Rusya-Ukrayna savaşının Türkiye’nin denizyolu taşımacılığındaki faturası ağırlaşıyor. Bir yandan armatörlerin, güvenlik telaşı ve yüksek sigorta fiyatları niçiniyle Karadeniz’de ticaret yapması giderek zorlaşırken, başka yandan Türk limanlarında elleçlenen yük ölçüsü, büyümede sürat kesti. Türk limanlarında elleçlenen konteyner sayısı son aylarda yüzde 10’ların üzerinde artış gösterirken, mart ayında bu oran yalnızca 0,6 oldu. Ocakta yüzde 50’den çok artış gösteren transit konteyner elleçleme ölçüsü ise mart ayında yalnızca yüzde 6.2 büyüdü. Konteyner elleçlemede ithal yük ise düşüşe geçti.
İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) nisan ayı meclis toplantısında konuşan DTO Lideri Tamer Kıran, savaşın denizcilik bölümünü olumsuz etkilediğini belirterek, ”Bir yandan Ukrayna limanlarında mahsur kalan Türk sahipli gemiler ve işçi var. Ukrayna limanlarında 22 gemi mahsur kalmış durumda. Öteki yandan Ukrayna kıyılarına yerleştirilen ve yerlerinden kopan mayınların deniz trafiğinde yarattığı güvenlik tehdidi devam ediyor. Bölge ile ticaretini devam ettirmek niyetinde olan yahut bölgede mahsur kalmış gemilere yönelik fahiş sigorta teminatları ve Rusya’ya yönelik ABD, Birleşik Krallık, Avrupa Birliği tarafınca açıklanan önlem, yaptırım kararları ve kısıtlamalar ile bölgede ticaret yapmanın her geçen gün zorlaşıyor” diye konuştu.
Kıran, “Karadeniz’deki durum niçiniyle Türk sahipli gemi filomuzun bölgedeki ticari faaliyetlerinden çekilme niyetinde olduğu görülüyor. Bu durum, evvela güvenlik kaygısı, sigorta teminatları ve son olarak gemi sahibi yahut işleticisi Türk firmalarının gelebilecek yaptırımlardan duyduğu çekincelerden kaynaklanmaktadır” dedi. Kıran, Türk limanlarında Rusya Federasyonu bayraklı gemilerin sayısının ise hatırı sayılır ölçüde arttığına dikkat çekti. Rus gemiler ambargo niçiniyle AB limanlarına gidemiyor. Bu niçinle birçoğu Türk limanlarında bekliyor.
Sigorta ve güvenlik sıkıntılarına tahlil bekleniyor
Oda olarak ilgili tüm bakanlıklarla yakın iş birliği içerisinde bölgedeki deniz ticaretinin inançlı bir biçimde devamlılığının sağlanması hedefiyle temaslarda bulunmaya devam ettiklerini belirten Tamer Kıran, bölgede faaliyet gösterecek Türk sahipli filonun güvenliğinin sağlanması ve sigorta teminatı sıkıntılarının çözülmesiyle, yine deniz ticari faaliyetlerinin denetiminin ele alınmasını sağlayabilmeyi hedefl ediklerini bildirdi.
Tamer Kıran, dal olarak beklentilerini şu biçimde sıraladı: “Ukrayna limanlarında mahsur kalmış olan Türk sahipli gemilerimiz ve gemilerimizdeki 83’ü Türk vatandaşı toplam 174 deniz çalışanına yönelik bir deniz koridoru oluşturularak savaş bölgesinden inançlı bir biçimde çıkışları gerçekleştirilmeli. Karadeniz’de tespit edilen ve tehdit yaratan mayın ve gibisi ögeler arındırılmalı, deniz ticareti güvenliğinin sağlanması için Türkiye karasularında inançlı gemi geçiş koridoru oluşturulmalıdır. Kerç Boğazı’ndan geçen Türk sahipli gemileri, Rusya Federasyonu’nun denetim sebebi öne sürülerek bekletmesi ve mağduriyet yaşatması bitmiş oldurilmeli. Romanya, Bulgaristan, Gürcistan limanları ile Karadeniz’de bulunan limanlarımıza yönelik deniz ticaretinin de inançlı bir biçimde sürdürülmesi için önlemler alınmalı.
