Mezopotamya Sinema Kolektifi tarafınca bu yıl ikincisi düzenlenen İstanbul Kürt Sinema Şenliği, korona virüsü pandemisi niçiniyle iki yıl ortadan daha sonra bugün saat 19.00’da Şişli Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde başlayacak. Şenlik, 1933 üretimi “Kurdên Êzidî” (Êzidî Kürtler) sinemasının gösterimiyle izleyicilere merhaba diyecek ve Koma Aryen konseriyle devam edecek.
29 Mart’a kadar sürecek 2. İstanbul Kürt Sinema Şenliği’nde uzun metraj, belgesel ve kısa sinema kategorilerinde 28 sinema seyirciyle buluşacak.
‘İNSANLARIN KENDİ KISSALARINI AKTARMASININ EN GÜÇLÜ YOLU SİNEMADIR’
İstanbul Kürt Sinema Şenliği Komitesi’nde yer alan Veysi Altay, görselin hayli kıymetli olduğu bir periyotta olduklarını belirterek şunları söylemiş oldu: “her insanın elinde bir televizyonun olduğu, sinema platformlarının hayli ağırlaştığı bir devirdeyiz. Bu niçinle sinema fazlaca değerli. İnsanların kendi kaygılarını, öykülerini anlatması ve aktarmasının en kuvvetli yolu sinemadır.
Kürtler, yaşadıkları coğrafyada kendi lisanlarını, kültürlerini, sanatlarını yaşama konusunda hayli zorlanıyorlar. Hem sansürle karşı karşıya kalıyorlar birebir vakitte öyküleri kendi sömürgeleri tarafınca tam aykırısı halde işleniyor. Bu niçinle Kürtlerin kendi sinemasını yapması, kendi lisanını konuşması fazlaca kıymetli.”
Veysi Altay
Kürt sinemasının biroldukça mahzurla karşılaştığını anlatan Altay, kelamlarına şöyleki devam etti: “Filmler çekilse dahi kendisine alan bulamıyor. Zira 4 kesim Kürdistan’ın sineması bir biçimde ‘ait’ olduğu devletlere bağlı. Bugün burada bir sinema çekildiğinde maalesef milletlerarası alanda Türkiye sineması olarak geçiyor. halbuki hiç alakası yok.”
Altay, Kürt sinemasının kendisine Türkiye’de yer bulamadığını vurgulayarak, “Bunun iki istikametli yanı var. Birincisi, kendi çektiği sinemaları Türkiye’deki şenliklere göndermeme unsuru olan beşerler. esasen bunlar hiç bir biçimde kendine alan bulamıyor. İkincisi, var iseyalım ki direktör sinemasını çekti ve Türkiye’deki şenliklere göndermeye karar verdi. Sinemanın lisanının Kürtçe, coğrafyasının Kürdistan olması niçiniyle -hiç politik olmasa bile- bâtın ya da açık bir biçimde sinemalar ırkçılık ve sansürle karşılaşabiliyor. Bunları bir bütün olarak değerlendirdiğimizde Kürt sinema şenliklerinin bu boyutuyla Kürt sinemasına bir nefes borusu olma fonksiyonu var. Geçmişte biroldukca şenlik yapıyorduk. Türkiye’deki siyasi atmosferin değişmesi, belediyelere kayyım atanması, salonların ve kültür merkezlerin elimizden alınması niçiniyle birfazlaca alanda bir daralma yaşadık” sözlerini kullandı.
