A
admin
Guest
Folklordan, mitolojiden beslenmiş, doğduğu coğrafyanın tabiatını, insanını, destanlarını ve halk kıssalarını yapıtlarına taşıyan müellif Yaşar Kemal‘in vefatının akabinde 7 yıl geçti.
Türk edebiyatına 26 roman, 11 deneme, 9 röportaj, 2 hikaye ve şiir alanında bir yapıtı miras bırakan Yaşar Kemal, Türk edebiyatının çınarı olarak anılıyor.
Gerçek ismi Kemal Sadık Gökçeli olan usta muharrir, Nigar Hanım ile çiftçi Sadık Efendi’nin oğlu olarak, Adana sonları içerisindeki Osmaniye’de 6 Ekim 1923’te dünyaya geldi.
Kemal’in Van-Ercişli olan ailesi, 1. Dünya Savaşı senelerında sırasıyla Diyarbakır, Şanlıurfa ve Gaziantep’e gitti, son olarak da Adana’ya yerleşti.
Bir buçuk yıl süren göç esnasında Yusuf isimli yaralı bir çocuğu yanına alarak evlat edinen Sadık Efendi, çabucak hemen 4 yaşındaki Kemal’in gözleri önünde, Yusuf tarafınca öldürüldü. Kemal, bu hadiseden fazlaca etkilendiğinden 12 yaşına kadar kekeme konuştu.
Yaşar Kemal, küçük yaşta bir kaza kararı sağ gözünü kaybederken, 8 yaşındayken köye gelen bir tuhafiyecinin köy bayanlarının borcunu yazmasından etkilenip, yazmaya ilgi duydu.
çabucak hemen küçük yaşta tabiata, insanlara ve topluma karşı ilgi duyarak yapıtlarının temelini oluşturan usta müellif, ilkokula gitmedilk evvel “Aşık Kemal” mahlasıyla halk şiirlerine imza attı.
İlkokula 9 yaşında başlayan Kemal, 1938’de mezun oldu. Okul arkadaşı Aşık Mecit ile aşıklarla atışacak derecede türküler söyleyip ağıtlar yakarken, annesinin mahzur olmasından dolayı saz çalmayı tam manasıyla başaramadı.
BİRİNCİ KİTABI 1943’TE YAYIMLANDI
Kaleme aldığı birinci şiiri “Seyhan”, 1939’da Adana Halkevi Mecmuası’nda yayımlandı.
Ortaokula 1941’de başlayan fakat son sınıfta hastalandığı ve kendini edebiyata verdiği için yatılı öğrencilik hakkını kaybeden Kemal, ırgat katipliği, memurluk, ırgatlık, inşaat denetçiliği, öğretmen vekilliği ve arzuhalcilik üzere farklı işlerde çalıştı.
Usta edebiyatçı, ömrün zorluklarıyla olgunlaşırken, toplumun acılarını ve yaşadıklarını yapıtlarına yansıttı. Halk edebiyatına da ilgi duyan Kemal’in şiirleri 1940’lı senelerda “Çığ”, “Ülke”, “Millet”, “Kovan” ve “Beşpınar” mecmualarında okurla buluştu.
Tıpkı senelerda Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino, Arif Dino ve Abidin Dino ile tanışan Kemal, Abidin Dino vesilesiyle okuduğu “Don Kişot” kitabından etkilenerek, Batı edebiyatı üzerine daha fazlaca okuma yaptı.
Usta muharririn, 1940-1941 içinde Çukurova ile Toroslar’dan derlediği ağıtları içeren “Ağıtlar” isimli birinci kitabı, 1943’te Adana Halkevi tarafınca yayımlandı.
Yaşar Kemal, 1946’da askerliğini yaptığı Kayseri’de birinci uzun kıssa kitabı “Pis Hikaye”yi kaleme aldı.
YAŞAR KEMAL İMZASINI BİRİNCİ KERE 1951’DE KULLANDI
İstanbul’a 1951’de taşınan Kemal, kısa bir süre işsizlikten daha sonra Cumhuriyet gazetesinde, fıkra ve röportaj yazdı.
Yazılarında Anadolu beşerinin iktisadi ve toplumsal sıkıntılarını anlatmaya çalışan Kemal’in bir daha bu vakitte yaptığı “Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün” başlıklı röportajı, Gazeteciler Cemiyetince verilen “Özel Muvaffakiyet Armağanı”na bedel görüldü.
