Aysel YÜCEL
Türkiye’nin önde gelen lojistik şirketlerinden Netlog’un İdare Konseyi Lideri Şahap Çak, artan ihracat paralelinde lojistik firmalarının cazibeli muhtaçlığının artmasına rağmen, çip krizi niçiniyle satın alacak araç bulamaması konusunda dikkat cazip bir yorum yaparak, “Mevcut TIR filomuz artan ihracatı karşılayacak büyüklükte lakin hudutlarda ve gümrüklerdeki beklemeler niçiniyle yüzde 50 kapasite ile çalışıyoruz” dedi.
İhracatın hızlanmasıyla bir arada denizyolundaki konteyner krizi ve demiryollarında artan kapasite sorunu, milletlerarası yük trafiğini karayoluna kaydırdı. AB’ye yönelik ihracat taşımalarının yüzde 90’dan fazlası karayoluyla yapılıyor. Lojistik firmaları artan taleple filolarını büyütmek istiyor. Lakin satın alacak cazibeli ve kamyon bulamıyor. Tedarik sorunu ve kur artışı hem sıfırda tıpkı vakitte ikinci elde meblağları uçurdu. Bir TIR’ın fiyatı 1 milyon TL’yi geçti. Ocak ayından bu yana ikinci el alımlı ve kamyon fiyatları yaklaşık yüzde 100 artarak 800 bin TL’ye kadar çıktı. Öte yandan, ikinci elde de araç bulunurluk sorunu başladı.
Lojistik kesimindeki 40 yılı aşkın deneyimiyle kesimin duayenlerinden olan Netlog İdare Konseyi Lideri Şahap Çak, Türkiye’nin 64 bin adetle Avrupa’nın en büyük cazip filolarından birine sahip olduğunu hatırlatarak, temel sorunun kapasitenin verimli kullanamaması olduğunu öne sürdü. Ticaret Bakanlığı ve Milletlerarası Nakliyeciler Derneği’nden (UND) alınan bilgiler ışığında kıymetlendirme yapan Çak, Türkiye’de milletlerarası taşıma yapma müsaadesi olan C2 evraklı 2bin 500 civarında firma olduğunu aktardı. Bölümde cazibeli sayısı 64 bin, römork sayısı ise 70 bin civarında. İhracatın tonajda yüzde 40’ı bedelde ise yüzde 70’i karayoluyla yapılıyor. Avrupa sınırlarında çalışan cazip sayısı ise 25 bin adet. Şahap Çak, pratik bir hesapla Türkiye’nin AB rotasında yıllık 600 bin TIR’lık taşıma kapasitesi olduğunu lakin sonlarda ve gümrüklerde yaşanan beklemeler niçiniyle bu kapasitenin yüzde 50 daha az verimlilikle kullanıldığını söylemiş oldu.
“Almanya 3 gün, fakat biz 6 günde güç varıyoruz”
Şahap Çak, Türkiye’nin en değerli ihracat kapılarından biri olan Kapıkule Hudut Kapısı’nda yaşanan beklemelere değinerek, şunları lisana getirdi: “Kapıkule’den bir TIR’ın çıkışı ortalama iki günü buluyor. Kapıkule’de bakanlığımızın öncülüğünde çeşitli çalışmalar yapıldı. Peron sayısı artırıldı. Lakin hala belli prosesler birebir biçimde işimizi yavaşlatmaya devam ediyor. örneğin cuma günü en ağır olduğumuz günde kimi memurlar olmuyor. Çok erken mesaiyi sonlandırıyorlar. Birtakım süreçler fazlaca yavaş. Sürücülerimiz fazlaca güç vakit içinder geçiriyor. Başka yandan Kapıkule’yi geçiyorsunuz bu defa Bulgar kapılarında düşünce başlıyor. Bulgaristan Türkiye’nin ihracatını şuurlu olarak yavaşlatmaya çalışıyor üzere. bir daha Romanya ve Sırbistan’da emsal problemler var. İlgili bakanlıklar bu ülkelerin yetkilileri ile vakit zaman görüşse de çabucak hemen bu problemler çözülmüş değil. Tüm bu beklemeler niçiniyle 3 günde varabileceğimiz Almanya’ya 6 günde güç varıyoruz. Maalesef biz taşıyamadığımı yabancı araçlar taşıyor. Navlun gelirimizi yabancı ülkelere kaptırıyoruz.”
