Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi’nden Öğretim Üyesi Dr. Azize Atlı Özbaş öncülüğünde başlatılan 3 basamaklı çalışmanın birinci kademesinde pandemiye özel komplike ‘yas’ riski belirlendi. İkinci kademede hastalıktan yakınını kaybedenlerle görüşülecek. Programa müracaatta bulunup hastalıktan yakınını kaybeden şahıslarla görüşmelere başlandı.
Derinlemesine yapılan görüşmelerde bu şahısların tecrübeleri incelenecek. Son kademede ise geride kalanların tecrübelerinden yola çıkılarak ‘Kültüre Dayalı Yas Danışmanlığı Programı (Psikolojik Dayanak Programı)’ geliştirilmiş olacak.
‘YAS SÜRECİ ÇOK ACILI’
Öğretim Üyesi Dr. Azize Atlı Özbaş, yakınlarını kaybedenlerin günlük hayatlarına devam edebilmesi için yas programının faydalı olacağını belirtti. Özbaş, “Halkımızda ‘Bir diğerinin acısını dinlemek benim acımı artırır mı’ üzere bir ön yargı var. Hayır, artırmıyor, azaltıyor. Bu süreci daha kolay atlatmaları ve yalnız olmamaları için bu biçimde bir program geliştirdik. Her mevtin en az 5 kişiyi etkilediğini düşünürsek, ülkemizde 250 binden çok kişinin yakınlarını kaybettiğini, yas süreci ortasında olduğunu söyleyebiliriz. Yas süreci fazlaca acılı ve ağrılı bir tecrübe. bir süre daha sonra yas yaşantısının biraz geri planda kalmasını, insanların hayata biraz daha umutla bakabilmesini ve günlük ömrüne devam edebilmesini bekliyoruz” dedi.
‘ÖLÜMDEN daha sonra GERİDE KALANLAR DESTEKLENMELİ’
Dr. Özbaş, pandemi şartlarının ortaya çıkardığı kayıpların hayli özel kayıplar olduğuna işaret ederek, “Hasta olan bireylerin ağır bakım sürecine tabi tutulmaları, entübe edilmeleri, bu süreçte yakınlarıyla temas kuramamaları ve kayıp yaşandıktan daha sonra da bulaşıcı hastalık riski niçiniyle cenaze süreçlerinin belli kısıtlamalar dahilinde yürütülüyor olması geride kalanlar için epey şiddetli bir tecrübe. Kaybettikleri kişinin yokluğuyla baş etmeleri ve bu duruma ahenk sağlamaları güç olabiliyor. Hemşirelik yalnızca hayatla vefat içinde yer alan bir meslek değil. Vefattan daha sonra da geride kalanların desteklenmesi epeyce kıymetli ve bizler hastalığın tüm süreçlerine hakim sıhhat çalışanları olarak özel bir yerde duruyoruz. Bu programın özelliği; Türk kültürüne, toplumsal yapısına, dinine ve ülkemizde Covid-19 pandemisinin yönetilme formuna mahsus farklılıklara dayalı bir program olması” diye konuştu.
‘VERİ TOPLAMA EVREMİZ BAŞLADI’
Dr. Azize Atlı Özbaş, yas danışmanlığı programının haftada 1 sefer yaklaşık 2 saat müddetle küme çalışması formunda yapılacağını kaydederek, “Derinlemesine görüşmelerle data toplama etabımız başladı. Bu programda pandemiye özel belli mevzuların öne çıkacağını kestirim edebiliyoruz lakin yakınlarını kaybedenlerin öykülerini dinlemek, seslerini duymak istedik. Bizim görmediğimiz, varsayım edemediğimiz mevzular var ise bunları da programa dahil etmeyi hayli önemsiyoruz. İnsanların suçlulukla ilgili önemli dertleri olabileceğini, yarım kalan işlerinin olduğunu, vedalaşamadıklarını, yakınlarının cenazelerine katılamadıklarını biliyoruz. Hastalık sürecinde yakınlarının yanında olamadıklarını, kayıptan daha sonraki süreci de yalnız geçirdiklerini, kısıtlamalar niçiniyle eş, dost akrabalarından gereksinim duydukları takviyesi alamadıklarını biliyoruz. Küme çalışmalarında bu bahisler üzerinde konuşacak, çalışacağız. Küme çalışmaları sonunda, geride kalanların ruhsal ve toplumsal olarak desteklenmesi gayemizi oluşturacak” dedi.
‘PAYLAŞILDIKÇA AZALAN TEK ŞEY ACI’
Programa dahil olmak isteyenlerin web sitesine girerek müracaat yapabileceklerini söyleyen Özbaş, “Web sitesinde formu doldurduktan daha sonra kendileriyle telefon aracılığıyla irtibata geçip hususla ilgili bilgilendirme yapıyor, gruplarımıza davet ediyoruz. Gayemiz birinci uygulamalarımız tamamlandıktan daha sonra, iştirakçilerimizin geri bildirimine bakılırsa yine yas danışmanlığı programına son halini vermek ve standart bir uygulama olarak da ülke geneline yaymak. Acınız sessiz kalmasın. Paylaşıldıkça azalan tek şey acı. Yalnız olmak zorunda değilsiniz, bu seyahatte sizlerle birlikte yürümeye gönüllüyüz” diye konuştu.