Yaşar Kemal, 1952’de Sultan 2. Abdülhamid’in baştabibi Jak Mandil Efendi’nin torunu Thilda Serrero ile evlendi. Türkçe, İngilizce, Fransızca ve İspanyolcayı düzgün bilen Serrero, Kemal’in 7 yapıtını yabancı lisanlara çevirdi, çeşitli yayınevleriyle alakalar kurarak, eşinin Avrupa’da daha çabuk tanınmasını sağladı.
Raşit Gökçeli isimli bir oğlu olan çiftin evliliği, Serrero’nun vefat ettiği 17 Ocak 2001’e kadar devam etti. Usta muharrir, 2002’de Ayşe Semiha Baban ile evlendi.
“Bebek”, “Dükkancı” ve “Memet” isimli kıssalarının de ortasında bulunduğu “Sarı Sıcak” kitabını 1952’de yazan Kemal, yoksulluk, şiddet, dayanışma, yozlaşma, tabiat tutkusu, insan-doğa çatışmasını yapıtında ele aldı.
Yaşar Kemal, “Sünger Avcıları” başlıklı röportaj dizisiyle okuyucuların beğenisini kazanırken, 1955’te Varlık mecmuasının “Roman Armağanı”nı kendisine kazandıran romanı “İnce Memed”i yayımladı. Müellifin, 1953-1954’te Cumhuriyet gazetesinde dizi olarak yayımlanan yazılarından oluşan eser, 40’tan fazla lisana çevrilerek, dünya çapında ilgi gördü.
Edebiyat hayatının yanı sıra siyasi faaliyetlere devam eden Kemal, 1967’de çıkarmaya başladığı “Ant” isimli mecmuanın eklerinden biri sebebiyle 18 ay mahpusa mahkum oldu. ondan sonrasında bu karar, Yargıtay tarafınca bozuldu.
Yazıları ve siyasi aktiflikleri ötürüsıyla biroldukça defa kovuşturmaya uğrayan Yaşar Kemal, 1974-1975’te Türkiye Muharrirler Sendikası’nda Genel Lider olarak nazaranv yaptı. Kemal, 1988’de kurulan PEN Müellifler Derneği’nin de birinci lideri oldu.
NOBEL’E PEK ÇOK SEFER ADAY GÖSTERDİLDİ
Yapıtlarında sade ve akıcı bir üslup kullanmayı yeğleyen ünlü müellif, roman ve hikayelerinde sıklıkla Çukurova’da yaşanan insan dramlarını işledi.
Kemal’in “İnce Memed”in de ortalarında bulunduğu 9 yapıtı de beyazperdeye aktarıldı ve biroldukca yapıtı tiyatroya uyarlandı. Kitaplarında Anadolu’nun efsane ve masallarından da yararlanan Kemal, 1970’ten daha sonra yazdığı romanlarında ise kent beşerinin hayatını ele aldı.
Yaşar Kemal, birincisi 1973’te olmak üzere bir fazlaca kere Nobel’e aday gösterilmesine karşın bir türlü Nobel mükafatını alamadı. Nobel’e aday gösterilen birinci Türk olan Kemal, verdiği bir röportajda “Ölene kadar da aday olacağım.” halinde görüşlerini lisana getirdi.
HAYATI BOYUNCA BİRÇOK MÜKAFATA BEDEL GÖRÜLDÜ
Adana Çukurova’da yazı hayatına başlayan Yaşar Kemal’e, 1993’de Kültür ve Turizm Bakanlığı Büyük Mükafatı, 2008’de ise edebiyat kolunda “Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü” takdim edildi. Mükafatı periyodun Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün elinden alan Kemal, ödül konuşmasında “Anadolu yardımıyla dünya kültürüne katkı sağlayacağız. Kitaplarımı okuyanlar barışçı olsunlar. Yoksa zahmet etmesinler” tabirlerini kullanmıştı.
Yurt haricinde da biroldukça mükafata layık görülen Kemal, “Uluslararası Cino del Duca ödülü”, “Legion d’Honneur nişanı”, “Commandeur payesi”, “Fransız Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres Nişanı”, “Premi Internacional Catalunya”, Fransa tarafınca verilen “Legion d’Honneur Grand Officier rütbesi”, Alman Kitapçılar Birliği’nin verdiği “Frankfurt Kitap Fuarı Barış Ödülü”nün de bulunduğu 20’yi aşkın ödül, ikisi yurt haricinde olmak üzere, 7 fahri doktorluk payesi aldı.
hayatı boyunca şiir, hikaye, roman, anı, röportaj, derleme, söyleşi, deneme, oyun, fıkra, makale ve senaryo üzere birfazlaca edebi tıpta eser kaleme alan usta müellif, Türk edebiyatına 26 roman, 11 deneme, 9 röportaj, 2 hikaye ve şiir alanında bir yapıtı miras bıraktı.
