Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Ömer Karadaş, Covid-19 enfeksiyonu atlatan birtakım bireylerde geçmeyen ağrı şikayetleri olduğunu, bu ağrıların tedavi edilmezse kronikleşebileceğini ve vakit içinde daha tehlikeli boyutlara ulaşabileceğini söylemiş oldu. Prof. Dr. Karadaş, Covid-19’un başlangıçta yalnızca enfeksiyon rahatsızlığı olarak algılandığını, lakin çabucak sonrasında santral hudut sistemini de etkilediğini gördüklerini belirterek, “Vaka sayıları arttıkça hususlar hakkında ayrıntılarımız de artmaya başladı. Öncelikle biz yalnızca bir santral hudut sistemi enfeksiyonunun da tesirleri ve yan tesirleri olabileceğini de düşünüyorduk. Birinci etapta yalnızca ‘bir enfeksiyon sistem bulguları mı var’ diye düşünürken, artık santral hudut sistemini etkilediğini, periferik hudut sistemi dediğimiz hudutları de etkilediğini gördük. Bunların içerisinde bilhassa son devirde ağrı, hakikaten bir epey korona enfeksiyonu geçiren ve koronayı atlattıktan daha sonra da biroldukça beşerde gördüğümüz bir durum. Bunların içerisinde bilhassa akut periyot dediğimiz yani hastalığın kendi olduğu devirde baş ağrılarını epey sık gördük. Lakin bunların haricinde yalnızca baş ağrıları değil, bilhassa kas-eklem ağrıları, göğüs ağrıları, baş boyun bölgesindeki ağrıları alan hudutlarla ilgili bir epeyce ağrıyı da gördüğümüzü söyleyebilirim” sözlerini kullandı.
HASTALIK daha sonraSI DA DEVAM EDİYOR
Covid-19 hastalığı ile başlayan ağrıların hastalık atlatıldıktan daha sonra da devam etmesi durumunda bir uzmana başvurulması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Karadaş, “Bunların şöyleki bir meşakkati var. Biz erken devirde bunların tedbirini alamazsak, bu ağrıların kronikleşebilmesinden dolayı, önümüzdeki senelerda bu cins ağrı çeken şahısların günlük ömür aktivitelerinde kıymetli kısıtlamalar olacaktır. aslına bakarsan pandemi ile birlikte ağrı algısı da artıyor. Bu da şu demek. Bireyden şahsa ağrı algısı değişmek ile birlikte, pandeminin getirdiği kısıtlamalar şahıslarda gerilime niye olmakta. Bunlar da ağrı algısının daha çabuk olmasını sağlamakta. ötürüsıyla bu biçimde bir ortamda şahıslar bu ağrıları daha çabuk algılamakta ve ağrıların yenidenıyla da kronik ağrılara gerçek bir gidiş var. Olağanda biz bir doku hasarından daha sonra; birtakım unsurların salınması, bunların ağrı oluşturup bu ağrıların da beyinde algılanması yer bulması kararında olduğunu biliyoruz. Fakat korona ile alakalı biroldukça sistemi bir ortada tuttuğu için, bu ağrıların da oluştuğunu, ancak en değerli durumun ise hatta külfetli durumun, bu ağrılara müdahale etmemek olduğunu söyleyebilirim. Zira bu ağrıların tedavisi ne kadar gecikirse ileriki periyotta daha şiddetli ve kronik olarak ve tedavisi daha sıkıntı olarak karşımıza çıkacaktır” diye konuştu.
AĞRI KRONİKLEŞMEDEN TEDAVİ EDİLMELİ
Ağrıların kronikleşmeden tedavi edilmesi gerektiğinin altını çizen Karadaş, “Kronik ağrı dediğimiz vakit bunun risk faktörleri var. örneğin Covid öncesinde ağrılarını epey yaşayan insanlarda Covid ile birlikte bu ağrıların daha da şiddetlendiğini, daha da uzadığını görüyoruz. Fakat bir daha de öncesinde ağrı atakları olmayan insanlarda da korona enfeksiyonu daha sonrası ağrıları görüyoruz. İşte buradaki düzenek, beyinde bir hassaslaşma, beyefendisinin etkilenmesinden kaynaklanıyor. Aslında biz ağrıları kendi ortalarında sıradançe ikiye ayırıyoruz. Bunlar nosiseptif ağrılar dediğimiz ağrı tipleri ve nöropatik ağrılar dediğimiz ağrı cinsleri. Nöropatik ağrılar çoklukla beyin bölgesini, yani santral sistem dediğimiz duyarlılaşmanın biraz daha ön planda olduğu, beynin etkilendiği durumlardaki ağrılar. Bu ağrıların tedavisi daha sıkıntı. Uzun vadeli olarak karşımıza çıkmakta. O yüzden daha en başta, erken ağrıların yani nosiseptif ağrıların çıktığı devirde bunların uygun tedavilerle ortadan kaldırılması, ileriki devirde oluşabilecek uzamış ağrıların da ortadan kaldırılması manasına gelebilir” biçiminde konuştu.