Gemi inşa maliyetleri 10 yılın doruğunda
DTO Lideri Tamer Kıran, gemi inşa maliyetlerindeki rekor artışa dikkat çekti. Kıran, “Global gemi filosu mart ayının sonunda yıllık bazda yüzde 2,7 artarak 2,2 milyar DWT’a ulaştı. Enfl asyonun potansiyel tesirlerine yüklü olarak odaklanan makroekonomik görünümle bir arada, denizcilik bölümündeki dikkatin birden fazla, emtia meblağları ve deniz kaynaklı talep üstündeki mümkün tesirlere odaklandı. birebir vakitte, yeni inşa meblağlarının neredeyse yirmi yıldır en keskin artışı görmesiyle bir arada gemi inşa bölümünde de enfl asyonist eğilimler fazlaca besbelli oldu. Yeni Gemi İnşaat Fiyat Endeksi, mart sonu prestijiyle 156,17 puan ile yıllık dolar bazlı olarak 25 puan artarak Haziran 2009’dan bu yana en yüksek düzeyine ulaştı” açıklamasını yaptı.
İHA’lar ile mayın taraması başladı
Ukrayna’nın Rus gemilerine karşı Karadeniz’e döşediği ve fırtına kararı mayının bulunduğu yerden kurtularak sürüklenen mayınlar tehlike saçmaya devam ediyor. Son olarak geçen hafta İstanbul Boğazı’na yaklaşık 50 mil arada Kefk en açıklarında yeni bir mayın tespit edilmişti. bu biçimdece tespit edilen mayın sayısı 6’ya çıktı. Kıyı Güvenlik Komutanlığı ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığının ilgili üniteleri mayını imha etti. Bu bahiste değerli bir gelişme de evvelki gün yaşandı. Savunma Bakanlığı, Türk karasularında imha edilen mayınların tetikleme sisteminin kilitli olmadığının tespit edildiğini deklare etti. Bu da Türk sularında tespit edilen mayınların Ukrayna’dan kopup gelmediği, kasıtlı olarak bu bölgeye bırakıldığı savlarını gündeme getirdi. Birtakım uzmanlara göre, mayınların buraya bırakılmasının sebebi NOTO gemilerini bölgeye çekmek. DÜNYA’ya konuşan Türk armatörler, bu savların doğruluk hissesini yüksek görüyor. Zira Ukrayna limanlarına döşenen mayınların bu kadar kısa müddette Türkiye’ye gelmesini mümkün görmüyor. Bu tartışmalar devam ederken, Savunma Bakanlığı, denizde sürüklenen serseri mayın tespit çalışmalarının DzKK’nın ANKA İHA’sına entegre edilen SAR-Sentetik Açıklıklı Radarlar ile yapılmaya başladığı muştusunu verdi. Kesim yetkilileri, Karadeniz’deki ticaretin devamlılığı için bölgede güvenliğin sağlanmasını talep ediyor.
