınan sadrazam Cevad Şakir Paşa, kardeşi ressam Fahrünnisa Zeyd, seramik sanatkarı Füreya Koral, ressam Nejat Melih İhtilal ve Tatlı İhtilal üzere muharrir ve sanatkarların yetiştiği bir ailenin üyesi olan Aliye Berger, okuma yazmaya epey küçük yaşlarda, özel bir eğitimle başladı.
BİRİNCİ EĞİTİMİNİ BÜYÜKADA’DA ALDI
Birinci eğitimini 1909-1912 yılları içinde Büyükada’da alan sanatçı, 1912’de Notre-Dame de Sion’a girdi. Birinci Dünya Savaşı sırasında okul kapanınca Berger, eğitimine 1915’te Madame Braggiotti’nin özel okulunda devam etti. 1920’de de Fransız Büyükelçiliği’nde imtihanlara girerek, diplomasını aldı.
Sanatın her kolunu kendisi için bir “güzellik” olarak tanımlayan usta ressam, birinci yapıtını 17 yaşındayken resmetti. Uzun bir süre özel alarak fotoğraf ve piyano dersleri alan Aliye Berger, 1924 yılında Türkiye’de bulunan Macar keman virtüözü ve pedagog Karl Berger’den müzik eğitimi gördü.
Berger, 1935’den 1939’a kadar Berlin ve Paris’te kardeşi Fahrünnisa Zeyd’in yanında kalarak sanat hareketlerini izledi. Macaristan halk ayaklanması kararında Türkiye sığınan hocası Karl Berger ile 1947’de evlenen ve 6 ay daha sonra eşini kalp krizi kararı kaybeden sanatçı, eşinin vefatından daha sonra sanatına daha fazla bağlanarak, gravür yapmaya başladı.
çabucak sonrasında Avrupa’ya giden usta ressam, heykel derslerinin yanı sıra Londra’da üç yıl mühletle John Buckland Wright’ın atölyesinde gravür tekniği üstüne ağır çalışmalar yaptı.
BİRİNCİ ŞAHSÎ STANDINI 1951’DE AÇTI
Usta sanatçı, 1951’de 140 kesim gravürle Türkiye’ye dönerek, İstanbul Fransız Konsolosluğu’nda birinci şahsi standını açtı. İsmini geniş sanat etraflarına ise birinci defa 1954’de Yapı Kredi Bankası’nın düzenlediği yarışta “Güneşin Doğuşu” isimli yağlıboya tablosuyla birinci seçilerek duyurdu.
Aliye Berger, desen ve yağlı boya fotoğraflar yaptıysa da sıklıkla oyma baskı tekniğinde, siyah-beyazın orta tonlarıyla çalışarak eserler verdi. Dışa vurumcu oyma baskıları ile tanınan Berger, daha sonraki senelerda gravürü yaygınlaştırmak gayesiyle, bu teknikle yılbaşı tebrik kartları yaptı.
Katıldığı Tahran Bienali’nde 1955’te ikincilik mükafatı kazanan sanatçı, İstanbul, Ankara, Londra, Paris, Viyana, Ravalpindi ile İslamabad’da şahsi stantlar açtı. Berger, 1951-1972 yılları içinde yurt içi ve yurt haricinde birfazlaca karma standa de katıldı.
Zımpara kağıdı, kasap kağıdı ve tülbent üzere gereçler kullanan usta sanatçı, günlük hayatın kalıplarını, İstanbul’un çeşitli köşelerini kimi vakit gerçekçi, birtakım bazı da fantastik formda, özgün bir lirizm ve dışavurumculukla yapıtlarına yansıttı.
Gravürlerini “renkli nazarann, yaşamayı en büyük coşku ve aşk olarak kabul eden bir anlayışın eserleridir.” diye tanımlayan Aliye Berger’in yapıtları, İstanbul Fotoğraf ve Heykel Müzesi’nde, Viyana Albertina Müzesi’nde ve özel koleksiyonlarda yer alıyor.
Berger, 1972 yılında son standını İstanbul Taksim Galerisi’nde düzenledi. Tıpkı yıl sergiyi Ankara’ya götüren sanatçı, 1974’te doğup büyüdüğü ve epey sevdiği Büyükada’da ömrünü kaybetti.
“Aşkla yaşadım. Vefatlar bile öldüremedi bendeki aşkı. Coşkuyla, aşkla ve sevgiyle yarattım ne yarattımsa. Yapıtlarıma çocuklarım diyemem. Yaptıklarım yaşadıklarımın ta kendisi oldu…” diyen sanatkarın vefatının akabinde 1975’te İstanbul Devlet Hoş Sanatlar Akademisi salonlarında geniş bir retrospektif standı gerçekleştirildi.
Usta ressam, fotoğraf sanatkarı Mehmet Şakir Paşa ve Sare İsmet’in kızı olarak 1903’te İstanbul Büyükada’da dünyaya geldi. Berger’in ailesi, geçmişleri acı tatlı olaylar ve serüvenler ile dolu, İstanbul’un “kalbur üstü” ve soylu ailesi olarak tanıyordu.