İthalat yükünü boşaltmamız 1 hafta!
İthalatta da misal durumlar yaşandığına dikkat çeken Çak, “Türkiye’ye ithalat yükü ile geliyorsunuz. Yükü boşalttıktan daha sonra ihracat yükünü dolduracaksınız. Fakat diyelim ki araçta Çatalca, Haydarpaşa ve Gebze üzere üç farklı gümrük için mal var. Her gümrükte en az kaybettiğimiz mühlet iki gün. Bürokratik süreci bir günde tamamlamak neredeyse imkansız. ötürüsıyla üç farklı gümrükten mal var ise boşaltmamız bir hafta.Filo tam çalışabilse Türk nakliyecisinin kapasite sorunu olmaz.”
“Fabrika yatırımlarını komşuya kaptırıyoruz”
Tüm bu beklemeler niçiniyle bir TIR’ın ayda lakin Avrupa’ya tek sefer yapabildiğine dikkat çeken Çak, “Lojistikte yaşanan beklemeler niçiniyle kimi kıymetli fabrika yatırımlarını da komşu ülkelere kaptırıyoruz. senelerca İzmir’den Volvo’nun İsveç’teki Götteborg fabrikasına kamyon jantı taşıdık. 7 günde taşıma yapabiliyorduk. Bu süreyi 5 güne indirmemizi istediler. Başaramadığımız için Volvo’nun tedarikçisi Delphi yatırımını Sırbistan’a kaydırdı. Bu olay 2017 yılında olmuştu. Artık de lojistik mahzurlar niçiniyle biroldukca yatırımın Sırbistan, Romanya ve Bulgaristan üzere ülkelere kaydığını görüyoruz. Bu Türkiye iktisadı için büyük kayıp” dedi.
“Navlunu artıyor lakin bizim kaybımız da büyük”
Son periyotta karayolu navlunlarında yaşanan artışa değinen Şahap Çak, şunları söylemiş oldu: “Lojistik kesiminde maliyetler kıymetli oranda arttı. Hem Avrupa’da birebir vakitte Türkiye’de birfazlaca maliyet kaleminde artış var. Öte yandan ihracat navlunun yüksek olmasının bir sebebi de ithalat yükünün azalmış olması. Biz navlunu her vakit gidiş-dönüş olarak hesaplıyoruz. İthalat yükü az ise navlun farkını ihracat tarafına yansıtıyoruz. Geçmişte de ithalat yükü epeyce olduğunda aykırısını yaptık. Tüm bu maliyetleri düşündüğünüzde ihracatçının ‘benim navlunum yükseldi’ demesi haklı lakin onun demesinin yanında bizim kaybımız da büyük. Bu maliyetleri karşılamaya çalışıyoruz.”
40 milyon dolarlık yatırım yolda
Netlog, besin, dokumacılık, perakende, ilaç, otomotiv üzere dev dallara entegre lojistik tahlilleri sunuyor. Netlog bugün 29 farklı milletten 12 binin üzerinde çalışanı, 3 kıta 9 ülkede yönettiği toplam 1.2 milyon m2 kapalı depo alanı, toplam 91 deposu ve 4 bin üzerinde özmal taşıma aracıyla hizmet sunuyor. Şirket, yatırımlarına sürat kesmeden devam ediyor. Şahap Çak, Ankara ve Antalya’da 22 milyon dolarlık lojistik merkezi yatırımı yaptıklarını, 2022’de de Bursa’ya 12 milyon dolarlık lojistik merkezi yatırımının yolda olduğunu söylemiş oldu.