Yaşar Kemal, teneffüs yetmezliği şikayetiyle tedavi gördüğü hastanede, fazlacalu organ yetersizliği ve kalp ritim bozukluğu sebebiyle 28 Şubat 2015’de 92 yaşında vefat etti ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
Usta müellifin birtakım roman ve yapıtları şu biçimde:
“Demirciler Çarşısı Cinayeti (1974)”, “Yusufçuk Yusuf (1975)”, “Yılanı Öldürseler (1976)”, “Al Gözüm Seyreyle Salih (1976)”, “Kuşlar da Gitti (1978)”, “Deniz Küstü (1978)”, “Yağmurcuk Kuşu (1980)”, “Kale Kapısı (1985)”, “Kanın Sesi (1991)”, “Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana (1997)”, “Karıncanın Su İçtiği (2002)”, “Tanyeri Horozları (2002)” “Çıplak Deniz Çıplak Ada / Bir Ada Hikayesi”, “Tek Kanatlı Bir Kuş, 2013”, çocuk romanı “Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca (1977)” destansı roman “Üç Anadolu Efsanesi (1967)”, “Ağrıdağı Efsanesi (1970)”, “Binboğalar Efsanesi (1971)”, “Çakırcalı Efe (1912)”
Röportaj ve denemeleri içinde ise şu eserler yer alıyor:
“Yanan Ormanlarda Elli Gün”, “Çukurova Yana Yana”, “Peri Bacaları”, “Bunların hepsini Bu Diyar Baştan Başa”, “Allah’ın Askerleri”, “Röportaj Yazarlığında”, “Çocuklar İnsandır”, “Ağıtlar”, “Taş Çatlasa”, “Baldaki Tuz”, “Gökyüzü Mavi Kaldı”, “Ağacın Çürüğü”, “Sarı Defterdekiler”, “Ustadır Arı”, “Zulmün Artsın.”
YAŞAR KEMAL EFSANESİ FRAGMANI
Türk edebiyatına 26 roman, 11 deneme, 9 röportaj, 2 hikaye ve şiir alanında bir yapıtı miras bırakan Yaşar Kemal, Türk edebiyatının çınarı olarak anılıyor.
Gerçek ismi Kemal Sadık Gökçeli olan usta muharrir, Nigar Hanım ile çiftçi Sadık Efendi’nin oğlu olarak, Adana sonları içerisindeki Osmaniye’de 6 Ekim 1923’te dünyaya geldi.
Kemal’in Van-Ercişli olan ailesi, 1. Dünya Savaşı senelerında sırasıyla Diyarbakır, Şanlıurfa ve Gaziantep’e gitti, son olarak da Adana’ya yerleşti.
Bir buçuk yıl süren göç esnasında Yusuf isimli yaralı bir çocuğu yanına alarak evlat edinen Sadık Efendi, çabucak hemen 4 yaşındaki Kemal’in gözleri önünde, Yusuf tarafınca öldürüldü. Kemal, bu hadiseden fazlaca etkilendiğinden 12 yaşına kadar kekeme konuştu.
Yaşar Kemal, küçük yaşta bir kaza kararı sağ gözünü kaybederken, 8 yaşındayken köye gelen bir tuhafiyecinin köy bayanlarının borcunu yazmasından etkilenip, yazmaya ilgi duydu.
çabucak hemen küçük yaşta tabiata, insanlara ve topluma karşı ilgi duyarak yapıtlarının temelini oluşturan usta müellif, ilkokula gitmedilk evvel “Aşık Kemal” mahlasıyla halk şiirlerine imza attı.
İlkokula 9 yaşında başlayan Kemal, 1938’de mezun oldu. Okul arkadaşı Aşık Mecit ile aşıklarla atışacak derecede türküler söyleyip ağıtlar yakarken, annesinin mahzur olmasından dolayı saz çalmayı tam manasıyla başaramadı.
BİRİNCİ KİTABI 1943’TE YAYIMLANDI
Kaleme aldığı birinci şiiri “Seyhan”, 1939’da Adana Halkevi Mecmuası’nda yayımlandı.