‘KÜRT KÜLTÜRÜNÜN TAM AKSİSİ SİNEMALAR ÇEKİLDİ’
Kürtlerle ilgili biroldukca sinema çekildiğini söyleyen Altay, tenkitlerini şu biçimde sıraladı:
“Kürtlerin, Kürt kıssalarının ve Kürt külçeşidinin tam zıddı sinemalar çekildi. Bu sinemalar, Kürtlerin karşısında yer alan, Kürtleri yok etmeye çalışan insanların kıssalarına bir biçimde dönüştürülmeye çalışılmış sinemacılar tarafınca çekildi. Hem Kürtlerle ilgili diziler birebir vakitte Kürtlerle ilgili sinemalarda gördük. Kürt sineması bu inhisarı, Kürtlere karşı bakışı kırmak için çabalıyor. Zira zihniyet olarak Türkleşmiş Kürtler de var. Yılardır Türkiye sinemasında Kürtleri küçümseyen, sinemada hırsızlık yapanların Kürt gösterilmesi, tacizci ve tecavüzcülerin Kürt olması, garibanların Kürt olması, bütün ‘kötü’ karakterlerin ‘doğu’ diye nitelendirdikleri Kürdistan’a ilişkin olmaları fazlaca fazla yaşandı. Bu bilinçsiz bir biçimde de yapılmadı. Yalnızca devlet eliyle de yapılmadı. Devletin resmi ve ırkçı siyasetini kendisine rol model alan Türkiye sinemacıları tarafınca yapıldı ve hala yapılıyor. Baktığımızda inanılmaz müthiş şeyler var. Bugün de hala var. Kürtler artık kendi öykülerini yapmaya başladılar. Fakat bu Türkiye sineması dediğimiz çarkın içerisinde, bu çarkın önemli bir kesimi olmuş Kürt sinemacı da var. Buna karşı kendi kıssalarını kendisi yazan, propaganda ve ırkçılıktan uzak, farklı halkları, lisanları ve kültürleri istismar etmeden, ötekileştirmeden, hakaret etmeden, sinemada devrimci bir tavır sağlamaya çalışan hayli sayıda Kürt sinemacı da ortaya çıktı” sözlerini kullandı.
‘KÜRT SİNEMASI SÜRATLE İLERLEYEN BİR NOKTADA’
“Kürtler sinema yapmaya başladığı günden bugüne epey değişim ve dönüşüm sağladı” diyen Altay, “İzleyici de bunu etkiliyor. İzleyici de sinemaların mantığını, lisanını, tekniğini, kıssasını, üslubunu ve usulünü politik duruşuyla diğer bir tarafa gdolayıyor. Bu Kürt sinemacısını da geliştiren ve dönüştüren bir durum. Bu bununla birlikte kendi kıssalarını, coğrafyasını, kendi lisanı ve usulüyle daha hakikat anlatmasına vesile oluyor. Kürt sineması süratle ilerleyen bir noktada. Çok önemli eksiklikleri, yetmezlikleri olan lakin süratle ilerleyen, gelişen ve süratle bir kimliğe ulaşan bir noktaya geldi. Natürel bu eksikliklerin biroldukca öne sürülen sebebi var. Devletsiz bir halktan bahsediyoruz. Kendine alan bulamayan bir sinemadan kelam ediyoruz. Her vakit ceza, mahkeme, sansür yahut sinemada kendini gösterememekle karşı karşıya kalan bir sinema var. Sinema ve şenlikler, izleyicilerin ilgisiyle, dayanağıyla, gücüyle, yorumu ve katkısıyla büyüyen şeylerdir. Kürt sinemasının gidişatı açısından seyircinin epeyce büyük bir hissesi var. Herkesi ikincisini düzenlediğimiz İstanbul Kürt Sinema Festivali’ne epeyce ağır ilgi göstermelerini, fikirleriyle katkı sunmalarını, var ise eksikliklerimiz bunu bizimle tartışmaları, ileriki şenliklerde bizim gelişimimizi sağlamalarına fazlaca gereksinim var. kuvvetli dayanak vermesini beklerim” diye konuştu.
‘KÜRT SİNEMASI ÖZELEŞTİRİ VERMELİ’
Altay, 2. İstanbul Kürt Sinema Festivali’nin Êzidî Kürtleriyle ilgili bir sinemayla başlamasının sebebini, “Kürt olmalarına karşın inançları itibariyle Müslüman olmamalarından kaynaklı epey önemli oranda soykırıma uğramış bir inanç. Êzidîleri sinemada nazaranbildiğimiz fazlaca görselimiz de yok” kelamlarıyla anlattı.
Altay, son olarak “Kürt sinemasının bu hususta bir özeleştiri vermesi gerekiyor. Bizim bu sineması seçmemizdeki en büyük temeli, 1933’te Rusya’da Ezidilerle ilgili çekilmiş birinci sinema olması. Bunun fazlaca özel olacağını düşünerek bu sineması seçtik. Umarım seyirciler de bu sineması epey beğenir. Kürt sinemacılar da Êzidî kıssalarına daha ağır bir ilgi gösterirler. Orada yaşayan ihlalleri, direnişleri bir biçimde sinema lisanıyla gösterirler diye temenni ediyoruz” dedi.
