İstiklal Marşı’nın ulusal marş olarak kabul edilmesinin 100. yılı kutlanıyor. 1919-1923 içinde emperyalist işgalci güçlere karşı verilen sırasında Ankara’da faaliyet gösteren Büyük Millet Meclisi, Burdur milletvekili Mehmet Akif Bey’in yazdığı şiiri oy birliğiyle Türk toplumunun ulusal marşı olarak kabul etti.
İSTİKLAL MARŞI NE VAKİT KABUL EDİLDİ?
Devrin Ulusal Eğitim Bakanlığı’na denk gelen Maarif Vekaleti, Kurtuluş Savaşı’nın ulusal bir ruh içerisinde kazanılmasına imkan sağlamak gayesiyle 1921’de bir para ödüllü güfte yarışı düzenledi. Yarışa toplam 724 şiir katıldı. Eser gönderenler içinde Kazım Karabekir, Hüseyin Suat Yalçın, İsak Ferrara, Muhittin Baha Pars ve Kemalettin Kamu üzere tanınmış isimler de vardı. ‘Çanakkale Şehitleri’ ve ‘Bülbül’ üzere şiirlerin sahibi Mehmet Akif Ersoy, “Milletin muvaffakiyetlerinin para ile övülemeyeceğini” kanısıyla müsabakaya katılmadı.
Son şiir gönderme tarihi olan 23 Aralık 1920’den daha sonra bakanlık yetkilileri güfteleri inceledi ama içlerinde İstiklal Marşı olabilecek bir eser bulamadı. , devrin Ulusal Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Bey’in kendisine yazdığı 5 Şubat 1921 tarihindeki davet mektubundan daha sonra fikrini değiştirerek Ankara’daki Taceddin Dergahı’ndaki odasında, Türk ordusuna hitap ettiği şiiri kaleme aldı ve bakanlığa teslim etti.
MEHMET AKİF’İN ŞİİRİ ASKERDEN TAM NOT ALDI
Şiirde, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılacağına olan inancını, Türk askerinin yürekliliğine ve özverisine itimadını, Türk ulusunun bağımsızlığa, Hakk’a, yurduna ve dinine bağlılığını lisana getirdi. Hamdullah Suphi Beyefendi, Mehmet Akif Ersoy’un şiirinin evvel cephede asker içinde okunmasına karar verdi. Batı Cephesi Komutanlığı’na gönderilen şiir, askerin beğenisini kazandı. İstiklal Marşı, 17 Şubat 1921 tarihinde Hakimiyet-i Ulusala ve Sebilürreşad gazetelerinde yayımlandı, 12 gün daha sonra ise Konya’da Öğüt gazetesinde yer aldı.
Ön elemeyi geçen 7 şiir, 12 Mart 1921 günü ‘ün başkanlığını yaptığı meclis oturumunda tartışmaya açıldı. Mehmet Akif Ersoy’un şiiri meclis kürsüsünde Hamdullah Suphi Beyefendi tarafınca okundu. Şiir okunduğunda milletvekilleri büyük bir heyacana kapıldı ve öteki şiirlerin okunmasına gerek görülmedi. Kimi mebusların itirazlarına karşın Mehmet Akif Ersoy’un şiiri coşkulu alkışlarla kabul edildi.
İSTİKLAL MARŞI BESTESİ NE VAKİT YAZILDI?
Mehmet Akif Ersoy, kazandığı 500 liralık mükafatı fakir bayan ve çocuklarına iş öğreterek yoksulluklarına son vermek için kurulan Darülmesai’ye bağışladı. İstiklal Marşı’nın Türk milletinin yapıtı olduğunu beyan eden şair, İstiklal Marşı’nın güftesini, şiirlerini topladığı Safahat’a dahil etmedi.
niçiniyle, Mehmet Akif Ersoy’un şiirinin bestelenmesi 2 sene ertelendi. 12 Şubat 1923 günü İstanbul Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğü’ne beste yarışı açma vazifesi verildi.
Şiirin bestelenmesi için açılan ikinci müsabakaya 24 bestekar katıldı. Ülkenin ortasında bulunduğu güç şartlar niçiniyle kararı belirleyecek bir kıymetlendirme yapılamadı. Bu niçinle güfte, ülkenin çeşitli yerlerinde farklı bestelerle okundu. Edirne’de Ahmet Yekata Bey’in, İzmir’de İsmail Zühtü Bey’in, Ankara’da Osman Zeki Bey’in, İstanbul’da Ali Rıfat Beyefendi ve Zati Bey’in besteleri okunuyordu.
