Alarm veren küresel piyasada kritik hafta!

Mercedesx

New member
AYSEL YÜCEL

Dünya ticaretinin en kıymetli göstergelerinden biri olan Baltık Kuru Yük Endeksi’nde (BDI) son periyottaki süratli düşüş telaş yaratıyor. Aralık ortasında 1400 puan düzeyinde olan BDI, ocak ayında 850 puana geriledi, şubatın birinci haftasında da 601 puana geriledi. Son bir yılda BDI’de düşüş yüzde 50’ye yaklaştı. Kesim temsilcileri, bu kadar kısa müddette bu derece süratli bir gerilemenin olağan olmadığını belirtiyor, piyasalarda daha büyük bir kayıp yaşanma ihtimalinin göz önüne alınması gerektiğine işaret ediyorlar. Piyasa uzmanları, dünya ticaretindeki genel gidişatı bu hafta yaşanacak gelişmelerin belirleyeceğini vurguluyorlar.

Dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 80’i denizyoluyla yapılıyor. Bunun da yüzde 65’ini kuru yük oluşturuyor. Bu niçinle Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI), küresel piyasaları gösteren en değerli endekslerden biri olarak görülüyor. BDI’deki düşüşün devam edip etmeyeceğini ise bu hafta yaşanacak gelişmeler belirleyecek. Navlunda düşüşe yol açan global büyüme telaşlarını tetikleyen ticaret savaşları ve İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma süreci (Brexit) konusunda kritik bir haftaya giriliyor. Bu hafta gözler bilhassa ABD ve Çin içindeki görüşmelere çevrildi, ABD Lideri Donald Trump ve Çin önderi Şi Cinping’ in görüşmesi beklenirken Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ‘ABD ile Çin içinde görüşme öncesi daha gidilecek epey yol var ve 1 Mart’tan evvel bir görüşme imkansız’ açıklaması gelmişti. Lakin daha sonrasında bir heyetin bu hafta Çin’ e giderek ticaret görüşmelerine devam edileceği açıklandı.

Ayrıca Brexit de yatırımcının radarında. İngiltere Brexit Bakanı Steve Barclay ve AB’nin Brexit Müzakerecisi Michel Barnier bugün Strasbourg’ta görüşecek. Bu hafta Japonya, İngiltere ve Almanya 4. çeyrek GSYH büyümesi; Japonya, İngiltere, Euro Bölgesi ve ABD Sanayi Üretimi; Çin, İngiltere ve ABD enfl asyon dataları de ön plana çıkıyor. TAB Norm Komite Üyesi Ekonomist Harun Şişmanyazıcı, ABD ile Çin içinde yaşanan ticaret savaşlarının, Çin’in küçülmesinin ve Avrupa’da yaşanan daralmanın piyasalarda düşüşe niye olduğuna dikkat çekerek, “Eğer beklentilerin ötesinde bir gelişme şayet olmazsa önümüzdeki aylarda bir toparlanma olabilir. Toparlanma derken de süratli bir yükseliş olmayacak. En güzel ihtimalle 2018 ile tıpkı düzeylerde olacaktır ya da biraz altında kalacaktır. 600 puan çok düşük bir düzey. Bunun altına düşüş epeyce beklemiyoruz. Lakin bunu büsbütün küresel ticarette yaşanacak gelişmeler belirleyecek. ABD ve Çin içindeki ticaret savaşı kızışmazsa, Avrupa’daki sakinlik hızlanmazsa, İngiltere’de durum daha kötüleşmezse ya da bunun haricinde olağanüstü durum şayet olmazsa 600 puanın altına düşüş beklemiyorum” dedi.

“Bu kadar kısa müddette bu kadar sert olmamıştı”

Sektörde tarihi düşüşün yaşandığı 2016 yılındaki sayılara geri dönülmesinden kaygı edildiğini belirten İstanbul Navlun Endeksi (ISTFIX) Araştırma Müdürü Engin Koçak, BDI’de yaşanan düşüşü ve bu düşüşün ISTFIX’e tesirlerini şöyleki kıymetlendirdi: “BDI 2016 Şubat ayı civarında tarihi taban düzeyi olan 280-290 ortasına kadar gerilemişti. O devirde yeni siparişler, Çin’de birinci yavaşlama belirtileri, ABD’de seçim üzere bir fazlaca belirsizlik faktörü ortadaydı. Üç yıl daha sonra 2019 Şubat ayına geldiğimizde Brexit süreci, ticaret savaşları, Çin’deki yavaşlama ile kriz beklentisi üzere gelişmelerin yaşandığı belirsizlik ortamının aşağı taraflı risklerin varlığını ortaya koyduğu görüşündeyim. 600 puan düzeyi tarihi bir taban değil, lakin teknik olarak 2016’daki düşüş bu kadar kısa müddette bu kadar sert olmamıştı. Yani bu sertlikte düşüşlerden daha sonra üst çıkış beklenmesi de doğal. Fakat en sağlıklı yorumu 2 hafta daha sonra yapabileceğiz. Çin yeni yıl tatilinin bitmesi, bir de Çin-ABD görüşmelerinin sonuçları görülmeli. Birisi Çin’de masayı devirirse ve Brexit’te de olumsuz şartlar ortaya çıkarsa evvel güçlü bir düşüş, daha sonrasında toparlanma olabilir. Bu toparlanmamın nereye kadar olacağını kestirmek aslına bakarsanızzor. ISTFIX’e bakacak olursak, son iki haftadır düşüşte yavaşlama emaresi var. ISTFIX, Avrupa’daki yavaşlamadan ve Ticaret savaşlarının direkt neticelerindan değil aksine artçı şoklarından hayli fazla etkilenecek. AB’nin ithal çelik mamüllerine kota koyması, Karadeniz’de tahıl hareketleri, Brent petrol fiyatlarının 60 dolar civarında ve biraz üstünde kalması, ki bu durum bölgedeki petrol ihracatçısı ülkeleri ne sevindiriyor ne de epeyce üzüyor. Bu da talep konusunda öngörüyü zorlaştırıyor. BDI’den çok artık BDI ortasında raporlanmayan Baltic Handysize Index ISTFIX’le daha yakından alakalı. Öte yandan Fed 2019’u mali sıkılaşma açısından pas geçecek üzere duruyor. Bu durum da şu sıralar toparlanma hareketini destekleyecek üzere duruyor.”

Vale’nin üretimi düşürmesi ‘capasize’ı vurdu

DTO Gemi Brokerleri ve Navlun Komitecileri Meslek Komitesi Lideri Kaptan Semih Dinçel, “BDI, Capesize, Panamax, Supramax ve Handysize endekslerinin ortalamasından oluşuyor. Capesize haricinde başkalarında taban oluşturmaya çalışarak hayli yavaşça yükselişe geçti. BDI’yi en çok Capasize etkiliyor. Capasize hala ekside. BDI’deki süratli düşüş capesizedeki meçhullükten kaynaklanıyor. Bu da dünyanın en büyük demir cevheri üreticisi Vale’nin 2019 için 30 milyon ton eser azalması ile sonuçlanacak açıklamasından kaynaklanıyor. Bu niçinle Capesize artıya geçemiyor. Umarız Vale tesirinden kurtulup bu hafta üst çıkacak. Ben 600’ün altına inse bile 570 olan dayanak noktasından üst çıkacağını altına inmeyeceğini düşünüyorum. Şayet bunu kırarsa Şubat 2016’daki 298’e kadar düşme tehlikesi var” dedi.
 
Üst