Amcası Halikarnas Balıkçısı ismiyle tanınan sadrazam Cevad Şakir Paşa, kardeşi ressam Fahrünnisa Zeyd, seramik sanatkarı Füreya Koral, ressam Nejat Melih İhtilal ve Tatlı İhtilal üzere muharrir ve sanatkarların yetiştiği bir ailenin üyesi olan Aliye Berger, okuma yazmaya epey küçük yaşlarda, özel bir eğitimle başladı.
BİRİNCİ EĞİTİMİNİ BÜYÜKADA’DA ALDI
Birinci eğitimini 1909-1912 yılları içinde Büyükada’da alan sanatçı, 1912’de Notre-Dame de Sion’a girdi. Birinci Dünya Savaşı sırasında okul kapanınca Berger, eğitimine 1915’te Madame Braggiotti’nin özel okulunda devam etti. 1920’de de Fransız Büyükelçiliği’nde imtihanlara girerek, diplomasını aldı.
Sanatın her kolunu kendisi için bir “güzellik” olarak tanımlayan usta ressam, birinci yapıtını 17 yaşındayken resmetti. Uzun bir süre özel alarak fotoğraf ve piyano dersleri alan Aliye Berger, 1924 yılında Türkiye’de bulunan Macar keman virtüözü ve pedagog Karl Berger’den müzik eğitimi gördü.
Berger, 1935’den 1939’a kadar Berlin ve Paris’te kardeşi Fahrünnisa Zeyd’in yanında kalarak sanat hareketlerini izledi. Macaristan halk ayaklanması kararında Türkiye sığınan hocası Karl Berger ile 1947’de evlenen ve 6 ay daha sonra eşini kalp krizi kararı kaybeden sanatçı, eşinin vefatından daha sonra sanatına daha fazla bağlanarak, gravür yapmaya başladı.
çabucak sonrasında Avrupa’ya giden usta ressam, heykel derslerinin yanı sıra Londra’da üç yıl mühletle John Buckland Wright’ın atölyesinde gravür tekniği üstüne ağır çalışmalar yaptı.
BİRİNCİ ŞAHSÎ STANDINI 1951’DE AÇTI
Usta sanatçı, 1951’de 140 kesim gravürle Türkiye’ye dönerek, İstanbul Fransız Konsolosluğu’nda birinci şahsi standını açtı. İsmini geniş sanat etraflarına ise birinci defa 1954’de Yapı Kredi Bankası’nın düzenlediği yarışta “Güneşin Doğuşu” isimli yağlıboya tablosuyla birinci seçilerek duyurdu.
Aliye Berger, desen ve yağlı boya fotoğraflar yaptıysa da sıklıkla oyma baskı tekniğinde, siyah-beyazın orta tonlarıyla çalışarak eserler verdi. Dışa vurumcu oyma baskıları ile tanınan Berger, daha sonraki senelerda gravürü yaygınlaştırmak gayesiyle, bu teknikle yılbaşı tebrik kartları yaptı.
Katıldığı Tahran Bienali’nde 1955’te ikincilik mükafatı kazanan sanatçı, İstanbul, Ankara, Londra, Paris, Viyana, Ravalpindi ile İslamabad’da şahsi stantlar açtı. Berger, 1951-1972 yılları içinde yurt içi ve yurt haricinde birfazlaca karma standa de katıldı.
Zımpara kağıdı, kasap kağıdı ve tülbent üzere gereçler kullanan usta sanatçı, günlük hayatın kalıplarını, İstanbul’un çeşitli köşelerini kimi vakit gerçekçi, birtakım bazı da fantastik formda, özgün bir lirizm ve dışavurumculukla yapıtlarına yansıttı.
Gravürlerini “renkli nazarann, yaşamayı en büyük coşku ve aşk olarak kabul eden bir anlayışın eserleridir.” diye tanımlayan Aliye Berger’in yapıtları, İstanbul Fotoğraf ve Heykel Müzesi’nde, Viyana Albertina Müzesi’nde ve özel koleksiyonlarda yer alıyor.
Berger, 1972 yılında son standını İstanbul Taksim Galerisi’nde düzenledi. Tıpkı yıl sergiyi Ankara’ya götüren sanatçı, 1974’te doğup büyüdüğü ve epey sevdiği Büyükada’da ömrünü kaybetti.
“Aşkla yaşadım. Vefatlar bile öldüremedi bendeki aşkı. Coşkuyla, aşkla ve sevgiyle yarattım ne yarattımsa. Yapıtlarıma çocuklarım diyemem. Yaptıklarım yaşadıklarımın ta kendisi oldu…” diyen sanatkarın vefatının akabinde 1975’te İstanbul Devlet Hoş Sanatlar Akademisi salonlarında geniş bir retrospektif standı gerçekleştirildi.