Karaciğer yağlanmasının tıpta ‘hepatik steatoz’ olarak da isimlendirilen karaciğerde yağ birikmesi durumu olduğuna dikkat çeken Medical Park Bahçelievler Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Karaciğerde az ölçüde yağ birikmesi sorun oluşturmaz fakat karaciğerdeki yağ ölçüsünün gereğinden çok olması önemli bir sıhhat sorunudur. Karaciğerin vazifesi yiyecek ve içeceklerle alınan ve kana karışan ziyanlı hususları temizlemektir. Karaciğerde fazla ölçüde yağ birikmesi karaciğer hasarına niye olan inflamasyona yol açacaktır. Bu da vakit içinde karaciğer yetmezliği ile sonuçlanabilir” diye konuştu.
YAĞLANMA ÖNLENMEZSE SİROZA DÖNEBİLİR
Karaciğer yağlanmasının dört evresi olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, şu sözleri kullandı: “sıradan karaciğer yağlanması, steatohepatit (aşırı yağ birikimi), fibrozis (skarlaşma) ve siroz. Karaciğer yağlanması, belirtileri birden fazla vakit sessiz seyreden bir hastalıktır ama hastalarda; yorgunluk, karnın sağ üst tarafında ve sağ yanında ağrı üzere şikâyetler görülebilir. Kimi bireylerde karaciğerde oluşan fibroz ölçüsü artar ve karaciğer sirozuna sebep olur. Siroz; iştah kaybı, kilo kaybı, güçsüzlük, yorgunluk, burun kanamaları, kaşıntı, ciltte sararma, karında şişme, ayaklarda şişme, erkeklerde göğüs büyümesi ve şuur bulanıklığı üzere semptomlarla kendini gösterir.”
SIHHATSİZ BESLENME VE ALKOLDEN UZAK DURULMALI
Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının en kıymetli sebeplerinin başında obezite, diyabet, insülin direnci ve çok yağlı beslenme geldiğinin altını çizen Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Hızlı kilo vermek, gebelik, polikistik over sendromu ve hipotiroidi de karaciğer yağlanmasına sebep olan başka etkenlerdendir. Alkol tüketenlerde, çok karbonhidratlı ve yağlı beslenenlerde, hareketsiz bireylerde, insülin direnci olanlarda ve kan yağları yüksek olanlarda karaciğer yağlanması daha sık görülür” dedi.
GÖRÜLME YAŞI DÜŞTÜ
Fast-food biçimi beslenme alışkanlığı, çocukların hareketli oyunlar yerine bilgisayar oyunlarını tercih etmesi, rafine besinlerin fazla tüketilmesi, obezitenin daha erken yaşlarda ortaya çıkması ve alkol tüketme yaşının düşmesi ve son olarak pandemideki hareketsizlik sebebiyle karaciğer yağlanmasının hayli daha erken yaşlarda görüldüğünü belirten Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Pandemi ile hareket azaldı, yeme içme arttı. Ayrıyeten paketli ve rafine besinlerin tüketimi de arttı. Buna bağlı olarak toplumun ortalama kilosunda artış oldu ve bütün bunlar karaciğer yağlanmasının artışına niye oldu” sözlerini kullandı.
KARACİĞER YAĞLANMASI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, karaciğer yağlanmasının nasıl teşhis edildiği hakkında ise şu ayrıntıları paylaştı: “Muayene sırasında büyümüş karaciğer hekimin eline gelebilir. Karaciğer enzimlerindeki artış karaciğerdeki inflamasyonun bir belirtisidir. Ultrasonla yağlanmanın derecesi tespit edilebilir lakin doktor gerekli gördüğünde karaciğer biyopsisi de isteyebilir. Biyopsi, yağlanmanın şiddetini tespit etmeye yarayan en düzgün yoldur.”
KAHVE İÇMEK VE GÜNDE YARIM SAAT YÜRÜYÜŞ YARARLI
Karaciğer yağlanması hastalarına birtakım tavsiyelerde bulunan Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “En kıymetlisi alkolden uzak durulması gerekiyor. Rafine besinler yerine taze ve doğal besinler tercih edilmelidir. Şekerli besinler, unlu mamuller ve kırmızı et kısıtlanmalı, başta enginar olmak üzere zerzevattan güçlü beslenmeye itina gösterilmelidir. Hayvansal yağlar yerine zeytinyağı tüketilmelidir. Et olarak balık ve tavuk tercih edilmeli, kırmızı et yenecekse yağsız dana eti az ölçüde tüketilmelidir. Kahvenin karaciğer yağlanması olanlara yararı olduğu bilinmektedir. Hareketi artırmak ve günlük en az yarım saat yürümek gerekir.”
ŞİMDİ ONAYLANMIŞ BİR İLAÇ YOK
Karaciğer yağlanmasını tedavi etmek için çabucak hemen onaylanmış bir ilaç olmadığına da dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Alkol alımı kısıtlanıp, uzman denetiminde kilo verilerek yahut gerçek beslenme ile yağlanmayı durdurmak ve hatta geri döndürmek mümkündür. Diyette zerzevat ve meyveleri artırmak, tam tahıllı besinler tüketmek, tatlıları azaltmak, pirinç beyaz ekmek ve öbür rafine tahılları diyetten çıkarmak, günlük en az yarım saat antrenman yapmak karaciğer yağlanmasına karşı yapılması gerekenlerdir” diyerek kelamlarını noktaladı.