Türkiye’nin önde gelen lojistik şirketlerinden Netlog’un İdare Konseyi Lideri Şahap Çak, artan ihracat paralelinde lojistik firmalarının cazibeli muhtaçlığının artmasına rağmen, çip krizi niçiniyle satın alacak araç bulamaması konusunda dikkat cazip bir yorum yaparak, “Mevcut TIR filomuz artan ihracatı karşılayacak büyüklükte lakin hudutlarda ve gümrüklerdeki beklemeler niçiniyle yüzde 50 kapasite ile çalışıyoruz” dedi.
İhracatın hızlanmasıyla bir arada denizyolundaki konteyner krizi ve demiryollarında artan kapasite sorunu, milletlerarası yük trafiğini karayoluna kaydırdı. AB’ye yönelik ihracat taşımalarının yüzde 90’dan fazlası karayoluyla yapılıyor. Lojistik firmaları artan taleple filolarını büyütmek istiyor. Lakin satın alacak cazibeli ve kamyon bulamıyor. Tedarik sorunu ve kur artışı hem sıfırda tıpkı vakitte ikinci elde meblağları uçurdu. Bir TIR’ın fiyatı 1 milyon TL’yi geçti. Ocak ayından bu yana ikinci el alımlı ve kamyon fiyatları yaklaşık yüzde 100 artarak 800 bin TL’ye kadar çıktı. Öte yandan, ikinci elde de araç bulunurluk sorunu başladı.
Lojistik kesimindeki 40 yılı aşkın deneyimiyle kesimin duayenlerinden olan Netlog İdare Konseyi Lideri Şahap Çak, Türkiye’nin 64 bin adetle Avrupa’nın en büyük cazip filolarından birine sahip olduğunu hatırlatarak, temel sorunun kapasitenin verimli kullanamaması olduğunu öne sürdü. Ticaret Bakanlığı ve Milletlerarası Nakliyeciler Derneği’nden (UND) alınan bilgiler ışığında kıymetlendirme yapan Çak, Türkiye’de milletlerarası taşıma yapma müsaadesi olan C2 evraklı 2bin 500 civarında firma olduğunu aktardı. Bölümde cazibeli sayısı 64 bin, römork sayısı ise 70 bin civarında. İhracatın tonajda yüzde 40’ı bedelde ise yüzde 70’i karayoluyla yapılıyor. Avrupa sınırlarında çalışan cazip sayısı ise 25 bin adet. Şahap Çak, pratik bir hesapla Türkiye’nin AB rotasında yıllık 600 bin TIR’lık taşıma kapasitesi olduğunu lakin sonlarda ve gümrüklerde yaşanan beklemeler niçiniyle bu kapasitenin yüzde 50 daha az verimlilikle kullanıldığını söylemiş oldu.
“Almanya 3 gün, fakat biz 6 günde güç varıyoruz”
Şahap Çak, Türkiye’nin en değerli ihracat kapılarından biri olan Kapıkule Hudut Kapısı’nda yaşanan beklemelere değinerek, şunları lisana getirdi: “Kapıkule’den bir TIR’ın çıkışı ortalama iki günü buluyor. Kapıkule’de bakanlığımızın öncülüğünde çeşitli çalışmalar yapıldı. Peron sayısı artırıldı. Lakin hala belli prosesler birebir biçimde işimizi yavaşlatmaya devam ediyor. örneğin cuma günü en ağır olduğumuz günde kimi memurlar olmuyor. Çok erken mesaiyi sonlandırıyorlar. Birtakım süreçler fazlaca yavaş. Sürücülerimiz fazlaca güç vakit içinder geçiriyor. Başka yandan Kapıkule’yi geçiyorsunuz bu defa Bulgar kapılarında düşünce başlıyor. Bulgaristan Türkiye’nin ihracatını şuurlu olarak yavaşlatmaya çalışıyor üzere. bir daha Romanya ve Sırbistan’da emsal problemler var. İlgili bakanlıklar bu ülkelerin yetkilileri ile vakit zaman görüşse de çabucak hemen bu problemler çözülmüş değil. Tüm bu beklemeler niçiniyle 3 günde varabileceğimiz Almanya’ya 6 günde güç varıyoruz. Maalesef biz taşıyamadığımı yabancı araçlar taşıyor. Navlun gelirimizi yabancı ülkelere kaptırıyoruz.”
