Yararı olduğu kadar ziyanı da var: Güzelavrat otu

Erdek

New member
Ülkemizde son devirlerde yaşanan zehirlenme hadiselerinin ıspanağa karışan güzelavrat otunun niye olmasıyla ilgili ikazlarda bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) İlaç ve Farmasötik Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (İLAFAR) Müdürü Prof. Dr. Sena Sezen, kelam konusu bitkinin tıbbı alanda pek fazlaca hastalığın yanı sıra zehirlenme hadiselerinin tedavisinde de kullanıldığını söylemiş oldu.

YAPRAKLARI KAZARA TÜKETİLDİĞİNDE ZEHİRLİYOR

Yapraklarının kazara tüketildiğinde zehirlenmelere yol açtığını belirten Sezen, “Bu bitki içerisinde atropin ismi verdiğimiz, alkaloid yapısında bir maddeyi yüksek oranda taşır. Atropin içeren ilaçlar, klinikte çeşitli hedeflerle kullanılır. Bunlar içinde ameliyat öncesi anesteziye hazırlık, kimi göz hastalıkları, mide barsak sistemi ile ilgili kimi hastalıkların tedavisi ve ayrıyeten öbür birtakım ilaçlar, makul mantar tipleri ve kimi tarım ilaçları ile zehirlenme tedavisi yer almaktadır. Kendisi de epeyce önemli zehirlemeye niye olabilen atropin hususunun dozu, yani kullanılan ölçüsü epeyce değerlidir. Değerli tedavi edici tesirlerine karşın, yanlış dozda kullanıldığında yahut atropin içeren bitkiler büyük oranda tüketildiğinde ölümcül zehirlenmelere niye olur. Zehirlenmelerde en spesifik belirti ani başlayan yakın görme bozukluğu ve gözbebeği büyümesidir. Kuru-kızarmış deri, halüsinasyonlar, ajitasyon, ateş yüksekliği, havale, şuur değişikliği, bayılma, göğüs ağrısı, bedende istemsiz hareketler, titreme üzere çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Koma, teneffüs kuvvetliğü ve vefata kadar giden ağır bir klinik tablodur. Zehirlenme hadiselerinde, kuşkulu bitkinin hastaneye getirilmesi yanlışsız teşhise katkı sağlayacaktır” dedi.


ÜRETİM ETABINDA DENETİM YAPILMALIDIR

KTÜ Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi bununla birlikte İLAFAR Araştırma Kümesi Sorumlusu Doç. Dr. Gülin Renda ise, güzelavrat otunun bölgede nemli orman altlarında yetişen otsu yahut yarı çalımsı yüksek bir bitki olduğunu söz ederek, “Ispanağın, güzelavratotu yani Atropa belladonna ile ve adamotu olarak bilinen Mandragora autumnalis ile karışabildiği söz edilmektedir. Güzelavratotu bölgemizde nemli orman altlarında yetişen otsu yahut yarı çalımsı yüksek bir bitkidir ve yaklaşık 2 metreye kadar boylanır. Gövdesi dallanmıştır, yaprakları kısa saplı, oval yahut eliptik halli ve yumuşaktır. Yapraklarının eni yaklaşık 10 cm, uzunluğu ise yaklaşık 30 cm’ye kadar uzamaktadır ve doruğu sivridir. Adamotu bitkisi daha fazlaca Güney ve Batı Anadolu’da bilhassa tarihi harabelerin etrafında yetişir. Yapraklar bitkinin tabanında rozet halinde bulunur. Her iki bitki de atropin, hiyosiyamin ve skopolamin taşır. Yaprakları kazara tüketildiğinde zehirlenmelere niye olurlar. Ispanak ülkemizin birfazlaca yöresinde yetiştirilen bir sebzedir. Üretimi yapılan vilayetlerin başında İzmir, Ankara, Bursa ve Samsun gelir. Ispanakta gövde otsu yapıdadır, bitki uzunluğu 40-80 cm içinde değişmektedir. Etli yapraklı çeşitlerde yapraklar çoklukla oval formludur. Yapraklar 2-30 cm uzunluğunda ve 1-15 cm genişliğinde olabilmektedir. Yaprak formüllerine nazaran; yuvarlağa yakın oval ve yaprak uçları sivri çeşitler, yaprak ayasının dilimlenme özellikleri farklı olan çeşitler ve yaprak yüzebir daha nazaran, düz olan ve kabarcıklı olan ıspanak çeşitleri bulunmaktadır. Öbür zehirli bitkilerin yapraklarının ıspanağa göre biraz daha ince olduğu söylenebilir. Bu niçinle öbür bitkilerle karışma durumu açısından bilhassa üretim basamağında denetim yapılmalıdır” sözlerini kullandı.

KAYNAK: İHA
 
Üst