Konteynerde ithal yük yüzde 4 azaldı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğü, 2022 yılı mart ayı konteyner ve yük istatistiklerini deklare etti. Türkiye’nin limanlarında elleçlenen yük ölçüsündeki artışın mart ayında sürat kestiği dikkat çekti. İthalatta ise mart ayında düşüş dikkat çekti. Martta limanlarda elleçlenen konteyner ölçüsü geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 0,6 artarak 1 milyon 68 bin TEU’ya yükseldi. Martta limanlarda elleçlenen dış ticarete mevzu konteyner ölçüsü, geçen yılın tıpkı ayına bakılırsa yüzde 0,3 azalarak 812 bin 620 TEU oldu. İhracat maksatlı konteyner yüklemeleri, geçen yılın birebir ayına bakılırsa yüzde 3,3 artarak 417 bin 336 TEU’ya çıkarken ithalat maksatlı konteyner boşaltmaları yüzde 3,8 azalarak 395 bin 283 TEU’ya geriledi. Transit konteyner ölçüsü bu vakitte yüzde 6,2 artarak 185 bin 505 TEU’ya yükseldi. Bu yılın ocakmart periyodunda ise limanlarda elleçlenen konteyner ölçüsü geçen yılın tıpkı periyoduna bakılırsa yüzde 4,6 artarak 3 milyon 187 bin TEU olarak kayıtlara geçti. Mart ayında limanlarda elleçlenen toplam yük ölçüsü geçen yılın birebir periyoduna bakılırsa yüzde 5,7 artarak 46 milyon 223 bin ton oldu. Ocak ayında ise toplam elleçlenen yükte yüzde 14.7 artış olmuştu. bu biçimdece, birinci çeyrekte elleçlenen yük ölçüsü da yüzde 9,1 artarak 135 milyon 196 bin ton olarak kayıtlara geçti.
Global navlun düşüşte, Rusya’dan taşıma tepede
Global piyasalarda navlun mart ayında düşüşe geçti. Mevsimsel tesirlerin yanı sıra savaşın global ticarette yarattığı kırılmalar bu düşüşte tesirli oldu. Navlundaki düşüşü kıymetlendiren DTO Lideri Tamer Kıran, denizcilik piyasalarında şubat ayındaki genelde müspet gelişmelerin akabinde, arka ayında Baltık Kuru Yük Endeksi’nin yüzde 12,3 düşüşle 2.069, Tanker Endeksi BDTI (Baltic Dirty Tanker Index) yüzde 11,7 düşüşle 1.279 puan oldu. Drewry Konteyner Endeksi ise 12 azalarak 8.152 olduğunu kaydetti. Endekslerdeki bu düşüşe rağmen Karadeniz’de Rusya irtibatlı navlunlar daima artıyor. Karadeniz koster navlununda konvansiyonel koster taşımalarında navlunlar düşerken, Rusya ilişkili işler mevcut riskler ve yüksek sigorta bedelleri niçiniyle arttı. İstanbul Navlun Endeksi (ISTFIX) raporuna nazaran; Azov-Samsun 3.000 ton taşımaları üç hafta evvel 60 dolar/ton ikilk evvelki hafta 70 dolar/tonu görmüştü. Geçen hafta ise 80 dolar/tonu gördü.
İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) nisan ayı meclis toplantısında konuşan DTO Lideri Tamer Kıran, savaşın denizcilik bölümünü olumsuz etkilediğini belirterek, ”Bir yandan Ukrayna limanlarında mahsur kalan Türk sahipli gemiler ve işçi var. Ukrayna limanlarında 22 gemi mahsur kalmış durumda. Öteki yandan Ukrayna kıyılarına yerleştirilen ve yerlerinden kopan mayınların deniz trafiğinde yarattığı güvenlik tehdidi devam ediyor. Bölge ile ticaretini devam ettirmek niyetinde olan yahut bölgede mahsur kalmış gemilere yönelik fahiş sigorta teminatları ve Rusya’ya yönelik ABD, Birleşik Krallık, Avrupa Birliği tarafınca açıklanan önlem, yaptırım kararları ve kısıtlamalar ile bölgede ticaret yapmanın her geçen gün zorlaşıyor” diye konuştu.
Kıran, “Karadeniz’deki durum niçiniyle Türk sahipli gemi filomuzun bölgedeki ticari faaliyetlerinden çekilme niyetinde olduğu görülüyor. Bu durum, evvela güvenlik kaygısı, sigorta teminatları ve son olarak gemi sahibi yahut işleticisi Türk firmalarının gelebilecek yaptırımlardan duyduğu çekincelerden kaynaklanmaktadır” dedi. Kıran, Türk limanlarında Rusya Federasyonu bayraklı gemilerin sayısının ise hatırı sayılır ölçüde arttığına dikkat çekti. Rus gemiler ambargo niçiniyle AB limanlarına gidemiyor. Bu niçinle birçoğu Türk limanlarında bekliyor.