KOLAYDAN KARMAŞIĞA İLERLİYOR
Tedavi hallerinden de bahseden Prof. Dr. Karadaş, “Tedavilerini bakacak olduğumuz vakit sıradan tedavilerden karmaşık tedavilere gerçek bir tedavi skalamız var. Bu ne demek? sıradan ağrı kesicilerden başlayarak çabucak sonrasında dirençli bir ağrı var ise bu hastalara bizim kimi anti depresan cinslerimiz var. O ilaçların kullanılması, bir daha birtakım antiepileptik ilaçların bu ağrılara tesirli olduğunu biliyoruz. Yalnızca bunlar değil, bunun haricinde hudut blokajlarının da bu medikal tedavilere eklenerek, bu ağrıların kronikleşmesinin engellenebileceğini söyleyebiliriz. Lakin son periyotlarda bütün bu kombine tedavilere karşın bir daha ağrısı devam eden insanlara bizim bu tedavi protokollerine ruhsal dayanak de verilmesini öneriyoruz” dedi.
KAYNAK: İHA
HASTALIK daha sonraSI DA DEVAM EDİYOR
Covid-19 hastalığı ile başlayan ağrıların hastalık atlatıldıktan daha sonra da devam etmesi durumunda bir uzmana başvurulması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Karadaş, “Bunların şöyleki bir meşakkati var. Biz erken devirde bunların tedbirini alamazsak, bu ağrıların kronikleşebilmesinden dolayı, önümüzdeki senelerda bu cins ağrı çeken şahısların günlük ömür aktivitelerinde kıymetli kısıtlamalar olacaktır. aslına bakarsan pandemi ile birlikte ağrı algısı da artıyor. Bu da şu demek. Bireyden şahsa ağrı algısı değişmek ile birlikte, pandeminin getirdiği kısıtlamalar şahıslarda gerilime niye olmakta. Bunlar da ağrı algısının daha çabuk olmasını sağlamakta. ötürüsıyla bu biçimde bir ortamda şahıslar bu ağrıları daha çabuk algılamakta ve ağrıların yenidenıyla da kronik ağrılara gerçek bir gidiş var. Olağanda biz bir doku hasarından daha sonra; birtakım unsurların salınması, bunların ağrı oluşturup bu ağrıların da beyinde algılanması yer bulması kararında olduğunu biliyoruz. Fakat korona ile alakalı biroldukça sistemi bir ortada tuttuğu için, bu ağrıların da oluştuğunu, ancak en değerli durumun ise hatta külfetli durumun, bu ağrılara müdahale etmemek olduğunu söyleyebilirim. Zira bu ağrıların tedavisi ne kadar gecikirse ileriki periyotta daha şiddetli ve kronik olarak ve tedavisi daha sıkıntı olarak karşımıza çıkacaktır” diye konuştu.
AĞRI KRONİKLEŞMEDEN TEDAVİ EDİLMELİ
Ağrıların kronikleşmeden tedavi edilmesi gerektiğinin altını çizen Karadaş, “Kronik ağrı dediğimiz vakit bunun risk faktörleri var. örneğin Covid öncesinde ağrılarını epey yaşayan insanlarda Covid ile birlikte bu ağrıların daha da şiddetlendiğini, daha da uzadığını görüyoruz. Fakat bir daha de öncesinde ağrı atakları olmayan insanlarda da korona enfeksiyonu daha sonrası ağrıları görüyoruz. İşte buradaki düzenek, beyinde bir hassaslaşma, beyefendisinin etkilenmesinden kaynaklanıyor. Aslında biz ağrıları kendi ortalarında sıradançe ikiye ayırıyoruz. Bunlar nosiseptif ağrılar dediğimiz ağrı tipleri ve nöropatik ağrılar dediğimiz ağrı cinsleri. Nöropatik ağrılar çoklukla beyin bölgesini, yani santral sistem dediğimiz duyarlılaşmanın biraz daha ön planda olduğu, beynin etkilendiği durumlardaki ağrılar. Bu ağrıların tedavisi daha sıkıntı. Uzun vadeli olarak karşımıza çıkmakta. O yüzden daha en başta, erken ağrıların yani nosiseptif ağrıların çıktığı devirde bunların uygun tedavilerle ortadan kaldırılması, ileriki devirde oluşabilecek uzamış ağrıların da ortadan kaldırılması manasına gelebilir” biçiminde konuştu.
KOLAYDAN KARMAŞIĞA İLERLİYOR
Tedavi hallerinden de bahseden Prof. Dr. Karadaş, “Tedavilerini bakacak olduğumuz vakit sıradan tedavilerden karmaşık tedavilere gerçek bir tedavi skalamız var. Bu ne demek? sıradan ağrı kesicilerden başlayarak çabucak sonrasında dirençli bir ağrı var ise bu hastalara bizim kimi anti depresan cinslerimiz var. O ilaçların kullanılması, bir daha birtakım antiepileptik ilaçların bu ağrılara tesirli olduğunu biliyoruz. Yalnızca bunlar değil, bunun haricinde hudut blokajlarının da bu medikal tedavilere eklenerek, bu ağrıların kronikleşmesinin engellenebileceğini söyleyebiliriz. Lakin son periyotlarda bütün bu kombine tedavilere karşın bir daha ağrısı devam eden insanlara bizim bu tedavi protokollerine ruhsal dayanak de verilmesini öneriyoruz” dedi.
KAYNAK: İHA