Damarların iç yüzeyi yağ birikintisi ile tıkandıkça bedene kâfi ölçüde kan taşınamamaya başlar. Bu süreç kalp krizi, inme ve damar tıkanması kararı ani vefat üzere durumların temel sebebidir. Bu ilerleyişi durdurmanın en geçerli yolu hayat uzunluğu sağlıklı bir ömür biçimini benimsemek, bilhassa de tütün kullanmamak ve risk faktörlerini azaltmaktır.
Kimin hangi önleyici tedaviden yarar sağlayacağını bulmak
Her yaştan sağlıklı yetişkin için olduğu kadar, kalp damar hastalığı ya da şeker hastalığı teşhisi konmuş şahıslar için de önlem teklifleri bulunmaktadır. Tansiyon ya da kan yağlarının seviyesini düşürmeye yönelik önleyici tedavilerden kimin en epeyce yarar sağlayabileceğini belirleyebilmek, önleyici teşebbüslerin temelini oluşturur. European Heart Journal mecmuasında yayınlanan kılavuz, tıp hekimlerine önleyici yaklaşımlarda yol gösterme hedefini taşıyor. Şahsa özel risklerin belirlenmesi ve tedavilerde kademeli bir yaklaşım benimsenmesi, herkese uyacak tek bir tahlil üzerine gitmekten daha karmaşık bir müddetçtir. Lakin her gün karşılaşılan hastaların farklı özelliklerinin değerlendirilebilmesi, gerçek hastaya yanlışsız tedavinin uygulanabilmesi için kuraldır.
Sigara ve tütün kullanması kesinlikle bırakılmalı
Tabipler için hazırlanan kılavuza nazaran tütün kullanmasının bitmiş oldurilmesi, tüm önleyici yaklaşımlar içinde en yüksek potansiyele sahip olanı. Datalara bakılırsa tütün kullanan 50 yaşın altındaki şahıslarda kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riski, kullanmayanlara göre 5 kat yükselmektedir. Bu bağlamda, nizamlı olarak güncellenen kılavuzda birinci defa tütün kullanmasının bırakılması açık biçimde söz edilmiş oldu. Kılavuza bakılırsa sigarayı bırakmanın yararı, bunun karşılığında alınan kiloya karşın sürüyor.
Kesinlikle hareketli bir hayata geçiş yapılmalı
Kılavuzda her yaştan yetişkinlerin haftada 150-300 dakika ortası orta yoğunlukta ya da 75-150 dakika ortası yüksek yoğunlukta, aerobik antrenman yapmaları öneriliyor. Birinci kere bir kılavuzda “hareketsiz geçirilen vaktin azaltılması, gün içerisinde hiç şayet olmazsa yavaşça aktivitelerde bulunulması” öneriliyor. Bunun yanında bir diğer yenilik olarak, günlük aktivitenin artırılması için giyilebilir aktivite takip aygıtları kullanılması öneriliyor. Kılavuz bu hususta en kıymetli şeyin insanların keyif alacağı yahut günlük rutinlerinin içine katabilecekleri aktivitelerin teşvik edilmesi olduğunu, bu aktivitelerin devamlılığının daha mümkün olduğunu yazıyor.
Akdeniz yahut gibisi bir diyet benimsenmeli
Beslenme konusu da kılavuzda işlenen başlıklardan. Kalp ve damar hastalıklarının engellenmesi için tam tahıllar, meyveler, sebzeler, baklagiller ve kabuklu yemişleri de içeren bitki bazlı beslenme öneriliyor. Yeni tavsiyeler Akdeniz yahut gibisi bir diyetin benimsenmesini, alkol alımının haftada en çok 100 grama indirilmesini (standart bir alkollü içecek 8-14 gram içinde alkol içermektedir), haftada en az bir sefer balık, bilhassa de yağlı balık yenmesini, et tüketiminin ise kısıtlanmasını içeriyor.