29 Mart’a kadar sürecek 2. İstanbul Kürt Sinema Şenliği’nde uzun metraj, belgesel ve kısa sinema kategorilerinde 28 sinema seyirciyle buluşacak.
‘İNSANLARIN KENDİ KISSALARINI AKTARMASININ EN GÜÇLÜ YOLU SİNEMADIR’
İstanbul Kürt Sinema Şenliği Komitesi’nde yer alan Veysi Altay, görselin hayli kıymetli olduğu bir periyotta olduklarını belirterek şunları söylemiş oldu: “her insanın elinde bir televizyonun olduğu, sinema platformlarının hayli ağırlaştığı bir devirdeyiz. Bu niçinle sinema fazlaca değerli. İnsanların kendi kaygılarını, öykülerini anlatması ve aktarmasının en kuvvetli yolu sinemadır.
Kürtler, yaşadıkları coğrafyada kendi lisanlarını, kültürlerini, sanatlarını yaşama konusunda hayli zorlanıyorlar. Hem sansürle karşı karşıya kalıyorlar birebir vakitte öyküleri kendi sömürgeleri tarafınca tam aykırısı halde işleniyor. Bu niçinle Kürtlerin kendi sinemasını yapması, kendi lisanını konuşması fazlaca kıymetli.”
Veysi Altay
Kürt sinemasının biroldukça mahzurla karşılaştığını anlatan Altay, kelamlarına şöyleki devam etti: “Filmler çekilse dahi kendisine alan bulamıyor. Zira 4 kesim Kürdistan’ın sineması bir biçimde ‘ait’ olduğu devletlere bağlı. Bugün burada bir sinema çekildiğinde maalesef milletlerarası alanda Türkiye sineması olarak geçiyor. halbuki hiç alakası yok.”
Altay, Kürt sinemasının kendisine Türkiye’de yer bulamadığını vurgulayarak, “Bunun iki istikametli yanı var. Birincisi, kendi çektiği sinemaları Türkiye’deki şenliklere göndermeme unsuru olan beşerler. esasen bunlar hiç bir biçimde kendine alan bulamıyor. İkincisi, var iseyalım ki direktör sinemasını çekti ve Türkiye’deki şenliklere göndermeye karar verdi. Sinemanın lisanının Kürtçe, coğrafyasının Kürdistan olması niçiniyle -hiç politik olmasa bile- bâtın ya da açık bir biçimde sinemalar ırkçılık ve sansürle karşılaşabiliyor. Bunları bir bütün olarak değerlendirdiğimizde Kürt sinema şenliklerinin bu boyutuyla Kürt sinemasına bir nefes borusu olma fonksiyonu var. Geçmişte biroldukca şenlik yapıyorduk. Türkiye’deki siyasi atmosferin değişmesi, belediyelere kayyım atanması, salonların ve kültür merkezlerin elimizden alınması niçiniyle birfazlaca alanda bir daralma yaşadık” sözlerini kullandı.