Sigorta ve güvenlik sıkıntılarına tahlil bekleniyor
Oda olarak ilgili tüm bakanlıklarla yakın iş birliği içerisinde bölgedeki deniz ticaretinin inançlı bir biçimde devamlılığının sağlanması hedefiyle temaslarda bulunmaya devam ettiklerini belirten Tamer Kıran, bölgede faaliyet gösterecek Türk sahipli filonun güvenliğinin sağlanması ve sigorta teminatı sıkıntılarının çözülmesiyle, yine deniz ticari faaliyetlerinin denetiminin ele alınmasını sağlayabilmeyi hedefl ediklerini bildirdi.
Tamer Kıran, dal olarak beklentilerini şu biçimde sıraladı: “Ukrayna limanlarında mahsur kalmış olan Türk sahipli gemilerimiz ve gemilerimizdeki 83’ü Türk vatandaşı toplam 174 deniz çalışanına yönelik bir deniz koridoru oluşturularak savaş bölgesinden inançlı bir biçimde çıkışları gerçekleştirilmeli. Karadeniz’de tespit edilen ve tehdit yaratan mayın ve gibisi ögeler arındırılmalı, deniz ticareti güvenliğinin sağlanması için Türkiye karasularında inançlı gemi geçiş koridoru oluşturulmalıdır. Kerç Boğazı’ndan geçen Türk sahipli gemileri, Rusya Federasyonu’nun denetim sebebi öne sürülerek bekletmesi ve mağduriyet yaşatması bitmiş oldurilmeli. Romanya, Bulgaristan, Gürcistan limanları ile Karadeniz’de bulunan limanlarımıza yönelik deniz ticaretinin de inançlı bir biçimde sürdürülmesi için önlemler alınmalı.
Gemi inşa maliyetleri 10 yılın doruğunda
DTO Lideri Tamer Kıran, gemi inşa maliyetlerindeki rekor artışa dikkat çekti. Kıran, “Global gemi filosu mart ayının sonunda yıllık bazda yüzde 2,7 artarak 2,2 milyar DWT’a ulaştı. Enfl asyonun potansiyel tesirlerine yüklü olarak odaklanan makroekonomik görünümle bir arada, denizcilik bölümündeki dikkatin birden fazla, emtia meblağları ve deniz kaynaklı talep üstündeki mümkün tesirlere odaklandı. birebir vakitte, yeni inşa meblağlarının neredeyse yirmi yıldır en keskin artışı görmesiyle bir arada gemi inşa bölümünde de enfl asyonist eğilimler fazlaca besbelli oldu. Yeni Gemi İnşaat Fiyat Endeksi, mart sonu prestijiyle 156,17 puan ile yıllık dolar bazlı olarak 25 puan artarak Haziran 2009’dan bu yana en yüksek düzeyine ulaştı” açıklamasını yaptı.
İHA’lar ile mayın taraması başladı
Ukrayna’nın Rus gemilerine karşı Karadeniz’e döşediği ve fırtına kararı mayının bulunduğu yerden kurtularak sürüklenen mayınlar tehlike saçmaya devam ediyor. Son olarak geçen hafta İstanbul Boğazı’na yaklaşık 50 mil arada Kefk en açıklarında yeni bir mayın tespit edilmişti. bu biçimdece tespit edilen mayın sayısı 6’ya çıktı. Kıyı Güvenlik Komutanlığı ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığının ilgili üniteleri mayını imha etti. Bu bahiste değerli bir gelişme de evvelki gün yaşandı. Savunma Bakanlığı, Türk karasularında imha edilen mayınların tetikleme sisteminin kilitli olmadığının tespit edildiğini deklare etti. Bu da Türk sularında tespit edilen mayınların Ukrayna’dan kopup gelmediği, kasıtlı olarak bu bölgeye bırakıldığı savlarını gündeme getirdi. Birtakım uzmanlara göre, mayınların buraya bırakılmasının sebebi NOTO gemilerini bölgeye çekmek. DÜNYA’ya konuşan Türk armatörler, bu savların doğruluk hissesini yüksek görüyor. Zira Ukrayna limanlarına döşenen mayınların bu kadar kısa müddette Türkiye’ye gelmesini mümkün görmüyor. Bu tartışmalar devam ederken, Savunma Bakanlığı, denizde sürüklenen serseri mayın tespit çalışmalarının DzKK’nın ANKA İHA’sına entegre edilen SAR-Sentetik Açıklıklı Radarlar ile yapılmaya başladığı muştusunu verdi. Kesim yetkilileri, Karadeniz’deki ticaretin devamlılığı için bölgede güvenliğin sağlanmasını talep ediyor.