1930’A KADAR FARKLI BESTELERLE OKUNDU
1924 yılında Ankara’da toplanan seçici konsey, Ali Rıfat Çağatay’ın bestesini kabul etti. Bu beste 1930 yılına kadar çalındıysa da 1930’da değiştirilerek, periyodun Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Şefi Osman Zeki Üngör’ün 1922’de hazırladığı bugünkü beste yürürlüğe kondu, toplamda dokuz dörtlük ve bir beşlikten oluşan marşın armonilemesini Edgar Manas, bando düzenlemesini de İhsan Servet Künçer yaptı.
Osman Zeki Üngör’ün yakın dostu Cemal Reşit Rey ile yapılan bir röportajda kendisinin belirttiğine nazaran aslında İstiklal Marşı olması düşünülerek bestelenmedi. Kelam ve melodide yer yer görülen ahenk (Prozodi) eksikliğinin (mesela ‘Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak’ mısrası ezgili okunduğunda ‘şafaklarda’ sözcüğü iki müzikal cümle içinde bölünmüştür) temel sebebi de budur. Protokol gereği, yalnızca birinci iki dörtlük beste eşliğinde günümüzde İstiklal Marşı olarak söylenmektedir.
İSTİKLAL MARŞI KELAMLARI
Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir lakin.
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal?
Sana olmaz dökülen kanlarımız daha sonra helal…
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım,
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel üzereyim, bendimi çiğner, aşarım;
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
Garb’ın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar,
Benim iman dolu göğsüm üzere serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl bu biçimde bir imanı boğar,
“Medeniyet” dediğin tek dişi kalmış canavar?
Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın,
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.
Doğacaktır sana vadettiği günler Hakk’ın,
Kim bilir, tahminen yarın, tahminen yarından da yakın.
Bastığın yerleri “toprak” diyerek geçme, teşhis:
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır atanı,
Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Şüheda fışkıracak, toprağı sıksan şüheda.
Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.
Ruhumun senden İlahî, şudur fakat emeli:
Değmesin mabedimin göğsüne namahrem eli.
Bu ezanlar, ki şehadetleri dinin temeli,
Ebedî, yurdumun üstünde benim inlemeli.
bu biçimde vect ile bin secde eder, var ise taşım,
Her cerihamdan, İlahî, boşanıp kanlı yaşım,
Fışkırır ruhumücerret üzere yerden naaşım,
bu biçimde yükselerek arşa paha tahminen başım.
Dalgalan sen de şafaklar üzere ey ulu hilal!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal.
Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal.
Hakkıdır, hür hayatış bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.
İSTİKLAL MARŞI NE VAKİT KABUL EDİLDİ?
Devrin Ulusal Eğitim Bakanlığı’na denk gelen Maarif Vekaleti, Kurtuluş Savaşı’nın ulusal bir ruh içerisinde kazanılmasına imkan sağlamak gayesiyle 1921’de bir para ödüllü güfte yarışı düzenledi. Yarışa toplam 724 şiir katıldı. Eser gönderenler içinde Kazım Karabekir, Hüseyin Suat Yalçın, İsak Ferrara, Muhittin Baha Pars ve Kemalettin Kamu üzere tanınmış isimler de vardı. ‘Çanakkale Şehitleri’ ve ‘Bülbül’ üzere şiirlerin sahibi Mehmet Akif Ersoy, “Milletin muvaffakiyetlerinin para ile övülemeyeceğini” kanısıyla müsabakaya katılmadı.
Son şiir gönderme tarihi olan 23 Aralık 1920’den daha sonra bakanlık yetkilileri güfteleri inceledi ama içlerinde İstiklal Marşı olabilecek bir eser bulamadı. , devrin Ulusal Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Bey’in kendisine yazdığı 5 Şubat 1921 tarihindeki davet mektubundan daha sonra fikrini değiştirerek Ankara’daki Taceddin Dergahı’ndaki odasında, Türk ordusuna hitap ettiği şiiri kaleme aldı ve bakanlığa teslim etti.
MEHMET AKİF’İN ŞİİRİ ASKERDEN TAM NOT ALDI
Şiirde, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılacağına olan inancını, Türk askerinin yürekliliğine ve özverisine itimadını, Türk ulusunun bağımsızlığa, Hakk’a, yurduna ve dinine bağlılığını lisana getirdi. Hamdullah Suphi Beyefendi, Mehmet Akif Ersoy’un şiirinin evvel cephede asker içinde okunmasına karar verdi. Batı Cephesi Komutanlığı’na gönderilen şiir, askerin beğenisini kazandı. İstiklal Marşı, 17 Şubat 1921 tarihinde Hakimiyet-i Ulusala ve Sebilürreşad gazetelerinde yayımlandı, 12 gün daha sonra ise Konya’da Öğüt gazetesinde yer aldı.