‘KÜRT KÜLTÜRÜNÜN TAM AKSİSİ SİNEMALAR ÇEKİLDİ’
Kürtlerle ilgili biroldukca sinema çekildiğini söyleyen Altay, tenkitlerini şu biçimde sıraladı:
“Kürtlerin, Kürt kıssalarının ve Kürt külçeşidinin tam zıddı sinemalar çekildi. Bu sinemalar, Kürtlerin karşısında yer alan, Kürtleri yok etmeye çalışan insanların kıssalarına bir biçimde dönüştürülmeye çalışılmış sinemacılar tarafınca çekildi. Hem Kürtlerle ilgili diziler birebir vakitte Kürtlerle ilgili sinemalarda gördük. Kürt sineması bu inhisarı, Kürtlere karşı bakışı kırmak için çabalıyor. Zira zihniyet olarak Türkleşmiş Kürtler de var. Yılardır Türkiye sinemasında Kürtleri küçümseyen, sinemada hırsızlık yapanların Kürt gösterilmesi, tacizci ve tecavüzcülerin Kürt olması, garibanların Kürt olması, bütün ‘kötü’ karakterlerin ‘doğu’ diye nitelendirdikleri Kürdistan’a ilişkin olmaları fazlaca fazla yaşandı. Bu bilinçsiz bir biçimde de yapılmadı. Yalnızca devlet eliyle de yapılmadı. Devletin resmi ve ırkçı siyasetini kendisine rol model alan Türkiye sinemacıları tarafınca yapıldı ve hala yapılıyor. Baktığımızda inanılmaz müthiş şeyler var. Bugün de hala var. Kürtler artık kendi öykülerini yapmaya başladılar. Fakat bu Türkiye sineması dediğimiz çarkın içerisinde, bu çarkın önemli bir kesimi olmuş Kürt sinemacı da var. Buna karşı kendi kıssalarını kendisi yazan, propaganda ve ırkçılıktan uzak, farklı halkları, lisanları ve kültürleri istismar etmeden, ötekileştirmeden, hakaret etmeden, sinemada devrimci bir tavır sağlamaya çalışan hayli sayıda Kürt sinemacı da ortaya çıktı” sözlerini kullandı.
‘KÜRT SİNEMASI SÜRATLE İLERLEYEN BİR NOKTADA’
“Kürtler sinema yapmaya başladığı günden bugüne epey değişim ve dönüşüm sağladı” diyen Altay, “İzleyici de bunu etkiliyor. İzleyici de sinemaların mantığını, lisanını, tekniğini, kıssasını, üslubunu ve usulünü politik duruşuyla diğer bir tarafa gdolayıyor. Bu Kürt sinemacısını da geliştiren ve dönüştüren bir durum. Bu bununla birlikte kendi kıssalarını, coğrafyasını, kendi lisanı ve usulüyle daha hakikat anlatmasına vesile oluyor. Kürt sineması süratle ilerleyen bir noktada. Çok önemli eksiklikleri, yetmezlikleri olan lakin süratle ilerleyen, gelişen ve süratle bir kimliğe ulaşan bir noktaya geldi. Natürel bu eksikliklerin biroldukca öne sürülen sebebi var. Devletsiz bir halktan bahsediyoruz. Kendine alan bulamayan bir sinemadan kelam ediyoruz. Her vakit ceza, mahkeme, sansür yahut sinemada kendini gösterememekle karşı karşıya kalan bir sinema var. Sinema ve şenlikler, izleyicilerin ilgisiyle, dayanağıyla, gücüyle, yorumu ve katkısıyla büyüyen şeylerdir. Kürt sinemasının gidişatı açısından seyircinin epeyce büyük bir hissesi var. Herkesi ikincisini düzenlediğimiz İstanbul Kürt Sinema Festivali’ne epeyce ağır ilgi göstermelerini, fikirleriyle katkı sunmalarını, var ise eksikliklerimiz bunu bizimle tartışmaları, ileriki şenliklerde bizim gelişimimizi sağlamalarına fazlaca gereksinim var. kuvvetli dayanak vermesini beklerim” diye konuştu.
‘KÜRT SİNEMASI ÖZELEŞTİRİ VERMELİ’
Altay, 2. İstanbul Kürt Sinema Festivali’nin Êzidî Kürtleriyle ilgili bir sinemayla başlamasının sebebini, “Kürt olmalarına karşın inançları itibariyle Müslüman olmamalarından kaynaklı epey önemli oranda soykırıma uğramış bir inanç. Êzidîleri sinemada nazaranbildiğimiz fazlaca görselimiz de yok” kelamlarıyla anlattı.
Altay, son olarak “Kürt sinemasının bu hususta bir özeleştiri vermesi gerekiyor. Bizim bu sineması seçmemizdeki en büyük temeli, 1933’te Rusya’da Ezidilerle ilgili çekilmiş birinci sinema olması. Bunun fazlaca özel olacağını düşünerek bu sineması seçtik. Umarım seyirciler de bu sineması epey beğenir. Kürt sinemacılar da Êzidî kıssalarına daha ağır bir ilgi gösterirler. Orada yaşayan ihlalleri, direnişleri bir biçimde sinema lisanıyla gösterirler diye temenni ediyoruz” dedi.