Konteynerde ithal yük yüzde 4 azaldı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğü, 2022 yılı mart ayı konteyner ve yük istatistiklerini deklare etti. Türkiye’nin limanlarında elleçlenen yük ölçüsündeki artışın mart ayında sürat kestiği dikkat çekti. İthalatta ise mart ayında düşüş dikkat çekti. Martta limanlarda elleçlenen konteyner ölçüsü geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 0,6 artarak 1 milyon 68 bin TEU’ya yükseldi. Martta limanlarda elleçlenen dış ticarete mevzu konteyner ölçüsü, geçen yılın tıpkı ayına bakılırsa yüzde 0,3 azalarak 812 bin 620 TEU oldu. İhracat maksatlı konteyner yüklemeleri, geçen yılın birebir ayına bakılırsa yüzde 3,3 artarak 417 bin 336 TEU’ya çıkarken ithalat maksatlı konteyner boşaltmaları yüzde 3,8 azalarak 395 bin 283 TEU’ya geriledi. Transit konteyner ölçüsü bu vakitte yüzde 6,2 artarak 185 bin 505 TEU’ya yükseldi. Bu yılın ocakmart periyodunda ise limanlarda elleçlenen konteyner ölçüsü geçen yılın tıpkı periyoduna bakılırsa yüzde 4,6 artarak 3 milyon 187 bin TEU olarak kayıtlara geçti. Mart ayında limanlarda elleçlenen toplam yük ölçüsü geçen yılın birebir periyoduna bakılırsa yüzde 5,7 artarak 46 milyon 223 bin ton oldu. Ocak ayında ise toplam elleçlenen yükte yüzde 14.7 artış olmuştu. bu biçimdece, birinci çeyrekte elleçlenen yük ölçüsü da yüzde 9,1 artarak 135 milyon 196 bin ton olarak kayıtlara geçti.
Global navlun düşüşte, Rusya’dan taşıma tepede
Global piyasalarda navlun mart ayında düşüşe geçti. Mevsimsel tesirlerin yanı sıra savaşın global ticarette yarattığı kırılmalar bu düşüşte tesirli oldu. Navlundaki düşüşü kıymetlendiren DTO Lideri Tamer Kıran, denizcilik piyasalarında şubat ayındaki genelde müspet gelişmelerin akabinde, arka ayında Baltık Kuru Yük Endeksi’nin yüzde 12,3 düşüşle 2.069, Tanker Endeksi BDTI (Baltic Dirty Tanker Index) yüzde 11,7 düşüşle 1.279 puan oldu. Drewry Konteyner Endeksi ise 12 azalarak 8.152 olduğunu kaydetti. Endekslerdeki bu düşüşe rağmen Karadeniz’de Rusya irtibatlı navlunlar daima artıyor. Karadeniz koster navlununda konvansiyonel koster taşımalarında navlunlar düşerken, Rusya ilişkili işler mevcut riskler ve yüksek sigorta bedelleri niçiniyle arttı. İstanbul Navlun Endeksi (ISTFIX) raporuna nazaran; Azov-Samsun 3.000 ton taşımaları üç hafta evvel 60 dolar/ton ikilk evvelki hafta 70 dolar/tonu görmüştü. Geçen hafta ise 80 dolar/tonu gördü.