Kılavuzu hazırlayan grubun başında yer alan, İsviçre Cenevre Üniversitesi Hastanesi’nden Prof. François Mach, kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinin; sağlıklı bireyleri ve hastaları merkezine alan, başka sıhhat şartlarını ve hava kirliliği dahil çevresel faktörleri de dikkate alan, birbiri ile iç içe geçmiş, disiplinler ortası bir yaklaşım gerektirdiğini tabir ediyor.
Kimin hangi önleyici tedaviden yarar sağlayacağını bulmak
Her yaştan sağlıklı yetişkin için olduğu kadar, kalp damar hastalığı ya da şeker hastalığı teşhisi konmuş şahıslar için de önlem teklifleri bulunmaktadır. Tansiyon ya da kan yağlarının seviyesini düşürmeye yönelik önleyici tedavilerden kimin en epeyce yarar sağlayabileceğini belirleyebilmek, önleyici teşebbüslerin temelini oluşturur. European Heart Journal mecmuasında yayınlanan kılavuz, tıp hekimlerine önleyici yaklaşımlarda yol gösterme hedefini taşıyor. Şahsa özel risklerin belirlenmesi ve tedavilerde kademeli bir yaklaşım benimsenmesi, herkese uyacak tek bir tahlil üzerine gitmekten daha karmaşık bir müddetçtir. Lakin her gün karşılaşılan hastaların farklı özelliklerinin değerlendirilebilmesi, gerçek hastaya yanlışsız tedavinin uygulanabilmesi için kuraldır.
Sigara ve tütün kullanması kesinlikle bırakılmalı
Tabipler için hazırlanan kılavuza nazaran tütün kullanmasının bitmiş oldurilmesi, tüm önleyici yaklaşımlar içinde en yüksek potansiyele sahip olanı. Datalara bakılırsa tütün kullanan 50 yaşın altındaki şahıslarda kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riski, kullanmayanlara göre 5 kat yükselmektedir. Bu bağlamda, nizamlı olarak güncellenen kılavuzda birinci defa tütün kullanmasının bırakılması açık biçimde söz edilmiş oldu. Kılavuza bakılırsa sigarayı bırakmanın yararı, bunun karşılığında alınan kiloya karşın sürüyor.
Kesinlikle hareketli bir hayata geçiş yapılmalı
Kılavuzda her yaştan yetişkinlerin haftada 150-300 dakika ortası orta yoğunlukta ya da 75-150 dakika ortası yüksek yoğunlukta, aerobik antrenman yapmaları öneriliyor. Birinci kere bir kılavuzda “hareketsiz geçirilen vaktin azaltılması, gün içerisinde hiç şayet olmazsa yavaşça aktivitelerde bulunulması” öneriliyor. Bunun yanında bir diğer yenilik olarak, günlük aktivitenin artırılması için giyilebilir aktivite takip aygıtları kullanılması öneriliyor. Kılavuz bu hususta en kıymetli şeyin insanların keyif alacağı yahut günlük rutinlerinin içine katabilecekleri aktivitelerin teşvik edilmesi olduğunu, bu aktivitelerin devamlılığının daha mümkün olduğunu yazıyor.
Akdeniz yahut gibisi bir diyet benimsenmeli
Beslenme konusu da kılavuzda işlenen başlıklardan. Kalp ve damar hastalıklarının engellenmesi için tam tahıllar, meyveler, sebzeler, baklagiller ve kabuklu yemişleri de içeren bitki bazlı beslenme öneriliyor. Yeni tavsiyeler Akdeniz yahut gibisi bir diyetin benimsenmesini, alkol alımının haftada en çok 100 grama indirilmesini (standart bir alkollü içecek 8-14 gram içinde alkol içermektedir), haftada en az bir sefer balık, bilhassa de yağlı balık yenmesini, et tüketiminin ise kısıtlanmasını içeriyor.
Kılavuzu hazırlayan grubun başında yer alan, İsviçre Cenevre Üniversitesi Hastanesi’nden Prof. François Mach, kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinin; sağlıklı bireyleri ve hastaları merkezine alan, başka sıhhat şartlarını ve hava kirliliği dahil çevresel faktörleri de dikkate alan, birbiri ile iç içe geçmiş, disiplinler ortası bir yaklaşım gerektirdiğini tabir ediyor.