Ortaokula 1941’de başlayan fakat son sınıfta hastalandığı ve kendini edebiyata verdiği için yatılı öğrencilik hakkını kaybeden Kemal, ırgat katipliği, memurluk, ırgatlık, inşaat denetçiliği, öğretmen vekilliği ve arzuhalcilik üzere farklı işlerde çalıştı.
Usta edebiyatçı, ömrün zorluklarıyla olgunlaşırken, toplumun acılarını ve yaşadıklarını yapıtlarına yansıttı. Halk edebiyatına da ilgi duyan Kemal’in şiirleri 1940’lı senelerda “Çığ”, “Ülke”, “Millet”, “Kovan” ve “Beşpınar” mecmualarında okurla buluştu.
Tıpkı senelerda Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino, Arif Dino ve Abidin Dino ile tanışan Kemal, Abidin Dino vesilesiyle okuduğu “Don Kişot” kitabından etkilenerek, Batı edebiyatı üzerine daha fazlaca okuma yaptı.
Usta muharririn, 1940-1941 içinde Çukurova ile Toroslar’dan derlediği ağıtları içeren “Ağıtlar” isimli birinci kitabı, 1943’te Adana Halkevi tarafınca yayımlandı.
Yaşar Kemal, 1946’da askerliğini yaptığı Kayseri’de birinci uzun kıssa kitabı “Pis Hikaye”yi kaleme aldı.
YAŞAR KEMAL İMZASINI BİRİNCİ KERE 1951’DE KULLANDI
İstanbul’a 1951’de taşınan Kemal, kısa bir süre işsizlikten daha sonra Cumhuriyet gazetesinde, fıkra ve röportaj yazdı.
Yazılarında Anadolu beşerinin iktisadi ve toplumsal sıkıntılarını anlatmaya çalışan Kemal’in bir daha bu vakitte yaptığı “Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün” başlıklı röportajı, Gazeteciler Cemiyetince verilen “Özel Muvaffakiyet Armağanı”na bedel görüldü.
Yaşar Kemal, 1952’de Sultan 2. Abdülhamid’in baştabibi Jak Mandil Efendi’nin torunu Thilda Serrero ile evlendi. Türkçe, İngilizce, Fransızca ve İspanyolcayı düzgün bilen Serrero, Kemal’in 7 yapıtını yabancı lisanlara çevirdi, çeşitli yayınevleriyle alakalar kurarak, eşinin Avrupa’da daha çabuk tanınmasını sağladı.
Raşit Gökçeli isimli bir oğlu olan çiftin evliliği, Serrero’nun vefat ettiği 17 Ocak 2001’e kadar devam etti. Usta muharrir, 2002’de Ayşe Semiha Baban ile evlendi.
“Bebek”, “Dükkancı” ve “Memet” isimli kıssalarının de ortasında bulunduğu “Sarı Sıcak” kitabını 1952’de yazan Kemal, yoksulluk, şiddet, dayanışma, yozlaşma, tabiat tutkusu, insan-doğa çatışmasını yapıtında ele aldı.
Yaşar Kemal, “Sünger Avcıları” başlıklı röportaj dizisiyle okuyucuların beğenisini kazanırken, 1955’te Varlık mecmuasının “Roman Armağanı”nı kendisine kazandıran romanı “İnce Memed”i yayımladı. Müellifin, 1953-1954’te Cumhuriyet gazetesinde dizi olarak yayımlanan yazılarından oluşan eser, 40’tan fazla lisana çevrilerek, dünya çapında ilgi gördü.
Edebiyat hayatının yanı sıra siyasi faaliyetlere devam eden Kemal, 1967’de çıkarmaya başladığı “Ant” isimli mecmuanın eklerinden biri sebebiyle 18 ay mahpusa mahkum oldu. ondan sonrasında bu karar, Yargıtay tarafınca bozuldu.
Yazıları ve siyasi aktiflikleri ötürüsıyla biroldukça defa kovuşturmaya uğrayan Yaşar Kemal, 1974-1975’te Türkiye Muharrirler Sendikası’nda Genel Lider olarak nazaranv yaptı. Kemal, 1988’de kurulan PEN Müellifler Derneği’nin de birinci lideri oldu.
NOBEL’E PEK ÇOK SEFER ADAY GÖSTERDİLDİ
Yapıtlarında sade ve akıcı bir üslup kullanmayı yeğleyen ünlü müellif, roman ve hikayelerinde sıklıkla Çukurova’da yaşanan insan dramlarını işledi.