Ön elemeyi geçen 7 şiir, 12 Mart 1921 günü ‘ün başkanlığını yaptığı meclis oturumunda tartışmaya açıldı. Mehmet Akif Ersoy’un şiiri meclis kürsüsünde Hamdullah Suphi Beyefendi tarafınca okundu. Şiir okunduğunda milletvekilleri büyük bir heyacana kapıldı ve öteki şiirlerin okunmasına gerek görülmedi. Kimi mebusların itirazlarına karşın Mehmet Akif Ersoy’un şiiri coşkulu alkışlarla kabul edildi.
İSTİKLAL MARŞI BESTESİ NE VAKİT YAZILDI?
Mehmet Akif Ersoy, kazandığı 500 liralık mükafatı fakir bayan ve çocuklarına iş öğreterek yoksulluklarına son vermek için kurulan Darülmesai’ye bağışladı. İstiklal Marşı’nın Türk milletinin yapıtı olduğunu beyan eden şair, İstiklal Marşı’nın güftesini, şiirlerini topladığı Safahat’a dahil etmedi.
niçiniyle, Mehmet Akif Ersoy’un şiirinin bestelenmesi 2 sene ertelendi. 12 Şubat 1923 günü İstanbul Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğü’ne beste yarışı açma vazifesi verildi.
Şiirin bestelenmesi için açılan ikinci müsabakaya 24 bestekar katıldı. Ülkenin ortasında bulunduğu güç şartlar niçiniyle kararı belirleyecek bir kıymetlendirme yapılamadı. Bu niçinle güfte, ülkenin çeşitli yerlerinde farklı bestelerle okundu. Edirne’de Ahmet Yekata Bey’in, İzmir’de İsmail Zühtü Bey’in, Ankara’da Osman Zeki Bey’in, İstanbul’da Ali Rıfat Beyefendi ve Zati Bey’in besteleri okunuyordu.
1930’A KADAR FARKLI BESTELERLE OKUNDU
1924 yılında Ankara’da toplanan seçici konsey, Ali Rıfat Çağatay’ın bestesini kabul etti. Bu beste 1930 yılına kadar çalındıysa da 1930’da değiştirilerek, periyodun Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Şefi Osman Zeki Üngör’ün 1922’de hazırladığı bugünkü beste yürürlüğe kondu, toplamda dokuz dörtlük ve bir beşlikten oluşan marşın armonilemesini Edgar Manas, bando düzenlemesini de İhsan Servet Künçer yaptı.
Osman Zeki Üngör’ün yakın dostu Cemal Reşit Rey ile yapılan bir röportajda kendisinin belirttiğine nazaran aslında İstiklal Marşı olması düşünülerek bestelenmedi. Kelam ve melodide yer yer görülen ahenk (Prozodi) eksikliğinin (mesela ‘Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak’ mısrası ezgili okunduğunda ‘şafaklarda’ sözcüğü iki müzikal cümle içinde bölünmüştür) temel sebebi de budur. Protokol gereği, yalnızca birinci iki dörtlük beste eşliğinde günümüzde İstiklal Marşı olarak söylenmektedir.
İSTİKLAL MARŞI KELAMLARI
Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir lakin.
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal?
Sana olmaz dökülen kanlarımız daha sonra helal…
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım,
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel üzereyim, bendimi çiğner, aşarım;
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
Garb’ın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar,
Benim iman dolu göğsüm üzere serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl bu biçimde bir imanı boğar,
“Medeniyet” dediğin tek dişi kalmış canavar?
Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın,
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.
Doğacaktır sana vadettiği günler Hakk’ın,
Kim bilir, tahminen yarın, tahminen yarından da yakın.
Bastığın yerleri “toprak” diyerek geçme, teşhis:
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır atanı,
Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Şüheda fışkıracak, toprağı sıksan şüheda.
Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.
Ruhumun senden İlahî, şudur fakat emeli:
Değmesin mabedimin göğsüne namahrem eli.
Bu ezanlar, ki şehadetleri dinin temeli,
Ebedî, yurdumun üstünde benim inlemeli.
bu biçimde vect ile bin secde eder, var ise taşım,
Her cerihamdan, İlahî, boşanıp kanlı yaşım,
Fışkırır ruhumücerret üzere yerden naaşım,
bu biçimde yükselerek arşa paha tahminen başım.
Dalgalan sen de şafaklar üzere ey ulu hilal!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal.
Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal.
Hakkıdır, hür hayatış bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.