Aysel YÜCEL
Türkiye’nin demiryolu yük nakliyatında yaşadığı kapasite sorunu büyüyor. DTD Lideri Ercan Güleç, “Salgın niçiniyle yapılamayan yolcu tren seferlerinin bir daha başlamasıyla geçen yılki kapasiteyi bile bulamıyoruz” diyerek, yatırımların önündeki mahzurların ivedilikle kaldırılması gerektiğini söylemiş oldu. Birtakım şirketler, iç pazarda talebin fakat yüzde 60’ını karşılayabiliyor.
Altyapı yatırımı frenliyor
Tüm dünyada daha çevreci ve ucuz olduğu taşıma modları içerisinde değerli bir hisseye sahip olan demiryolu, Türkiye’de kapasite meselesini aşamıyor. Mevcut lokomotifl er talebi karşılayamıyor. Türkiye’nin artan ihracatına karşın ne kamu ne de özel kesim yeni lokomotif yatırımı yapmıyor. Özel dal bu yatırımların yapılması için çıkan yasaya karşın uzun müddettir ‘tam serbestleşme’nin sağlanamamasını münasebet olarak gösteriyor, önlerini görmeden yeni yatırım yapamayacaklarını lisana getiriyor. Bilhassa maden ihracatındaki yükselişin demiryoluna talebi artırdığına dikkat çeken Demiryolu Nakliyatı Derneği (DTD) Lideri Ercan Güleç, “Talep yüksek kapasite yok. Geçen yıl da kapasite sorunu vardı. Fakat geçen yıl yolcu olmadığı için tüm ekipman yük tarafına aktarıldı. Bu yıl yolcu trafiği de başladı. Geçen yılki kapasiteyi sıkıntı buluyoruz. İhracat artıyor ancak kapasite artmıyor” dedi. Türkiye’de önemli bir lokomotif sorunu olduğunu lisana getiren Güleç, özel bölümün artan talebe karşın niye yatırım yapmadığını şu sözlerle anlattı: “Maalesef ne kamu ne de özel bölüm bu alana yatırım yapmıyor. Zira altyapıda önemli sorunlar var. Bu altyapıda verimli bir operasyon yürütmek hayli sıkıntı. Ekipman fazlaca çabuk aşınıyor. Ekipmanın ömrü bakımda geçmek zorunda kalıyor. Orta ve uzun vadede altyapının verimli hale getirilmesi şart”.
Tam özgürleşme bekleniyor
Özel kesimin yatırım yapmamasının önündeki manilerden biri de kesimde tam özgürleşmenin sağlanamamış olması. Güleç, “Sektörde tam özgürleşmenin sağlanabilmesi için kamunun özel tren işletmecilerine eşit uzaklıkta durması gerekiyor. Bu esasen özgürleşmenin ana kavramıdır. Altyapı ve özgürleşme sorunu çözülürse buraya yatırım gelir. Gelmek zorunda zira demiryolu olmadan bu ülke bir yere gidemez.
Operasyonel dayanak verilmeli
Altyapı problemleri çözülene kadar dala takviye verileceğinin açıklanması halinde özel kesimin muhtaçlık duyulan yatırımları yapabileceğini söz eden Güleç, “Sektöre operasyonel takviyeyle can suyu verilmesi gerekiyor. TCDD Nakliyat AŞ’ye verilen dayanak özel dala de verilmeli. yıllardır TCDD’nin ziyanını karşılıyor devlet. Türkiye turizm ve dokumacılık üzere birfazlaca dalda bu takviyeleri verdi. Desteklenen alanlar da ülkede bir yere geldi. Devlet nereye elini atıp takviye verdiyse o bölüm gelişti. Bizim talebimiz kredi değil. Özgürleşmenin tam uygulandığını görmek istiyoruz. Yatırım dayanağı veriliyor şu anda lakin kullanamıyorsunuz. Zira yatırım dayanağını kullanabilmeniz için kar etmek zorundasınız. Bu koşullarda kar edemeyiz. O yüzden yatırım desteğindilk evvel operasyonel dayanak verilmeli. Devlet tüm demiryolu işletmecilerine tıpkı takviyesi birebir mühlet içerisinde vermesi lazım. Şu anda özgür piyasa yok.
Yeşil Mutabakat için yatırım hızlanmalı
Güleç, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın da demiryolu yatırımlarının kıymetini arttırdığını söz etti. Güleç, “Avrupa bu kapsamda yalnızca belli bir taşıma modunda değil, bütün sisteminizde karbon ayak izine bakıyorlar. Bu niçinle demiryolunun biran evvel canlandırılması lazım” dedi.
Yük karayoluna kayıyor ama…
Ercan Güleç, şu anda dünyada önemli bir maden talebi olduğunu ve bunun ihracat taşımalarına yansıdığını belirterek, “Ancak maalesef istenilen sayılarda taşıma yapamıyoruz. Yapılamıyor. Bu niçinle müşterilerimiz karayoluna yükleniyor. Fakat Orada da fiyatlar aldı başını gidiyor. bir daha geçiş evrakı üzere farklı sorunlar yaşanıyor. Kimse ne olacağını bilmiyor” diye konuştu.