KAYNAK: DHA
YAĞLANMA ÖNLENMEZSE SİROZA DÖNEBİLİR
Karaciğer yağlanmasının dört evresi olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, şu sözleri kullandı: “sıradan karaciğer yağlanması, steatohepatit (aşırı yağ birikimi), fibrozis (skarlaşma) ve siroz. Karaciğer yağlanması, belirtileri birden fazla vakit sessiz seyreden bir hastalıktır ama hastalarda; yorgunluk, karnın sağ üst tarafında ve sağ yanında ağrı üzere şikâyetler görülebilir. Kimi bireylerde karaciğerde oluşan fibroz ölçüsü artar ve karaciğer sirozuna sebep olur. Siroz; iştah kaybı, kilo kaybı, güçsüzlük, yorgunluk, burun kanamaları, kaşıntı, ciltte sararma, karında şişme, ayaklarda şişme, erkeklerde göğüs büyümesi ve şuur bulanıklığı üzere semptomlarla kendini gösterir.”
SIHHATSİZ BESLENME VE ALKOLDEN UZAK DURULMALI
Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının en kıymetli sebeplerinin başında obezite, diyabet, insülin direnci ve çok yağlı beslenme geldiğinin altını çizen Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Hızlı kilo vermek, gebelik, polikistik over sendromu ve hipotiroidi de karaciğer yağlanmasına sebep olan başka etkenlerdendir. Alkol tüketenlerde, çok karbonhidratlı ve yağlı beslenenlerde, hareketsiz bireylerde, insülin direnci olanlarda ve kan yağları yüksek olanlarda karaciğer yağlanması daha sık görülür” dedi.
GÖRÜLME YAŞI DÜŞTÜ
Fast-food biçimi beslenme alışkanlığı, çocukların hareketli oyunlar yerine bilgisayar oyunlarını tercih etmesi, rafine besinlerin fazla tüketilmesi, obezitenin daha erken yaşlarda ortaya çıkması ve alkol tüketme yaşının düşmesi ve son olarak pandemideki hareketsizlik sebebiyle karaciğer yağlanmasının hayli daha erken yaşlarda görüldüğünü belirten Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Pandemi ile hareket azaldı, yeme içme arttı. Ayrıyeten paketli ve rafine besinlerin tüketimi de arttı. Buna bağlı olarak toplumun ortalama kilosunda artış oldu ve bütün bunlar karaciğer yağlanmasının artışına niye oldu” sözlerini kullandı.
KARACİĞER YAĞLANMASI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, karaciğer yağlanmasının nasıl teşhis edildiği hakkında ise şu ayrıntıları paylaştı: “Muayene sırasında büyümüş karaciğer hekimin eline gelebilir. Karaciğer enzimlerindeki artış karaciğerdeki inflamasyonun bir belirtisidir. Ultrasonla yağlanmanın derecesi tespit edilebilir lakin doktor gerekli gördüğünde karaciğer biyopsisi de isteyebilir. Biyopsi, yağlanmanın şiddetini tespit etmeye yarayan en düzgün yoldur.”
KAHVE İÇMEK VE GÜNDE YARIM SAAT YÜRÜYÜŞ YARARLI
Karaciğer yağlanması hastalarına birtakım tavsiyelerde bulunan Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “En kıymetlisi alkolden uzak durulması gerekiyor. Rafine besinler yerine taze ve doğal besinler tercih edilmelidir. Şekerli besinler, unlu mamuller ve kırmızı et kısıtlanmalı, başta enginar olmak üzere zerzevattan güçlü beslenmeye itina gösterilmelidir. Hayvansal yağlar yerine zeytinyağı tüketilmelidir. Et olarak balık ve tavuk tercih edilmeli, kırmızı et yenecekse yağsız dana eti az ölçüde tüketilmelidir. Kahvenin karaciğer yağlanması olanlara yararı olduğu bilinmektedir. Hareketi artırmak ve günlük en az yarım saat yürümek gerekir.”
ŞİMDİ ONAYLANMIŞ BİR İLAÇ YOK
Karaciğer yağlanmasını tedavi etmek için çabucak hemen onaylanmış bir ilaç olmadığına da dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Alkol alımı kısıtlanıp, uzman denetiminde kilo verilerek yahut gerçek beslenme ile yağlanmayı durdurmak ve hatta geri döndürmek mümkündür. Diyette zerzevat ve meyveleri artırmak, tam tahıllı besinler tüketmek, tatlıları azaltmak, pirinç beyaz ekmek ve öbür rafine tahılları diyetten çıkarmak, günlük en az yarım saat antrenman yapmak karaciğer yağlanmasına karşı yapılması gerekenlerdir” diyerek kelamlarını noktaladı.
KAYNAK: DHA