İthalat yükünü boşaltmamız 1 hafta!
İthalatta da misal durumlar yaşandığına dikkat çeken Çak, “Türkiye’ye ithalat yükü ile geliyorsunuz. Yükü boşalttıktan daha sonra ihracat yükünü dolduracaksınız. Fakat diyelim ki araçta Çatalca, Haydarpaşa ve Gebze üzere üç farklı gümrük için mal var. Her gümrükte en az kaybettiğimiz mühlet iki gün. Bürokratik süreci bir günde tamamlamak neredeyse imkansız. ötürüsıyla üç farklı gümrükten mal var ise boşaltmamız bir hafta.Filo tam çalışabilse Türk nakliyecisinin kapasite sorunu olmaz.”
“Fabrika yatırımlarını komşuya kaptırıyoruz”
Tüm bu beklemeler niçiniyle bir TIR’ın ayda lakin Avrupa’ya tek sefer yapabildiğine dikkat çeken Çak, “Lojistikte yaşanan beklemeler niçiniyle kimi kıymetli fabrika yatırımlarını da komşu ülkelere kaptırıyoruz. senelerca İzmir’den Volvo’nun İsveç’teki Götteborg fabrikasına kamyon jantı taşıdık. 7 günde taşıma yapabiliyorduk. Bu süreyi 5 güne indirmemizi istediler. Başaramadığımız için Volvo’nun tedarikçisi Delphi yatırımını Sırbistan’a kaydırdı. Bu olay 2017 yılında olmuştu. Artık de lojistik mahzurlar niçiniyle biroldukca yatırımın Sırbistan, Romanya ve Bulgaristan üzere ülkelere kaydığını görüyoruz. Bu Türkiye iktisadı için büyük kayıp” dedi.
“Navlunu artıyor lakin bizim kaybımız da büyük”
Son periyotta karayolu navlunlarında yaşanan artışa değinen Şahap Çak, şunları söylemiş oldu: “Lojistik kesiminde maliyetler kıymetli oranda arttı. Hem Avrupa’da birebir vakitte Türkiye’de birfazlaca maliyet kaleminde artış var. Öte yandan ihracat navlunun yüksek olmasının bir sebebi de ithalat yükünün azalmış olması. Biz navlunu her vakit gidiş-dönüş olarak hesaplıyoruz. İthalat yükü az ise navlun farkını ihracat tarafına yansıtıyoruz. Geçmişte de ithalat yükü epeyce olduğunda aykırısını yaptık. Tüm bu maliyetleri düşündüğünüzde ihracatçının ‘benim navlunum yükseldi’ demesi haklı lakin onun demesinin yanında bizim kaybımız da büyük. Bu maliyetleri karşılamaya çalışıyoruz.”
40 milyon dolarlık yatırım yolda
Netlog, besin, dokumacılık, perakende, ilaç, otomotiv üzere dev dallara entegre lojistik tahlilleri sunuyor. Netlog bugün 29 farklı milletten 12 binin üzerinde çalışanı, 3 kıta 9 ülkede yönettiği toplam 1.2 milyon m2 kapalı depo alanı, toplam 91 deposu ve 4 bin üzerinde özmal taşıma aracıyla hizmet sunuyor. Şirket, yatırımlarına sürat kesmeden devam ediyor. Şahap Çak, Ankara ve Antalya’da 22 milyon dolarlık lojistik merkezi yatırımı yaptıklarını, 2022’de de Bursa’ya 12 milyon dolarlık lojistik merkezi yatırımının yolda olduğunu söylemiş oldu.