Türkiye’nin demiryolu yük nakliyatında yaşadığı kapasite sorunu büyüyor. DTD Lideri Ercan Güleç, “Salgın niçiniyle yapılamayan yolcu tren seferlerinin bir daha başlamasıyla geçen yılki kapasiteyi bile bulamıyoruz” diyerek, yatırımların önündeki mahzurların ivedilikle kaldırılması gerektiğini söylemiş oldu. Birtakım şirketler, iç pazarda talebin fakat yüzde 60’ını karşılayabiliyor.
Altyapı yatırımı frenliyor
Tüm dünyada daha çevreci ve ucuz olduğu taşıma modları içerisinde değerli bir hisseye sahip olan demiryolu, Türkiye’de kapasite meselesini aşamıyor. Mevcut lokomotifl er talebi karşılayamıyor. Türkiye’nin artan ihracatına karşın ne kamu ne de özel kesim yeni lokomotif yatırımı yapmıyor. Özel dal bu yatırımların yapılması için çıkan yasaya karşın uzun müddettir ‘tam serbestleşme’nin sağlanamamasını münasebet olarak gösteriyor, önlerini görmeden yeni yatırım yapamayacaklarını lisana getiriyor. Bilhassa maden ihracatındaki yükselişin demiryoluna talebi artırdığına dikkat çeken Demiryolu Nakliyatı Derneği (DTD) Lideri Ercan Güleç, “Talep yüksek kapasite yok. Geçen yıl da kapasite sorunu vardı. Fakat geçen yıl yolcu olmadığı için tüm ekipman yük tarafına aktarıldı. Bu yıl yolcu trafiği de başladı. Geçen yılki kapasiteyi sıkıntı buluyoruz. İhracat artıyor ancak kapasite artmıyor” dedi. Türkiye’de önemli bir lokomotif sorunu olduğunu lisana getiren Güleç, özel bölümün artan talebe karşın niye yatırım yapmadığını şu sözlerle anlattı: “Maalesef ne kamu ne de özel bölüm bu alana yatırım yapmıyor. Zira altyapıda önemli sorunlar var. Bu altyapıda verimli bir operasyon yürütmek hayli sıkıntı. Ekipman fazlaca çabuk aşınıyor. Ekipmanın ömrü bakımda geçmek zorunda kalıyor. Orta ve uzun vadede altyapının verimli hale getirilmesi şart”.
Tam özgürleşme bekleniyor
Özel kesimin yatırım yapmamasının önündeki manilerden biri de kesimde tam özgürleşmenin sağlanamamış olması. Güleç, “Sektörde tam özgürleşmenin sağlanabilmesi için kamunun özel tren işletmecilerine eşit uzaklıkta durması gerekiyor. Bu esasen özgürleşmenin ana kavramıdır. Altyapı ve özgürleşme sorunu çözülürse buraya yatırım gelir. Gelmek zorunda zira demiryolu olmadan bu ülke bir yere gidemez.
Operasyonel dayanak verilmeli
Altyapı problemleri çözülene kadar dala takviye verileceğinin açıklanması halinde özel kesimin muhtaçlık duyulan yatırımları yapabileceğini söz eden Güleç, “Sektöre operasyonel takviyeyle can suyu verilmesi gerekiyor. TCDD Nakliyat AŞ’ye verilen dayanak özel dala de verilmeli. yıllardır TCDD’nin ziyanını karşılıyor devlet. Türkiye turizm ve dokumacılık üzere birfazlaca dalda bu takviyeleri verdi. Desteklenen alanlar da ülkede bir yere geldi. Devlet nereye elini atıp takviye verdiyse o bölüm gelişti. Bizim talebimiz kredi değil. Özgürleşmenin tam uygulandığını görmek istiyoruz. Yatırım dayanağı veriliyor şu anda lakin kullanamıyorsunuz. Zira yatırım dayanağını kullanabilmeniz için kar etmek zorundasınız. Bu koşullarda kar edemeyiz. O yüzden yatırım desteğindilk evvel operasyonel dayanak verilmeli. Devlet tüm demiryolu işletmecilerine tıpkı takviyesi birebir mühlet içerisinde vermesi lazım. Şu anda özgür piyasa yok.
Yeşil Mutabakat için yatırım hızlanmalı
Güleç, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın da demiryolu yatırımlarının kıymetini arttırdığını söz etti. Güleç, “Avrupa bu kapsamda yalnızca belli bir taşıma modunda değil, bütün sisteminizde karbon ayak izine bakıyorlar. Bu niçinle demiryolunun biran evvel canlandırılması lazım” dedi.
Yük karayoluna kayıyor ama…
Ercan Güleç, şu anda dünyada önemli bir maden talebi olduğunu ve bunun ihracat taşımalarına yansıdığını belirterek, “Ancak maalesef istenilen sayılarda taşıma yapamıyoruz. Yapılamıyor. Bu niçinle müşterilerimiz karayoluna yükleniyor. Fakat Orada da fiyatlar aldı başını gidiyor. bir daha geçiş evrakı üzere farklı sorunlar yaşanıyor. Kimse ne olacağını bilmiyor” diye konuştu.