KAYNAK: DHA
Derinlemesine yapılan görüşmelerde bu şahısların tecrübeleri incelenecek. Son kademede ise geride kalanların tecrübelerinden yola çıkılarak ‘Kültüre Dayalı Yas Danışmanlığı Programı (Psikolojik Dayanak Programı)’ geliştirilmiş olacak.
‘YAS SÜRECİ ÇOK ACILI’
Öğretim Üyesi Dr. Azize Atlı Özbaş, yakınlarını kaybedenlerin günlük hayatlarına devam edebilmesi için yas programının faydalı olacağını belirtti. Özbaş, “Halkımızda ‘Bir diğerinin acısını dinlemek benim acımı artırır mı’ üzere bir ön yargı var. Hayır, artırmıyor, azaltıyor. Bu süreci daha kolay atlatmaları ve yalnız olmamaları için bu biçimde bir program geliştirdik. Her mevtin en az 5 kişiyi etkilediğini düşünürsek, ülkemizde 250 binden çok kişinin yakınlarını kaybettiğini, yas süreci ortasında olduğunu söyleyebiliriz. Yas süreci fazlaca acılı ve ağrılı bir tecrübe. bir süre daha sonra yas yaşantısının biraz geri planda kalmasını, insanların hayata biraz daha umutla bakabilmesini ve günlük ömrüne devam edebilmesini bekliyoruz” dedi.
‘ÖLÜMDEN daha sonra GERİDE KALANLAR DESTEKLENMELİ’
Dr. Özbaş, pandemi şartlarının ortaya çıkardığı kayıpların hayli özel kayıplar olduğuna işaret ederek, “Hasta olan bireylerin ağır bakım sürecine tabi tutulmaları, entübe edilmeleri, bu süreçte yakınlarıyla temas kuramamaları ve kayıp yaşandıktan daha sonra da bulaşıcı hastalık riski niçiniyle cenaze süreçlerinin belli kısıtlamalar dahilinde yürütülüyor olması geride kalanlar için epey şiddetli bir tecrübe. Kaybettikleri kişinin yokluğuyla baş etmeleri ve bu duruma ahenk sağlamaları güç olabiliyor. Hemşirelik yalnızca hayatla vefat içinde yer alan bir meslek değil. Vefattan daha sonra da geride kalanların desteklenmesi epeyce kıymetli ve bizler hastalığın tüm süreçlerine hakim sıhhat çalışanları olarak özel bir yerde duruyoruz. Bu programın özelliği; Türk kültürüne, toplumsal yapısına, dinine ve ülkemizde Covid-19 pandemisinin yönetilme formuna mahsus farklılıklara dayalı bir program olması” diye konuştu.
‘VERİ TOPLAMA EVREMİZ BAŞLADI’
Dr. Azize Atlı Özbaş, yas danışmanlığı programının haftada 1 sefer yaklaşık 2 saat müddetle küme çalışması formunda yapılacağını kaydederek, “Derinlemesine görüşmelerle data toplama etabımız başladı. Bu programda pandemiye özel belli mevzuların öne çıkacağını kestirim edebiliyoruz lakin yakınlarını kaybedenlerin öykülerini dinlemek, seslerini duymak istedik. Bizim görmediğimiz, varsayım edemediğimiz mevzular var ise bunları da programa dahil etmeyi hayli önemsiyoruz. İnsanların suçlulukla ilgili önemli dertleri olabileceğini, yarım kalan işlerinin olduğunu, vedalaşamadıklarını, yakınlarının cenazelerine katılamadıklarını biliyoruz. Hastalık sürecinde yakınlarının yanında olamadıklarını, kayıptan daha sonraki süreci de yalnız geçirdiklerini, kısıtlamalar niçiniyle eş, dost akrabalarından gereksinim duydukları takviyesi alamadıklarını biliyoruz. Küme çalışmalarında bu bahisler üzerinde konuşacak, çalışacağız. Küme çalışmaları sonunda, geride kalanların ruhsal ve toplumsal olarak desteklenmesi gayemizi oluşturacak” dedi.
‘PAYLAŞILDIKÇA AZALAN TEK ŞEY ACI’
Programa dahil olmak isteyenlerin web sitesine girerek müracaat yapabileceklerini söyleyen Özbaş, “Web sitesinde formu doldurduktan daha sonra kendileriyle telefon aracılığıyla irtibata geçip hususla ilgili bilgilendirme yapıyor, gruplarımıza davet ediyoruz. Gayemiz birinci uygulamalarımız tamamlandıktan daha sonra, iştirakçilerimizin geri bildirimine bakılırsa yine yas danışmanlığı programına son halini vermek ve standart bir uygulama olarak da ülke geneline yaymak. Acınız sessiz kalmasın. Paylaşıldıkça azalan tek şey acı. Yalnız olmak zorunda değilsiniz, bu seyahatte sizlerle birlikte yürümeye gönüllüyüz” diye konuştu.
KAYNAK: DHA