Kemal’in “İnce Memed”in de ortalarında bulunduğu 9 yapıtı de beyazperdeye aktarıldı ve biroldukca yapıtı tiyatroya uyarlandı. Kitaplarında Anadolu’nun efsane ve masallarından da yararlanan Kemal, 1970’ten daha sonra yazdığı romanlarında ise kent beşerinin hayatını ele aldı.
Yaşar Kemal, birincisi 1973’te olmak üzere bir fazlaca kere Nobel’e aday gösterilmesine karşın bir türlü Nobel mükafatını alamadı. Nobel’e aday gösterilen birinci Türk olan Kemal, verdiği bir röportajda “Ölene kadar da aday olacağım.” halinde görüşlerini lisana getirdi.
HAYATI BOYUNCA BİRÇOK MÜKAFATA BEDEL GÖRÜLDÜ
Adana Çukurova’da yazı hayatına başlayan Yaşar Kemal’e, 1993’de Kültür ve Turizm Bakanlığı Büyük Mükafatı, 2008’de ise edebiyat kolunda “Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü” takdim edildi. Mükafatı periyodun Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün elinden alan Kemal, ödül konuşmasında “Anadolu yardımıyla dünya kültürüne katkı sağlayacağız. Kitaplarımı okuyanlar barışçı olsunlar. Yoksa zahmet etmesinler” tabirlerini kullanmıştı.
Yurt haricinde da biroldukça mükafata layık görülen Kemal, “Uluslararası Cino del Duca ödülü”, “Legion d’Honneur nişanı”, “Commandeur payesi”, “Fransız Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres Nişanı”, “Premi Internacional Catalunya”, Fransa tarafınca verilen “Legion d’Honneur Grand Officier rütbesi”, Alman Kitapçılar Birliği’nin verdiği “Frankfurt Kitap Fuarı Barış Ödülü”nün de bulunduğu 20’yi aşkın ödül, ikisi yurt haricinde olmak üzere, 7 fahri doktorluk payesi aldı.
hayatı boyunca şiir, hikaye, roman, anı, röportaj, derleme, söyleşi, deneme, oyun, fıkra, makale ve senaryo üzere birfazlaca edebi tıpta eser kaleme alan usta müellif, Türk edebiyatına 26 roman, 11 deneme, 9 röportaj, 2 hikaye ve şiir alanında bir yapıtı miras bıraktı.
Yaşar Kemal, teneffüs yetmezliği şikayetiyle tedavi gördüğü hastanede, fazlacalu organ yetersizliği ve kalp ritim bozukluğu sebebiyle 28 Şubat 2015’de 92 yaşında vefat etti ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
Usta müellifin birtakım roman ve yapıtları şu biçimde:
“Demirciler Çarşısı Cinayeti (1974)”, “Yusufçuk Yusuf (1975)”, “Yılanı Öldürseler (1976)”, “Al Gözüm Seyreyle Salih (1976)”, “Kuşlar da Gitti (1978)”, “Deniz Küstü (1978)”, “Yağmurcuk Kuşu (1980)”, “Kale Kapısı (1985)”, “Kanın Sesi (1991)”, “Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana (1997)”, “Karıncanın Su İçtiği (2002)”, “Tanyeri Horozları (2002)” “Çıplak Deniz Çıplak Ada / Bir Ada Hikayesi”, “Tek Kanatlı Bir Kuş, 2013”, çocuk romanı “Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca (1977)” destansı roman “Üç Anadolu Efsanesi (1967)”, “Ağrıdağı Efsanesi (1970)”, “Binboğalar Efsanesi (1971)”, “Çakırcalı Efe (1912)”
Röportaj ve denemeleri içinde ise şu eserler yer alıyor:
“Yanan Ormanlarda Elli Gün”, “Çukurova Yana Yana”, “Peri Bacaları”, “Bunların hepsini Bu Diyar Baştan Başa”, “Allah’ın Askerleri”, “Röportaj Yazarlığında”, “Çocuklar İnsandır”, “Ağıtlar”, “Taş Çatlasa”, “Baldaki Tuz”, “Gökyüzü Mavi Kaldı”, “Ağacın Çürüğü”, “Sarı Defterdekiler”, “Ustadır Arı”, “Zulmün Artsın.”
YAŞAR KEMAL EFSANESİ FRAGMANI